|
2002
|
|
|
Harrezkero," Baltzak" k
|
bere
fraile bizimoduan, sarritan gogoratzen ebazan Harrigorriko goiz urdin disdiratsuak, eta areago Egidazuko txakurremeen txerak eta tatiak.
|
|
2009
|
|
|
Badago, hala ere, artxiboan Aita Manuel Ventura de Echevarriaren eskuizkribu bat,. Breve Noticia del Santuario y Convento de Aranzazu?, biziki interesgarria dena, doi doi 1800 urtekoa delako eta garaian Arantzazuko ikastetxean bizi zen giro intelektualaren isla izan litekeelako. Aita Etxebarria hori, izan ere(, temperamento inquieto y desenfadado?, Aita Lizarralderen esanean), arrasatearra, Teologiako lektorea zen,
|
beraz
fraide gazteen hezitzailea eta autoritate bat etxean. –Llegó a poseer una vasta cultura, que se extendía lo mismo a temas religiosos y teológicos que a temas científicos, literarios y artísticos, y estaba al tanto, por su conocimiento del francés, de las obras de Voltaire y de los enciclopedistas?, idatzi du C. Solagurenek.
|
|
|
Abade kartusiar batek ez zuen
|
bere
fraideen artean halako isiltasunik eragingo, ezta anatemaren mehatxupean ere, amaren berriak aho zabalik utzi baitzituen anai arrebak, arnasarik gabe: bizpahiru segundoko espantuaren ondotik, baina, Teofilo Mariak eta Maria Bibianak begirada iheskor bat luzatu zioten Domingori, errukiz betea, Domingok, baita Adak ere, espantuak hartuta segitzen zuten bitartean, beren baitatik at baleude bezala, entzun berri zutena sinetsi ezinik; anai arreben artean, begiz ikus zitekeenaren arabera, Damasok zirudien osoena, keinu bat ere egin baitzuen, besagainak axolagabe altxaturik, harekin esan nahi balu bezala:
|
|
|
Apeztu ondoren, Lizarran, Zangozan eta Altsasun egon bazen ere, bere lanik nabarmenena Iruñeko komentuan eta Lekarozko ikastetxean egin zuen. Aurelio Etxarri Aranazkoa zen
|
bere
fraide izena eta horrela erregistratu zuen Euskaltzaindiak urgazle izendatzean. Hamar urtez fraide izan ondotik, 1961ean, ordenatik atera eta Madrilen bizi izan da zendu arte.
|
|
|
Abade kartusiar batek ez zuen
|
bere
fraideen artean halako isiltasunik eragingo, ezta anatemaren mehatxupean ere, amaren berriak aho zabalik utzi baitzituen anai arrebak, arnasarik gabe: bizpahiru segundoko espantuaren ondotik, baina, Teofilo Mariak eta Maria Bibianak begirada iheskor bat luzatu zioten Domingori, errukiz betea, Domingok, baita Adak ere, espantuak hartuta segitzen zuten bitartean, beren baitatik at baleude bezala, entzun berri zutena sinetsi ezinik; anai arreben artean, begiz ikus zitekeenaren arabera, Damasok zirudien osoena, keinu bat ere egin baitzuen, besagainak axolagabe altxaturik, harekin esan nahi balu bezala:
|
|
2011
|
|
|
Ezin Markina aitatu Karmengo Amaren komentua eta
|
bertako
fraileak aitatu barik.
|
|
|
Orduan, gertatzen diren gauzei buruz lerratzen zait gogoa, eta ematen diot buruari ea Gure Jaunak ezagutzen duen fortunatzen den guztia, ea bere proiektua den eta bere guraria gertatzen diren gauzak hala gerta daitezen. Eta banoa larre malkartsuetan barrena sartalderantz, eguzkia doan gisan egunero Finis Terrae aldera, salbu eta
|
bera
fraide gaixo hau baino arinago doala, eta ez dela akitzen, ez eta zalantzan gelditzen.
|
|
2012
|
|
|
Matematika hutsa. Eskuineko partean, elizari itsatsita, estilo
|
bereko
fraideen galeria. Ezkerreko aldean utzi genuen autoa, haritz batzuen artean.
|
|
|
Komentuaren, barrukotasuna?,
|
bere
fraide bizimoduekin, erakunde erlijiosoari dagozkion fraidearte, agintari eta arauekin, bizitzak dituen aldarte on eta eskasagoekin bildu eta azalduta dago Larreako monografia honetan. Etorkizunean, honelako gure errealitateak jaso dituen historialariak (egin kontu komentu gehienak desagertzera doazela abiada bizian) liburu honetan Eskola ona izango dute, edo komentuak oso barrutik ezagutzeko aukera, behintzat.
|
|
2013
|
|
|
Misiolariak aita bihoztunak izan zitezkeen indioentzat, baina baita despota bihotzik gabeak ere. Kasu batean zein bestean, berak ziren nagusi, aldi
|
berean
fraide, maisu, janari emaile eta sendagile; aldi berean opari emaile eta zigortzaile. Haien eskuetan zegoen indioen askatasuna, haiek erabakitzen zuten ofentsa bakoitzari zer zigor zegokion.
|
|
2014
|
|
|
Kasetari batek erran zidan artikulu bat egin behar zuela Iratzederrez. Aipatu nion
|
bere
fraile bizia. Hori ez zuen entzun nahi ere.
|
|
2015
|
|
|
Santo Tomasen izenean eraikia bata, eta Santa Mariarenean bigarrena. Noizbait bigarren hau erre egin zen sute bortitz batean eta, urteak joan eta urteak etorri, azkenerako biak bat eginez Zenarruzako hau Kolegiata bihurtu zen;
|
bertan
fraideak bizi ziren eta ostatu bat jarri zuten Konpostelara zihoazen erromesentzako, baita beste edonorentzako ere. Markinatik urrutira gabe zegoen Zenarruzako Kolegiata, mendi tontor baten gainean, bidezidor estu batetik iristen zela.
|
|
|
Beste gauza batzuk ere esango nituzke, berorrek horretan zertan sartzen naizen esango ote duen beldur ez banintz, eta beldur horrekin idatzi dut hau. Eta honela uzten dut, haren amaiera, predikatuz eta
|
bere
fraideei aholkuak emanez, bizitza izan zen bezalakoa izan zela esanez. Azkenaldia zetorkiola oharturik, Laetatus sum in his quae dicta sunt mihisalmoa esan zuen, eta, belaunikaturik hil zen.
|
|
|
10 Ez dut esan gabe utzi nahi nola eman zien Jaunak ura, miraritzat hartua izan baitzen. Aita frai Antonio, priorea, afal ondoren klaustroan
|
bere
fraideekin uraren premiaz hizketan ari zela, jaiki zen priorea eta eskueran zuen pordoi bat hartu eskuetan eta haren zatiren batean gurutzearen seinalea egin zuela uste dut; ez naiz gogoratzen ongi gurutzea egin zuen; baina, azken batean, makilaz seinalatu eta esan zuen: –oraintxe, aitzurtu hemen?.
|
|
|
5 Egun batzuk igaro ondoren, mojen monasterioak eginez gero Erregela
|
bereko
fraideak izatea zein beharrezkoa zen gogoan nerabilela, eta Probintzia honetan oso urri zirela eta haiek ere amaitu egingo zirela irudituz, gure Jaunari bihotz bihotzez gomendatuz, gutun bat idatzi nion gure A. Jeneralari ahal nuenik eta ondoen eskatuz, Jainkoaren zerbitzu handirako izango zelako arrazoiak emanez; eta horretarako izan zitezkeen eragozpenak ez zirela nahiko hain obra ona alde bate... Andre Maria izango zen bitarteko arazo honetan; izan ere, gutun hau Valentzian zela jaso zuen, eta bertatik bidali zidan bi monasterio fundatzeko baimena, Ordenaren erlijiotasunik handiena nahi baitzuen.
|
|
|
11 Benetan poztu naiz hura Erromara joateaz dugun zorte onagatik,
|
berarekin
fraideak joan daitezen. Jaunak bidera beza eta gorde biezat berorren aitatasuna; ez dakit guztiari erantzuten diodan, astirik gabe nago-eta; dena dela, astirik ez izateko zein luze jardun dudan!
|
|
|
2 Jakin beza esan didatela, Tostado horrek posta bidez gutunak bidali dizkiola probintzialari, eta halaxe da?, eta
|
berak
fraide bat bidali nahi duela hara. Atzera aurrera askotxo direla deritzat.
|
|
|
Ez dut esan gabe utzi nahi nola eman zien Jaunak ura, miraritzat hartua izan baitzen. Aita Frai Antonio, priorea, afal ondoren klaustroan
|
bere
fraideekin uraren premiaz hizketan ari zela, jaiki zen priorea eta eskueran zuen pordoi bat hartu eskuetan eta haren zatiren batean gurutzearen seinalea egin zuela uste dut; ez naiz gogoratzen ongi gurutzea egin zuen; baina, azken batean, makilaz seinalatu eta esan zuen: –oraintxe, aitzurtu hemen?.
|
|
2017
|
|
|
Orduan, gertatzen diren gauzei buruz da ene gogoeta, eta pentsatzen dut ea Gure Jaunak gertatzen den guzia ezagutzen duen, ea zelan uzten duen gertatzen diren gauzak halan gerta litezen. Eta banoa larre malkartsutan barrena, sartalderantza, eguzkia egunero finis terrae aldera doan gisan, ezik
|
bera
fraile gaiso hau baino arinago doala, eta ez dela akitzen, ez eta zalantzan gelditzen.
|
|
2018
|
|
|
Kartzelak ez gaitu geure obligazioetatik eximitzen. Apaizok eta fraileok?
|
bera
frailea zen, meditazio isiletan heziak izan gara.
|
|
|
Maratila baten herdoil hotsa entzun nuen, eta atearen kirrinka gero. Nire errainu eta isla
|
bereko
fraide kapusaidun gazte batek ireki zidan atea. Fraideak gurutzea marraztu zuen airean, goitik behera eta ezker eskuin.
|
|
|
Gero aizto bat atera zuen
|
bere
fraide jantzia gerriraino jaso, eta gerritik.
|
|
|
Mezu bat idatzi zenion Aba Yakueri, Erregek egina bailitzan, eta soldadu batekin bidali katedralera. Erregek Aba Yakuerekin eta
|
bere
fraide doktrino guzti guztiekin elkartu nahi zuela katedraleko koruan gau hartan bertan; jar zezala Aba Yakuek berak ordua; guztiz sekretuan gorde behar zuela bilera; Baronet eta izurritea izango zituztela mintzagai.
|
|
2019
|
|
|
Hain pozik gelditu zen On Afonso Henriques ezen bat batean ezabatu baitzitzaion amorrua, eta, hantxe bertan aurreiritzi hierarkikoen gainetik pasatuz, Gilbertorengana joan eta besarkatu egin zuen, bide batez Guilhão nazkagarriari bere destaina erakutsiz, horrek bai gaitzizena merezia, eta ozenki esan zuen, Erabaki hori hartu duzunez, zeu izango zara Lisboako lehen apezpikua hiria kristaua izango denean, eta zuek, nirekin gelditzea erabaki duzuen jaun horiek, seguru egon zaitezte ez duzuela nire eskuzabaltasunari buruzko kexarik izango, eta hau esanik bizkarra eman eta dendan sartu zen. Horrela bereizi ziren urak, hau da, Guilhão anparorik gabe gelditu zen, baita
|
bere
fraideak ere, hiru urrats zuhur jarri baitzituen elkarren artean, begiratzen zuelarik, mesfidati, ahuntzaren hankaren edo akerraren adarraren seinalerik ote zegoen astapotro ausarti eta, orain, garaitu harengan.
|
|
|
Eta operazioen eremua betiko kitatu. Mikel,
|
bere
fraile lagunarekin mintzatuko zen, Iparraldera itzultzean.
|
|
|
Harrotasun izpirik ez zeukan.
|
Bere
fraile jantzi beltzean zetorren. Soak gurutzatu ziren.
|
|
2020
|
|
|
Datu bitxia:
|
bera
fraideetatik irten zen garai beretsuan, hogeiren bat irten omen ziren, eta bera bakarrik itzuli. " Klaro, belarriak jaistea asko kostatzen zaigulako.
|
|
2021
|
|
|
(Soroa); Orduan haragiaren arauaz ezin garateke haserretu gabe, min hartu gabe, eta barenean irakin gabe (Axular); Ordu hartan manu eman nizuen, nioelarik: Zuen Jainko jaunak[...] (Duvoisin); Alde haietako artzain, eta unaiak Isidrori kontu eman, eta andrea gaizki, edo pauso gaiztoetan zebilela salatu zuten (Kardaberaz); Behar du
|
beraz
fraidearen izpirituak kontu eman, zer darasaten haren ezpainek (Joanategi); Jaungoikoari kontu eman zion (Soroa); Sakristaua itxura hartan ikusteak beldur eman dit (Labaien); Jauna, zure urrikalmenduak asti eman dit (Duvoisin); Nahikoa lan egin du hark bere urteetan (Agirre); Alde askotara lan egin behar dugula, jakina (Larreko); Zuetarik bat bederak hil araz beza bere ahaide idoloei ohore bihurt...
|
|
2023
|
|
|
Ez zen batere harritzekoa, guztiz arrunta baino, Jon eta biok argazkiotan azaltzea, ikasle sindikatuaren kideak ginen aldetik. Nor
|
bere
fraide ikastetxetik institutura aldatutakoan sindikatura sartu ginen Jon, Kepa eta hirurok. , fraideenean ez zegoen modurik inolako aldarrikapen politikorik edo egiteko, ikasleok ez genuen inolako eskubiderik ezertan parte hartzeko, ez baldin bazen kirolean edo boy scoutak bezalako mendigoizale taldean.
|
|
|
Familiaz gain, Diegok besterik ere ekarri zuen berekin: bidaia
|
berean
fraide domingotarrak heldu baitziren Hispaniolara. Horietako bat, Antonio Montesinos, antillarren bizimoduaz benetan errukiturik, Abenduko laugarren igandean Ego vox clamantis in desert zeritzon sermoia bota zien gaztelauei, antillarrekiko jokabidea agerian uzteko asmoz.
|