|
2000
|
|
|
Zuhaurk ere imajina ditzakezu laudorio haiek, eta, halatan, ez dizkizut orain honat ekarriko, jaun André. Bakarrik erranen dizut ezen, aitaren kortesiazko hitzen ondotik, aita jesuita mintzatu zela koadroaren justifikazino teologikoaren egiteko, eta gero Pedro Huizi bera, zeinak, ene gurasoei eskerrak eman ondoren, erran baitzuen ezen
|
berak
ez zekiela hitz egiten, pinturen eta koloreen bidez ez bazen, eta, beraz, bere hitzak aditu nahi bazituzten, belarria koadrorat hurbiltzea zutela onena, ea zer erraiten zien.
|
|
2001
|
|
|
Goio han egon zen, gurdiei begira, idiak ardilarrua buruan, aittitte painelua buruan, auzokoak eskuarez edo sardez ekinean. Loak hartu eta amets egin zuen zaku bat ekarri ziotela, giza edo abere gorputz zatitu bat, eta
|
berak
ez zekiela zer egin, eta ezin zuela zakua abandonatu, zakur edo piztiaren batek eramanen zuelakoan. Eta orduan beste zaku bat ekartzen ziotela, eta ez zuela irekitzeko ausardiarik, noren gorpua ote zen beldurrez, eta gero beste bat.
|
|
2003
|
|
|
Kontua da Mercedes eta Martinaren etxetik irten eta bigarren etxean sartu zenean," Ministeriokoa naiz" esan eta andre birrindu batek ezetz erantzun ziola,
|
berak
ez zekiela ezer Museoaz eta koadroaz, semeari itxaron ziola, baina ordu bietan heltzen zela Museotik semea, edo apur bat beranduago, eta goizegi zela oraindik, aterako ziola bitartean gazta apur bat eta pernila, eta edatekoa ere bai, nahi bazuen eta sabel gaiztokoa ez bazen. Matiasek azaldu behar izan zion grabazioa egitera etorri zela bera, ez Museo kontuetara edo koadro kontuetara.
|
|
|
Ez dagoela horretarako problemarik, horregatik esan zidatela baietz. Hori azaldu nion Anari,
|
berak
ez baleki bezala.
|
|
2004
|
|
|
Egia esan, sekula ez zuen pentsatu abizen bat nonbaitekoa izan zitekeenik, eta marka ezartzen zionik bere jabeari, onerako edo txarrerako, baina marka.
|
Berak
ez zekien. Aitak esan zion egun batean.
|
|
2005
|
|
|
Nik Txeluren benetako izena ez nekien bezala,
|
berak
ez zekien nirea. Eta honek salbatuko nau.
|
|
2006
|
|
|
Anek berebiziko ahalegina egin behar izan zuen aurpegia ez aldatzeko. Guztiz beharrezkoa zen Pons ez ohartzea
|
berak
ez zekiela ezer Goldberg bildumari buruz. Jakinaren gainean egotearen itxurak egitearren, Malenferrek errandakoetatik zerbait kontatzea deliberatu zuen:
|
|
|
Morroi honek esan zuen, tormentupean, Francesco Cenci hil zutenen atzaparretatik ihesi zebilela, eta horregatik zegoela ezkutuan, ez gauza txarrik egin zuelako. Esan zuen
|
berak
ez zekiela oso ondo nor ziren hiltzaileak, baina jauregikoak zirela, hori ondo zekiela, eta, seguru asko, Francesco Cenci hil zutenek hil zutela bere nagusia ere... Eta beldur zela.
|
|
2007
|
|
|
(Hori Irenek bota zuen, noski,
|
berak
ez dakit zenbat zigarro zeramatzan ordurako, aurreko udatik, ohitura hartu zuenetik; niretzat, ordea, bizio sekretua zen hura oraindik).
|
|
2008
|
|
|
–Utzi ezazue bakean.
|
Berak
ez daki ezer.
|
|
2009
|
|
|
Irakurleak ez daki nola, eta agidanez protagonistak
|
berak
ez daki gehiago (XLVII), La Manchako zalduntxo ibiltari alferra, Mediterraneo aldera sartu orduko, Gaztelako paraje idorretan arima kolpatzen zioten eraso mistikoetatik sendaturik sentitzen da osoki eta biziak limurturik. Nolabait Gaztela eta katolizismo/ mistizismoa identifikatzen dira, biak biziaren ukoak(, tenía la idea del cristiano, de que el cuerpo es una porquería?;, una religión muerta, que al revivir un momento y al vestirse con sus galas, mostraba el puño a la vida?), eta bestetik Mediterraneoa eta bizia, bizia eta bizipoza.
|
|
|
Oso erlijiosoa eta katolikoa da, aitzitik, bere idazkiek ikusarazten dutenez. Hala ere zientifikoak, filosofoak, teologoak berak, h. d., arrazoimenarekin lanean ofizioz enplegatzen denak, arrazoizkoa da molde horretan jokatzea erlijioan ere, eta Jainkoaren edo jainkogabeziaren arauzko kontzeptuak hobestea, bestelakoekin
|
berak
ez baitaki zer asma. –Arrazoimena?, esaten dugu;, zientzia?.
|
|
|
–
|
Berak
ez daki idazten?
|
|
|
Ihes egin beharrean aurrera egin zuen eta,
|
berak
ez zekien arren, momentu hartan hasi zen bere bizitzako ipuina, goseak akabatzen zetorrena ikusi zuenean.
|
|
|
Santa Teresarako proba egin zioten egunean, ordea, serio esan omen zion patroiari
|
berak
ez zekiela igerian eta, hala ote zen egiaztatzeko kareletik behera bota zutenean ere, ederki egin omen zituen itoaren plantak, benetan itotzen ari denak baino hobeto. Arropa soinean zuela bota omen zuten itsasora, espartinak oinetan.
|
|
|
Aita, ama, zenbat urterekin ezkonduko naiz. Guk abesten genuen kanta beraren leloa ari da abesten Beatriz,
|
berak
ez badaki ere. Kantak airean geratzen dira urtetan, eta jendearen burmuinetan sartzen dira gutxien uste dugunean.
|
|
2010
|
|
|
Edo ez da garrantzitsua.
|
Berak
ez badaki euskalaritzaren historian 1961 baino lehenagoko garai bat eta 1961etik ondoko beste bat dagoela, [Koldo Mitxelenaren] Fonética Histórica Vasca baino lehenagoko eta beranduagoko garai bat, berak ez badaki nik ez diot esplikatuko, berak ikasi du. Nik asumitua nuen kalaka izan genezakeela eta guk bakarrik, filologoek alegia, latinisten, historialarien, epigrafisten edo egiptologoen laguntza gabe hori guztia erabakitzea konplikatua izan litekeela, baina zalaparta arrazoi soziologikoengatik izango genuela aurreikusia nuen, ez arrazoi akademikoengatik?.
|
|
2011
|
|
|
Goio han egon zen, gurdiei begira, idiak ardilarrua buruan, aittitte painelua buruan, auzokoak eskuarez edo sardez ekinean. Loak hartu eta amets egin zuen zaku bat ekarri ziotela, giza edo abere gorputz zatitu bat, eta
|
berak
ez zekiela zer egin, eta ezin zuela zakua abandonatu, zakur edo piztiaren batek eramanen zuelakoan. Eta orduan beste zaku bat ekartzen ziotela, eta ez zuela irekitzeko ausardiarik, noren gorpua ote zen beldurrez, eta gero beste bat.
|
|
|
Ez zuela sekula hitz hura aditu.
|
Berak
ez zekiela ezertxo ere sendagileok erabiltzen ditugun hitz arraroez, baina burmuinaren erdi erditik hitz hura etorri zitzaiola, eta baita mezu garbi bat ere: hura aztertzen arituko nintzela etorkizunean.
|
|
|
Heriori berdin gertatzen zaio. Nik bizitza azaltzeko arazoak izango nituzkeen moduan,
|
berak
ez daki heriotza azaltzen.
|
|
|
–Baina
|
berak
ez zekin, esan zuen Constantiak.
|
|
|
«Ez, Ellen, ezta ezerengatik ere!». Baina hori esaterakoan, madam, ni ispiluari begira nengoen;
|
berak
ez zekien noski ikusten nuela?, bihotzera eraman zuen bere esku txikia, bere ama zenak egiten zuen bezala, eta begiak goratu zituen... O, madam!
|
|
|
Tira, hizpidetik aldentzen ari naiz.
|
Berak
ez daki hona etorri naizela. Beharrik gabe urdurituko zen bestela... edo nirekin etorri nahiko zuen.
|
|
2012
|
|
|
Peruri esan diezaiokezu zurekin joateko, pentsatu duzu, eta segituan ezetz erabaki.
|
Berak
ez daki ezer eta nahiago duzu horrela bada, behintzat oraingoz. Zuk zeuk argitu beharreko kontua da.
|
|
|
Gero pentsatu zuen oker iruditu zitzaiola. Gainera,
|
berak
ez zekien ezer. Orok, beregan eta beregandik at, abandonatu egiten zuen.
|
|
|
Eta eskua pasatzen zion ile artetik, geldiro. Sentsazio honen eztitasunak astunago bihurtzen zuen bere tristura; bere izate osoa etsipenez lur jotzen sentitzen zuen galdu behar zuela pentsatuz, noiz eta Emmak, aitzitik, bereganako sekula baino maitasun handiagoa aitortzen zuenean; eta berak ez zuen ezer aurkitzen;
|
berak
ez zekien, ez zen ausartzen, berehalako irtenbide baten hertsamenduak azken erremateraino nahasten zuelarik.
|
|
|
Galdutako marinelek bezala, bere bizitzako bakardadean barrena begi etsituak paseatzen zituen, urrunean laino artean bela zuriren baten bila.
|
Berak
ez zekien zein izango zen adur hura, zer haizek bultzatuko zuen bereganaino, zein itsas hegitara eramango zuen, txalupa bat ala hiru zubitako ontzia ote zen, larriduraz kargatua ala zorionez kainoizuloetaraino betea. Baina, goizero, esnatzean, egun hartarako espero izaten zuen, eta zarata guztiak entzuten zituen, itsumustuan jaikitzen zen, harritu egiten zen hura etorri gabe izateaz; gero, eguzkia sartzean, betiere tristeago, jada biharamunean izatea desiratzen zuen.
|
|
|
zeruetako aldagoia, bizitzaren gainera erortzen dena, iharrosten duena, borondateak hostoak bailiren erauzten dituena eta bihotz osoa leizera daramana.
|
Berak
ez zekien, etxeetako terraza gainetan, euriak lakuak egiten dituela zorrotenak itsu daudenean, eta hala iraungo zukeen bere segurantzan, eta baina hartan, horman arraildura bat aurkitu zuen supituan.
|
|
2013
|
|
|
negu eta uda, edozein ordutan eta edozein egunetan polizia nazionalek eta guardia zibilek jartzen dituzten kontrolak eta haiek sortzen dituzten ilara amaigabeak; Hendaia neguan zeinen aspergarria den inor ez dagoelako eta hondartza zikina dagoelako; jada ez duela neguan uretan sartu eta hotzik pasatzeko gogorik; udan zeharo aspergarria dela jende gehiegi dagoelako eta ezin delako lasai egon; nazkatuta dagoela gaizki janzten diren frantsesez eta hondartza kolonizatzen duten nafarrez; hain apartamentu txikia itogarria dela; balkoitik hondartza ikusteko ia funanbulista izan behar dela? (egia aitortzeko, Karolek
|
berak
ez daki zer den entzun nahi duena, baina Eulalik esan diona justu entzun nahi ez zuen guztia izan da).
|
|
|
Baina gidariak ezetz.
|
Berak
ez zekiela ezer. Gainera, bera gidaria zela, eta ez gida turistikoa edo bere osaba.
|
|
|
Hura beti bere lehen zeregina.
|
Berak
ez zekien musika tresna bat bera ere jotzen... baina gogotik gustatzen zitzaion musika. Ekialdekoa.
|
|
2014
|
|
|
–Baina
|
berak
ez daki hartu zenuen ala ez. Agian kikildu eta parte ematen du.
|
|
|
haiek. Eta, dirudienez, Renanek
|
berak
ez daki guk baino hobeto. Orduan, misterioaren haren esplikazioa da,, toujours une profonde raison d? être a présidé à ces formations [zein arrazoi zehazki?,, profonde?
|
|
|
Neska bat ezagutu nuen, Katy, nire buruko mamuak uxatzeko ahalmena zuena.
|
Berak
ez daki alaba bat dudala. Joan zen udazkenean seme bat eman zidan, Gabriel jarri nion, aitaren omenez.
|
|
|
Hori ere litekeena da. Litekeena da gauza asko aldatu izana eta
|
berak
ez jakitea. Jadanik ez baitaki ezer.
|
|
2015
|
|
|
Amak ez ziola arrotzekin hitz egiten uzten eta ezetz erantzun zidan, bere begi handi eta aho irekiek baietz esaten zidaten bitartean.
|
Berak
ez zekien tramankulu hau zer zen ere, eta ez zuen, oraindik, debekuez askorik ulertuko. Jostaketa hutsa zen harentzat, eta polaroida azal laranjadun esku tipien artean utzi nion.
|
|
|
Erraza zen kokaina saltzea, baita kiloka ere; gainera, poliziak moztu aurretik harrapatzen zuen normalean, eta horrek esan nahi zuen kalean baino garbiagoa zela, garestiago saldu zezaketela. Nagorek dudekin jarraitzen zuen; Ibonek azaldu zion
|
berak
ez zekiela ezer ISO arauez edo prentsen produkzioa igotzeko neurriez, baina drogen inguruan gauza gutxi izango zirela berak ezagutzen ez zituenak.
|
|
|
–
|
Berak
ez daki ezer mundu honetaz.
|
|
|
–Ez da posible honezkero libre egotea? Azken batean,
|
berak
ez daki ezer kontu horietaz. Eta ez du ezer txarrik egin...
|
|
|
Gizon bikaina, liburu bikaina, ospea... nork esan zezakeen hori?
|
Berak
ez zekien ezer horretaz. Baina halakoxea zen senarra, egiazalea.
|
|
|
Alderdian, sindikatuan, klandestinitatean, literaturan.
|
Berak
ez daki non dagoen. Nolabait, ez dago.
|
|
|
Hilerri berriko horma zuloak baino gehiago gustatu zitzaion hura. Anaiaren hilobira itzuli zuen begirada eta haren aurrean ez zuela ezer berezirik sentitzen konturatu zen; idatzitakoa irakurri zuen eta, bat batean, agian otoitz bat zor ziola iruditu zitzaion, baina
|
berak
ez zekien otoitz egiten eta, aitaren egin ondoren, hilerritik irten zen.
|
|
|
Donostiako arrain saltzailea zen eta astoarekin ibiltzen zen haruntz honuntzean arraina saltzen. Behin, hilda zegoela zabaldu zen
|
berak
ez zekiela. Eta berak bertsoak jarri zituen eta paperak zabaldu zituen artean bizi bizi zegoela baieztatzeko.
|
|
|
–Zaldun guztia: neuk
|
bere
ez dakit
|
|
|
–Zergatik hitz egiten du horrenbeste heriotzaz zure nobelak? , galdetu diote alargunari, eta
|
berak
ez daki ondo zer erantzun, Chateaubrianden hitzak datozkio gogora, liburuaren hasieran jarri dituen horiek, baina ez du ahoa zabaldu.
|
|
|
|
Berak
ez daki oroitzapenean entzuten duen hori egia den; gauza bera entzuna zuen txikitan itsas izarrei buruz, adarretako bat moztuz gero berriro hazten zitzaiela?, baina ez daki egia den, ez baitu bere begiez ikusi. Nolanahi ere, elkarri kateatuta egon ohi dira oroitzapenak, maila bakoitzak beste bat dakar berekin, eta, halaxe, bederatzi buruko herensugea dakusa istant batez orain, eta Herkules, eta Herkulesen ezpata, eta Jalao, eta Jalaoren zuzia, eta Jalao Herkulesek buruak ebaki ahala zauriak erretzen?
|
|
|
Esanahiz beteak agertu ere.
|
Berak
ez baitzekien zenbat izango ziren, baina bai ez zirela asko izango. Bederatzi izan ziren, hain zuzen ere.
|
|
|
Ez daki aldameneko gizonak ba ote dakien zer den seme edo alaba bat galtzea. Badaki
|
berak
ez dakiela, baina orobat daki, aspalditik, horixe dela, inondik ere, denik eta sufrimendurik latzenetako bat, latzena ez bada: seme alabak heriotzaren atzaparretan erortzen ikustea.
|
|
2016
|
|
|
|
Berak
ez daki, jakina, ni kriskitinak baino alaiago nagoela amaren kontuak konpondu ditudalako, eta ez zaidala batere inporta beste musu pare bat ematea ere. Ez diot ezertxo ere esan.
|
|
|
Espetxeak ez nauela arduratzen erantzun diot, bera dela nire samin eta kezken iturburua.
|
Berarekin
ez dakidala inoiz non nagoen, ez didala inoiz heldulekurik ematen. –Ez didazu inoiz ziurtasunik ematen?, esan diot.
|
|
|
Baina berak ez zuen errua, argindarrak baizik, noizean behin joaten zelako (zorionez, Micòl andereñoak, konturatu zenean, berehala bidali zuen iritsiak ote ginen ikustera), bai eta kilometro erdi luzeko distantziak ere, tamalez.
|
Berak
ez zekien bizikletan ibiltzen. Baina Micòl andereñoari buruan zerbait sartzen zitzaionean...
|
|
|
Pecatofobia bekatu egiteari zaion beldur izugarria da. Bekatu mota asko dago, eta bekatufobikoak,
|
berak
ez dakien arren, hoben egiten du bekatuari dion izuarekin. Pentsatzez edo hitzez gehienetan, baina egitez eta ez egitez ere bai, tarteka.
|
|
|
Angelu itsu batean bizi da, lasai.
|
Berak
ez daki, ordea, angelu itsu bat bizidun bihur daitekeela norbait, errebolberra eskuan, bertan oldartzen bada eguzkiak eta ilargiak izartegian gurutze beltz perfektu bat marrazten duten ordu zehatz doian.
|
|
|
–Mesedez, ez erran Nagoreri, eskuak elkartu zituen, eta Asiain beldur izan zen belaunikatuko ez ote zitzaion?.
|
Berak
ez daki ezer. Mesedez.
|
|
|
–atzo ez, baina Igor elurpean utzi zuen egunean bazeukan tarte bat, haren gorpua azaldu edo norbaitek topatu bitartean, agiri hori erabiltzeko berearen ordez, errazago ihes egin edo bidaiatzeko, tarte labur batean behinik behin.
|
Berak
ez zekien, baina, zuk handik atera zenuela, garaia baino lehen?, bizirik atera ere! Bestalde, herrian elurteak sortutako blokeoak eta kontrol gero eta sarriagoek estutasunean jarriko zuten.
|
|
|
B: Jarrera
|
bera
ez dakit, baina Espainiaren batasunari buruz alde handirik ez, ezta?
|
|
|
Ez da beharrezkoa izango: batetik, arestian ipini ditugun adibideekin aski ongi irudika daiteke zer izan ziren haien ibilketak eta biribilketak, orain lehengoak berritzen eta xehatzen ibili gabe; bestetik, hegazkineko emakumeak
|
berak
ez daki gauza handirik ibilaldi hartaz: ez interesatzen ez zaiolako edo noizbait ikasitakoa ahaztu duelako, baizik eta inoiz jakin ez duelako, eta ez litzateke oso gisakoa izango, kontatzearen teknikaren ikuspegitik esan nahi dugu, gure protagonistaren oroipenen haria nola hala jasotzen eta berreraikitzen ari garenean, haren gogorapen saretik kanpo geratutakoak asmatzen hastea.
|
|
|
Lurrinak lurrin, ez dugu zer zuzendurik Alsinaren oroitzapenean. Eransteko bai,
|
berak
ez baitaki, eta guk bai, atzendutako euskara hori berriz ere trebe, abil eta airos bihurtzeko ez dela joan nolanahi eta aliritzira aukeraturiko edozein bazterretara, ez: Tolosara jo du Telesforok, Urkizu auzora zehatzago esanda:
|
|
|
Orduan erabilitako arropa bereziak ikusgai zeuden oraino museotxoan. Ba omen zegoen hura modernizatzeko plan bat, baina
|
berak
ez zekien oso ongi zer egiteko asmoa zuten.
|
|
2017
|
|
|
Mugitzen den taula baten atzean.
|
Berak
ez nekiela pentsatu izan du beti, eta antza denez oraindik ere bai.
|
|
|
12. Gure kultur nazioa nazio politikoa baino askoz aberatsagoa da, baina era
|
berean
ez dakit ez ote dagoen berdin zatitua. Hala ere, gaur egun nazio kulturala eraikitzea nazio politiko administratiboa eraikitzea baino errazagoa delakoan nago?.
|
|
|
Egia esateko, Coolerrek amorrua ematen dit. Noski,
|
berak
ez daki nik badakidala gurpilen tratuan dabilela.
|
|
|
Mikelek beste behin ere esan behar izan zuen bera ez zela inoiz Tximurekin egon Iparraldean.
|
Berak
ez zekiela ezer pistola kontuez.
|
|
|
(El Malestar). Bere barruan,
|
berak
ez dakien milaka urtetako gerra bat dabil. –Con las prohibiciones inicio la cultura hace muchos milenios el desligamiento del estado animal primitivo:... el incesto, el canibalismo, el homicidio?.
|
|
|
Egun batean, lau urte dituela, eskolan esaten diote mundua esfera bat dela.
|
Berak
ez daki zer den esfera bat, baina bai biribil bat. Mundua biribila da, esaten dio andereñoak, haurrak hobeto uler dezan.
|
|
|
Horra hor zerk osatzen duen nagusiaren diskurtsoaren benetako egitura. Esklaboak gauza asko daki, baina nagusiak zer nahi duen, horixe daki are hobeto, nahiz eta nagusiak
|
berak
ez jakin, eta hala gertatzen da gehienetan, zeren bestela ez bailitzateke nagusi bat izango?. Horrexegatik funtzionatzen du, halaber[...] Dena jakite hori nagusiaren lekura pasatu izanak ez du argitzen kontua; aitzitik, gehixeago iluntzen du auzitan dagoena, hots, egia.
|
|
2018
|
|
|
Errefrakzioaren efektua ez zen garunen xuritasun nagia, baizik azkartasun koloretsu bat, osagai atseginen proportzioa handiago bailitzan osagai kezkagarriena baino.
|
Berak
ez genekien nori edo zeri begiratzen zion, baina isiltasunak kosk egin izango zion, esan baitzuen:
|
|
|
–Nik ikusten nuen ez zutela ondo pasatzen, guk dantzan eta eurak lo. Gu ya porroak erretzen egoten ginenean, etorri zitzaigun kalekume bat ea porroa egingo genion,
|
berak
ez zekiela liatzen. Ume moko hura handik gutxira ikusi genuen kaballoan sartuta.
|
|
|
Eta ez Joni bakarrik.
|
Berak
ez zekien, baina bere aurretik ere, hainbeste izan dira, horrela, tupustean, bestela bezala, nahi gabe hartu dituztenak besteren lanak, ideiak, izerdiak; xalo xalo, tolesik gabe, eta txaloak jaso.
|
|
|
Laneko bazkari bat bezalakoa izango dun, zer bestela, kasua komentatzeko.
|
Berak
ez zekin ezer hitaz, eta hik ere ez dakin ezer berataz. Eta ezkonduta badago zer?
|
|
|
Nerabeen artean aitak amaren ahizparekin gaztetan izandako harremana zabaltzeak sortu zituen zirrararik handiena eta esamesa gehien. Naomik deseroso erantzuten zuen, labur,
|
berak
ez zekiela ezer, telebistek piztu nahi zuten morboa baino ez zela hori eta halako xehetasunek ez zutela ezertan laguntzen, ez amaren hilketa argitzeko, ez aita kartzelatik ateratzeko. Norbaitek edozer iradoki orduko ez zuen aukerarik galtzen aita etxean laster egongo zela zorrotz esateko.
|
|
|
Hantxe dago, sentimendu jakinekorik ez, gorrotorik ez, higuinik ere ez, desioa da jadanik, dudarik gabe.
|
Berak
ez daki. Onartu egin zuen bart arratsean gizonak hara joateko eskatu zionean.
|
|
|
Bazeukan Amnistiaren Aldeko Batzordekoekin hitz egin eta salaketa publikoa egitea, baina horrek ekar zezakeenak korapiloa egiten zion eztarrian. Beharbada, salaketa eta enparauetan sartu barik, poliziei esan ahal zien
|
berak
ez zekiela ezer, ezin ziela lagundu, ez zeukala horren inguruan zalapartarik ateratzeko asmorik baina, mesedez, bakean uzteko. –Bai, eta hik sinesten duk bi potrozorri horiek asko sentitzen dutela esan eta alde egingo dutela besterik gabe, hitaz ahaztuta.
|
|
2019
|
|
|
Merezita zeukan. Denak hobera egiten ez bazuen,
|
berak
ez zekien ezer karma eta horoskopo txinatarrei buruz. Zer egin behar zuen bestela soldata apal batekin ume bat hazten ari zen emakume langile batek zerbait ona gerta zekion?
|
|
|
Otsoa Ustirikoaz! Horregatik itzuli behar dut jauregira kosta ahala kosta,
|
berak
ez baitaki etoiren bat daukana inguruan, ni ohoinei saltzen saiatu dena; ez daki bizirik nagoena; ez daki bere umeak bizirik jarraitzen duena nire sabelean. Aho bete hortz geratu zen albistea eman nionean, hitzik gabe.
|
|
|
Egia esatera, bera behin behineko ohaidea baizik ez izanik, ezerk ez zuen hobiratzean parte hartzera behartzen, baina kontzientzian iruditu zitzaion ez zela kristauaren araberako jokamoldea hildakoari bere azken presentzia ukatzea, bizitzak nolabait elkarrengandik aparte eduki bazituen, heriotzak ez zituen gehiago bereizi, egun batzuetarako jauna eta emaztea baitziren. Alabaina, beste bizi bat, unekoa eta zorrotza, dator atzetik, urrutitik jarraitzen dion soldadu bat, ez dio segizioari jarraitzen, emakumeari baizik, emakumea konturatu da, eta bere buruari galdetzen dio, Zer nahi duzu nigandik, gizon, zer nahi duzu, eta ez du erantzuten, baina
|
berak
ez daki besteak nahi duena Henrique zaldunaren tokia dela, ez orain doan tokia, andetan astun inarrosirik, hil jantzi zikin baten azpian, baizik eta bestea, gorputz biziak uztartzen ahal diren beste edozein, egiazko ohe bat, belardi bat, besakada bat ahotz, hondar magal bat. Mogueimek bazekien seguruena zela Ouroana berarekin gustatuko zen edozein jaunek hartua izango zela, baina honek ez zuen larritzen, agian, azken azkenean, ez zuelako uste egunen batean hatz batez ukituko zuenik, ezta patuaren laguntza edukita ere, eta Ouroanak, inork maite ez zuelako, ibaiaz beste aldeko emakumeekin elkartzea beste erremediorik ez bazuen, hala ere Mogueimek ez zuen emakumea egongo zen txabolako atea bultzatuko bere plazera gozatzeko denona behar zuen gorputz batean, denona izango zenez ez baitzuen sekula berea izango.
|
|
|
Arte diplomatiko bat da, izan ere, baina senak zuzentzen duena, edo are, instintuak, eta, gehienetan, helburu nagusia lortzen du, kasu honetan zuzentzailearengan izu laborri lauso bezalako bat sortzea, bere sekreturik intimoenak, halako batean, argira aterako balira bezala edo. Maria andrea sadikoa da, baina
|
berak
ez daki. Arratsalde on esan zuen logelako atetik, bi aldiz gehiago atera zuen bere arnasots hori, Raimundo Silva kontura zedin berak, neskame apal bat izanagatik, ez zuela falta lurrin batek airean utzi duen azken hondarra atzemateko kalitate oneko usaimenik.
|
|
|
Hona etorriko dira, ordua iristen denean, Henrique zaldunaren hezurrak, badakiena laster iritsiko zaiola bere beste ordu hori, erasorako dorreen bikaintasun taktikoa frogatzekoa, behin baieztatu delarik plan estrategikoaren lehen urratsa zen ate eta harresien aurkako eraso zuzenak pott egin duela.
|
Berak
ez dakiena eta inork ezin esan diezaiokeena hauxe da, armadaren begi itxaropentsuak bere baitan jarriko diren unean, garai haietarako ere bazeuden bekaiztiak alde batera utzirik, une horretan bertan, loriaren atalasean dagoela, heriotza zoritxarrekoa iritsiko zaiola, heriotza zoritxarrekoa militarki hitz eginez, esan dezagun, zeren, beste loria hori, gorena, patu ezinbestekoa baitzen hain urrutit... Ez gaitezen aurrera, alabaina.
|
|
|
Baina ile zuriak ziren Raimundo Silvaren arreta bereganatzen zutenak, zer izen eman zion zuriaren tonu honi, antitesiaz arrats zuria dei zekiokeen, gizonaren adin handia kontuan hartuz, baina begi bistakoegi izango zen, asmatzea oso ongi dago, baina merezi duen zerbait asmatzekotan. Esan behar da, haatik, Raimundo Silvaren kezka ez zela bakarrik kromatikoa, liluratzen zuena zen, azken batean, bat batean konturatzea
|
berak
ez zekiela zenbat ile zuri edukiko zuen, asko edukiko zuen, edo askoz ere gehiago, baziren hamar urte baino gehiago tindatzen hasi zenetik, amorrazioaren amorrazioaz, gatazka horretan borroka egiteko baizik jaio izan ez bailitzan. Harri eta zur, sor eta lor, denbora arin pasatzea nahi zuela aurkitu zuen bere burua, bere egiazko aurpegia ezagutu ahal izateko, poliki poliki hurbiltzen den etorri berri bat bezala agertuko zena, lehen bi koloretako hari groteskoek osatuko zuten ilearen azpia, ile faltsua gero eta tindagai gutxiagorekin eta motzagoa, bestea, errotik autentikoa, tokia irabazten joango zen, ezinbestean.
|
|
|
Leirek estimatu zuen galdera. Eskerrak txaluparia ari zen elkarrizketa bideratzen,
|
berak
ez baitzekien zertaz mintzatu. Beste nonbait zeukan gogoa, gaizki argiztaturiko jangela hartatik urrun.
|
|
|
Gisasolak kartela irakurri eta ezetz egin zuen buruaz.
|
Berak
ez zekien.
|
|
2020
|
|
|
Etxebizitzara sartzean ikastaroan parte hartzeko prest borobilean jarrita zegoen gazte andana batekin egin zuten topo. Jonek agertu zion gizonari haiek zirela lehergailuekin lan egiten ikasi nahi zuten gazteak, eta orduan erantzun omen zion gizonak seguru asko besteren batekin nahastu izango zutela,
|
berak
ez baitzekien lehergailuez ezer.
|
|
|
Badagoen erdibiderik?
|
Berak
ez daki. Noski, ez luke gizonezko batekiko morrontza ekonomikorik nahi.
|
|
|
Negozioari buru belarri emandako urteek behar baino gehiago beteak zizkioten gorpuzkera indartsuko atal meharrak eta, berrogeita bost urtetan, ezin zitekeen sasoian zegoenik esan. Andreak osasuna zaintzeko eta errieta egiten zionean, lanetik etxerako ibilaldi labur hauek nahikoa ariketa zirela esaten zion eta,
|
berak
ez bazekien ere, itsas aldeko haize kresaltsua oso ona zela osasunerako.
|
|
|
Handik puska batera, harriturik irakurri zuen aldizkari batean pasatzaile batek marokoar bat eraman zuela Hendaiako tren geltokiko harrera zentrora.
|
Berak
ez jakin, baina pasatzailetzat fitxatua zuten nonbait. Baina jende pasan ez ezik, pusken kontrabandoan ere aritzen zen.
|
|
2021
|
|
|
ez dakielako zer jarri? Eta
|
berak
ez badaki, nola jakingo du irakurleak. Saiatu eten puntuak doazen lekuan puntua jartzen edo bi puntuek nola funtzionatzen duten ikusten.
|
|
|
Lo dago; hil behar zuela ahantzi du. Pixka bat lehenago bazekien; oraingoan hiltzen ari zen, eta
|
berak
ez zekien. Ez ezazu lorik egik, esnatu.
|
|
|
Orain ikusten dut, galeriako leihotik aterata. Baina
|
berak
ez zekien. Mundua besterik ez zegoela present uste zuen.
|
|
|
Lurraren arrasean, kristal zikinen azpian, gogaitasuna usteltzen zen; eta horma argiko gela luzean nagiak botatzen zituen alhadurak, kiribil melengetan. Orobat,
|
berak
ez zekien langileek burua altxatu eta beraren ume aurpegi burges mardul eta zintzoa leihatilatik ikus zezaketenik.
|
|
2022
|
|
|
Hiru hilabeteko nengoen.
|
Berak
ez zekien, baina bazekien. Ez zuen hitz egiten, baina tripa ukitzen zidan.
|
|
|
Ez zuela ahaztuko. Baina
|
berak
ez zekien handik aste batzuetara auto istripu batek hilko zituela biak. Gainera ludopata zen.
|
|
2023
|
|
|
Otiliak
|
berak
ez daki zer egingo zukeen, seme alaba barik. Izeko Eufemiren bidea hartuko zukeen?
|
|
|
Zer den galdetuko dio Virgilek Maudeyi, baina zer erantzun espero dezake maitalea negarrez topatzen duenak? Maudeyk
|
berak
ez daki. Galdera sinpleenari ere ezin zaio erantzunik eman batzuetan, eta airean geratzen dira galderak eta ezinak.
|
|
|
Paperak aztertzen dabilen polizia zalantzan geratu da, une batez ematen du aurrera egiten utziko diela, baina azkenean esan die komisariatik pasatuko direla badaezpada, eta orduan, iheserako seinalea emanda, ateak zabaldu eta denak abiatu dira antxintxika, nor bere aldetik, poliziak tiro zaparrada batean hasi diren bitartean, pin pan pun, ezker eskuin edo nondik datorkien ikusi ezin dutela, pistola eskuan eta auto artean makurtuta bala erauntsiari ixkin egiteko, baina ez dira lau lagunak lasterka ihesari eman diotenak, lauretako bat auto barruan geratu da segadan harrapatuta tiro bat homoplatoan sartu diotelako, eta pistola eskuan alde guztietara begira dago hurrengo bala nondik iritsiko. ...ari eragiteko lehen klika egin du, baina ez du izan barrenik bigarren klika, bala abiaraziko duena, egiteko, edo indartsuagoa izan da auskalo non kukutzen den iraupensena; bere burua inguraturik ikusi du orduan, lau ateak aldi berean ireki eta bakoitzean pistola bat sumatu duenean berari apuntatzen garrasika oihukatzen dioten bitartean pistola botatzeko, eskuak altxatzeko, kotxetik ateratzeko, eta
|
berak
ez daki zer egin, min izugarria duelako sorbaldan eta buruan eta belarrietan eta gorputz guztian.
|
|
|
Baina,
|
berak
ez bazekien ere, ez ninduen inoiz ezagutu, ez zen ni ezagutzera inoiz heldu, harekin ez nintzen nire onena erakusten hasi ere egin. Beti behar izan dut denbora eta konfiantza neure burua erakusteko, eta berarekin ez nuen ez bata ez bestea izan.
|
|
|
Korok dituen aukeretatik argiena administrazioari laguntza eskatzea da.
|
Berak
ez daki zer gertatzen zaion. Ez du arazo argi bat.
|
|
|
Nik Figueresen masia bat alokatu nuen.
|
Berak
ez zekien han izango nintzela, baina Figueresko geltokiko nasan itxaron nion. Han elkartu ginen.
|