|
2017
|
|
|
Hegaztiak sarean harrapatzen ere trebe bihurtu zen. Harrapatu ondoren,
|
bere
estudiotik gertu zegoen itxiturako bildumara gehitzen zituen. Erreserba baten hasiera bihurtu zen.
|
|
2023
|
|
|
Nuenen en zegoela Rappard eta Sien bisitatzera joan zen Vincent Hagara. 1883ko abenduaren 22 25an (349) Hagatik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion Hagara joan zela
|
bere
estudioak paketean sartu eta bidaltzera; Rappardekin eguna pasatu zuela eta emakumea (Sien) berriro ikusi zuela; horretarako gogo handia zuela; orduan ezin zezakeela gauza handirik egin harengatik; baina adorea eman ziezaiokeela.
|
|
|
Tarteka lanen bat sortzen zitzaion Vincenti; baina, lanarengatik diru konkretu bat baino gehiago, material gastuen jabe egitea negoziatzen zuen. ...kusi zuela Eindhoven-en, urregile aberats erretiratu batena; gizon horrek pixka bat pintatzen zuela eta gela bat zuela etxean, berak pintatu nahi zuena; sei panel zituela, zerbaitekin bete nahi zituenak; azken afaria pintatu nahi zuela, beste gauza batzuekin batera; Vincentek esan ziola, jangela izan behar bazuen, hobe zuela landa bizitzako eszenak jartzea, Azken Afari mistiko bat baino; Vincentek
|
bere
estudioan gela horretarako sei zirriborro egin zituela: Sower, Plower, Wheat Harvest, Potato Planting, Sheperd eta Winter Scene with Ox Wagon; eta orain koadro horiek lantzen ari zela; modeloen eta pinturen gastua gizon hark ordainduko zituela eta koadroak bereak izaten jarraituko zutela; kopiatu ondoren itzuliko zizkiola koadroak Vincenti; kopia egiten ari zenean ere zerbait lagundu ziola gizonari.
|
|
|
Zola, Victor Hugo, Michelet. Dorus 1885eko martxoan hil zen, 63 urterekin; familiak aita gaizki tratatu izana egotzi zion Vincenti eta hura
|
bere
estudiora joan zen bizitzera. 1885eko maiatzean pintatu zuen Patata jaleen koadroa, Groot familiako eszena batean inspiratuta; koadro horren hogei erreprodukzio egin zituen litografian; Rappard adiskideari ere bidali zion litografia horietako bat eta hark gogor kritikatu zuen koadroa; Vincent oso mindua sentitu zen kritika horregatik; Rappard i esan zion kritika hori erretiratu arte bakerik ez zela izango bien artean.
|
|
|
Bere bilduma propiorako Monticelli on bat erosteko prest zegoela esaten zuen. Ez zela ideia txarra izango
|
bere
estudioetako bat Tersteeg i bidaltzea. Tersteeg i esateko Midiko estudioak Holandan saltzeko aukera gehiago egongo zela.
|
|
|
Arlesko ostalariek altu jartzen zituzten gelen prezioak; Vincentek beretzako eta berarekin bizitzera etorriko zen beste artistaren batentzako moduko etxe bat aurkitu nahi zuen eta Etxe Horiarekin egin zuen topo. ...1888ko maiatzaren 1ean (480) Arlestik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion egun horretan Etxe Horiaren eskuinaldea hartu zuela, lau gelakoa; kanpotik horiz pintatua zegoela, barnetik kare txuriz pintatua, zoruan adreilu gorria, kanpoan plazako jardina; hileko 15 franko kostatzen zela; gela bat, lehen solairukoa, altzariz hornituko zuela, han lo egin ahal izateko; Etxe Horia izango zela
|
bere
estudioa eta bere almazena Hegoaldean zegoen artean; orain ostalarien amarruetatik libre gelditzen zela; Arlesen geltokiaren inguruan, Lamartine Plazan, zegoela Etxe Horia. Osasun txarrari bakarrik ziola beldurra esaten zuen Vincentek; Parisen zegoen artean ardo txar gehiegi edan zuelako omen zegoen gaizki; Arles aldean ere ardo txarra zegoela esaten zuen, baina berak gutxi edaten zuela.
|
|
|
Anberesko akademian marrazkia ikasten zuenean bezalaxe, Arlesen ere abiadura handiz lan egiten zuen Vincentek. ...ainaren amaieran (B9) Arlestik idatzitako gutunean Vincentek Bernardi esaten zion batzuetan azkarregi lan egin zuela eta hori ezin zuela ekidin; adibidez, Summer Evening saio batean pintatu zuela; mistrala jotzen ari zela joan zela koadro hura egitera; pentsamenduaren intentsitateari ematen ziola garrantzia, ukituaren lasaitasunaren aurretik; eguzkitan asko nekatzen zela eta gero ezin zuela epaitu
|
bere
estudioak onak ala txarrak ziren; garisoroen zazpi estudio zituela, oso azkar eta presaka eginak.
|
|
|
1888ko abuztuaren lehen erdian (B15) Arlestik idatzitako gutunean Vincentek Bernardi esaten zion
|
bere
estudioa bat koadrorekin dekoratzeko asmotan zebilela.
|
|
|
Vincent Nuenen en nahiko ongi integratua zegoen eta ez zuen Helvoirt era joateko asmorik. ...ekeela Helvoirtera joango; Nuenengo estudioan gelditu edo Anberesera joango zatekeela; finantza aldetiko arrakastarik ez bazuen ere, lagun onak egiten ari zela han; aurreko astean egunero natura hilak egiten jardun zela, Eindhoven-en pintatzen zuten lagunekin; Hermansek gauza polit asko zituela; esan ziola gauza horietako batzuk (pitxar zaharrak edo beste antigoaleko gauzak) pintatu nahi bazituen,
|
bere
estudiora eraman zitzakeela.
|
|
|
Amak itxura ona zuela; idatzi behar zituen hainbat eskutitzekin distraitua zegoela; baina astuna gertatzen ari zitzaiola galera. Familiako besteentzat hobe izango zela
|
bera
estudiora joatea bizitzera; Anek horretara bultzatzen zuela. Ama hurrengo urtean Leyden era joango zela bizitzera eta Vincent bakarrik geldituko zela Brabanten; nekazal eremuan, landaren bihotzean, bizitza sakona eraman nahi zuela; ikusten zuela Theok nahiago zuela Vincent hirian bizitzea, baina berak ez zuela horrela pentsatzen.
|
|
|
Vincentek maiatz hasieran gauza guztiak eraman zituen
|
bere
estudiora eta han pintatu zuen Patata jaleak koadroa; aurrez, negu osoan jardun zen buruen eta eskuen estudioak egiten. Koadroa amaitzean, Eindhoven-era joan zen eta han koadroaren berrogeita hamar kopia inprimatzeko kontratua egin zuen; inprimategitik litografiak heldu zirenean, Theori, Rappardi, Portier i eta Goupil go bere kide Jan van Wisselingh i bidali zizkien kopia bana; mila ukitu berri egin zizkion koadroari; Vincentek asko estimatzen zuen koadro hori, baina Rappardengandik kritika gogorrak jaso zituen eta harekiko harremana eten egin zuen Vincentek.
|
|
|
1885eko uztailaren 21a baino lehen (R53) Nuenendik idatzitako gutunean Vincentek Rappardi esaten zion jaso zuela haren gutuna, inoiz baino lehorragoa; han esaten zuela, inolako haustura gogorik ez zuela. Berak ere
|
bere
estudioa eskaintzen ziola, pintatzera etorri nahi bazuen; gomendatu ere egiten ziola aldian behin joatea; hori preziatzen bazuen, oso ongi, eta preziatzen ez bazuen ere bai; baina, etortzen bazen, bakoitzak bere bidea egingo zuela. Vincentek esaten zuen jendeari uzten ziola berari buruz nahi zuena esaten.
|
|
|
Gerora hasi zen habiak marrazten. 1885eko irailean (R58) Nuenendik idatzitako gutunean Vincentek Rappardi esaten zion txorien habiak bidali zizkiola; berak ere bazituela,
|
bere
estudioan; birigarro, zozo, urretxori, txepetx eta txontaren habiak zirela; pentsatzen zuela habia horiek berari adina gustatuko zitzaizkiola Rappardi, txoriak ere artistak zirelako eta politak zirelako natura hilak egiteko. Delacroix-ek eztabaida bat eduki zuela lagun batekin eta esan ziola pintore batek naturatik atera behar dituela bere estudioak, baina azken koadroa oroimenetik atera behar zela.
|
|
|
1885eko irailean (R58) Nuenendik idatzitako gutunean Vincentek Rappardi esaten zion txorien habiak bidali zizkiola; berak ere bazituela, bere estudioan; birigarro, zozo, urretxori, txepetx eta txontaren habiak zirela; pentsatzen zuela habia horiek berari adina gustatuko zitzaizkiola Rappardi, txoriak ere artistak zirelako eta politak zirelako natura hilak egiteko. Delacroix-ek eztabaida bat eduki zuela lagun batekin eta esan ziola pintore batek naturatik atera behar dituela
|
bere
estudioak, baina azken koadroa oroimenetik atera behar zela. Ezin zela esan Delacroix-ek, Mauve k, Israëls ek, Maris ek ez zutela marrazten; esan behar zela besteek bezala ez zutela marrazten.
|
|
|
1885eko azaroaren erdialdean (433) Nuenendik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion Anberesera joateko asmotan zebilela, baina ez zekiela noiz eta nola joango zen; sei arte saltzaileren helbideak lortu zituela; hara heldutakoan hiriko bista batzuk pintatu eta erakutsiko zituela; saiatuko zela Nuenen en gela txiki bat izaten, bere gauzak gordetzeko eta herriminak eraginda itzuli nahi bazuen ere; baztertu egiten zuela pinturarekin loturik ez zegoen lanen bat egitea.
|
Bere
estudioa apaizaren eta sakristauaren etxeen ondoan zegoela eta han beti izango zuela istiluren bat; beste gela bat hartzen bazuen eta hilabete batzuetan handik urrun egoten bazen, intrigak bere indarra galduko zuela; galdetzen zuen ea ez zen hobe izango ondorengo bi hilabeteak Anberesen pasatzea; han ostatua hartu eta beste pintore baten estudioan lan egin zezakeela.
|
|
|
Maiatzean hasi zen Vincent
|
bere
estudioa utzi behar zuela esaten, baina azaroaren amaieran utzi zuen Vincentek Nuenen (Brabante) eta Anberesera joan zen; estudioan utzi zituen bere marrazki eta pinturak (Van Goh Bonger, 1913; Naifeh eta White, 2011). Hagan marrazkia egiten ikasi ondoren, Nuenen en pintura arloan aurrerapenak egin zituen.
|
|
|
Hiriaren panoramika berehala hartu zuen Vincentek. ...28an (437) Anberestik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion goizean ibilaldi atsegin bat egin zuela euritan; kaietako ontziolak eta almazenak zoragarriak zeudela; hirian ilunagoak ziruditela pinturek landan baino; bere buruari galdetzen ziola argia ez ote zen hain distiratsua hirian; eta gero esaten zuela beharbada gauza bera gertatuko zitzaiola Theori, Vincentek bidalitako koadroekin;
|
bere
estudioa ez zela txarra; inprimaki Japoniar txikiak iltzatu zituela paretean; pozik zegoela, orain bazeukalako txoko bat eguraldi txarra zegoenean lan egiteko.
|
|
|
Vincentek ez zuen behar zen moduan zaintzen osasuna. 1886ko otsailaren 3an (449) Anberestik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion ez zegoela batere ondo, baina argi pixka bat ikusten hasia zela; maiatzaren 1ean joan zela Nuenen en
|
bere
estudioan bizitzera, eta harrez geroztik 6 bider bakarrik hartu zuela afari beroa; ez esateko amari ondo ez zegoela, bestela kezkatu egingo zela hura; sendagileek esaten ziotela bere burua hobeto zaindu behar zuela eta atseden gehiago hartu beharra zeukala; egoera are okerragoa zela, asko erretzen zuelako, horrela gutxiago somatzen baitzuen urdail hutsa zuela; pintatzeko teknika nahiko erraza ger...
|
|
|
Sien en historia guztia kontatu zion: ...u zuela, Leyden go ospitalean zegoen emakume batena, egoera larrian zegoela adieraziz; bere ospitaleko sendagileen iritziaren kontra emakume hura bisitatzera joan zela Leyden go ospitalera; bezperako gauean mutiko txiki bat erditu zuela eta erditze zaila izan zela; emakumeari esan ziola, errekuperatu ostean bere etxera etortzeko; egin zezakeen guztia egingo zuela harengatik; etxe bat alokatu zuela
|
bere
estudio zaharra baino bi ate beherago eta han bizi zela oraindik; haurrak zazpi zortzi hilabete zituela orain eta haur txiki zoragarria zegoela. emakume horrek bazuela beste haur, gaixo samarra. Txikiarentzako sehaska bigarren eskuko gauzen dendatik ekarri zuela bere bizkarrean; negu beltzean zehar haur txikiak argitu zuela bere etxea; emakumea indartzen ari zela; emakume hori zela eta lagunak galdu zituela, baina ez zuela galdu bere anaiaren adiskidetasuna.
|
|
|
Vincentek berotasunez eta maitasunez inguratu nahi zituen
|
bere
estudioa eta bere lanak. 1883ko apirilaren 2an (278) Hagatik idatzitako gutunean Vincentek Theori eskerrak ematen zizkion bere urtebetetzean zoriontzeagatik; esaten zion egun ona izan zuela eta modelo zoragarri bat eduki zuela; lanak gero eta gehiago suspertzen eta animatzen zuela; gero eta modelo gehiagorekin lan egitea zela bere ideala; estudioak portu moduko bat izan behar zuela, jende behartsuari neguan babesa emateko; sua, janaria, edaria eta diru pixka bat eduki behar zela haientzat; oraingoz modelo gutxi batzuk bakarrik zituela; bere pinturan berotasuna eta maitasuna jartzea lortzen bazuen, lagunak aurkituko zituela.
|
|
|
Vincententzat, pintore batek aurrera egin nahi bazuen, beharrezkoa zuen dirua edukitzea; modeloetarako eta pinturetarako dirurik ez bazuen, nekez egin zezakeen aurrera. 1883ko apirilaren 21 (280) Hagatik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion nahiko diru ez edukitzeak mugak jartzen zizkiola aurrera egiteko; denbora dirua zela eta gogorra zela denbora pasatzen ikustea eta dirua edukiz gero egin zitezkeen gauzak ez egitea; desiratzen zuela gehiago gastatu ahal izatea, modelotan eta pinturetan;
|
bere
estudioetako bakar bat ere saldu ez arren, pentsatzen zuela gastatutako dirua balio zutela; hori ez zuela esaten Theo gehiago kezkatzeko, baizik bere burua lasaitzeko.
|
|
|
1889ko abenduaren 15ean (617) St. Rémytik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion olibak biltzen ari ziren emakumeen koadroa egiten ari zela; tokian
|
bertan
estudioa egin eta gero, oroimenetik ari zela koadroa egiten; koadro horren bi edo hiru kopia egingo zituela, olibondoen dozena erdi bat estudioren emaitza zelako. zeukala zer esango zuen Theok Wheat Field koadroari buruz.
|
|
|
Rappard ekin ibilaldi luzeak egiten zituen Vincentek eta Margot Begemann ekin amodiozko harremanak eduki zituen, baina harreman horiek ez zituen beste batzuk bezain seriotan hartu Vincentek; aldiz, Margot bere buruaz beste egiten saiatu zen, Vincenten eta bere arfteko harremana gaizki ikusten zutelako bien familiek. Vincenten aita 1885eko martxoan hil zen eta Vincent
|
bere
estudiora joan zen bizitzera.
|
|
|
Baserri atarian agurtu, eta
|
bere
estudiora sartu zen Maitane, Agusi eskerrak eman ostean. Velutina haren irudia etorri zitzaion ustekabean, frigotik garagardo lata hartu eta edalontzian hustu zuelarik.
|
|
|
|
Bere
estudioko aterantz hurbildu zen Maitane, giltzak eskuan zituela.
|
|
|
Hartutako bidea desegin zuen, baserri kanpora atera arte.
|
Bere
estudioko komunetik pasatu" konpresa" aldatzera eta kotxean sartu zen, poltsa pare bat hartuta. Erosketak egin behar zituen, lehenbailehen.
|
|
|
Estilo eta jatorri holandarreko bulegoa du aitonak, brontzezko tximiniaduna, eta zokalo handi bat, margoz dekoratutakoa. Aitonari bizarra txukundu ondoren,
|
bere
estudiora joan ohi zen Sandalo eta gerora aitak esandakoaren arabera, aitonak pipa eta Sandalok estraperloko Boyard Maïs zigarretak erre ohi zituen eta Monin markako sirope bana hartzen zuten, hibiscus zaporekoa aitonak, mendazkoa Sandalok, pastisarekin nahastuta. Astean bitan etorri ohi zen Sandalo Villa Aizetzuara.
|