|
2010
|
|
|
Eurek hitz egiten dute, enuntziazioan euren ikuspuntua, jarrera adieraziko balute bezala, baina ez derrigorrez adierazpen zehatzak erabiliz. Bestela esanda, esatariak
|
bere
enuntziatuan eszenan jar ditzake berearekiko desberdinak diren posizioak. Ducrotek konparazio bat egiten du desberdintasun honen kariaz:
|
|
|
Hau da, markatzen du bi enuntziatzaile desberdinen presentzia, eta, printzipioz, euren arteko autonomia. Baliteke bi enuntziatzaileak bat etortzea, edo ez, baina bakoitza
|
bere aldetik
enuntziatzen da. Hortik bere elkarreragin garrantzia.
|
|
|
Kontuhartze> da, ausaz, erretorika modu berri honetan kontsideratzearen alderdirik berriena. Izan ere, estilistikaren kontua desplazatu da asuntzioara> ere, hau da, diskurtsoaren instantzien posiziora
|
bere
enuntziatuekiko, modalizazio prozedurei esker eta baita enuntziatuaren orientazio axiologikoa bideratzen duten markei esker. enuntziatiboaren kategoriak biltzen ditu, orobat, distantzia/ hurbiltasuna nozioak ere, sermoia aztertzeko errendimendu handikok izan daitezkeenak.
|
|
2012
|
|
|
Bestetik, parentetikoaren egitura hautatzen ez badute ere, ironiazko intentzioa duten enuntziatuen interpretazio ironikoan zuzenean eragiten dutenak; izan ere, pasarte ironikoen ahalik eta interpretaziorik egokiena egiteko enuntziatu parentetikoak lagungarri izan daitezkeela frogatzen saiatuko gara. Hau da, parentetikoa
|
bera
enuntziatu ironiko ez izan arren, kotestuan dagoen enuntziatu ironikoa interpretatzen laguntzeko testutik bertatik norentzakoari bidaltzen dizkion arrasto edo keinu adierazgarriak izan daitezkeela ikusiko dugu.
|
|
|
2 Enuntziatu parentetikoak esatariak bere intentzio asmoak erdiesteko norentzakoari egiten dizkion keinu edo arrastoak dira, testutik bertatik mezuaren interpretazioa (nora) bideratu eta gidatzeko erabiltzen dituenak. Esatariaren helburua bere intentzio xedea norentzakoak atzematea da eta horretarako ahalegin guztiak egingo ditu
|
bere
enuntziatua modalizatu, birformulatu eta testuinguratzen harik eta esan duenaren eta esan nahiko zukeenaren artean zirrikiturik txikiena ere egon ez dadin eta diskurtsoaren interpretazioak esatariak nahiko zukeen bidetik jarrai dezan. Oinarri oinarrian, norentzakoa ondorio jakin batzuetara bideratu eta honen iritzi usteetan eragiteko intentzio edo xedearen zerbitzura daude.
|
|
|
Esatariak
|
bere
enuntziatua testuinguratzen du;, non, eta, noiz?
|
|
|
Ahalegin edo eginkizun horretan ikusten dugu enuntziatu parentetikoen egitekoa ere. Horretarako, esataria saiatuko da norentzako horrek egingo duen interpretazioa testutik bertatik gidatzen edo bideratzen,
|
bere
enuntziatuak modalizatuz, iruzkinduz edota birformulatuz batetik; norentzakoarekin zuzeneko interakziozko harremana bideratuz bestetik, eta azkenik, esatariak eta norentzakoak batean duten unean uneko informazio pragmatiko eragingarriena aktibatuz.
|
|
|
Bi enuntziatu elkarrekin gurutzatzen dira. E2 enuntziatu parentetikoak IS+ AS egitura dauka, eta corpuseko adibideek salatzen digutenez, nahiz eta biak modalitate
|
bereko
enuntziatuak izan (adierazpenezkoak), E2 enuntziatuko aditz jokatuak aldaketa ekar dezake E1 enuntziatuko aditzarekin erkatuz: aldiari dagokionez (denbora edo tenpusa) eta baita pertsona aldaketari nahiz aditzaren moduari dagokionez (indikatiboa, subjuntiboa, ahalera, agintera) ere.
|
|
|
Gure helburua ez baita testu antolatzaile bakoitza berariaz aztertzea, ezta antolatzaile guztiak aztertzea ere. Baina bai emankorrenak eta aldi
|
berean
enuntziatu parentetikoen ezaugarritzaile izan litezkeenak.
|
|
|
Galderak hortxe utzita, nik ere ez dut uste enuntziatuok, ken daitezkeenik? ondoriorik gabe; ez da prosa
|
bera
enuntziatu parentetikoak dituena eta ez dituena, ez du berdin adierazten eta ez du komunikazio modu bera bilatzen irakurlearekin.
|
|
|
Enuntziatu parentetikoak esatariak bere intentzio asmoak erdiesteko norentzakoari egiten dizkion keinu edo arrastoak dira, testutik bertatik mezuaren interpretazioa (nora) bideratu eta gidatzeko erabiltzen dituenak. Esatariaren helburua bere intentzio xedea norentzakoak atzematea da eta horretarako ahalegin guztiak egingo ditu, norentzakoarekin konplizitatezko harremana sortzeaz gain,
|
bere
enuntziatua modalizatu, birformulatu eta testuinguratzen harik eta esan duenaren eta esan nahiko zukeenaren artean zirrikiturik txikiena ere egon ez dadin eta diskurtsoaren interpretazioak esatariak nahiko zukeen bidetik jarrai dezan.
|
|
|
Rossek (1973) proposatu zuten egituraren mailarik gorenean komunikazio aditzen bat zegoelako hipotesia eta J. L. Austinek (1978) enuntziatu konstatatiboak eta performatiboak bereizten ditu. Austinenetzat, enuntziatu guztiak ez dira deskripziozkoak eta bide horretatik gatzatzen du
|
bere
enuntziatu performatiboen teoria; bestela esan,, esanez egitea? 27 mamitzen duten enuntziatuena. Enuntziatu hauek, bada, konstatatiboei, gauzen berri soila ematen dutenei, aurrez aurre jartzen zaizkie, azkenok egia/ gezurra balioen arabera neur baitaitezke.
|
|
|
(Bakhtine 1975). Eta esatariak norentzakoaren jarrera erantzule hori espero du
|
bere
enuntziatua eta berbaldia sortu eta kanporatzen duenean, honekin txandakatzen dituelako esatariak bere zereginak.
|
|
|
Esatariak duen intentzio asmoa, bada, norentzakoari eta testuinguruari egokitzen zaio; norentzakoaren neurrira moldatu behar du
|
bere
enuntziatua eta horrek berarekin dakar norentzakoaren sinesmen, uste, iritzi, munduaren ezaupidea... gogoan izatea. Asmoa terminoan, norabidea, joera, zerbait erdiesteko ahalegina dira azpimarratu beharreko ideiak.
|