|
2000
|
|
|
horren baitan,, harago, horretan, Alemania ere sartzen du. Habermas ek ematen dituen erantzunen egokitasuna beste kontu batda, baina bakoitzak
|
bere
burua besteontzako luzatzen dituen tesietatik aparte jartzea ez daeztabaidarako oinarri egokia.
|
|
|
Zuzen ulerturik, larritasun subjektiboen aurrean, botere horretaz balialiteke analista, eta baliatu ere baliatu behar litzateke, bere burua puntu finko modura eskaini, psikotikoarentzat aldaezina den puntu modura; deserosotasun une batean obsesibo baten trantzea aurkitzen badu, hitzak eragindako esanekotasunerajotzen ba al daki?
|
Bere
buruaz beste egiteko zorian dagoen histerikoaren aurrean, nork ukatuko luke ekintzara pasatzeari irmoki aurka egitea. Egitura kliniko bakoitzarentzat eta egora dramatiko bakoitzean, Lacan-ek adierazle nagusi deitu zuenaren zilegizko erabilpena zein den jakitean datza kakoa.
|
|
2001
|
|
|
Ohikoan, Iparraldeko literatura aztertzen denean, 1972an bururatzen dira ikerketak, hain zuzen ere Mirandek
|
bere
buruaz beste egin zuen urtean. Ironiaz diodanhonek, etsitzeko partez bozkariatu egin behar gintuzke:
|
|
|
Azkenean, biek heriotza eta bakardadea ezagutuko dituzte berenbizitzen amaieran: bata fusilatuta hilko da; besteak
|
bere
buruaz beste egingo du.
|
|
2002
|
|
|
Ala uste nitun ttottoek zakurren antzeko, antxumeak, beuren amen ideko; era ortara txikiak aundiekin erka oi nitun. Uri ark, ordea, uztailatze apalen artean nekostak baiño garaigo iaso du
|
bere
burua beste guztien artean.
|
|
|
Neronen adiskidea zen eta arbiter elegantiarum bere gortean. Pisonen zimarkukide zelakoan behartu zuten
|
bere
buruaz beste egitera. Epikuroarra, atsegintasunez inguratuta bizitzen jakin zuen, aldi batez karrera politikoa ere egin arren (kontsula eta Bitiniako kontsulordea izan zen).
|
|
|
Bere kontakizunaren arabera, eskutik bere seme Askanio eta sorbaldetan Ankises aita zaharra eramanez, handik irtetea lortu zuen. Eneasen maitemin itsuak jotzen du Dido eta ez dio joaten utzi nahi; baina ez duela lortuko ikustean,
|
bere
buruaz beste egiten du. Eneasek bere bidaian jarraitzen du itsasoa zeharkatuz eta Siziliaraino iristen da, eta gero Italiako kostaldera.
|
|
|
Tradizioak dio maitasun edabe baten ondorioz erotu eta
|
bere
buruaz beste eginda hil zela; horien arabera argiuneren batzuetan idatzi zuen De rerum natura (Gauzen izatasunari buruzkoa). Litekeena da arazo psikologikoak eta beheraldiak izatea, baina ez dirudi poema handi hori soilik argiuneetan idatz zitekeenik.
|
|
2004
|
|
|
gauzak izendatuak dira, Ideietan parte hartzen baitute. Parmenides elkarrizketa gogora dezakegu hemen?; eta (vi) heriotzaz eta arimarenhilezkortasunaz, Sokratesen Defentsa gogoan izanik: heriotzaz ez da beldur Sokrates filosofoa, eta
|
bere
buruaz beste egiterat ez da haizu, zeren, berak dioen bezaia,. Jainkoek daukatenaren zati bat gara gu. Beraz, lan sakona da Fedon, eta guztiz hunkigarria.1.2, Errepublika eta arazo politikoaEsan ohl da Gorgias elkarrizketa Platonen eskola berriaren erakuslea dela.
|
|
2006
|
|
|
Ideia horixe adierazteko ahaleginetan jardun naiz ni, enajenazio kontzeptua landuz eta horren emaitza psikologikoak nolakoak diren psikologiaren ikuspegitik erakutsiz: gizakiak produktiboa izateari utzi eta jarrera harkor eta merkataritzakora itzuli dela; bere nortasunaren zentzua galdu duela,
|
bere
burua besteen onespenaren menpeko jotzen duela; eta, ondorioz, egokitzera jotzen duela, baina, horrela ere, ez dela seguru sentitu ohi; haserre dago, aspertua, antsietatez, eta bere energiaren gehientsuena antsietate hori konpentsatzeko edo asetzeko ahaleginetan xahutzen du. Adimenez bikain dabil, arrazoia ahultzen ari zaio eta, bere ahalbide teknikoak horrelakoak izaki, zibilizazioaren eta, areago, gizadiaren existentzia arrisku gorrian jartzen ari da (Fromm, 1990:
|
|
|
[horientzat mimesiak] pertsonen arteko jokamoldea adierazten du, bertan batak
|
bere
burua bestearengan asimilatzen du, bestearekin identifikatzen da, afektiboki haren baitan introiektatzen da. Aipatzen ari garen harremanean, batak bestearen ereduari jarraitzean nozitzen duen arroztasunak ez du inplikatzen bere buruaren inongo galtzerik, irabaztea eta aberastea baizik.
|
|
2007
|
|
|
Hainbat autorek (besteak beste, Baldwin, 1906; Mead, 1934) uste dute munduratzean jaioberriak ez duela
|
bere
burua beste pertsonengandik eta objektuetatikbereizten; hau da, nahiz eta beste pertsonekin zein objektuekin jarduerak egin, hasieran ez du ulertzen bere ekintzak pertsona eta objektu horietatik bereizirikdaudenik (Carpendale eta Lewis, 2006). Mead ek (1934), adibidez, aldezten zuenNia jaioberriak ingurukoekin dituen eragin trukeen ondorioz garatzen dela.
|
|
|
Pertsona horiek janaria, lasaitasuna eta estimulazioa ematendizkiote. Hala ere, askotan oinarrizko premiak ez dizkiote berehala asetzen, eta, horren ondorioz, haurrak
|
bere
burua besteengandik bereizteko gaitasuna garatzendu. Hala, bere burua gizabanako independente gisa aintzat hartzen hasten da; hauda, beste objektuetatik eta pertsonengandik bereizirik dagoen izakia dela etaezaugarri bereziak dituela ikasten du (Grusec eta Lyton, 1988; Hattie, 1992; Lewiseta Brooks Gunn, 1979).
|
|
|
Jakina denez, Sokratesek
|
bere
buruaz beste egin zuen astaperrexil pozoia edanda, 399ko martxoan. Heriotzara kondenatua izan aurretik, epaileen aurrean bere buruaren defentsan ziharduenean, gogor kritikatu zituen gezurra eta hitzak erdizka erabiltzea, erretorika hutsalak eta gaiztoak bere bizitza bera jokoan jarri baitzuten:
|
|
2008
|
|
|
Interes sozialari dagokionez, berriz, honako gertaera honekin du zerikusia: batetik, aitak
|
bere
buruaz beste egin zuen; bestetik, isolatzeko arrazoirik ez zegoen (atzeratua ote, eta horregatik ezkutatu zuten gurasoek?); horrez gain, ama erdi itsua zen; gainera, 200 urte lehenago Frantzian gertaturiko beste kasu ospetsu bati buruzko pelikularen estreinaldiak bat egin zuen Genniren kasua azaleratzearekin.
|
|
2009
|
|
|
Ondorenean ere gai horren inguruan lanean jardun zuen eta kontzentrazio eremuetanhildakoen omenez hainbat testu idatzi zituen. Oroitzea baina jasanezina gertatzen zitzaion azkenerako, eta
|
bere
buruaz beste egin zuen 1987an.
|
|
|
Fronte nazionalean eta errepublikanoan eta, kontzentrazio eremuetan, zigor batailoietan eta kartzeletan eraildakoak zenbatzea; atzeguardian hildakoak, exekuzioenbiktimak,
|
bere
buruaz beste egindakoak eta bonbardaketetan hildakoak zenbatzea eta, pertsona bakoitzaren gorpuzkera, adina, egoera zibila, lanbidea, ideologia etaafiliazio politiko edo sindikala aztertzea1.
|
|
2010
|
|
|
> Hasiera zehatzezina.>
|
Bere
buruaz beste egiteko ideia(% 60). > Esperantzarik eza, ezintasuna eta kulpa sentimenduak.> Haluzinazioak.> Eldarnioak (zelotipia, pobretasuna, erasoa).
|
|
|
Depresioa azaltzen den momentuan hainbat gomendio zehatzi jarrai dakieke, adibidez: nork
|
bere
buruaz beste egiteko ideiak edo autolesioak daudenean gaixoabakarrik ez uztea eta objektu arriskutsuak baztertzea (labanak, armak, tresnak, medikamentuak, substantzia toxikoak, sokak, gerrikoak, gas iturriak, etab.), trenaeta metroa ez erabiltzen saiatzea; egiteko errazak egitera animatzea, urduri jarrigabe, gaixoak egitekoa denbora gutxian egiten badu ere, egin duenarengatik zoriondu; jarduera f...
|
|
2011
|
|
|
Depresioak, etsipenak eta erruduntasunak eraginda, bere burua zauritzeko eta
|
bere
buruaz beste egiteko joera du. Mugako nortasunaren nahastea duten asko suizidatu egiten dira.
|
|
|
Nahaste hau duten pazienteen portzentaje handi batek
|
bere
buruaz beste egiteko entsegu larriak egiten ditu edo bere burua zauritzen du (Nehls, 1999). Pazienteen% 9 inguruk bere buruaz beste egiten du edo bere buruaz beste egiten saiatzen da.
|
|
|
Nahaste hau duten pazienteen portzentaje handi batek bere buruaz beste egiteko entsegu larriak egiten ditu edo bere burua zauritzen du (Nehls, 1999). Pazienteen% 9 inguruk
|
bere
buruaz beste egiten du edo bere buruaz beste egiten saiatzen da. Baina, bere buruaz beste egiteko arriskua handiagoa da helduaroko lehen urteetan, geroago baino.
|
|
|
Nahaste hau duten pazienteen portzentaje handi batek bere buruaz beste egiteko entsegu larriak egiten ditu edo bere burua zauritzen du (Nehls, 1999). Pazienteen% 9 inguruk bere buruaz beste egiten du edo
|
bere
buruaz beste egiten saiatzen da. Baina, bere buruaz beste egiteko arriskua handiagoa da helduaroko lehen urteetan, geroago baino.
|
|
|
Pazienteen% 9 inguruk bere buruaz beste egiten du edo bere buruaz beste egiten saiatzen da. Baina,
|
bere
buruaz beste egiteko arriskua handiagoa da helduaroko lehen urteetan, geroago baino. Hau da, 25 urte bitartean maizago gertatzen dira suizidio saioak, 30 urtetik aurrera baino.
|
|
|
–
|
Bere
buruaz beste egiteko portaera, entsegu edo mehatxu errepikatuak, norbere burua zauritzeko portaerak (ebakiak, erredurak?).
|
|
|
gehienek abusu sexualak, baina abusu fisikoak ere bai.
|
Bere
buruaz beste egiteko joera handiagoa da haurtzaroan abusu sexualak jasan dituzten mugako pazienteengan (Wagner eta Linehan, 1994). Trauma ondorengo estresaren nahaste moduan agertzen zaigu sarritan mugako nortasunaren nahastea.
|
|
|
Eskizofrenia dutenen bizi itxaropena gainerako biztanleriarena baino laburragoa izaten da, besteak beste suizidioa dela-eta. Eskizofrenia dutenen% 10ek
|
bere
buruaz beste egiten du eta% 20 gutxienez suizidio saiakera bat egiten dute nahastearen bilakabidean zehar (APA, 2002). Substantzien kontsumoagatiko nahasteak ere tipikoak izaten dira eskizofrenia dutenengan, nikotinarekiko duten dependentzia bereziki deigarria izaten delarik.
|
|
|
Besteek berari buruz duten iritziak asko kezkatzen duenez, iritzi horiekiko hain sentibera ez izaten, besteen kritika jasotzen, kritika horien bidez bere jokabidea zuzentzen irakatsi behar zaio nartzisistari. Horretarako, bere buruaren ebaluazio errealista egiten, eta
|
bere
burua besteekin alderatu ordez, pertsona barneko alderaketa egiten eta besteen kritiken aurrean desentsibilizazio sistematikoa egiten irakatsiko zaio. Nortasun nartzisistaren nahasteari aurre hartzeko edo haurrarengan nahaste hori tratatzeko, gurasoek eta irakasleek haurren lorpenen eta hutsegiteen atzeraelikadura errealistak eman behar dituzte.
|
|
|
Salvador Dalí ren aitaren aldetiko aitonak (Gal Josep Salvador Dalí) paranoia jasan zuen eta
|
bere
buruaz beste egin zuen. Aitaren anaia Rafael ere bere buruaz beste egiten saiatu zen.
|
|
|
Salvador Dalí ren aitaren aldetiko aitonak (Gal Josep Salvador Dalí) paranoia jasan zuen eta bere buruaz beste egin zuen. Aitaren anaia Rafael ere
|
bere
buruaz beste egiten saiatu zen. Zorotasunak sortzen duen herstura jaso zuen Salvadorrek bere arbasoengandik.
|
|
|
Heinrich Schopenhauer gizon sendoa, zurruna, harroa eta erreprimitua zen eta eginkizunaren zentzua oso barneratua zuen, baina semeaz eta emazteaz ez zen arduratzen; hori bai, oso jeloskorra zen. Arthur-ek 17 urte zituela aitak
|
bere
buruaz beste egin zuen.
|
|
|
Joera hori ikusita, aitak Europan zehar bidaia luze bat egitea proposatu zion, itzuleran merkataritza ikasketak hasteko konpromisoarekin. Bidaiatik itzultzean ikasketa horiek hasi zituen, baina laster aitak
|
bere
buruaz beste egin zuen. Handik berehala, amak askatasuna eman zion filosofia ikasketak egiteko.
|
|
|
Gehiagotasun gutxiagotasun klabean bizi zen: alde batetik,
|
bere
burua besteen gainetik ikusten zuen, baina, paradoxikoki, bere azpitik zeudenek baztertu eta mespretxatu egiten zuten. Honela deskribatzen zuen bere burua Schopenhauer-ek, besteen aipamenak baliatuz:
|
|
|
Alde horretatik, gehiagotasun sentimenduan eta nartzisismoan oinarrituta, besteak gutxiesten ditu. Esentziaren munduarekin konektatua egotea ongi datorkio, filosofo moduan
|
bere
burua besteen gainetik eta Kant-en parean ikusteko. Schopenhauer-ek besteentzat kontseilatzen duenaren kontra, bera ez da inoiz besteen tokian jartzen eta besteek sentitzen dutena sentitzen jartzen.
|
|
|
Alde batetik, besteekin lotura fusionalean edo batasun kosmikoan bildu nahiko luke; horretara darama esentziaren eta nahimenaren munduan besteekin bat egiteak eta ekialdeko filosofiak (nahimena ezabatzeak eta Nirvanaren kontzeptuak). Baina, beste aldetik, bere izaera saiheskaria bereizgarri nartzisista eta eskizoideekin ordezkatzen du, eta
|
bere
burua besteengandik urrun eta ongi bereizita ikusten du; alde horretatik, distantzia ertain batera harremanak edukitzeko gaitasunik ez duen pertsona moduan agertzen da; besteengandik urrun eta bakardadean bizi behar du, goi mailako espirituei dagokien moduan, eta inor baino areago sartzen da errepresentazioaren munduko lehian.
|
|
|
Estilo kognitiboari dagokionez, nartzisistak joera nabarmena du
|
bere
burua besteekin alderatzeko; joera du bere burua handiago edo txikiago, indartsuago edo ahulago, bereziago edo arruntago, ederrago edo itsusiago, aberatsago edo txiroagotzat hartzeko. Informazioa prozesatzeko modu dikotomiko edo manikeoa du.
|
|
2014
|
|
|
kalean edo etxean izandako istripu arin batzuen ondoriozkolesioak artatu zizkioten... Behin,
|
bere
buruaz beste egiten saiatu eta sendatu artekoospitaratzea izan zuen» (ZE, 40). (ZI) eleberriko Rosak psikiatrari aitortzen dio bereirribarrea artifiziala dela, inork ez badaki ere, Tomasek hortzak kolpe batez puskatuzizkionetik.
|
|
|
Interes sozialari dagokionez, berriz, honako gertaera honekin du zerikusia: batetik, aitak
|
bere
buruaz beste egin zuen; bestetik, isolatzeko arrazoirik ez zegoen (atzeratua ote, eta horregatik ezkutatu zuten gurasoek?); horrez gain, ama erdi itsua zen; gainera, 200 urte lehenago Frantziangertaturiko beste kasu ospetsu bati buruzko pelikularen estreinaldiak bat egin zuen Geniren kasua azaleratzearekin.
|
|
|
Saiakera introspektibo berri horiek norbanakoaren kontzientziaren zati nagusi bat dira, nerabezaroan hedatzen direnak, baina, sarritan, nerabeek adierazten duten egozentrismoak distortsionatu egiten ditu. Nerabeak sentitzen du
|
bere
burua bestearena baino garrantzitsuagoa eta esanguratsuagoa dela.
|
|
|
– Zer neurri har daitezke pertsona batek
|
bere
buruaz beste egin ez dezan, ospitalean ez badago?
|
|
|
Estatu Batuetan depresio nagusiaren nahastea eta distimia gutxiago gertatzen da beltzen artean, hispanoen eta zurien artean baino (Kessler et al., 1994); lurralde horretako egoitzetako zaharren bosten batek depresio nagusia du (Rockwood, Stolee eta Brahim, 1991); batzuetan depresio sintomak dementziari egozten bazaizkio ere, oro har, zahartzaroan ez dago helduaroan baino depresioaren maiztasun handiagorik, adin horretan estres gutxiago dagoelako (Kessler et al., 1994). Hori bai, depresio nagusia duten pertsonen% 15ek
|
bere
buruaz beste egiten du.
|
|
|
Suizidatzeko hainbat modu daude. Pertsona batek
|
bere
buruaz beste egin dezake zuzenki: zubitik behera bere burua jaurtikiz edo lokian tiro bat emanez bere buruari.
|
|
|
zubitik behera bere burua jaurtikiz edo lokian tiro bat emanez bere buruari. Baina sarritan zeharbideak erabiltzen dira
|
bere
buruaz beste egiteko. Esate baterako, edaten jarraitzen duen alkoholikoaren kasuan edo inolako dietarik egiten ez duen arteroesklerotiko hipertentsoaren kasuan.
|
|
|
Shneidman ek (1985) sufrikario sakon bat sortzen duen arazo bati irteera bilatzeko ahalegin kontziente moduan interpretatzen du suizidioa.
|
Bere
buruaz beste egiten duenak soluziobide bat aurkitu nahi du. Kontzientziari amaiera eman nahi izaten dio.
|
|
|
Suizidioaren biktimen artean kontatu behar dira biziraun dutenak ere. Suizidioa gertatu denean
|
bere
buruaz beste egin duenarekin hizketan ari zena edo haren aurrean zegoena da biziraun duena. Pertsona horiek sarritan terapeutak edo zentroko langileak izaten dira, eta errudun sentitzen dira, zerbait gehiago egin zezaketela pentsatuz.
|
|
|
zeinu eta sintoma psikologikoak dira nagusi koadro klinikoan. Depresioagatik,
|
bere
buruaz beste egiteko ideiengatik, oroimenaren galeragatik, haluzinazioengatik edo eldarniozko ideiengatik kexatzen dira.
|
|
2017
|
|
|
Karolina bere ahizparenganako maitasuna adierazten du eta kartzelatua izatearen ondoriozko lotsa azaltzen dio. Behin eta berriro giltzapetzea jasateko kapaz izango den ala ez duda egiten duela erakusten du, eta hiltzeko gogoa ere baduela aitortzen du, aurreneko asteetan, hirutan ahalegindu zen
|
bere
buruaz beste egiten?. Sentimendu horiek guztiak egunerokotasunari eta kartzelaren funtzionamenduari buruzko deskribapen xumeekin nahasten dira.
|
|
2019
|
|
|
Irudi batbehin baino gehiagotan ikusteak xehetasun handiagoarekin hautemateko aukera eskaintzen badu ere, kontuan izan beharrekoa da denborarekin ikusmin purua asperdura bilakatu daitekeela. Behin xehetasunguztiak antzemanda, ikusleak
|
bere
burua beste ezer ez eskuratzeko egoeran jartzen duenean. Ondorioz, badirudi pertsonok bizitzako aspektu oro entretenimendu mailaren arabera balioesten dugula.Errepikapenari dagokionez, asperduraren erreakzioaren agerpenerako azelerazio iturritzat jo daiteke: ikuslea irudi bera behin eta berriz ikustera behartzen duelako.
|