|
2002
|
|
|
Benaz benaz galdu degu guizon chàr ura, ta garaitu degu andiquirò, aterà degunean ceuzcan illumbe, ta issil abia zelatacoetatic, lapur andi, aguertu, ta ezaguna izango dan lecuetara. ¿ Nolacoa berriz deritzatzue izango dala bere atsecabe damu, ta biotzeco amorrua irtenduelaco bere asmo galgarriac bucatu gabe,
|
bere
burni odolzalea jaso gabe, asmatzen zuen bezala, irten duelaco gu viciric largata, atera diogulaco bere atzaparretatic cañibet zorroztua erricoac guelditu diralaco osasun onean, ta utzi duelaco Uri au zutic lurreratu gabe. Datza auspezturic orain, Erromaco Jaunac:
|
|
2003
|
|
|
Hankak mugitu zituen, gero eta urduriago, bere itxura gogorra eta axolagabea bertanbehera galduta, eta nahi gabe ukitutxo bat egin zion irakasleari hankartean. Unaxek hotzikara sumatu zuen hortik gora eta berehala ikusi zuen estualditik atera behar zuela neskatxo onbera hura, jende aurrean
|
bere
burdin jantzia berreskura zezan.
|
|
2006
|
|
|
Duela ehun urte emakumeak ezin ebaki zitzakeen
|
bere esku
burdinak, egungo egoeran bazegoen ere: bera ez zuen babesten zuzenbide estatuak, sentsibilitate jakin batek, legea ere ez zuen aldeko.
|
|
|
Handik aurrera, ardatzak Penintsulako iparraldean ekialde mendebalde norabidea izan ordez, hegoalde iparralde norabidea hartu zuen. Batez ere, Gaztela aldeko eta Dueroz bestaldeko lurrak hartu ostean sortu zen abeltzaintzaren ondorioz. Mestaren babesean?, Europako manufaktura lekuetara bidaltzen hasi zen artilearen pasagune bihurtu zenrrak Euskal Herria (Nafarroako erresumatik ere igarotzen ziren bertako ardien eta Aragoikoen artileak) eta, jakina,
|
bertako
burdinarena. Hori izan zen bigarren fundazio olatuaren arrazoi nagusia (XII. mendearen bukaeran eta XIII. mendean), kostaldearekin lotuz barrualdea, horrelakoak dira Antso VI.a Jakitunak eta Azka156, baita Iparraldean Akitaniako dukeek Baionari eta Nafarroako erregeek Bastidari (Nafarroa Beherean) emandakoak ere?
|
|
2009
|
|
|
Mareek eragiten zuten lekuraino izan zen posible nabigazioa, gaur txangoa udaletxeko zubitik hasi badugu ere. Beste sei topatuko ditugu ibaiadarrak Bizkaiko hiriburuan egiten dituen ia kilometro bietan; denetan
|
bere
burdinak du garrantzia. Laster agertu zaigu Zubizuri polemikoa, auzotarrek sarri eskatu zutena, eta ontzi handien nabigazioa lehen aldiz eten zuena.
|
|
|
Lanaren gogorrak ez du ikaratzen. Goruan artile kirrua neskatxak bezain erraz darabil
|
berak
burdina gogorra sutan. Bere lanaren garrantzia bakean nahiz gerran garbi dauka, horrek harrotzen du:
|
|
2011
|
|
|
Hemendik berrehun metrotara zihoan goialderuntz. Nahi zuen lekura helduta,
|
bere
burdin barra lurrean sartzen hasi zen eta zilo bakotxean ezkur bana landatu zuen. Haritzak landatzen zituen.
|
|
|
Garai honetan hasi ziren olak eraikitzen
|
bertan
burdina betak urtuta era guztietako tresnak egin ahal izateko. Horrela sortu ziren lehenbiziko lantza eta burdinazko armak.
|
|
|
Baina ez muxu truk. Erregeak Lessagari zergarik ordaindu gabe, Lesaka eta
|
Beratik
burdina esportatzeko baimena eskaini zion.
|
|
2012
|
|
|
Gutxi gorabehera listaria bezain lodia zen kablea, eta barra haien luzera eta tamaina puntua egiteko orratzena bezalakoa. Hiru aldiz tolestu nuen kablea sendoagoa izateko, eta arrazoi
|
berarengatik
burdin barrak ere hirunaka bihurrikatu nituen elkarrekin, muturrak okertuz gakoei bezala. Berrogeita hamar gako beste hainbat kableri lotu ondoren, ipar ekialdeko kostara itzuli nintzen, eta, kasaka, oinetakoak eta galtzerdiak erantzi ondoren, itsasora sartu larruzko jipoiarekin, itsasgora baino ordu erdi inguru lehenago.
|
|
2013
|
|
|
Gogo beroz ekin zion programa eraldatzaileari. Hasteko, aitzinako garaietatik indarrean zeuden hainbat jokabide, girgiluak, kateak edo gisa
|
bereko
burdin loturak debekatu zituen. Bestalde, kartzeletan laizismoa ezarri zuen, ordura arte zeuden errito erlijiosoen betebeharra kenduz.
|
|
|
Ibilbide aukera zabala dago Aizkorri Aratz Parke Naturalean barrena berezko natura eta ustiapen industrialaren nahasketak sortutako paisaia kultural izugarriaz gozatzeko; tartean trenbidea, laster berriro martxan jarri nahi dutena. Bigarrena, ingelesek burdina ustiatu zuten garaiko eraikin berezian dagoen Aizpita Adierazgunea;
|
bertan
burdinak Zerain eta mundua lotzen zituen garaia ezagutzera ematen da. Hirugarrena Galeria.
|
|
|
Burdingintzak bertan zuen garrantziaz jabetuta eta eskolatu gabeko euskaldunek gaztelaniaz egiten zituzten okerrekin oharturik, pausu txiki bat baino ez zegoen hierro yerrobikotea Euskal Herriarekin lotzera heltzeko. Monarkia hispanikoaren diskurtso inperialaren arabera burdin aroan bizi zen Euskal Herria,
|
bertako
burdinak eta aldi berean okerrek (batez ere hizkuntzazkoek, haiek bezalako barbaroengandik espero zitekeenez) erakutsiko luketenez, kronotopo borobila osatuta: burdinaren (eta okerraren) lurraldea burdin aroan bizi zen.
|
|
|
Bizikleta gainean goiti eta beheiti ibiltzeko, konparazio batera. Gazte sasoikoak nahiz haur zoldazuak, bakoitza
|
bere
burdina puska hankartean, eginahalak egiten. Karrerako bizikleta bakarra zegoen, eta Juanito zuen jabea.
|
|
|
bidea
|
bere
burdinan
|
|
2015
|
|
|
Handiak ziren morroien oihuak eta atean ematen zituzten kolpeak.
|
Bera
burdin sarera joan zitzaien hitz egitera eta inola ere ez zela irtengo esan zien, beraren amari esatera joan zitezela. Berarekin zihoazen emakumeek negar handiak egiten zituzten.
|
|
|
Kromo oxidoaren geruza babesle bat eratzen du gainazalean, eta geruza horrek babesten ditu korrosiotik tresnak. Altzairuaren kasuan, berriz, ez du kromorik; beraz, aire hezearekin edo urarekin kontaktuan jartzean,
|
bere
burdin oxidoaren gainazalean eratzen has daiteke. Kobrea material bikaina da sukaldeko tresnetarako, bero eroale ona baita; hala ere, oxidazioarekiko oso sentikorra da.
|
|
2016
|
|
|
Hain zuzen ere, Euskal Herrian ezagutu diren burdinolen artean konplexuenetarikoa da teknologia aldetik. Industriaurreko beste burdinola batzuekin alderatuta, egun
|
berean
burdina gehiago ekoizteko gaitasuna zuen Bengoleakoak, Pedro Bernardo Villarreal de Berrizek XVIII. mendean egindako berrikuntzei esker.
|
|
2018
|
|
|
Javi Gallo Nepal herrialde menditsura bidai sentimental eta arrazionala eginez, Burdina Taldeko ereserkia erakutsi du, hau da, lurra eta zerua laztantzen diren puntuan, Joxe Paulo lagunarekin beste behin elkarrizketa berri bat edukitzera joan da.
|
Bertan
Burdina taldearen berri ematera joan da, bertako karobiak askatutako keak zer usain duen, aitzurrak ze hotsa ateratzen duen eta Euskal Herriko lur buztintsu eta gogorra nolakoa den gogoraraztera joan da, gure laguna, iragana eta oraina uztartzera joan da. Izan ere, ezin dugu ahaztu Joxe Paulok Burdina taldearengatik egindako lan guztia.Gure lanaren aitormena eta errazten dutenei eskertzea besterik ez zaigu falta, bolondres taldeari, Udal desberdinei, hona gerturatutako guztiei, eta azkenik, guk hasitako lana etorkizunean ekingo dietenei, izan ere guk antzinako kondaira eta ohiturak abiapuntu izan ditugun bezala, gu ere hurrengoentzat mugarri izan nahi dugu”.
|
|
|
Lurra!" oihu egiteko. Baina
|
bera
burdinaren garaian jaioa zen eta horrek egiten zuen burdinazko. Bera ez zen Marco Polo, espeziak, lore lurrintsuak eta enparauak bildumatzen zituena.
|
|
|
Ezustean harrapatuta, atzera korrika atera ziren soldadu gehienak, baina arerioak asko ziren, eta ondo armatuak; hortaz, hasierako estualdia igaro zitzaienean, guardia nazionalengana joan ziren gogoz. Leok, harlauza baten gainean eta etsaiek hesitua, sekulako ezpata kolpeak ematen zituen ezker eta eskuin
|
bere
burdin puskarekin. Handik metro batzuetara, Fabianek lorontzia astintzen zuen buru gainean zoro baten pare, amorruaren amorruz, zainetan geratzen zitzaion odola irakiten.
|
|
2019
|
|
|
Aurpegiko zuria izan ezik, ile sarri nabarrez jantzita zegoen eta, noizean behin, mingaina atera eta milikatzen zituen mutiri. Eskuan, prest,
|
bere
burdin makila zekarren, jostorratza baino pittin bat handiagoa, baina hamahiru mila kilokoa hala ere. Akuilu txiki bat ematen zuen, baina Suitzako labana batek baino erabilpen gehiago eskaintzen omen zizkion bere borroketan.
|
|
2020
|
|
|
Txillida, hitz batez, geure Txillida da.
|
Bere
burnia harrigarriak euskeraz bataiatzen dituelarik, ekarria unibertsala du; eta itxura euskalduna. Hortara jokatuz, geure bidea erakusten digu donostiar famatuak.
|
|
|
Behiekin edo zaldiekin egiten zen moduan. Jabe bakoitzak zeukan
|
bere
burdin markaren diseinua, ohikoa zen izen abizenen inizialak izatea gurutzeren batekin edo titulu nobiliarioren batekin hornituta.
|
|
|
|
Bere
burdina sentitzen dut!
|
|
2021
|
|
|
hamar metretan harat bederen igortzen zuken
|
bere
burdin pikorra, nork daki zer zartako ikaragarrian?
|
|
|
Bizirik gabeko gorpuak hormatik behera irrist egin zuen, eta, lurrean zegoela, komando kideetako batek
|
bere esku
burdinak kendu zizkion, haiekin maniatatu baikenituen, bai eta bainurako betaurrekoak, kristal ilunekin, gure mugimenduak identifika ez zitzan eramanarazi genituen". 44
|