|
2000
|
|
|
Indar berarekin eta istant berean. Eta horrela, nork
|
bere
bakardadeari mokoka, biak jausi ziren lurrera momentu berean, biak zauri berberekin, eta biak hilda.
|
|
|
Zeren uste baitut ezen kezka hark —eta bertze huts egite hark, finean— eraman zuela eta bulkatu zuela
|
bere
bakardade hartarat eta isilik egoiteko deliberamenduaren hartzerat, tabakoa erretzea eta ahotik kea egoztea bertze atseginik ez bertze dibertimendurik ez balu bezala... zeren don Frantziskorekin xakean aritzeari ere utzi egin baitzion apur bana, baita bakarrik aritzeari ere, aitarekin diskusione hura izan ondoren, ehundabatgarren kanoiari buruz.
|
|
|
badakigu ezen lohitzen eta likisten garela, noiz eta egin beharrekoa egiten ez baitugu, baina, halarik ere, noiz eta, erretorikaren bidez, bi hitz airoski lotzen ikasten baitugu, berehala lotzen gatzaizkio, hitzen ederraz eta urrearen distiraz, geure lohiaren eta geure likitsaren beztitzeari eta haren estaltzeari, eta apaintzen dugu geure satsa eta geure simaurra arrosa lurrinztatu batez. ...n eta geure ustelarekin egin behar dugula aitzina —geure mugetarik eta geure hauskortasunetik—, eta besoak ditugula, geure muga horiei buru egiteko, zeren, geure deusezetik bertze deusez bat amoroski besarkatzen dugunean, erortzen dira mugak eta loratzen zaigu bihotzean eguzki bizi gori bat, urrerik urretsuena baino distiratsuagoa dena, nola loratu baitzitzaion Kristori Kalbario mendian,
|
bere
bakardadetik eta bere deusezetik munduaren deuseza besarkatu zuenean.
|
|
2001
|
|
|
Bakar bakarrik. Erreparo apur bat eman dit
|
bere
bakardadea urratzeak. Hain dago baketsu eta isil.
|
|
2002
|
|
|
Baina, Soniaren desio eta asmo onak eskertzekoak baziren ere, Sarak garbi ikusten zuen
|
bere
bakardade hura bakarrik ibili beharrekoa zela, oinaze eta hutsune batzuk banaezinak eta konpartiezinak zirelako, besterik gabe. Ez zuen duda egiten, gainera, berea ere halakoa zela.
|
|
2003
|
|
|
Elkarrekin jateari utzi genion, elkarrekin ibiltzeari, elkarrekin bizitzeari, azken batean. Zooetako abereak kaiolan bezala mugitzen ginen etxean, bakoitzak bere eremuak gordeaz, bakoitza
|
bere
bakardadearen zelatan, atezuan. Niri eraman ezina egiten zitzaidan egoera hori.
|
|
2004
|
|
|
Elkarrekin ezin bizi, errotik arbuiatua dagoelako nazionalismo totalitarioaren aldetik; bakarka bizitzeko, berriz, aski indar eta kemenik gabe sentitzen da euskal hiztuna, horretarako behar duen atxikimendu eta jarrera sendo baten faltan. Horra hor, euskal hiztuna
|
bere
bakardade gorrian, gutxiagotzearen gaitzak jota.
|
|
|
Pertsona irizpidetik abiatzen bagara, pertsona bera hartuko genuke,
|
bere
bakardadean, aniztasunaren sortzaile, ondare eta subjektutzat. Aldiz, lurraldetasuna balitz abiaburu, komunitatea joko genuke hizkuntza eta kultura aniztasunaren sortzaile, ondare eta subjektutzat.
|
|
|
Halere, ezinbestean egin beharreko betekizuna genuke idatziaren munduan bizi garen neurrian euskaraz irakurtzea. Euskaldun egiten gaituena ezin delako izan soil soilik ahozkotasuna
|
bere
bakardade gorrian. Baina ez dirudi ezinaren egina gure esku dagoenik hirukotearen mezuari bagagozkio.
|
|
|
Emakumeak Parisko
|
bere
bakardadeari buruz hitz egiten jarraitzen zuen, baina nik oso bestelako ahots bat entzuten nuen neure baitan, denboraren lainoetan barrena hitz egiten zidan ahots goxo bat: Juduek Gure Jauna hil zuten –erraten zigun On Anbrosio erretoreak San Agustin elizako sakristian bildutako haurroi–; gurutze batean iltzatu eta barre egiten zioten, haurrok, ttu egiten zioten Jainkoaren Arkumeari!
|
|
2006
|
|
|
biraoka beteaz
|
bere
bakardadea
|
|
2008
|
|
|
Txalo haiek, bere gabezia guztiak estal zitzaketenak: jendearen estimu eta ezagutza falta, zergatik hartu behar zuen, bada, Beñardok bere burua tonto tentel ergeltzat, maisuak nahi zuen bezala, baldin eta tabernako saioa entzun zuèn jendeak bi bertsolari haiek ezin buruargiagotzat bazituen??,
|
bere
bakardadea, bere mundua beste mundu bat zen, azken batean, bere hiru anaienarekin zerikusirik edo ia zerikusirik ez zuena, eta jendearen maitasun eza; txalo haiek, bakardadearen hotza eztitu ziezaioketenak, buruargitasunaren berme bihurtzeaz gain; jendearen txalo haiek, Beñardok irrika irrikatsuz irrikatzen zituenak, jendearen balizko txaloek, eta txalo haiek bakarrik?
|
|
|
Ez zen beste hotsik entzuten salbu eta urrutiko itsas hautsiarena, alde guztietatik igotzen zitzaiguna, eta sastraka arteko intsektu kontaezinen kirrinka. Arimarik ez, bela bat ez itsasoan; ikusmiraren handitasunak
|
berak
bakardade sentipena areagotzen zuen.
|
|
|
Ziurtzat jo nuen gizagaixo hark burua galdu zuela
|
bere
bakardade hartan, eta inondik ere antzeman egin zitzaidan aurpegian pentsamendu hura, kartsuki errepikatu baitzituen bere hitzak:
|
|
|
Ederki dago hori. Ederki dago nazio identitatearen elementu nagusi bat
|
bere
bakardade hutsalean ez uzteko nahia. Esan eta berresan ari gara, naziotasunaren konstelazioan elementuak elkarrekiko eraginkortasunean antolaturik behar ditugula.
|
|
|
Jose María Sánchez Carrión Txepetxen galdera horrek ez ote digu lurralde soildu eta gorrituaren irudia pizten gure irudimenean? Euskara
|
bere
bakardadean ezer gutxi baldin bada, arestian gogorarazi diguten moduan, hemen lurraldearen bakantasun gorria biluzik ageri zaigu.
|
|
|
Txalo haiek, bere gabezia guztiak estal zitzaketenak: jendearen estimu eta ezagutza falta –zergatik hartu behar zuen, bada, Beñardok bere burua tonto tentel ergeltzat, maisuak nahi zuen bezala, baldin eta tabernako saioa entzun zuèn jendeak bi bertsolari haiek ezin buruargiagotzat bazituen? –,
|
bere
bakardadea –bere mundua beste mundu bat zen, azken batean, bere hiru anaienarekin zerikusirik edo ia zerikusirik ez zuena– eta jendearen maitasun eza; txalo haiek, bakardadearen hotza eztitu ziezaioketenak, buruargitasunaren berme bihurtzeaz gain; jendearen txalo haiek, Beñardok irrika irrikatsuz irrikatzen zituenak, jendearen balizko txaloek –eta txalo haiek bakarrik– nor eg... Hartan egin zuen huts, ordea, esan beharreko bertsoa esan ez zuenean!
|
|
2009
|
|
|
Helene, oharturik, isildu egin zen eta
|
bere
bakardade zaharrean sartu zen, inorekin mintzatzerik ez zuela. Argiak itzali egin zituzten, bidaiaren solasak tartekatzen joan ziren eta denbora gutxira Helenek zurrunga ttiki batzuk egiten zituen.
|
|
|
–Ez nazazu utz, ezta min egiten badizut ere?;. Hitz ematen dizut?, erantzun zion Maria Bibianak; Adak, baina, nekez egin ziezaiokeen minik, zegoèn egoeran? nahiz eta, zegoèn egoeran zegoelako, inoiz baino min handiagoa egiten zion, Adaren gogogabezia desertu bat balitz bezala, guztiengandik erremediorik gabe bereizten zuena; hala, bada, Maria Bibianak bakardadeak jota behar zuen, eta Adarekin ibiltzeko era hura zuen, ausaz,
|
bere
bakardadearen ezaugarria, biak elkarrekin balebiltza bezala, bai, baina bakoitza bere aldetik, desertuaren alde banatan, eskuak eta besoak bereiz; horregatik Maria Bibianaren poza eta horregatik Maria Bibianaren alaitasuna, Adaren besoak berea kateatu zuenean.
|
|
|
– Ana Karenina emakume baten historia da, eta
|
bere
bakardadearena, gaineratu zuen Txarok?. Oso ona da, nahiz eta nik beste bukaera bat emango niokeen.
|
|
|
Eta orduan, jaioterriko elizak gordetzen zuèn Ama Birjinaren diptiko hura gogoratu zitzaion, ausaz, lehen ataltzat Ama Birjina Doloretako bat zuena, semearen gurutziltzaketari lotua, eta bigarren ataltzat aintzazko bat, piztuerari lotua: bi une eta errealitate bakar bat, bakardadeak gurutziltzatua zirudienak bai baitzuen, antza,
|
bere
bakardadea transzenditzeko modurik, edo komunikatzeko modurik, bestela esanda, hitza intziri mingarri bihurtu baitzen, bai, noizbait, baina baita irri pozgarri ere beste noizbait, intzirien erdian eta intzirien ondoan are irriago bihurtzen zena, kontraste hutsez; horregatik, bere itsusian, ezin ederrago ikusi zuen izeba Ernestinak haurra, munduko haurrik ederrena ere iruditu zitzaion, agian, haur...
|
|
|
Ongi ikasi zuen, bai, Damasok lezioa, inoiz ahaztuko ez zuena: hitzak bere tokia eta bere ordua behar duela ikasi zuen, ordain gaiztorik ez izateko; egia zen gero ikasleen onespena jaso zuela bere ausardiagatik, baina, pasatutako kalbario hartatik, une larriak geratu zitzaizkion batez ere Damasori?
|
bere
bakardadea eta bere estutasuna, belarri minberen minberatasunean?, beste irudi guztiak, harrotasunarekin edo bere balizko heroitasunarekin lotuak, bigarren eta azken planoan utzirik.
|
|
|
Eta orduan gertatu zen gertatzekoa, oinazpian beste oin baten berotasuna sentitu baitzuen jarraian, txarolezko zapata gogorrak jantzita zituen arren; oinak bi aldiz, hiru aldiz eta hamaika aldiz ukitu zuen Domingo, honi ezin gozoagoak eta atseginagoak egin zitzaizkiòn ukitualditxoetan, mutilaren negar zotinak, ukitualditxoen erritmoan, lasaitzera egin zuen arte, mundura egotziak eta munduan bakarrik utziak izebaren oin hartan aurkitu balu bezala bere magala eta bere aterpea? baita bere sehaska ere, non Domingok
|
bere
bakardadea eta bere mina kulunkatu baitzituen, sentimendu hauek zoritxarraren seme alaba bikiak balira bezala, loaren beharra zutenak, loaren ametsetan amesgaizto izateari utz ziezaioten.
|
|
|
–Ana Karenina emakume baten historia da, eta
|
bere
bakardadearena –gaineratu zuen Txarok– Oso ona da, nahiz eta nik beste bukaera bat emango niokeen. Baina ongi etorriko zaigu, liburuaz eta emakumeen errealitateaz hitz egiteko... zuk liburua irakurrita gero, jakina.
|
|
|
...ogorrak jantzita zituen arren; oinak bi aldiz, hiru aldiz eta hamaika aldiz ukitu zuen Domingo, honi ezin gozoagoak eta atseginagoak egin zitzaizkiòn ukitualditxoetan, mutilaren negar zotinak, ukitualditxoen erritmoan, lasaitzera egin zuen arte, mundura egotziak eta munduan bakarrik utziak izebaren oin hartan aurkitu balu bezala bere magala eta bere aterpea... baita bere sehaska ere, non Domingok
|
bere
bakardadea eta bere mina kulunkatu baitzituen, sentimendu hauek zoritxarraren seme alaba bikiak balira bezala, loaren beharra zutenak, loaren ametsetan amesgaizto izateari utz ziezaioten.
|
|
|
Eta orduan, jaioterriko elizak gordetzen zuèn Ama Birjinaren diptiko hura gogoratu zitzaion, ausaz, lehen ataltzat Ama Birjina Doloretako bat zuena, semearen gurutziltzaketari lotua, eta bigarren ataltzat aintzazko bat, piztuerari lotua: bi une eta errealitate bakar bat, bakardadeak gurutziltzatua zirudienak bai baitzuen, antza,
|
bere
bakardadea transzenditzeko modurik, edo komunikatzeko modurik, bestela esanda, hitza intziri mingarri bihurtu baitzen, bai, noizbait, baina baita irri pozgarri ere beste noizbait, intzirien erdian eta intzirien ondoan are irriago bihurtzen zena, kontraste hutsez; horregatik, bere itsusian, ezin ederrago ikusi zuen izeba Ernestinak haurra –munduko haurrik ederrena ere iruditu zitzaion, agian,...
|
|
|
ahizpak shocka izan zuenetik ez baitzuen burua altxatzen; eta, harekin ospitalera joan zenetik, hari begira bizi zen, bere burua ukatzeko gertu, Adarena berresteko asmotan; Adari bazkaltzen eta afaltzen laguntzen zion, egonarri handiz; honek ohea bustitzen zuenean, berriz, Maria Bibianak garbitu eta azpiko galtzak eta izarak aldatzen zizkion; Maria Bibianak, beraz, gogoan behar zuen Adari egindako promesa, noiz eta ahizpa halaxe mintzatu baitzitzaion, bi poloen arteko barne borroka hartan sartuta zebilèn garaian: ...ot;;" Hitz ematen dizut", erantzun zion Maria Bibianak; Adak, baina, nekez egin ziezaiokeen minik, zegoèn egoeran... nahiz eta, zegoèn egoeran zegoelako, inoiz baino min handiagoa egiten zion, Adaren gogogabezia desertu bat balitz bezala, guztiengandik erremediorik gabe bereizten zuena; hala, bada, Maria Bibianak bakardadeak jota behar zuen, eta Adarekin ibiltzeko era hura zuen, ausaz,
|
bere
bakardadearen ezaugarria, biak elkarrekin balebiltza bezala, bai, baina bakoitza bere aldetik, desertuaren alde banatan, eskuak eta besoak bereiz; horregatik Maria Bibianaren poza eta horregatik Maria Bibianaren alaitasuna, Adaren besoak berea kateatu zuenean.
|
|
2010
|
|
|
geldiarazi gintuen arte; gure ondotik pasatu zenean, eskutik helduta geunden une hartan Helena eta biok?, zorrotz begiratu zigun, sakristauak bere handinahia zuen, eta une hartan, beharbada, apaizaren parekoa zela iruditu zitzaion?, ikusi ez ezik, ikusiari buruzko epaia ere ematen ariko balitz bezala, kondenazko epaia, alegia?: barre egiten duzue, bai, baina ez al dakizue infernua dela bekatu mortal baten ordaina?; ez zigun onik egin, gizonak bere epaia eman ahala eskuak askatu eta erori egin baitzitzaizkigun, esku bakoitzak
|
bere
bakardaderako bidea hartzen zuela; berriro eseri ginen lizardian, bera enbor baten aurka eta ni beste baten aurka, biok aurrez aurre, bi esku banatuen irudia burutik ezin kendu nuela; ustez batzen gintuèn denboraren baitan bi denbora ote zeuden, bada, bata Helenarena eta bestea nirea, bakoitzak bere autonomia zuena, noiznahi har baitzezakeen bakoitzak bere bidea?; biok bat ginen, bai, baina bi g...
|
|
|
eta 70 zauritu suertatu ziren, baita Nafarroako Diputazioaren eraikinean eta Intendentziaren Parkearen egoitzan kalteak eragin ere.
|
Bere
bakardadean, ordea, Elío asturugaitzak hegazkin holokaustoa eskatu zuen bere baitan, gorrotoz josirik. Hegazkinen bonbak etor zitezela aldarrikatzen zuen, ehunka, milaka, milioika.
|
|
|
Ea harrapatzen dugun..." esan zidan bat batean, tximeletaren atzetik abiatzen zela, barre algaren artean, eta ni haren atzetik, harik eta gizon baten ezusteko presentziak —ez dakit zergatik, baina, oroitzen dudan bakoitzean, beti hartzen diot sakristau itxura... jakin dakidan arren hori esatea eta ezer ez esatea elkarren parekoak direla— geldiarazi gintuen arte; gure ondotik pasatu zenean —eskutik helduta geunden une hartan Helena eta biok—, zorrotz begiratu zigun —sakristauak bere handinahia zuen, eta une hartan, beharbada, apaizaren parekoa zela iruditu zitzaion—, ikusi ez ezik, ikusiari buruzko epaia ere ematen ariko balitz bezala —kondenazko epaia, alegia—: barre egiten duzue, bai, baina ez al dakizue infernua dela bekatu mortal baten ordaina?; ez zigun onik egin, gizonak bere epaia eman ahala eskuak askatu eta erori egin baitzitzaizkigun, esku bakoitzak
|
bere
bakardaderako bidea hartzen zuela; berriro eseri ginen lizardian, bera enbor baten aurka eta ni beste baten aurka, biok aurrez aurre, bi esku banatuen irudia burutik ezin kendu nuela; ustez batzen gintuèn denboraren baitan bi denbora ote zeuden, bada, bata Helenarena eta bestea nirea, bakoitzak bere autonomia zuena, noiznahi har baitzezakeen bakoitzak bere bidea?; biok bat ginen, bai, baina bi g...
|
|
2011
|
|
|
Klitemnestra bakarrik geratu zen sukaldean,
|
bere
bakardadearekin, bere hotzarekin. Manta bat ipini zuen bere zetazko zaiaren gainetik.
|
|
|
–Gure itzal biak bat bihurtu dira?, idatzi du gazte potoloak
|
bere
bakardadean,, elkar hainbeste maite dugulako.?
|
|
|
Harrigarria egin zitzaidan sarrera, zeren entzulerik gabe mintzo baitzen aldaretik apez bat, latinez, oihu lazgarriak jaurtiz. Errezatu nuen apur bat, bidaia osasunez egitea eman zitzaidalako, eta
|
bere
bakardadean utzi nuen laster Deabruen uxatzailea, benetan izugarria baitzen. Elizpean apez eta armagizon ugari zegoen, gaztelaniaz mintzo batzuk, euskaraz bestetzuk.
|
|
|
Goio. Gorria, ren bigarrena izan ezik, etakideen ametsek biziaren alde ilunaren zenbait forma barnebildu eta adieraziko lituzkete, murgiltzeak lirateke herioren putzu likinetan, azpimunduaren irudiak, kezkagarriak, infernuko hainbat zirkulu: itsaso izoztuan gozoro itotzea, anaiarekin ezin elkar aditzea, denbora ahitzea (Gizona
|
bere
bakardadean); norbera zerraldoan sartu eta hiltzeko amaren agindu idorra eta agindua ezin betetzea, hiltzera eramango duzunari errieta hilketa horretara bultzatu zaituen azioetako bat egiteagatik (Hamaika Pauso); maitearengandik bereizi beharra, maitearen hilketa, jendarte zuri hila, eri horzgabeak (Zeru horiek); Ama gari berdean etzana amapola odoldu antzo (Koaderno Gorria); psikopata baten atza...
|
|
|
Gizona
|
bere
bakardadean, Bernardo Atxaga, Pamiela, 1993
|
|
|
Gizona
|
bere
bakardadean, Bernardo Atxaga, Pamiela, 1993
|
|
|
Atxagaren etakideen ametsak, Gizona
|
bere
bakardadean eko Carlosenak, Zeru horiek eko Irenerenak zein Soinujolearen semea ko Davidenak eta Trikurenak, horiek baino ez baitute amets egiten, heriotzari daude loturik, era askotan, baina heriotzari. Hori ezin har genezake ordea Atxagaren bereizgarritzat, gainerako euskal idazleen protagonista etakideen ametsek ere heriotza baitute mami.
|
|
|
Urak erabakiko du bestalde Carlosen zoria, ura da Gizona
|
bere
bakardadean eko funtsa; Ehun metro koa odola zen, Berriro igo nauzu koa kaka, Koaderno Gorria koa besazpiko izerdia eta dutxa, Pasaia Blues ekoa txatarra, Agirre zaharraren kartzelaldi berriak ekoa ametsa, Lagun izoztua koa izotza; ez da polita originaltasuna itsumustuan bilatzea, eta Soinujolearen semea koa, Carlosen hirugarren ametsarena bezala, zenbakia da, hau da, denbora, denboraren funtsa s... hiru ren esentzia bi ren ostean izatea da, eta lau baino lehen.
|
|
|
Ordea, Gizona
|
bere
bakardadean irakurria baduzu, baldin badakizu ametsean ingurutik datozen entzumenezko zein ukimenezko sentsazioak txertatzeko Atxagaren joeraren berri, berbaro mehatxagarri hori erreala izan ote den susmoa hartuko duzu, Irenek ez bezala, espetxe barruan ez zioten-eta Gizona bere bakardadean irakurtzen utziko.
|
|
|
Ordea, Gizona bere bakardadean irakurria baduzu, baldin badakizu ametsean ingurutik datozen entzumenezko zein ukimenezko sentsazioak txertatzeko Atxagaren joeraren berri, berbaro mehatxagarri hori erreala izan ote den susmoa hartuko duzu, Irenek ez bezala, espetxe barruan ez zioten-eta Gizona
|
bere
bakardadean irakurtzen utziko.
|
|
|
Eleberri hau euskal narratiban berezi egiten duen ezaugarria paralelotasuna da. Gizona
|
bere
bakardadean, Hamaika pauso, Zeru horiek, Koaderno Gorria eta hemen aztergai izango ez ditugun beste hainbat eta hainbat eleberritan historiaren eta bizitzaren arteko dualismoa dago, kontrakotasuna: bizitza ona da, historia txarra, historia berez da hilaurgile, bizipozaren eragozpen, eta abar.
|
|
|
Gizona
|
bere
bakardadean eko Carlosen lehenbiziko eta hirugarren ametsak ere erorikoak ziren, baina protagonistari atseginak zitzaizkion, eta uretara jausi zen, itsasora zein errekara. Carlosek kuluxka goxoan egin zituen ametsok, siestan telebistaren aurrean lehena, eta gauez hirugarrena, Teresa amorantearen alboan.
|
|
|
Rosa Luxemburgen gutunak irakurtzen ari dela hartuko du loak Carlos berriro. Oraingoan hamakan etzanda dago, itzalean, biluzik, xomorroen hotsak entzunez, eta anaia Kropotkirekin amets egingo du, Gizona
|
bere
bakardadean ere. Anaiaren liburua, baita, baina, Carlosen hitzetan, Kain eta Kain anaiena.
|
|
|
astunagoa baita, kaltegarriagoa buru osasunarentzat, iraganaren kateen pean bizitzea, etorkizunari uztarturik baino. Esaterako, iraganaren korapiloek ito zuten Gizona
|
bere
bakardadean eko Carlos.
|
|
|
Naturaren laztan esnagarriaren aiduru otzandua, negu osteko zirimiri umelaren zain lokartutako ortua zen Jazinto
|
bere
bakardadean. Jada betirako baztertua zuen sentipena ernatu zitzaion Mariarekin, plazan lehenbizikoz ikusteaz batera.
|
|
|
Mikelek zerbait ilun antzematen zuen jarduera haren atzean: zarata hura guztia apalduz gero Patxik
|
bere
bakardadearen hutsa entzunen zuen. Eta hura ez zen oso musika alaia izanen.
|
|
2012
|
|
|
Amaren nahigabeak nireak baino garrantzitsuagoak zirela ulertu nuen; azken finean, ni Bartzelonara itzuliko nintzen lagunen ondora, eta bera izango zen bakarrik geldituko zena. Aitaren galera bakarrik ez,
|
bere
bakardadea ere deitoratzen zuela konprenitu nuen.
|
|
|
Maite duzu musukatu ez zaituzten emakumeengatik. Hari buruz idazteko baimena baduzu,
|
bere
bakardadea zurea balitz bezala. Lepoan daramazun hitzezko iduneko bat askatu eta oparitu diozu.
|
|
|
Esploratu gabeko leku bat, eta baita gutxitan bisitatzen den leku bat ere, ez dago aurkitzerik Parisen inguruko baso edo arboladietan. Are gutxiago aurkituko du halakorik, barrenenean izadiaren maitale izanagatik ere, metropoli handi honetako hauts eta berotasunean lan egin behar duenak; har ezazu halako pertsona bat, eta ahalegin dadila, asteburuetan nahi baduzu,
|
bere
bakardade egarria inguru inguruan ditugun edertasun naturaleko lekuetan asetzen. Bigarren urratsa egiten duenerako, gizatxarren batek deuseztuko dio sortzen hasia zen xarma, edo parrandan dabilen talderen batek.
|
|
2013
|
|
|
Abdel Haqqek ez zituen oihu mingarri haiek entzun nahi, bere idealetarik zenbat eta urrunago, orduan eta bakardadeak joago sentitzen zen?, baina entzun egiten zituen. Eta,
|
bere
bakardade hartan, lotsa zen, baina ez jendeaz bakarrik, bere buruaz ere bai.
|
|
|
Abdel Haqqek ez zituen oihu mingarri haiek entzun nahi –bere idealetarik zenbat eta urrunago, orduan eta bakardadeak joago sentitzen zen–, baina entzun egiten zituen. Eta,
|
bere
bakardade hartan, lotsa zen... baina ez jendeaz bakarrik, bere buruaz ere bai. Berak ere ez al zuen, bada, gorrotoaren pultsioa –har tipi bat bezala irudikatzen zuena– mila bider sentitu, lagun baten kontra, emaztearen kontra edo munduaren kontra, harrokeria, inbidia edo jelosia bitarteko?, nahiz eta gero, gehienetan, pultsio haiek neutralizatzen saiatu –otoitzaren, poesiaren edo musikaren bidez–, har tipi bazuk baino ez zirenak munstro bihur ez zitezen...
|
|
2014
|
|
|
P-k inoiz baino hobeto egingo du lo gaur seguru asko, A nola utzi jakin ez, eta harexek eman dion aitzakia erabilita kendu duelako gainetik. Pentsatuko du orain lasai jarraitu duela kanpaia jotzen,
|
bere
bakardadean, eta ez duela alu busti likatsu lohirik ukitu.
|
|
|
Pariseko
|
bere
bakardadean, desterratua sentitzen dela310, akordatu da Renan bere bretoitasunaz eta bretoitasunaren balio paregabeaz, eta gogoeman dio mito, legenda, ahozko literatura bretoietan gordetzen den espiritu zoragarriari.
|
|
|
Nik... nik... hain luze egin diot negar, isilean... isilean... azkeneraino egon zinen berarekin?
|
Beraren
bakardadean pentsatzen ari naiz. Inor ez aldamenean nik ulertuko nukeen bezala ulertzeko.
|
|
|
Baina oihanak berehala antzeman zion, eta berarengan mendeku ikaragarria hartu zuen fantasiazko inbasioagatik. Nik uste, bere buruaz ez zekizkien gauza batzuk xuxurlatu zizkiola, gauza batzuk, zeintzuez ez baitzuen pentsatzen harik eta
|
bere
bakardade handiari aholkua eskatu zion arte, eta xuxurla hura biziki liluragarria gertatu zitzaion. Durundi ozena egin zuen bere baitan, funtsean hutsik zegoelako...
|
|
|
Une batez, laguna
|
bere
bakardadean ikusita, lastima sentitu nuen.
|
|
2015
|
|
|
Olatuak zeuzkaten inguru guztian, zutitzen eta hondoratzen, enbor bat piririka olatu batean behera; beste batean, kaio bat zangalatrau. Hemen nonbait, pentsatu zuen berak, hatzekin ubera eginez, txalupa bat hondoratu zen, eta xuxurlatu zuen, ameslari, erdi lo, Hil ginen, nor
|
bere
bakardadean.
|
|
|
Beste inork ez zuen hark adina erakartzen: ederrak ziren haren eskuak, eta oinak, eta ahotsa, eta hitzak, eta zalaparta, eta aldartea, eta xelebrekeriak, eta pasioa, eta zuzenean esatea denen aurrean, Hil ginen, nor
|
bere
bakardadean, eta haren urruntasuna. (Liburua irekita zeukan).
|
|
|
Nork egotzi ezer hari? Nor ez da bere kolkorako poztuko heroiak armadura erantzi, leiho ondoan gelditu eta begiratzen badie ama semeei, haiek hasieran oso urruti baina pixkanaka hurbiltzen, haien ezpainak eta liburua eta burua aurrez aurre dauzkan arte, nahiz eta hari oraindik maitagarria eta arrotza iruditu
|
bere
bakardade minagatik eta mendeen mortuagatik eta izarren suntsipenagatik, eta azkenik pipa poltsikoratu eta bere buru aparta emaztearen aurrean makurtzen badu... Nork egotzi ezer, omen egiten badio munduaren edertasunari?
|
|
|
Eserita zegoen, uharteari begira, eta agian pentsatzen: Hil ginen, nor
|
bere
bakardadean, edo bestela: Erdietsi dut.
|
|
|
Hain lagun nituen liburuetan, beren orri zurietan hain detaile handiz deskribatzen zitzaidan gizonezkoren batekin topo egitea izaten nuen amets. Autorea ere
|
bere
bakardadeaz mintzo zitzaidan sarri, eta orduan, ulertzen ninduen norbaitez inguratua sentitzen nintzen. Eta unetxo erkin batez, pentsakizunotan galduta, treneko leihatilaz bestaldera garraiatuko nituen begiak eta hasperen lasai batek harrapatzen ninduen.
|
|
|
Amesten du ez dela belarra hazten, ez dituela olatuak sortzen itsaso berdean, lastoa baita eta arantza, bota zuen euriaren oroimen lehorra, belarra. Amesten du,
|
bere
bakardadean, gizon ilun baten ametsa errepikatzen duela, anglosaxoien hizkuntza zaharrean asmatu diren deitura harrigarrien artean, Thomas Stears Eliot izena egokitzen zaiola ametsean.
|
|
|
Gizona
|
bere
bakardadean en Danuta salatariak Luxemburgen itzala darabil euskaldunen artean infiltratzeko: iraultzailearen espetxeko gutunak biltzen dituen liburu bat uzten dio Carlos protagonistari.
|
|
|
Eleberri hau euskal narratiban berezi egiten duen ezaugarria paralelotasuna da. Bihotz bi, Hamaika pauso, Otto Pette, Tigre ehizan, Ur uherrak, Gizona
|
bere
bakardadean, Sara eta Zeru horiek en, historiaren eta bizitzaren arteko dualismoa dago: bizitza ona da, historia txarra, historia berez da hilaurgile, bizipozaren eragozpen, eta abar.
|
|
|
Ezinbestean desitxuratu beharra dauka errealitatea literaturak. Bestela ezinezko bailuke gizona
|
bere
bakardadean erakustea.
|
|
2016
|
|
|
Hala, herriko lokarri ezagun guztiak galduak zituenez, lagunik gabe hutsetik hastera behartuta, bere neurriko mundu bat asmatu zuen. Bera zen mundu berri hartako protagonista erabatekoa,
|
bere
bakardadetik ihesi. Inoren konpainiarik gabe joaten zen bidaian, kontzertu eta jaietara.
|
|
|
Egun haietan ez zen etxean bakarrik bazkaldu zalea, baina are gutxiago irakurgairik gabe jatetxe batean. Leitzeko zerbait ez bazeukan eta bakarrik baldin bazegoen, gizagaixo konplexua sartzen zitzaion, jende guztia
|
bere
bakardadeaz konturatu eta beraz kupitzen ari zela begitantzen zitzaiolako. Iraola jatetxetxora abiatu zen, askotan bezala.
|
|
2017
|
|
|
Gauza guztiak hitz bilakatu direlarik, hitz guztiak jolas musikal, azken gizona urrunago doa oraino:
|
bere
bakardadearen ertzean esertzen da eta musika ekuazio matematiko mututan zehakatzen du.
|
|
|
Zeinen gauza samina den maite ditugunengandik astiro despeditzea! Anitzez hobe da kolpez moztu eta nor
|
bere
bakardadean geratzea, horixe baita gizakiaren berezko giroa. Bizkitartean, egunsenti euritsu hartan nire lagunarengandik ezin bereizia izan nuen (geroago ulertu nuen zergatik, baina beranduegi, ondikoz!).
|
|
|
Marra urdinak arrotzak ziren oraino zabalgune berri honetan. Sei solairuko eraikina
|
bere
bakardadeaz harro ageri zen, ez hain aspaldiko galsoroaren erdian. Inguruko garabiak iragartzen ari ziren ez zuela luzaz bakoitz iraunen.
|
|
|
Nire neska ohia ikusi nuen taldea utzi eta niregana etortzen, baina ez ikusiarena egin eta ezaxola jarraitu nuen zeruari begira. Eguzkia gorringo kolorea hartzen hasita zegoen dagoeneko zerumugan, arratsaldea aurrera zihoan seinale, eta ilargi mehar eta zurbilegi bat atzeman zitekeen beste aldean, erbesteraturik, grisa,
|
bere
bakardadean. Besarkatu egin nahi ninduela adierazteko besoak zabaldu zituen.
|
|
|
–Inbidia ematen didazu. Ez du zerikusirik hemen ni inguratzen nauen lautada aspergarriarekin?, esan du eta berriro
|
bere
bakardadeaz kexatzen hasi da. –Lautada baten erdian bizi naiz, eta hala ere zulo batean sartuta nagoela iruditzen zait, itolarria sentitzeraino?, jarraitu du.
|
|
|
Ikastolako edo ereduko zenbat ikasle ez ote ditugu entzun euskaraz hemen, Espainian edo hemen, Frantzian? 243 Horrixe esaten diogu guk, besteak beste, euskalduntasun etnokulturala. Euskara
|
bere
bakardade etniko gorrian galduta dago gure hezkuntza sistemaren bertsiorik onenean ere: ereduan, alegia.
|
|
|
Zalantzazko malkoa. Emakumeak beti pentsatu zuen, baita pentsatuko ere, patuaren deskuido batean harrapatu zuela Joxe Mari Sotomayor,
|
berak
bakardadea adjudikatuta zeukalarik, eta horrek nahigaberen bat ekarriko ziola. Susmo txarra gorabehera, ezkontzea erabaki zuen.
|
|
|
Moja idor eta ezatsegintzat zeukaten orokorrean. Pazienteek, aldiz, biziki maite zuten,
|
bere
bakardadean goxoa eta maitagarria zelako.
|
|
|
Ez zuen mendia gustuko. Jendeak bakea eta naturarekiko hurbiltasuna bilatzen zituen tontorretan, baina
|
berak
bakardadea eta arriskua besterik ez zuen ikusten toki haietan.
|
|
2018
|
|
|
Lindak bakarrik egoteko beharra zuen eta
|
bere
bakardadean, ahul sentitzen zenean, musika zuen babesleku. Baba han geratu zen neskak biolina zorrotik ateratzen zuen bitartean.
|
|
|
Argibide horien ondoren gertatu izan zait isiltasuna sumatzea hariaren beste aldean, eta ni orduan zalantzan geratzen naiz, isilaldi hura noiz amaituko zain egon, ala bestearen isila neure hitzez bete, ala hizketaldia amaitutzat eman eta komunikazioa eten, jakinda beste aldeko pertsona hori lehen bezala geratu dela, bere gabezia,
|
bere
bakardade, bere zalantza, bere beldur, bere ezinekin. Agian, soilik agian, norbaitekin hitz egin ondoren pixka bat arindurik sentituko direla pentsatu ohi dut batzuetan, zama bat partekatzen denean bezala, baina zama zati hori haren sorbaldatik nire lepora etorri ohi da, eta dei horietako bakoitzaren ondoren ni apur bat tristeago, apur bat goibelago, apur bat miserableago sentitu ohi naiz.
|
|
|
|
Bere
bakardade eta edertasunean, aldi berean paradisu eta infernu bihurtzen zaie naturaren erdiko paraje ahaztu hori: hirurak ere elkarri begira daude, mesfidantzaz, jokoa bere aldera eramango duen karta ezkutua noiz aterako zain, thriller psikologikoaren eta terrorezkoaren osagaiak batzen dituen nobela labur baina trinko honetan.
|
|
|
Bernardo Atxagari irakurri nion, Gizona
|
bere
bakardadean nobelaren hasieran uste dut, bazela jendea prehistorian kilometro mordoxka egiten zuena euren burua edertzeko pitxien bila, harri zapalak, hezurrak. Gizakiarengan, naturala?
|
|
2019
|
|
|
Tira, imajinatzen zaitut esaten nire barruko idazletxoa atera zaidala, ezta? Ez dizut ukatuko holako paisaiak, bere edertasun eta desolazio guztiarekin,
|
bere
bakardade melankoliko horrekin, niri ere halako aldarte nostalgiko bat pizten didala, literatura sortzeko aproposa. Eta gauzak biribiltzeko, pentsa, hondartza gaineko ibilbidetik paseatzera atera naiz gero, eta banku batean, zer ikusiko eta mutil guapo bat, bere gitarrarekin, bossa novako kanta bat abesten.
|
|
|
hain apeta grinatsua izan zuen ziazerbak jateko, non, lasterka abiatu merkatura erostera, eta dardarka hasi baitzen ezinegonez, nola egosten zituzten begira:
|
bere
bakardadearen larrimina adierazten ari zen hala; jakinik ez zuela inoren laguntzarik izango, lehia biziz presatzen zen bere desirak asebetetzera. Abrantesko dukesak txit modu jostagarrian deskribatu du, bere Oroitzapenetan, nola ingurukoek gogotik iradokia izan zen emakume baten apeta.
|
|
|
Orain, berriz, gizarteak, senarrak, amak, bere urguiluak berak kargu hartzen diote bizitza txiki arrotz hori dela-eta, berak obratua balitz bezala: senarrari amorru gorria ematen diote haurraren makurrek, nola ematen dion afaria erre izanak edo emaztea desegoki portatzeak; senarraren exijentzia abstraktuek pisu handia dute amak haurrarekin duen harremanean; emakume independente bat?
|
bere
bakardadeari, axolagabetasunari edo etxean duen autoritateari esker, askoz ere bareago egongo da ezen ez borondate menderatzaileen uztarpean daudenak, halakoek nahi ala ez obeditu behar baitute borondate hori, haurrari obediaraziz.
|
|
|
emaztearen presentzia, gogobetegarria izan ordez, zama zaio gizonari, eta ez du zinezko barealdirik haren ondoan dagoenean. Seme alabek ere ez diete ez dibertsiorik eta ez bakerik ekartzen; afaria eta afalondoa jenio txar lauso batez igarotzen dituzte, irakurriz, irratia adituz, gogorik gabe hizketan, bakoitza
|
bere
bakardadean intimitatearen geruzapean. Nolanahi ere, emakumeak galdetzen dio bere buruari, esperantza grinatsu batez, edo nolabaiteko beldur ez gutxiago grinatsu batez?, ea zerbait gertatuko den gau horretan, halako batean!, berriz ere!?.
|
|
|
Hona hemen bere buruaren harrapakin den norbanakoaren zigorra: bakarrik egonik, ezin du hautsi
|
bere
bakardadea; niaren hesiak altxatzen dituenean, Bestearenak ere altxatzen ditu: ez du sekula bat egingo harekin.
|
|
|
Haatik, eragin lasaigarria izan beharrean, isiltasun hura bereziki artegagarria egiten zitzaion mutil gazteari. Halakoetan, gainetik sekula kendu zuen lauza astun baten gisa sentitzen zuen
|
bere
bakardadea.
|
|
|
|
bere
bakardadea; ontzi bat,
|
|
2020
|
|
|
Pixari ezin eutsi, eta, indarrak hartuz, abiatu da halako batean. Itzuleran Joseline eta zerbitzaria dauden barraren aldeko egunkarietan arakatu du, zer interesgarririk atzemanen
|
bere
bakardadea disimulatuago egiteko.
|
|
|
Teresaren ateraldiak barrena irauli zion. Geroztik, bien arteko harremana ia hutsa da; tailatupe berean baina bakoitza
|
bere
bakardadean bizi dira.
|
|
|
Eta bere obuluak elkortu eta odol-jarioak eten direnetik, sexu grina iraungitzen nabaritzen du; damutzen zaio gorputzari atsegin gehiago ez eman izana. Behin baino gehiagotan,
|
bere
bakardadearen aringarri, laztan batzuen truke urratutako baginari barruti idor baten traza hartzen dio.
|
|
|
Emakume zaharraren begiradak biluzik sentiarazi du. Ez du ulertzen nola, baina
|
bere
bakardadeaz ohartu dela iruditu zaio. Gaiaz aldatu nahian, mahai gaineko katilua hartu eta burura etorri zaion lehenengo tontakeria esan du:
|
|
2021
|
|
|
Baina bertan bageunde bezala idatzi behar dugu, gorputz osoarekin. Idazlea
|
bere
bakardadean egon daiteke edo egon daiteke jendez inguratuta22 Berdin dio. Baina bere osotasunean egon behar da.
|
|
|
Gutxi agindu arren Bizkaiko Diputazioan
|
bere
bakardadean bakarturik, bazekien Sabinek, nolabait esan, aginteak ez direla unean unekoak soilik, sarritan etorkizuneko indarrez aurreratzen direla. Eta gizon hari, pertsonaia publikoa bihurtu zenean, otu zitzaion ezkondu behar zuela eta sendia sortu Nikolerekin.
|
|
|
Ura garden. Ura
|
bere
bakardadean. Gelik gabe.
|
|
|
Bakarrik.
|
Bere
bakardadean. Gaurkoa pasata, bihar esnatu nahi luke.
|
|
|
Poliki poliki joan da lanbide berrira egokitzen, baina hasiera ez zitzaion batere erraza egin.
|
Bere
bakardadearen erritmoan lan egitera ohitua, zorabiatu egiten zuen pasabideetako iskanbilak. Eta denborari haginka ibili beharrak.
|
|
|
" AA bat izan genuke denok, eta bereziki zuk". Nekanek zeharka begiratu dio, aski da esanaz bezala, aski delako, elkarrekin garagardo bat hartzen duten bakoitzean Telmok
|
bere
bakardadearekin zerikusia duen zerbait ateratzen dio Nekaneri. " Ni naiz neure AA", bota dio.
|
|
|
–Epiduralaaaaaaa!!!! –egin du oihu Sarak bere ohetik, bere hanka zabalduetatik, bere gorputz eta arima eta buru eta bihotz eta alu minduetatik, bere gela hutsetik,
|
bere
bakardadetik, bere etsipenetik, bere haserre amorru hira galerna amaigabe horretatik.
|
|
|
Patek ez zion arreta handirik eskaini Mae Munroeri, soilik neska polita zela ikusi, eta ahaztu. Ez zuen jendea gizabanako gisa hartzen, baizik eta
|
bere
bakardadearen pozoiarentzako antidototzat, giltzapetutako fantasmei ihes egiteko bitartekotzat.
|
|
|
Baina egoera berberera iritsiko ginen hala ere: nire ihesa,
|
bere
bakardadea eta bidegabeko oinazea. Azken begiratua bota zion bere gelari, betiko utzi behar zuen gelari.
|