|
2000
|
|
|
Neurathen ikusmolde entziklopedistak, hortaz, entziklopediaren ideia nahi zuen finkatu zientziaren esparruan, horrela ikus zedin zientzien arteko elkarlana eta orkestrazioa noraino ailega zitekeen, proiektu hura zientziarekiko ikusmolde hertsietatik bereizteko, hizkuntza zientifikoaren konplexutasunaren inguruan arreta gehiago jarriko zuten terminoak proposatzeko eta zientzia gehiegi idealizatzen zuten hitzak eta kontzeptuak —metodoa, sistema— arbuiatzeko. Labur beharrez, Neurathek enpirismoa zientziaren baitan nahi zuen, baina baita zientzia
|
bera
aztertzeko ere132.
|
|
2001
|
|
|
• Pentsamendu enpirikoaren postulatuek ahalgarria, erreala eta beharrezkoa dena zehazten dute. Hemen, beraz, ez da ezagutza objektiboa
|
bera
aztertzen, orain arte bezala, baizik eta bere moduak besterik ez; adigaiak ezagutza gaitasunarekin duen harremana argitzen dute.
|
|
|
Ez dugu nahastu behar triangeluaren edo txakurraren gure betiko ‘ideia unibertsala’ —Kantek zentzumenezko kontzeptu huts deitzen duen hau—, Kantek
|
berak
aztertzen duen adimen hutsaren kontzeptu edo kategorien gaiarekin78; gutxiago arrazoimen hutsari buruz diharduela, ‘ideia’ izen ematen dienekin79 Arazoaren zailtasuna aitortzea, jardun oroko ‘triangelua’ edo ‘txakurra’ bezalako kontzeptu edo ideia edo hitz arrunten (gizakia, gorria, jan...) esanahiaren zailtasuna aitortzea, ongi dago. Baina ideia unibertsalen funtsezko arazoa eskema arazoa dela adieraztea, giza arimaren sakoneko ezkututik ateraezina dela adieraztea, ez da inolako erantzuna edo argibide filosofikoa.
|
|
|
Erich Frommen jarrera aipagarria da. Batetik, zientziaren gurtzaile eta jarraitzaile zintzo ageri da; psikologia eta psikoanalisia zientziak dira
|
bere
azter oinarriak36 eta edozein edonolako transzendentzia ukatzen du37 Psikologia bezalako arte edo zientzia aplikatuak zientzietan oinarritzen dira38 Eta zientzien emaitzak era zientifikoan egindako azterketek sortuak dira. Hau da:
|
|
|
Baina datu horien gainean eraiki zen teoria mekanizista ez zen teoria zientifikoa, metazientifikoa baino. Newtonek emandako datu, kalkulu formula eta neurririk gehienek gaur ere horretan diraute,
|
berak
aztertu zituen eremuei buruz. Baina eraketa mekanizista ez; erabat baztertuta geratu zen, adibidez Einsteinen aurkikuntzei eta neurketei esker.
|
|
2003
|
|
|
Erantzuna erabatekoa da: filosofoak ez du zientzialariaren emaitzen zain egon behar, eta zientzia ere ez da nahikoa ezagutzaren kontzeptua
|
bera
aztertu gura dugunean.
|
|
2005
|
|
|
" Hizkuntzaren jatorriak" planteatzen duen arazotik abiatuz, lehenik, hizkuntzak berak gizakiaren izaterako duen esanahiari edota garrantziari buruzko galdera nola birformulatu daitekeen ikusi dugu. Ondoren, Humboldtek bereizten dituen hizkuntzaren" ergon eta energeia" dimentsioez arduratu gara, bai eta
|
berak
aztertzen duen" hizkuntza eta pentsamenduaren" arteko erlazioaz. Bestela eta azkenik, hizkuntzak gizakiaren eta munduaren artean egiten duen artekari lana izan dugu hizpide eta, era honetan, hark nolabaiteko" bitarteko espazioa" osatzen duela ikusi dugu.
|
|
|
hizkuntza bakoitza, historia eta kultura jakin bat duen giza-talde batekin eta batean erreala den unetik, eta hau honela da beti, ezinezkoa da pentsatzea hizkuntza ezberdinen artean erabateko esanahikidetasuna egon daitekeenik ere. ...ez dira informazio objektibo hutsen transmisiorako bitartekari neutralak eta, zentzu honetan," lurreko hizkuntzen estudioak", era batera edo bestera," gizadiaren pentsamenduen eta sentsazioen historia unibertsala" islatzen duela esan dezakegu165 Horrela, bada, bestelako hizkuntzak ikasterakoan ez ditugu tresna erabilgarriak bakarrik eskuratzen, baizik eta baita ere errealitatea
|
bera
aztertzeko eta ulertzeko beste hainbeste era: " Hizkuntzen aniztasunari esker, berehala eta guretzat, handitu egiten da munduaren aberastasuna eta bertan ezagutzen dugunaren aniztasuna" 166 Aniztasun linguistikoaren ikerketa sinkronikoa eta diakronikoa, modu honetan, gizakiaren ezagutzarako eta baita beronen formaziorako ere ezinbestekoa den bitarteko bihurtzen da.
|
|
|
Bere idazlan oparoen behin behineko eta azaleko analisi batek" puzzle" moduko zerbaitez hitz egitera garamatza ze, bertan, gaztetatik jada landutako interes anitzekin bat etorriz, diziplina ezberdinenei buruzko saiakerak aurkitzen ditugu. Hauen analisi sakonago eta zorrotzago batek, ordea, heterogeneitate hori itxurazkoa baino ez dela erakusten du, idazlan horiek guztiek giza-fenomeno bat eta
|
bera
aztertzen baitute, nahiz eta horietako bakoitzak espresuki fenomeno horren aspektu bat edo bestea landu. Azpimarratu beharrekoa da, hala ere, bertan ez dela gizakia hainbeste bere Orokortasunaren edo Unibertsaltasunaren perspektibatik kontsideratzen baizik eta, batez ere, bere Singulartasunaren eta Indibidualtasunaren perspektibatik.
|
|
2007
|
|
|
Hezkuntzaren antropologiatik eta hizkuntzaren pedagogiatik bideratuko dugu, ikusiko den bezala, auzi horiei buruz hemen esateko ditugunak, eta, zentzu batean, beroriek aparte irakur daitezkeen bi atal osatzen dituzte. Kontua da, bada, ezinbestekoa ikusten dugula, lehenik, auzi pedagogiko linguistiko horiei begirada orokor bat botatzea, hain zuzen sinetsita baikaude begirada horrek euskal hezkuntza
|
bera
aztertu ahal izateko funtsezko eta erreferentziazko gakoak eskainiko dizkigula. Idazlan honen hirugarren atala, horrenbestez, honako galderaren inguruan arituko da:
|
|
2009
|
|
|
Zer egin? Metafisika
|
bera
aztertu. Eta, honela, lortu eta atzeman zer den metafisika.
|
|
2010
|
|
|
" Hizkuntzaren psikopedagogia eta glotodidaktika": psikopedagogiak —hezkuntzaren helburua baino gehiago— prozesu didaktikoa
|
bera
aztertzen duen bezala, bada, hizkuntzaren psikopedagogiak ere glotodidaktikarekin edo hizkuntzen irakaskuntzarekin loturiko prozesuak kontsideratzen ditu bereziki. Diziplina horrek, beti ere, ez du ahazten hizkuntzak berezkoa duela dimentsio hezitzailea, eta, hortik abiatuz, ikuspuntu komunikatibo eta didaktikotik aztertzen du hizkuntzaren papera, bai interakzio pedagogikoan bai ikas irakas prozesuan.
|