|
2006
|
|
|
Besterik behar al zuen? Jainkoarren, Eguzkienea
|
bera
aski adierazgarria zen! Onartu behar zuen:
|
|
2007
|
|
|
–Il n, y a qu, une seule morale. Groethuysen en garaunketari jarraitzen diogu?, comme il n, y a qu, une seule géométrie, et elle est la même pour tous les hommes qui raisonnent. De même que la loi de la gravitation agit sur tous les astres, sur toute la matière, la loi fondamentale de la morale agit sur toutes les nations que nous connaissons? 615 Naturaren legea beti bera da, bera da edonon, eta
|
bera
aski da inolako eranskinik gabe. Are, naturalak eta ondorioz unibertsalak ez diren arauak eta ohiturak oro arbitrarioak dira, eta ia oro lorrinak.
|
|
|
Berba arrazistetan jende asko espresatu da garai batean. Eta hori
|
bera
aski sintomatikoa izan arren aldiko pentsamenduari buruz (aldiko edozeinentzat ere, pentsaera hori islatzen duen heinean), hala ere bereizi beharra dagoela esan genezake, H. Arendt en modura, batetik purrustada arrazista itsusi batzuk, edo garaiko topiko arrazisten batzuen erabilera topikoa, eta, bestetik, gizartearen eta historiaren teoria oso edo sistema landu arrazista, razionala eta zientifik... Hemen hau interesatzen zaigu.
|
|
2009
|
|
|
(Auskalo zer barnebide ibiltzen dituen bakartegi isiltsuan haurtzaroko lilura isilduak). Eta urte asko geroago bakarrik da
|
bera
aski naturala, esateko.
|
|
2011
|
|
|
–Jakina, termino hori (munduko hiritarra) darabilena ez da nazionalista (aitortua); aitzitik, neutroa eta demokrata zintzoa da. Ez du identitate arazorik, normalean
|
berea
aski ondo babestua dagoen identitatea izan ohi delako. Umekeria iruditzen zaio euskaldun/ espainol gatazka:
|
|
2012
|
|
|
bat, ikasteko prest egon, beharra sentitu, alegia, umildadea, une askotan dena badakigula azpimarratzen digun harrokeria suntsitzen duen hori; eta bi, zeure baitan lekua edukitzea datorrena jaso ahal izateko. Horretarako hustu egin duzu, eman dizkizuten printzipio etiko, moral, dogmatiko eta era guztietako pautak albora utziz, bestela horiek
|
berak
aski lirateke datorrena ukatzeko, mezu berriak oztopatzeko, garunaren eta kontzientziaren arnasberritzea paralizatzeko.
|
|
2014
|
|
|
omen da1545 Fusioarekin zehazki zer ulertzen duen ere, ez du inon esaten. Berriro historia kontatzen digu, nola konkistatzaile germaniarrek?
|
beren artean
aski emazterik ez eta, euren erlijioa, hizkuntza, etab., ahaztu, eta herri konkistatuarenak hartu zituzten.
|
|
|
Hizkuntza frantsesekoa delako; eta horrek, Renanentzat,, naturalki? frantsesa bihurtzen duelako1370 Luxemburgo anexatzea
|
bera
aski naturala litzateke: –Le Luxembourg est un pays insignificant, tout à fait hybride, ni allemand ni français, ou, si l, on veut, l, un et l, autre.
|
|
|
Polemikako alderdien argudiaketen faltsifikazio historikorik zikinena errigore historikoa aldarrikatuz egina. Arrazarekin operatzerik ez dagoela politikan, lehenago Herder eta Hegeli bezala arestian Virchow antropologo alemanari irakurri die; alderantzizkoa hain zuzen Quatrefagesi eta antropologo frantsesei ikusi die, eta Renanek
|
berak
aski praktikatu izan du eta praktikatzen jarraituko du. Arraza aleman garbirik ez dagoena, berak miretsi dituen maisuetan gazte gaztetandik ja (aspalditxo irakurri zuen Fichteren. Nazio Alemanari Diskurtso, etako laugarrenean, esaterako, 1808) eta arestixeko hainbat ikerketa antropologiko eta historiko alemanetan ikasi du, frantsesetan baino lehenago eta hobeto.
|
|
|
1856 Izan ere, Renanek
|
berak
aski xeheki eta luze azaldu bezala, Alemaniako batasuna (berak nazionalitate printzipioaren aplikazio legitimotzat daukana), zuzenki arraza bereko aleman austriarren aurka bururatu da (112), eta aitzitik baditu bere barnean eskualde eslabiarrak ere (90): nazioaren kontzeptu politiko bat da, hortaz, ez arraziala, batasun nazional alemanaren oinarrian dagoena.
|
|
|
Europan jada ez dago arraza garbirik, baina Renanentzat horrek ez du esan gura dekadentziara kondenatua dagoela. Frantziaren etsenpluak
|
berak
aski erakusten omen baitu kontrarioa816 Gizadiaren eboluzioan, hasierako faktore fisiologikoen garrantziaren alboan, faktore kulturalen garrantzia gehituz joan da, hizkuntzarena bereziki, baina erlijioena, etab. ere bai (budismoak, kristautasunak, islamak, arraza diferenteetako herrien gainean hedatu dute euren eragina) 817 Horregatik, Gobineauren biologismo itxiaren kontrara, Renanek nahiago du?... mintzatu818; arrazak, gertakari fisiologikoak izatetik gertakari linguistikoak izatera etorri dira.
|
|
|
985 Dena dela, Victor Hugok ongi zekien Rhina alemana dela,
|
berak
aski frantsestua ikusi nahi bazuen ere (ik. Rhinari buruzko haren liburua), eta, Frantziak, konkistatu eta gero, eskuzabalki Alemaniari itzuli egingo diola iragartzen du:
|
|
|
–Il ne faut donc pas s? émerveiller si les peuples de Midi sont mieux policés par Religion que par force, ou par raison? 296 Iparralderago edo hegoalderago, eta muturrekoagoak dira herrien karaktereak: bortxakoiak, etab. Karaktere orekatuenak eta arrazoizkoenak erdikoak dira, noski; hots, frantsesak297 Karaktere etnikoa geografiak ezartzen badu ere, Bodinentzat ez da betiko aldaezina298 Frantsesak, adibidez, geografiak
|
berak
aski pribilejiatuak dira; baina, gainera, arteak ere hagitz politu ditu299, herri jaukala dira?
|
|
|
Edo, aitzitik, saiatu behar zuen ibilgailu hartan lekurik bilatzen, beretzat ez bazen, Nadiarentzat gutxienez?
|
Berak
aski zuen esku bat gurdian jartzea; are gehiago, gurdia bultzatu ere egingo zuen, beharrean izanez gero, hankek ez baitzioten huts egingo; baina ongi zekien Nadia, oinez Omsk ibaitik hona etorria, hau da, zortzi egun jarraian ibilita, indarrez husteko zorian zegoela.
|
|
|
Gaur zuri, bihar beltz, nora ezean beti.
|
Berak
aski zuen kilo bat galtzea bere buruaren jabe sentitzeko. Aski zuen gantzik gabeko sabela ukitzea jakiteko bide onean zebilela.
|
|
2015
|
|
|
(Urteotan arruntu den, masa? berbaren erabilera
|
bera
aski esanahitsua da; ikustea dago P. Sloterdijken El desprecio de las masas, 2002). Langileari bere eskuen produktua arrotza bihurtzen zaio, protestatu zuen Marxek.
|
|
|
zuzendariaren eta produkzio taldearen ahalegina eleberria kokatzen den garaiko lexikoa, eszenografia, jantziak, zalgurdiak eta enparauak sinesgarritasunez birsortu nahian xahutzen dela, eta film hauen lorpena esparru formal horietara mugatu ohi dela usu. Esan beharrik ere ez dago, Cervantesek eleberri hori idatzi zuenean, naturaltasun handiz egin zuela berea zen lexiko horren erabilera, bere garaikoak ziren jantzi, ohitura eta zalgurdiena, eta
|
beretzat
aski axalekoak zirela xehetasun hauek guztiak. Eta beraz, hori bada obra horren egokitzapenean egokitu duguna, argi izan behar dugu Cervantesi batere axola ez zitzaion gauza bat egokitzen ari garela, inolaz ere ez obraren mamia bera.
|
|
|
Oso leku gutxi zeukan euskarak, beraz, Ipar Euskal Herriko garai hartako irratietan. Hori
|
bera
aski oztopo ez nonbait, eta bazeukan bestelako trabarik ere, ezen Mattin Larzabalek dioenez (1993: 221),, zuzendaritzak ez zituen uzten aktualitate sozio-politikorik komentatzen mikrotik.
|
|
|
Tristezia. Sentitzen duenak azaldu ezin eta sentitzen ez duenak uler ez dezakeen ke beltza, barrutik kanpora ordez kanpotik barrura joan ohi dena; zenbaitetan,
|
beretzat
aski leku aurkitu ez eta, malkoak kanpora egozten dituena. Adib.:
|
|
2016
|
|
|
Iberduero SAk ez du puntu horri buruzko inolako azterketarik eman, eta, gure ustez, ezinbestekoa da ematea. Demografiaren faktorea
|
bera
aski da azterketa horiek beharrezko egiteko.
|
|
2017
|
|
|
Ez zirudien bere estiloa zenik.
|
Berak
aski izango zuen gau hori behin eta berriz gogoratzearekin, begiak itxi eta hain ondo memorizatutako nire gorputzaren formak berritzearekin. Baina harridura eta jakin mina eragin zizkidan mutilak.
|
|
|
Zenbait espainolistak abertzale edo nazionalistei leporatzen dien akatsetako bat Euskal Herriaren pluralismoa ez errekonozitzea da. Egia esan, erridikulu samarra dirudi, abertzaleak
|
berak
aski pluralak baitira egunero elkarrekin mokoka ibiltzeko. Gurean pluraltasuna bistakoegia da eta arazoa ez dago hori errekonozitzean.
|
|
|
Eta biharamun goizean, oilarra kukurruka hasten den orduan, ene saihetseko aingeruaren esku beroek, trebetasunekin, gorputza hunki eta laztandu zidatelarik... hura
|
bera
aski izan zitzaidan desagradamendu berri bat ezagutzeko!
|
|
2018
|
|
|
(Urteotan arruntu den, masa? berbaren erabilera
|
bera
aski esanahitsua da; ikustea dago P. Sloterdijken El desprecio de las masas, 2002). Langileari bere eskuen produktua arrotza bihurtzen zaio, protestatu zuen Marxek.
|
|
|
Bidaiaren prestaketak hainbat gorabehera izan zituen, beren protagonistak egunetan entreteniturik eduki zituztenak, hau zela eta hori zela, baina apartekorik batere ez. Bidaia
|
bera
aski samurra izan zen eta, GPSari esker, erraz lortu zuten Sablesera sartzea, baita Jean Marcen gurasoen etxea topatzea ere: etxetxo unifamiliar bat, urtetxo batzuk bazituena, halakoz osaturiko auzo lasai batean.
|
|
|
Instituzioekiko mesfidantza handia aurkitu genuen; konfiantza falta hitz egiten hasteko, eta tentsioa jaitsi ahal izateko?, azaldu du. Hitz horien arabera, fruiturik ez zuten eman legealdi hartan gatazkaren hainbat sektore gotortutara heltzeko Jenny Pearce antropologoa buru zela estreinakoz egin ziren bitartekaritza ahaleginek, eta benetan bitxia da, zeren eta, esaterako, Hondarribiko Alarde Fundazioa
|
bera
aski hitz onekin mintzatu izan baita hark egindako ekarpenaren inguruan. Hona zer dioten 2015eko abuztuko Titibiliti aldizkariko editorialean:
|
|
2022
|
|
|
Barren barrenean, badakizu ez duzula eginen. Zalantza izatea
|
bera
aski zaizu.
|