|
2000
|
|
|
banpiro bat zen, manka ezkero andrea, hil egingo zena. Hori, aitatxik
|
berak
bazekien ongi aski; eta damu zen, horregatik, oraintxe; eta, bere azkeneko ordu zitekeen honetan, barkamena eskatu nahi zuen. Begian malko bat zeukan.
|
|
2001
|
|
|
Julia irribarre batez urrundu zitzaidan. Bazuen neska hark zerbait ni bezala sentiarazten ninduena eta tamalez
|
berak
bazekien, ondotxo jakin ere. Bere kulunka berezi horrekin aldendu zen, alferrikako hitzik bota gabe beste garaipen bat lortu zuelako uste osoan.
|
|
2002
|
|
|
– Ez nengoen ahaztuta, Mentxu, baina igoal du,
|
berak
badaki ez gagozela larregikerietarako. Ezagutzen dut, eta orain gizontxoarena egiten saiatzen da denbora guztian.
|
|
2003
|
|
|
Ez dit telefono higikorrera deitu.
|
Berak
jakingo du. Ezer onik ez, oraingoan ere.
|
|
|
Gizonon neurria hartuta zeukala. Ulertzen nian
|
berak
bazekiela usteak bizi gaituela egiaren lekuan.
|
|
|
Golf jokalarien takatekorik ere ez du entzuten eta horrek ekialdekoa dabilela erakusten dio Damiani. Ohetik
|
bertatik
daki haizearen berri, igarlea bailitzan. Makalak irudikatu ditu orduan, mendebalderantz okertuak, mendebalderantz hostaila ernatu berria erakusten, lotsagabe.
|
|
|
Alabaina, beste baterako laga du
|
berak
zekiena: Jaioneren gorpukiak noiztik zeuden leize zulora botata.
|
|
|
Berez. Eta
|
berak
bazekien, begien aurrean eduki beharrik gabe ere, zati haiek, han, Polloeko mahai gain hartan sakabanatuta zeudela jakite hutsak, aldatu egin zuela bera. Aldatu egin ziola bera bezalako hildakoari, bizitza.
|
|
|
Txoria non bilatu,
|
berak
jakin behar zuen, Benjaminek, inork jakitekotan. Zehatzago hitz egin zezan itxaroten nengoela adierazteko pistolaren kirtena ukitu nuen, berriro.
|
|
|
Eta halaxe kontatu nizkion 1937ko udaberri odolezko hartako batzuk.
|
Berak
bazekizkienak ziren batzuk eta ez zekizkienak ere bai asko. Besteak orain artean kolkoan gorderik izan ditudanak dira.
|
|
2004
|
|
|
Astoa ez, mandoa zela Txonaren aitak erosi zuena, baina mando hark ama zuela astoa, eta horregatik zituela astoaren belarriak, eta indarra, berriz, aitarena zuela, eta bizkor eta gogorragoak izaten zirela mando haiek, amaren aldetik astoak zirenak. Lañuak denbora guztian begiak itxirik eta irribarre handi bat egiten zuen eta azkenean begiak pixka bat zabalduz esan zuen,
|
berak
bazekiela Txonaren aitak mando hura non erosi zuen, eta non erosi zuen jakin nahi bazuten Nafarroan erosi zuela, begia kiñatu zuen, eta ez zuen gehiago esango," nteitzek?"
|
|
|
Ez duk aditu, ministroak esan duena?: beldurrak dagoenak,
|
berak
jakingo du zergatik dagoen..."
|
|
2005
|
|
|
Lan pagotxa, soldata hobea, eta hainbat artikulu jaso, eta argazki batzuk kudeatu, hori besterik ez zela.
|
Berak
bazekien, nik bezala, zer zen erredakzio batean lan egitea. Baina kezkatuta zegoen.
|
|
|
Aldi
|
berean
bazenekien nekeza eta gaitza izaten dela anestesiatik esnatzea. Oso nekeza.
|
|
2006
|
|
|
Meltxorrek azulejo batzuk erdi garbitu ditu, zigarro bat erre,
|
berak
zekien txokoan ardoa ote zegoen begiratzera joan da –denbora batean eskolako atezaina izan zen, badakizki tokiko sekretuak; ardoak baina, oraingo zuzendariak bere armarioan ondo gorderik eduki.
|
|
|
Hobe izan nukeen nekien ingelesa ez jakitea. Eta Jasonek
|
berak
zekien apurra ahaztu hantxe ahaztu izan balu, hobe. Egia, aita semeen arteko lehenengo hitzetatik bata ere ez nuen ulertu, ez bainien jaramonik egin.
|
|
|
Operazioa behin eta berriro errepikatu behar izan dugu, hari birtualaren beste aldean ez baitu inork hartzen izan. Eta hona eragozpena, txoferrak nora noan galdetu dit, eta nik azaldu gutxi gorabehera, eta
|
berak
jakin ez nik diodan helbidea zehatz mehatz non den. Beraz, kosta ahala kosta jakin behar dugu nora eramango nauen, ze iristen ari gara, eta hemengo lekuak, lagun, begira elkarren zein antzekoak diren denak.
|
|
2009
|
|
|
Baina nik hasieratik
|
bertatik
jakin nuela konturatu naiz. Bostekoa emateko modu nagi hartan, zapi brodatu haietan, zalditik jaitsi gabe eskua eman behar hartan.
|
|
2010
|
|
|
Zaratarik egin gabe nola egingo dugun ezin dut asmatu. Martinek baietz dio,
|
berak
badakiela nola egin.
|
|
|
Aurreko urtean arrebak irakasle izan zuenez,
|
bere bidez
jakin nituenei esker ezagutu aurretik irabazia zuenez ospe ona andereño berriak, irrika biziz hasi nuen ikasturtea. Ez zuen gure esperantza zapuztu:
|
|
|
Baina ez zuen alerik saldu. Izan zen baten bat esku-orria hartu ziona" pentsatuko dut" esanez, baina
|
berak
bazekien jendeak ez zuela pentsatzen, esku-orria zakarretara botatzen zutela afariaren soberakinekin batera.
|
|
|
Erabaki azkarra izan zen, oso ondo neurtutakoa. Bazekien bibotea kentzen bazuen iseka egingo ziola Oskarrek, baina era
|
berean
bazekien institutua sudurpeko itzal harekin hasten bazuen, eskolak hasita tokatuko zitzaiola bibotea egitea, eta orduan eskola kide guztien aurrean eman zituela azalpenak. Eta ez zuen arrazoirik falta.
|
|
|
Negoziazio saioek, erromesenak ziruditen manifestazioek ez zuten aldaketarik ekartzen, ez zuten ezertarako balio. Jakin bagenekien gure borroka moldeek eragozpenak pairarazten zizkietela Bilboko langile askori, eta era
|
berean
jakin bagenekien horietako askok ederto batean ulertzen zutela zergatik jokatzen genuen gisa hartan.
|
|
2012
|
|
|
Galdera bat daukat. Amiantoarenarekin zerbait egin behar dela uste dut, baina aldi
|
berean
jakin nahi nuke, horretan sartzen bagara nola eragingo digun enpresan lanean gabiltzanoi.
|
|
|
Jotzeko eta, behar izatera, hiltzeko prest ziren gainera. Nire haragi kolpatu eta ubelduaren muinetik
|
beretik
nekiena. Noren eskuetan ziren laurehun mila franko haiek?
|
|
|
Baina
|
berak
jakin gabe etorkizuna orain dagoen Saint Sulpice plazako Tabac horretan bertan dauka zain: errefuxiatuekin lotura egiten duen militantea agertu eta zer egiteko asmoa duen galdetzen dion egunean.
|
|
|
Dagoeneko erakutsia du pertsona batek, euskararen militante batek, zenbateraino eman dezakeen. Baina, artean,
|
berak
jakin gabe, loratu berri den kimu bat besterik ez da. Lan egiteko makina nekagaitza.
|
|
|
Gaiztoak zakar baztertuko du déjate de chorradas a este hijoputa le toca sufrir cante o no cante. Zalantza eragin nahi izango diote, azken finean ez dela
|
berak
jakin dezakeena interesatzen zaiena, baizik eta mendeku hutsa, haien arma kide hilengatik, erotuta daudelako, psikopata hutsak direlako, bortxatuko dute, umiliatuko, zertarako balioko die horrek ordea gero inor ez bada horren jakitun. Aski ote zaie beste desagertuen inguruan norberak dituen susmo okerrenekin osatu den irudikeria kolektiboa elikatzeko beste martiri bat sortzearekin.
|
|
2013
|
|
|
Horregatik udaberri hutsa zen neska harekin izan zuen aferak segurtasuna itzuli zion. Neska gazteei gizon helduak gustatzen omen zitzaizkien, baina
|
berak
bazekien gizon helduaren gehigarriek erakartzen zituztela batez ere: diruak, estatusak eta botereak.
|
|
2014
|
|
|
Supituan gizondu egin zela sentitu zuen Xabik, gizonen sekretu ezkutuenak ezagutzen zituela. Bazuen harrotasun pixka bat, baina izua gailentzen zitzaion, Nikok ez baitzekien, Xabik
|
berak
zekien bezala, aitak bere gaueroko festak deskubrituz gero hartuko zuen sumindua. Amarekin hitz egitea ere burutik pasatu zitzaion, maiz geratzen baitzen ama afalostean Nikorekin, eta bazirudien harreman ona zutela.
|
|
2015
|
|
|
Begoña Urmaletaren negar zotinak baino ez zuen urratu gaueko isiltasuna. Bere buruari aitortzen ez zion arren,
|
bere baitan
bazekien ezezagun batekin bizi zela. Hura ez zen berak hamabost urte lehenago ezagutu zuena.
|
|
|
Gaixoak baleki amaierarik ez duela, azkena ez duela sekulan lortuko, bihotza apurtuko lioke; ekoizlearen bihurrikeriarengatik, elementu batzuen arrarotasunarengatik, zenbait figura gehiago asmatuko baitituzte, hozka bat gorago gertatuko da beti helmuga. Gisa
|
bera
baleki sei hilabete gabe beste kolekzio batera pasatuko dela. Anartean, zirrara ñabardura guzietatik iraganen da:
|
|
|
Dena barkatzen zitzaion, ez zegoelako hari dena barkatu beste erremediorik. Oraindik jaio ez zen jendearentzat margotzen zuen, eta
|
berak
bazekien. Ez zegoen txorakerietarako.
|
|
|
Gregoriok eta Txemak aldi
|
berean
jakin zuten berria.
|
|
2016
|
|
|
naturak
|
berak
daki
|
|
|
Arriskutsua zen egindakoa. Bazekien Irenek ez zuela irrist eginen, ez zuela soberazko hitzik esanen, ez zela behar ez zuena galdetzen hasiko, eta era
|
berean
bazekien ez ziola eskatutakoarengatik kargurik hartuko. Baina arriskutsua izan zitekeen.
|
|
|
jendeak atera duen builarekin nik ez diot deus aditu ahal izan, lurrean nengoen eta kasik ez nuen sinesten ahal baloia eskuetan neukala. Ez nekien hitz egin didanik,
|
berak
jakinen du zer erran didan, galdegin iezaiozu berari
|
|
|
esan zitzaion epaimahaiak ez zekiela emakumea haurdun zegoen ala ez, emakumeak
|
berak
jakingo zuela zer egiten zuen eta haren gainean eroriko zela krimena, baina apaiza tema hartan egoskortu zen, alegatuz gertagarriaren jakitun ginela, eta hori nahikoa zela gu hobendun izateko
|
|
|
nioen nik neure kolkorako. Eta mundua ongi ala txarto zebilen galde niezaion baino lehen
|
berak
jakin nahi izaten zuen nola, zertan hemengo egoera. Uste duzu masak batuko zaizkigula?
|
|
|
Zortzi urteren buruan, etsia hartuak zeudela, Pakita Loureirok aurrera atera ahal izan zuen haurdunaldia eta ume bat izan zuten –inork ez daki nolatan bataiatu gabea eta elizara ibili gabea–, Xoan, amarruz betetako Xoan Urbieta Loureiro, neukan lagunik onena, nahiz eta argazki horretan gurasoak ez zeudela irribarrez, nahiz Paulinoren ondoan esan nionean, nahiz eta zer ari zen argazki txatxu harekin, ez zela haserre egoteko eguna errepikatu nionean, bezperan ETAk Carrero Blanco hegan bota zuela eta heriotza aurreratzen ez bazitzaien Franco bera botako zuela, eta orduan Markos Urbieta jaunak habano bat erosiko zuela esan nionean, nahiz esan nionean isilik egoteko, banekiela ez zuela erretzen, ez baitzuen erretzeko erosiko, usaina hartzeko baizik eta Pakita Loureiro andereak ere sudurretara eramanen zuela Romeo y Julieta hura hogeita hamar urte lehenago egin zuen gisa berean, eta Beizama KO utziko zutela Erroman eta guk bizi luze bana geneukala kantatzeko mozkortzeko larrutan egiteko esan nionean Ergela! marmarikatu zuen hortz artean –burutik egin zitzaidala sinetsita–
|
berak
zekien bezain leun ezti apal, mingarri. Huraxe nik lagun onena, nahiz eta nire arduradun politikoa izan zitekeela uste zuen.
|
|
|
Mundupekoa.
|
Berak
bazekien hori. Gaztigu bat, ordua heldua zelako seinalea.
|
|
|
Nekane emakume independentea zen, librea, menturazalea, ahal zen neurrian behintzat. Lagunekin egotea gustuko zuen –Parisera joana zen auto stopez–, baina era
|
berean
bazekien gustura zegoela Txominen alboan, solasturi ona baitzen mutila eta barre eginarazten baitzion sarritan.
|
|
2017
|
|
|
Korridorean dardaran utzi zuten Mirenen hitzek. Gelara sartu zen siestarik egiteko batere gogorik gabe; zurrunbiloa egin zitzaion, nola esan ziezaiokeen hori, baina aldi
|
berean
bazekien Mirenek arrazoia zuela: aurreregi egin zuela bide hartan.
|
|
2018
|
|
|
Baina motxila ttipi bat baino ez dakar eta susmoa dauka ez diola etxea erakutsi nahi, baduela lotsakizunen bat bertan.
|
Berak
jakingo du. Estuago besarkatuko zukeen azken besarkada dela jakin izatera.
|
|
2019
|
|
|
Antzoki japoniar batean banengo, ikusezintzat hartuko nindukete lege zaharrari jarraiki, baina, egia esan behar badizut, irudipena daukat dagoeneko existitzen ez den armada baten uniformez nabilela. Aitortu beharrean nago, era berean, sekula ez ginela jende asko izan, baina hasieratik
|
beretik
bagenekien zer nahi genuen: obrak ondo aukeratu, ikuskizunak behar bezala prestatu eta aire librean lan egin.
|
|
2020
|
|
|
Irribarre murritz batekin begiratu zidan, bat batean senarrarekiko harremanaz interesatuta, eta nik
|
bere
jakin minaren neurriko ordaina eman nion.
|
|
|
ALEX:
|
Berak
badaki non gordetzen ditudan.
|
|
|
Chuso gerturatu zait atzetik,
|
berak
badaki nola jartzen naizen. Bere eskua sumatu dut sorbaldan.
|
|
|
Ni momentu horretan inflexio puntu bat ari nintzen pasatzen nire bizitzan. Harro nago bidaia hartaz, baina era
|
berean
banekien zer neraman barruan. Espartarrak datozkit burura.
|
|
|
Hauek ez dute jakingo hankartera so egin behar dioten ala begiradari eutsi. Eta
|
berak
badaki, bereak dira. Irentsi ditzake zulo bakar batez.
|
|
|
“Uste dut haurdun nagoela”, eta sumatzen dut nigandik urruntzen, tai gabe, beste bizitza mota baterako norabidean. Eta
|
berak
badaki, nik oraindik ez baina berak segur aski bai, bidaia hau ez dela antzerkiari loturiko ibilbide berri baten hasiera, amaiera baizik.
|
|
|
Lerro hauek idazten ari naizen bitartean diot hau. Ilehoria teklatuan klak klak klak ari den une hau orain eta hemen da niretzat, baina Ilehoria klak klak eta klak ari den honetan era
|
berean
badakit denboran bidaiatzen ari naizela, inork lerro hauek irakurtzekotan gutxienez hilabete batzuk pasatuko direla, norbaitek lerro hauek publikagarriak direla erabaki eta publikatzen dituen arte.
|
|
|
hau izan da nire ikerketa, hau izan da nire abentura, zuri kontatzen dizudana. Eta kontatzen dizudan unean
|
bertan
dakit, benetako abentura eskutik heldu eta kontatzea bera dela, abentura bera kontatzearen abentura bizi bitartekoa besterik ez dela.
|
|
|
Idatzi izana baliagarria egin zait ikerketa emozionalerako. Izan ere, horixe
|
bera
jakin nahi baitu kobratuko diodanarekin oporrak ordainduko dizkidan ilehori bular mataza lerdenak: Nork hil du istripuz Victor?
|
|
|
Ez zuen lehenago ezagutu ohetik jaikitzeko adorerik batu ezin zuen inor; ez behintzat
|
berak
zekiela. Gauza horiek etxe barruan mantentzera ohituta zegoen, ahal dela odoleko familia barruan eta ahalik eta isilen.
|
|
|
Agustin Toulousera joan zen iaz eta gustura zebilela zirudien kamisetak serigrafiatzen. Eta, hala,
|
berak
zekiela, Agustina zen Parisen geratzen zitzaion lagun bakarra.
|
|
|
Ezezagun bat dator. (
|
Berak
badaki nire ezpainak bide bat direla. Badaki nire sexua gauzain bat dela eta nire azala etxe bat).
|
|
|
Aitzitik, bitxiak urtu egiten dira hatz gosetiek ukitzearekin batera.
|
Berak
badaki ez dagoela azkenean saririk, euripeko eskalearen nini itsuan preso hartutako argia izan ezik. Orain ez zait axola il amore, tell me more, tell me more, baina bai nire sostenaren igarobide arkuak, ai, oi, ei, traidore.
|
|
2021
|
|
|
Jendeak erotzat hartu eta irri egiten zion, baina berak egin luke barre.
|
Berak
bazekien azkenean denek berak bezala telefonoari lotuta bukatuko genuela. Zorotzat genuen, eta aurreratu bat zen, “bisionario” bat.
|
|
|
Baina batek jarraitzea erabakitzen badu, erabakitzen badu familiaren baitan aitonaren iragana ezezaguna edo isildua izan arren
|
berak
jakin nahi duela, eta gero kontatu nahi duela, uste duelako kontatzeak on egingo diola berari eta bere familiari ere bai, ikusten du 1938ko apirilaren 30ean premiazko epaiketa sumarisimoa hasi zutela Iruñean Ramon Prieto Alvarez Altsasuko bizilagunaren kontra, “matxinada militarra” leporatuta. Prieto honi egotzi zitzaion 1934ko gertakari iraultzaileetan oso parte hartze aktiboa eduki izana, eta 1936an Errepublikaren alde armak hartu eta borrokatu izana.
|
|
|
Zen. Eta
|
berak
bazekien: hiru urtez bizi izan zen milikeria horren kontura.
|
|
|
atarian zarata aditzen dudanean mirillatik maitasun izpia botatzen diot eta
|
berak
jakin badakien arren ez dakienarena egiten du nik bezalaxe
|
|
|
Begira begira gelditu zait, aurpegia aztertu dit, harriduraz, aurpegia laztandu dit begiradarekin, lehenengo aldiz ikusi izan banindu bezala. Era
|
berean
badaki ni naizela. Baina nire aurpegia ezezaguna zaio benetan, bai behintzat erritmo honetan.
|
|
|
New Yorkeko beka emango zidatela jakin eta berehala, bisitan joan nintzaion eta nire poza adierazi nion.
|
Berak
bazekien nolako ilusioa egiten zigun eta ez zuen oztopoa izan nahi. Ohean aurkitu nuen, irakurtzen.
|
|
2023
|
|
|
Loitegik bazekien nagusiak ez ziola sekula esango zein zen Agirreren eta Carvalhoren arteko lotura.
|
Bere bidez
jakin zuen, hortaz. Urteetan handik eta hemendik lortutako informazio txikiei esker deskuiduak, kronika arrosari lapurtutako zertzelada berdeak, diru goseak eragindako hutsak, anbizioak sorrarazitako akatsak, eta, orokorrean, giza arimaren ahulezia nabarmenak aintzat hartzen dituzten beste zenbait, osatu zuen botere gehiegikerietatik babesten ahal zuen koraza bat; eta ez zuen inoiz alferrik galtzen oskol horri beste burdin plaka bat gehiago jartzeko aukera.
|
|
|
Espainiako Estatuko% 90 Irak inbaditzearen aurka dago, eta
|
berak
badaki...
|
|
|
Nork pentsatuko zuen hura izango zela ikusiko nuen azken aldia. Batzuetan pentsatu izan dut
|
berak
bazekiela. [22] Eyou, ez adiorik!
|
|
|
Harremanik estuena Iñigorekin izan nuen.
|
Bere
jakin minak beste arte diziplina batzuetan muturra sartzera eraman zuen, eta hasiera batean zinemarekin tematu zen batez ere. Berak zuzendu zuen Nahia (2001) film laburrean parte hartu nuen aktore bezala Leire Ucharekin batera.
|
|
|
Espazio horretako artistek oso ekintza esanguratsuak egin zituzten. Bakoitzak
|
bere
jakin min eta kezkak plazaratzen zituen, bere erara. Nortasun handiko artistak ziren:
|