|
2000
|
|
|
Zalantzarik gabe marinela aipatu ditugun idazle eta kritikoekin bat etorri beharra dago nabigatzailea edo itsasoratzen den, nahiz abiatzen den bidaiaren sinboloa da Sarrionandiaren poemagintzan nahiz narraziotan iraupen luzeenekoa eta nabardura gehien eskaintzen dituena, haren mundu ikuskerari buruz. Alde horretatik narrazio hauek
|
bere aurreko
eta ondoko idazlan poetikoekin dute zerikusi nabarmena: Ithakara iristear dagoela, etengabe bidaiatzea hobe duela erabakitzen duen Ulisses dugu Izuen gordelekuetan barrena liburukoa, Itaka beti gogoan duelarik, helburua hara iristea izanik ere, harantzako bidaian presarik ez duena, bidaia bera izango baita aberasgarria.
|
|
|
Euskal poeten artean Lauaxeta eta Aresti hartzen ditu gogoan, atzerritarren artean aldiz, bera bezala kondenatuak izaniko Maiakovski eta François Villon. Arestik bezala
|
bere
eta bere lagunen bizimoldearen testigantza ematen duen poesia egiten duela dio Iñaki Aldekoak," oroimen flakuaren aurka jasotako testigantza" dela liburua, eta ildo beretik datorrela dio 1988an argitaratu berria zuen Marginalia liburua ere.
|
|
|
M. Azkue" sariaren irabazle modura. Liburuaren hitzaurrean egileak poesigintzaren arloan sentitzen zuen deserosotasuna aitortzen zuen" errez idazten dira poemak, baina poesia ona idaztea gauzarik zailena da" eta, beharbada, horregatik esaten du bere obra hau" baino gordairu zaharren batean atxikitzekoa,
|
berari
eta adiskideei bakarrik dagokien lana" dela. Idazle gazte (23 urte) apalaren oharrok gora-behera, funtsean literatur zereginaren arloan jarduterakoan anbiziotsu agertzen da.
|
|
|
Gerardo Markuletak artikulu horretan
|
beretzat
eta bere hainbat kiderentzat Sarrionandiaren obra honek izaniko" manifestu" balioa Jon Kortazarrek ere jasotzen du" Joven poesía vasca. Un acercamiento" izeneko artikuluan, Etiopia osteko poeta taldearen barruan Sarrionandiari ematen dio garrantzi berezia.
|
|
|
Azken kokagune honetan gertatzen da eleberriaren istorio garrantzitsuena. Hirurek gerra badute ere ardatz, azken honetan ezagutzen du irakurleak gerra
|
bera
eta bere bilakaera eta garapena Euskal Herrian.
|
|
2001
|
|
|
Zaletasun horrek berrikuntza ahalegin handia ekarri zuen
|
berarekin
eta, hori horrela izanik, dudaezinezkoa da euskal narratiba modernoaren sorrera obra hauek zedarritu zutela.
|
|
|
Erlatibismo hau onartzeak" errealismoaz" haratago" errealismoez" hitz egitera garamatzan moduan, hurrengo pausua, Artearen
|
beraren
eta, Literaturaren kasuan, hizkuntza literarioaren beraren ahalmen adierazkorra auzitan jartzea izango da. Pinturan inpresionismotik abstrakziora dagoen aldaketaren pareko gerta daiteke XX. mende erdialdera nobelaren baitan Frantzian Nouveau Roman delakoak egindakoa.
|
|
|
Irakurleak, nobela honetan barneratu ahala, istorio nagusiaren garapenarekin bat, kontaketa
|
bera
eta kontamoldeak behin eta berriro esplizitatzen dituen narratzaile batekin egingo du topo. Narratzaile hau istorioa" gertatzen" den mailatik at kokatuta dago, beste maila diegetiko batean alegia, eta kontakizun den guztia kontrolatzen du.
|
|
|
Orrialdearen oreka euklidianoaren ordez, denbora eta espazio ongi markatuen ordez, txaplastaren teknika agertzen zaigu. Aldi
|
berean
eta iturri desberdinetatik, begiari datorkion irudi multzoa jartzen da orrialdean. Baina bai zineak eta bai literaturak ezin dute begiari une batean datorkiona aldi berean une berean eman; muntaia behar du batak, eta diskurtsoaren linealtasuna gorde besteak.
|
|
2002
|
|
|
Detektibe honi emakumezko batzuk ikertzeko agintzen diote eta horrela, Bilbo eta Londres artean egiten dituen ikerketetan, gauza dibertigarriak gertatuko zaizkio. Izan ere, Rekexo neskazale hutsa da eta harreman korapilatsuak sortzen dira
|
bera
eta emakumeen artean. Ironia handiz kontatutako gertakariotan, ezustekoa hartzen dugu trama sarearen atzean antzematen dugun Kutz doktore indartsuaz jabetzen goazen heinean.
|
|
|
Michelangeloren koadroan elkar ukitzen saiatzen diren hatzen irudi errepikakorra bere bizitzaren mamitze plastiko bihurtzen da. Errealitatea
|
beraren
eta Larrearen artean tartekatu zen bezalaxe, autobuseko bideoek egiazko mise en abîme moduan dihardute, ihesbiderik ez duela gogoraraziz.
|
|
|
Par. Alta, bata
|
beraren
eta bertze gauzen berdin da, eta batetan, berbera eta bertzeak baino handiago eta tipiago.
|
|
|
Par. Eta beregan ba litz, bera berberak inguratu lizateke,
|
bera
eta ez bertzea izanik beregan lizatekelako, gauza bat bertze baten izaitea ezineko baita, hunek inguratua izan ezik.
|
|
|
Par. Ezta, beraz, bertze eta beraren berdina, eta ez
|
beraren
eta bertzeren berdiñaka ere.
|
|
|
Par. Hortaz geroz, bata eztiteke bertze izan, eta ez
|
beraren
eta ez bertzeren berdin ere.
|
|
|
Par. Bata, beraz, eztiteke
|
beraren
eta ez bertzeren berdineko izan.
|
|
|
Par. Beraz,
|
beregan
eta bertzegan den bat hori, bethi igian eta egonean izaitea dugu.
|
|
|
Par. Hortaz, ohar dezakegunez, batak
|
beregan
eta bertzegan dirau, aldabatetan.
|
|
|
Orretan ez dau bapere buruausterik. Sabeleko zorriak emongo deutsaz, orraitio,
|
bereak
eta bi.
|
|
2003
|
|
|
Fraile izandakoa ta erlijinoaren arerio sutsua, emaztea ta semea katolikoak eukozan ta eurengandik separauta bizi zan. Emazteak erlijinoa utzi nahi ez zualako, separatu egin zan
|
beragandik
eta semea amagaz biziten joan zan.
|
|
|
Rudolf P. G. de Rijk holandar hizkuntzalariarekin izan zuen harremanak aipu berezia merezi du: honekin eta honen emazte Virginiarekin,
|
berak
eta emazteak, alabak ere harreman estua izan baitzuten. Harreman horren garrantzia datza, holandar hizkuntzalariak Oskillaso izan zuela luzaroan euskara kontuan konfidantzazko aholkulari eta testu zuzentzaile.20
|
|
|
Elizgizonen artean ere lagun minak izan zituen,
|
bera
eta familia elizkoiak izanik.21 Aita Yurre kaputxinoa, Altsasuko komentuan bizi zena, zen horietariko bat, beherago ikusiko dugu20 Sarrera hau amaitu hurren dudala hil da aurtengo (2003) uda aurretxoan Rudolf P. G. de Rijk euskalari handia. (G.B.)
|
|
|
Txominek, Martinezi basua hustutzen zitzaion bakoitzean, berehala betetzen zion, askotan
|
berea
eta Etxeberriarena bete gabe. Martinezek arinago edaten zuan besteak baino.
|
|
|
Ez, ama, ena" u damututa. Betiko hasarratu nintzen
|
beragaz
eta ezto" kure (eztot gura) gehixa" u nire bizitze guztixen bere arpe" ixe ikusterik.
|
|
|
Holakoxe lanbide ezkutu ta apaletan emon dau Lino Akesolok bere bizitzako zati on bat. Bizkaiko Eleizeak, orain dala urte batzuk, bere esker ona agirian autortu eutsan,
|
berari
eta beste lau eleizgizoni, Urkiolan egindako omenaldian. Baina, jakin ez arren be, gure kristinau herriak egingo deutso, egunean egunean, omenaldirik ederrena, euskal liturgiaren gozotasunak Jaungoikoaganako bidea zabaltzen deutsanean.
|
|
|
Pernando Amezketarrarena(). Gizon xelebre hau benetariko bertsolaria be bazan (hor dozu, hori ikusteko, A. Zavalaren Pernando Amezketarra Bertsolari, Auspoa, 54 zk.); gero, gure herriak
|
bereak
eta inorenak batez be, gauza zorrotz eta barregarriak ezarri deutsoz Pernandori. Aldi horretakoak izan ziran Zabala ta Txabalategi, lehentxuago aitaturikoak.
|
|
|
Baina geroago jakin izan dot gu baino lehenago be izan zirala honen antzeko ekintzak. Martin Olazarrek berak esanda dakit,
|
bera
eta Txomin Artetxe joan zirala erretoreagana baimen hori eskatzen. Eta Juan Mari Lekuonak be beste horrenbeste autortu deust:
|
|
|
Hau holan dala, euskal liburuen zerrendetan zergaitik ez dau bere lekutxua merezidu izan Egarteren liburu apal honek? Gaiak
|
berak
eta liburuaren euskera onak horrenbeste eta gehiago merezidu dabe.
|
|
|
Ukabilkada zoli bat izan zen pasabidean jaso zuen agur bakarra. Beste inor ez zegoen aurrean eta Bibiotek, ikusi bezain laster, zuzen jo
|
beragana
eta ezkerreko masaila astindu zion gogoz. Ezpainak desagertu artean estuturik, erdeinu eta herraren arteko begiez begira geratu zitzaion, isil isilik.
|
|
|
Ainhize konortea galtzekotan zegoela, besoetan jaso eta eztiki eraman zuen kanporantz. Ziurrenik Joxek
|
bereak
eta bost entzun zituen Patxiren ahotik, honek artean Karmele eduki arren.
|
|
|
Erietan ile gorri batzuk korapilatuta zituela, buruak ez zuen lanik egiten irakaslearen hitzen esanahia ulertzeko; nahikoa zuen hain beharrezko bilakatua zitzaion ahots hura entzutea; begiek, amets, esku, ezpain, begi, buruaren mugimenduei, errealitateari lotu gabe jarraitzea. Gelan
|
bera
eta irakaslea izan ezik beste inor ez zegoela iruditzen zitzaion, eta arkitektura eklektikoaren gaineko azalpenek berarentzat mezu isilak ostentzen zituzten. Muga eta zehaztasunik gabeko gune argi usaintsu baten ikusten zuen bere burua, arbela, mahaiak, aulkiak, hormak, ikaskideak eta, guztiz ezabatuta; aurrean, berarentzako bakarrik mintzatzen ziharduela, Unax.
|
|
|
Unaxek baietz egin zuen buruaz. Atsegin zuen
|
bere
eta lagunaren ordu libreak bat etortzea halako une lasaiak solasean igarotzeko. Horrela, eguna laburragoa izango zen harik eta eguneko platerik gozoenak heldu artean.
|
|
2004
|
|
|
" Nola bestela hilabetean idatzi halako lanik?".
|
Bereak
eta inorenak, poemak, abesti modernoak, nahiz herri kantak, hirurogeitik gora ditu liburuan zehar. Mikel Zarate, aldi hartan, literatura ikasten zegoen unibertsitatean, eta mundu zabaleko eredu eta ikasgaiekin bitsetan zegoen.
|
|
2005
|
|
|
Ezkondua zan eta hiru seme alabaren aita.
|
Berak
eta emazteak, Susanak, gogor ekiten eutsien lanari, seme alaboi heziketa ona emonda eurak baino etorkizun aberasgarriagoa izan eien. Nekazaritzaz gainera, Kreta olibondoz eta mahastiz beteta ikusi eitekean eta, turismoak gero eta garrantzia handiagoa eban diru iturri modura, Kretak urtean hirurehun eguneko eguzkia eskeini eikean eta.
|
|
|
Spinalonga irlarako ibilaldia egiten eban gidaria gaixorik egoala eta, berak joan beharra eukala. Etxean emongo eutsan gainbegiratua bide mapari, hurrengo egunean dana izango zan barri
|
berarentzat
eta.
|
|
|
Hirugarrenean, eskumatara,
|
bera
eta Begoña bizi ziran, bakarrik, behin hiru seme alabak gurasoen etxea itxi eta gero. Seme alabok uda partean gehiago arrimatzen ziran mendi aldeko amama Begoñaren jaiotetxera, hango aire garbia eta paraje ederrak dastatzera.
|
|
|
" Paris edo" narrazioan, berriz, ekintza desagertzen da. Kontaketak
|
berak
eta batez ere elkarrizketak garrantzia hartzen du. Trenean gertatzen den enkontru baten istorioa da.
|
|
|
Aitortuko dut, Barbarinen orain horrek harritu nauela. Hogoi urtez 10.000 apez joan dira
|
beraz
eta gure apezpikuek ez dute oraino gogoetarik egin gai horretaz! Aspaldiko urteetan, apezetxeak bata bestearen ondotik husten eta gehiagokotik gabe onartzen da beste zenbait dotzena urte iraun dezakeela horrek!
|
|
|
Ebanjelioak ongi irakurtu behar dira
|
beraz
eta ez aiztur ukaldika pozi osoak moztuz. Gogoratzen zait Uharte Garaziko etxe batean belarretan ari nintzen batez, Jehovaren Lekuko pare bat etorri zela eta bere predikua atera, nor nintzen jakin gabe:
|
|
|
Juan Ibarzabal, Migel Martinez Larraga, Perro Mendia, Jeronimo Souza, Juan Salaberria; Euskara, espainola, latina eta grekoa bestalde apez guziek bezala, heldu baita zazpi mintzaira orotara. Melkior Oianguren batek bazekizkien euskara, espainola, latina eta grekoa
|
beraz
eta gainera hebrearra, tagaloga, txinatarra, japonesa, anamita eta malaioa, 10 orotara. Bere lanak:
|
|
|
Ez dugu mezarik ematen gehiago ehorzketetan." Mezarik gabe egin ziren ehorzketak... bederatzi apez aldare inguruan! Apezik ez ehorzketetan
|
beraz
eta orenak ariko gara gogoeta nola hunki sekulan ikusten ez ditugun jendeak. Hor daude, ehorzketetan!
|
|
|
Beren arrangura bakarra: lerro horiek irakurtuko zituztenen sinestearen haztea
|
beraz
eta horretarako, bistan da Jesusen bizitzako gertakariak kondatu dituztela, baina ez historialari baten gogoarekin. Are gutiago gaurko historialari batek bezala.
|
|
2007
|
|
|
Aurrerapauso horren lekuko izan ziren urrunean Nafarroako senideak. Ordurako elkarri bertsoak bidaltzen zizkioten
|
berak
eta Martin Oreja bere koinatuak, errazkindarra berau ere eta urte batzuk geroago Nafarroan bertsolari ezaguna izango zena. Ignaziok, koinatuaren bertsoen kalitatearen aurrean betiko umiltasunez, bizitzaren gorabeherak, asmoak eta lorpenak kontatzeari ekiten zion:
|
|
|
Baina handik gutxira, esperimentuak porrot egin zuen. Ignazio Argiñarenaren ustean," Zabaleta metió gato por liebre, al formar el grupo ya que algunos venían con experiencia, pero otros muchos no" 40 Izan ere, esperientziarik gabekoen artean
|
bera
eta baita bere anaia Migel ere sartu behar ditugu. Alabaina, talde horretako kideen artean Argiñarenatarrak izango ziren, ziur aski, ibilbiderik onena egin zutenak.
|
|
|
Gehiago oraindino: lurralde
|
berean
eta neurri baten gizarte beraren ezpainetan erabiliak izan direlako hizkuntzok luzaroan, elebitasun egoeran.
|
|
|
Elefanteen ganera itaundu, eta esan deusku elefante guztiengan sinisten dauela. Kontau deusku orain dala urte asko, Alfonsin agintean egoala,
|
berak
eta gizonak beharra galdu ebela. Diru gitxigaz ibili ei ziran:
|
|
2008
|
|
|
Gaur egunean, Ikaran Nagusiko baserri bizitzaren nahiz euskerearen autarkia halan baieztatzea zilegi bajat amaitu zanean, etxekoak kanpoan eta kanpokoak etxean bizi garanean, euskaldunak beti lez euskera dau
|
berea
eta berbetak jakitea ohorea.
|
|
|
Handik Santanderrera. Destino ona lortu eban
|
beretzat
eta baita haren atzetik joan ziran beste bi anaientzako be: Basterreche komandantearen zerbitzari edo errepostero izan zan eta suerte bera izan eben hurrengo biek be, segidakoak ziran eta.
|
|
|
Jauna hartzera erdi erditik joan eta zapaten barri usaina ez eze zaratea be narru barri barriarena. Halakoxeak nahi
|
berak
eta bai galdetu be:
|
|
|
Nagiak ondo atera, hankak tinkatu, luma ikusgarriak harrotu, lepoa luzatu eta kukurruku. Harro
|
bera
eta seguru inguruan daukazan oiloak.
|
|
|
Ondorengo bi pasadizoetan, nire hurrengo anaia, Tomas da protagonista. Ordurako ni Derion nintzan, baina anaiak
|
berak
eta arrebek esanetik daukat horreen barri.
|
|
|
Amak
|
bereak
eta asto baltzarenak pasauko ebazan hamalau seme alaba izan eta hazteko, baina pozik eta irribarrez agertzen zan gehienetan. Gitxitan ikusi genduan haserretuta.
|
|
|
Ikasgaia ez ahazteko moduko pasadizo bat badaukat buruan, Berriatuko Joseba Arregi Altxuri entzunda. Burdia bedarrez beteta etxera joiazan
|
bera
eta aita. Kaminoa kurutzatzen hasi eta auto bat bizkor datorrela konturatzen da Joseba eta larritu be bai:
|
|
|
Han autobusa hartu behar ebala eta bizikleta txoko jakin baten lagata, bajoialakoa egin eutsan. Autobuseraino lagundu eta gero, Matias bizikleta bigaz bueltau zan etxera,
|
berea
eta bestearena. Kito, bostehun pezetako zorra.
|
|
2009
|
|
|
Honek guztiok eginda dagoz
|
beretzako
eta neutzako, orain dinautse Felizianari beste bide bat hartzeko.
|
|
|
Eta San Juan bezperako ohikundeetan ere aipatu dugu.
|
Bera
eta zapoa akabatzeko erabiltzen zen modua aipatu dugu. Baina azpiatal honetan sineskera orokorragoak aipatuko ditugu.
|
|
|
Horri loturik, Jatako artzainek, gauez ikusten zituzten izarren gainean berba egin digute. Horien artean hiruizerrak (neurri
|
berekoak
eta artez distantzia berera bata bestearengandik), seizerrak, estrella polarra, Venus (argirik gehien ematen duen izarra), norteko karrok eta zazpi ahumek. Izar lokak leku bateti urten ta beste baten sartu itxen diren izerrak esaten diete, argi utzi ostean izar horiek ez direla jausten.
|
|
|
Lan fisiko gogorra izaten zen askotan. Ganaduaren indarra aprobetxatzen bazuten ere, gizakiak
|
bere esku
eta besoz egin behar zituen beste asko. Hala ere, gizarte eredu guztietan legez, bazegoen astialdirako tarterik.
|
|
|
Asko ere asko izan dira artzain txabolak ere. Goieta edo Marutxeaga auzoan, egungo etxeen aurretik leku
|
berean
eta izen berarekin egondako txabolen berri jaso dugu. Baina elkarrizketatu ditugun gizon eta emakumeen akorduan, behintzat, ez dago txabolotan bizi izan zen inoren kasurik.
|
|
|
Gizon ona, zintzoa eta eleizarakoa oso. Baina gizajoak,
|
bere
eta beste artzainen ardi guztiak bakotxa bere izenaz ezagutuko ebazan baina, gauza bat ezin eban ikasi: Aitagurea.
|
|
2011
|
|
|
Jarraian datozen itaunen gomutan ibili gara, itzulpenari
|
berari
eta hizkuntzari buruzko zantzuen bila, gure corpuseko 511 kritiketan: aipatzen al da itzulpena bera?
|
|
|
Orduantxe joan zan" Schola Cantorum" Santanderrera, Bilboko orkestreagaz batera aita Prietoren" Sinfonía Cántabra" lehenengoz joteko eta abestuteko. Bidean, ostera, hiru autobusetariko batek sekulako istripua izan eta Aita Prieto
|
bera
eta Rorro esaten geuntsan tiplea, zauritu ziran. Erdi zorabiatuta egon arren, zuzendu ahal izan eban bere Sinfonia barria aita Prietok.
|
|
|
Euskal Herrian Pernando Amezketarragaz jazoten dana gertatzen zan Comillasen anaia Artabegaz.
|
Bereak
eta besteenak ezarten eutsiezala. Behin, kanpotar batzuei Unibersidadea erakusten ziharduala, aita Hernández agertu ei zan.
|
|
|
Edegi eban araza handi bat eta... non agertzen dan dana edariz beterik! " Hau da nire biblioteka" esan euskun,
|
berak
eta besteok barre egiten genduala.
|
|
|
Sekulako omenaldia egin eutsien Atxondoko hiru parrokietan! Akats bat euken
|
berak
eta bere herritar beste emakume jatorra be jatorra dan Begoña Aginagak, estropadetan ez dagoala munduan, euren ustez, Pasaiko San Juan lakorik. Sanjuandarrak hil arte!
|
|
|
Biok gara Juan eta ez dogu izen bera. Biok daukagu urte kopuru
|
bera
eta ez gara kintoak. Biok izan dogu osaba bera, eta ez gara senide.
|
|
|
Zelakoak ziran orduko gauzak! Bera oporretan egon arren, eta
|
bera
eta ni albo herrietakoak, Iurretakoa eta Durangokoa, izan arren, alkarrizketa osoa bere zerbitzuan egoan abadearen bitartez izan zan. Larregi zan gotzainarentzat, abadegeia baino ez zan bategaz beste barik berba egitea.
|
|
|
Orain jubilauta dago, baina beti lanean, jo eta ke. Biok izan gara beti danean ezbardinak, baina biok seme bakarrak, adin
|
berekoak
eta adiskide adiskideak.
|
|
2012
|
|
|
añafreska eta aña sikua. Lehenengoak bularragaz hazten ebazan umeak,
|
berea
eta bestea. Ume horreei hermanos de leche esaten jaken.
|
|
2015
|
|
|
Literaturari dagokionez, Hernandez Abaituak, garaiko bere joera polemistari jarraiki, aurreko zenbakian Etxezarretak idatzitakoari erantzuten zion. Kutsu ozpinduaz erantzuten zion, inpresionismoa eta zientifismoa, biak behar zituela literatur kritikak, eta idazle frustratu izatekotan Etxezarreta zela frustratuena, Hernandez Abaitua
|
bera
eta Kortazar idazle zirelako kritiko izateaz gain85 Kriti85 Oraindik libururik atera gabea bazen ere, zenbait literatura lan publikatuak zituen Hernandez Abaituak Susa aldizkarian, eta 1981 hartan irabazi zuen Donostia Hiria ipuin saria. Kortazarri dagokionez, 1982an argitaratuko zuen bere sormen lan bakarra, Bidean izan zen Rosapen. ka inpresionista eta zientifikoaren arteko bereizketan sakontzen zuen, lehena baloratiboa judizioak egiten dituena eta bigarrena interpretatiboa dela azpimarratuz.
|
|
|
Lehenean literaturaren eta jolasaren arteko harremanaz ziharduen. Haren arabera, jolasa eta esperimentazioa zabaltzen ari ziren euskal literaturan urte horietan, eta horren sustatzaile nagusiak Pott banda
|
bera
eta Ustela ziren. Hau da, euskal literaturaren abangoardian ipintzen zituen bi taldeok.
|
|
|
Lehena Lauaxeta eta Alea elkarteari buruzkoa zen. Aleari buruzko historia apur bat egiten zuen lehenik, eta horren ondoren Lauaxeta taldeko kidea
|
bera
eta Federico García Lorcaren arteko harremanaz mintzo zen. Izan ere, Alea elkarteak Lorcaren hitzaldi bat antolatu zuen Bilbon, eta halaxe ezagutu zuten elkar bi poetok, nahiz eta harremana ez zen gerora sakonduko.
|
|
|
Nik orduan ez nekian, baina Martin Olazarrek esan eustan geroago, dei bat egon zala, gobernadorearena edo ez dakit norena, seminariotik aldendu egin behar zireala abertzale kutsua eukien abade batzuk, eta aukeratu ebezala bi: bata zan
|
bera
eta bestea nintzan ni. Fruiztik etorten zan bera seminariora klaseak emoten.
|
|
|
Eta bere ordez izentau eben Zorrontzan egoan don Sebastian Larragan. Egin neban berba
|
beragaz
eta esan neutsan erabagita neukala urtetea eta kanpora joatea. Nik asko sufridu neban, batez be azkenengo urtean, urteetan, gauza bategaitik gehienbat.
|
|
|
Beraren Miarritzeko etxea, Etxe Ferdia deritxana, itxi beharrean egoan; langileak zirean etorteko egun batetik bestera etxeori hutsituten, eta atera behar ebala handik bere liburutegia. Joan gintzazan
|
bertara
eta han egoan liburutegi itzela. Bere aitarena zan euskal liburutegi bat egiteko asmoa.
|
|
|
Gure asmoa zan Barandiaran
|
bera
eta haren obrea jagotea, arriskua egoan dana sakabanatzeko. Barandiaranek bere lloba zan Pilar izentau eban oinordeko, nahi ta beste lloba batzuk euki eta euretako bi abadeak.
|
|
|
Euskerea hemengo irratira eroandakoa Julian Olazabalaga da; lehen hor euskera gitxi egiten zan. Olazabalagak Juan Mari Iraolagoitia eroan eban eta hasi zirean euskerazko programak egiten
|
bera
eta Inma Gallastegi. Nik be neure irrati saiorik gehienak urteetan egingo nebazan.
|
|
2017
|
|
|
" [Carla idaztean Anjel Lertxundi] bere iragan literarioa zalantzan jartzen duen prozesu batean murgilduta dago, aukera berrien bila. Prozesu horretatik garaile irten ziren bai
|
bera
eta bai euskal nobelagintza, oro har." Ikus Iñaki Aldekoa, Euskal literaturaren historia (Donostia: Erein, 2008), 303 or. ponduta ahalegin berri bati ekiteko.
|
|
|
Horrela, iragana guztiz atzean uztea ez da Utopia erdietsi asmoz baliaturiko estrategia hutsa; Gortariren Utopia iragana erabat gainditzea da, erabateko gainditze hori bera. Bestela jarrita, iragana transzenditzea eta ni poetiko transzendentea atzematea, biak ere behingoan jazoko liratekeen gertakari
|
bera
eta bakarra zaizkio Gortariri. Esentzialismo modernoaren ondorioa da hori, noizean behin iragana osoosorik arbuiagarritzat hartu eta erabat ahaztera jo ohi duena.117 Edonola ere, hasiera batean, bederen, modernismoari berezkoa zaion nahi eta ezinaren artean harrapatuta dirau protagonistak.
|
|
|
Cátedra, 2000), 11 orr. (12 or.). da, konpromiso politikoari eustean gizabanakoak agertutako altruismoa banaezina da aldi
|
berean
eta modu gutxi asko kontziente edo inkontzientean abiarazitako nartzisismotik, zeinak, kolektiboak itzuli beharreko esker oneko aitorpena dela medio, norbanako engaiatuaren nortasuna sendotu eta finkatu egin nahi baitu. Horrela, argumentuaren dimentsio psikologiko hutsa gaindituz, Saizarbitoriak arazoaren dimentsio soziopolitikoan kokatzen gaitu, guztiok ere barne hartzen gaituen gatazka latzari aurrez aurre begiratzera bultzatuz.
|
|
|
Alberto adiskideak ea" lagun bat autoz eramateko" prest ote dagoen galdetu dio Iñakiri, lagun hori borroka armatuan sartuta dabilen norbait dela erabat ezkutatu gabe. Une horretatik
|
beretik
eta istorioaren amaierara arte, Iñakiren jarrera erdibiturik egongo da goian aipatu altruismoaren eta nartzisismoaren artean. Izan ere, batetik, askatze mugimendu kolektiboan berari dagokion ardurazatiari muzin egin gabe, Iñakik onartu egingo du Albertoren eskaria, baina bestetik, du erabat eskuzabal jokatu, ez baitu sekula gainditzerik izango bere buruaz kezkatzeko joera gogaikarria.
|
|
|
Kritika horretan gauzatu ikuspegia, gainera, erabat postmodernista da, ondoren argudiatuko dugunez. Izan ere, batetik, postmodernismoak ukatu egiten du altruismo erabatekoaren posibilitatea, edozein emate ekintza banaezina baita aldi
|
berean
eta ezinbestez gertatu beharreko bereganatzeedo kapitalizatzeefektutik.205 Ildo beretik Iñakik aldarrikatu bezala, konpromiso esentzialaren ideia ez da fantasia hutsa baizik, gizabanakoak engaiatzeko daukan arrazoi nagusietakoa, hain zuzen ere, nor izateko nahia baita, subjektu emaileak beti ere esker oneko aitorpenen bat jasotzea espero duelarik trukean hark bere buruari eginikoa baino ez bada ... Horregatik nabarmentzen dira hainbeste Hamaika pauso n Danielek onarturiko konpromisoaren azpian dauden arrazoi nartzisistak.206 Nartzisismo saihestezin hori azpimarratu asmoz egiten du Iñakik, orobat, beldurraren aldarrikapena, beldurrak gizabanakoaren nor izateko nahia ezabatzerik ez dagoela frogatzen baitu, beldurra gizabanakoaren singulartasun desiraren adierazlerik objektiboena baita.
|
|
|
Dekonstrukzioak, berriz, eremu metafisikoa eta ez metafisikoak duten elkarren premia ezinbestekoa aldarrikatzen du, bien artean dagoen lotura bikoitz ezin hautsizkoa azaleratuz. Are gehiago, dekonstrukzioak bere gertabidea lotura horretan gaindiko aurrera eta atzera ibiltze etengabe modura definitzen du, metafisikatik haranzko ateak behin eta berriz irekitzen saiatuz, baina aldi
|
berean
eta nahitaez, kontzeptualtasun metafisikora atzera jotzeko beharra onartuz.
|
|
|
Hainbat modu perifrastiko balia litezke self difference terminoak adierazi nolakotasun hori euskaraz emateko: izate bat barne diferentziez osatua dagoela esan genezake, edo izate bat aldi berean
|
bera
eta beste dela... Hala egingo dut lan honetan zehar.
|
|
|
Harentzat erropeak ez eukan sekreturik. Astean hiru egunetan egoten nintzan
|
berarekin
eta asko ikasi neban. Horren ostean, Rivasek esan eustan:
|
|
|
Egun baten, beti zeresana eukiten eban horeetariko bat kexaka hasi zan. Joan nintzan
|
beragana
eta...
|
|
|
Etxe hori bertan behera itxita egoan, uriola nagusiek be harrapau eben eta jausteko zorian egoan. Josetxu Arrien zan ugazaba,
|
bera
eta senitartekoak. Behin, saltzeko kontua aitatu eustan eta nik segiduan berba egin neban Mikel Astelarra alkateagaz:
|
|
|
Etxabek emon eustazan zeozelango erropa batzuk, eta galtzerdi barik urten neban. Kontuak kontu, dana irabazi neban (lasterketa
|
bera
eta sari bereziak). Madril aldean hainbeste miseria pasau ostean, Markinatik behintzat diru apur batekin itzuli nin tzan etxera.
|
|
2018
|
|
|
Heriotzan pentsatzen zuen gero eta maizago, baina damutu ere laster egiten zen, Edhen zegoelako han, bera maite zuena, maitasunaren maitasunaz loretan jarri zuen bere fruitu estimatuaren hazi ona. Edhen zelako bere benetako amodio iturria; zurkuluren batetik irteten baldin bazitzaion indarrik, aurrera egingo zuela
|
beragatik
eta amodioagatik, erabaki zuen.
|
|
|
Baina Elbarentzat garrantzizkoa, gizonari ezeren erakutsirik eman ez egitea zen. Berearekin irtetea eta
|
berea
eta berea egitea ordu eta minutu guztietan, zuen asmoa. Atzetik zebilzkionaren sentsazioa gero eta nabarmenagoa egiten zitzaion neurrian, kontu handiagoa hartzen zuen, ezer nabari ez zekion.
|
|
|
Arrastiero elkartzen ziren amoros, mutilaren etxe azpian zegoen Buda izeneko oso fashion zen pub batean, intsentsu lurrin artean. Elbak beti champagnea edaten zuen, mutilak tea edo kafea hartzen zuen bitartean; Edhenen bakardade isilisila hautsiz,
|
bere
eta semearen eguneko gauzak bar bar edestuz. Etengabeko bakarreko berriketaldiak egiten zituen eta irribarrez entzuten zizkion denak mutilak isilik.
|
|
|
Augustok ez zuen ordea, barrerik egiten; nahiz eta haurra jaio eta lehen garaietan harropuztuta ibili, denbora pasatu ahala, hiru urteren gorabeheran, ez ziren haren begiak lo egon, garraztu egin zen zehatz, eta ondorioz, bizi ontzia trabes ipini zuen denentzat.
|
Bera
eta beraren bizi osoa ere, gau sakon beltza bihurtu zirenez, etxekoen bizitza errauts kolorez zipriztinduz, dena okertzea lortu zuen. Zenbat eta zakarrago eta kokomarroago egiten joan, hainbat eta tirakariago egiten hasi zen; tinko eta tenkor, irmo ekinez bere jokaera zikinari.
|
|
|
Hango lurretan zegoela, neska haren arima betirako geratuta, berari lagun egiteko zegoen ustez beterik. Eta arratsbeherako bakarreko une gozoetan, gariburuak eskuetan harturik garanduz ziharduela denbora emateko, sentitzen zen guztiz lagundurik;
|
bera
eta hildako neskatoaren izpiritua, almendrondo lora zuriz betearen azpiko erregina moradoreak bailira bezalaxe.
|
|
2019
|
|
|
Bi bihotzek agertzen duen egoeraren krudeltasuna ikaragarria da. Izan ere, Florak gaizki tratatzen du, hotza da
|
berarekin
eta tratu txar psikologiko gisa sailka daitezkeen faktore ugari ageri dira nobela honetan ere. Taverniersek (2001) sailkatutako tratu txarren faktoreak oinarri harturik, bikote honetan ematen diren tratu txar faktoreak laburki aztertzen ahaleginduko gara.
|
|
|
Ohar praktikoen esparruan, azpimarra dezagun liburuaren 1999ko edizioa baliatu dugula, Erein argitaletxearen laugarren edizioari dagozkiola gure lan honetan zehar aurki daitezkeen aipamen guztiak. Era
|
berean
eta bukatzeko, ohartarazi nahi dugu testuaren bidez eleberriko protagonistaren izenik ezagutzen ez dugunez, eta ardatz nagusi denez Bihotz bi. Gerrako kronikak laneko kontalari protagonista horren nortasun profila eta diskurtsoa," Senarra" deitura ematea erabaki dugula1 Honela, izen arrunta hizki larriz idatziz eta gisa horretan izen propioaren funtzionaltasuna eman nahiz.
|
|
|
Ez da, hortaz, sentimendu edo sentiberatasun gabea, baina horrek ez du esan nahi bere gizon lehentasunak aldatzeko prest dagoenik.
|
Bere
eta besteen sentimenduak ezagututa ere, bereak esateko gai dela frogatzen duen arren, protagonistak ez du sentimendu moralik garatu; ez du erru sentimendurik, ez da berak egindakoen erantzule sentitzen, ez daki barkamenik eskatzen eta ez du beste inoren sentimendurik aintzakotzat hartzen bereen aurretik. Ez du enpatiarik sentitzen besteenganako, eta ez du haien lekuan jartzeko lanik hartzen.
|
|
|
David Lodgek Kazuo Ishiguroren eleberriaz dioen moduan, Lodgek deskribatzen duen Stevens maiordomoak bezala, Bihotz bi. Gerrako kronikakeko kontalariak ere kontatzen dituen gertaeren dramatikotasunaz duen sintonia faltak, dramaren egiazko seriotasunaren zentzu faltak ohartarazten dio irakurleari ez dituela
|
bere
eta besteen emozioak egoki ezagutzen, eta errealitatea interpretatzerakoan distortsio nabaria egiten duela. Adibide gisa har genezake Florak Hanbren egiten duen adierazpena protagonistaren ezagutza gastronomiko teoriko eta praktikoez, eta alde egiten duenean Hanbrekoek duten jarreraz.
|
|
2021
|
|
|
Eta, ebaluaziorako testuinguru egokia eta koherentea diseinatzeko, bost funtsezko alderdi hartu dira kontuan: bat, ebaluazioa eraikitzen den ikuspegia, markoa, alegia; bi, prozesua
|
bera
eta bere izaera; hiru, ebaluazio motak eta inplikatutakoen rola eta; lau, ebaluatzeko erabiliko diren adierazleak, aldagaiak edo irizpideak, eta horiek ikasle profilaren eta inplementatuko den proposamenaren arteko hodi eroaleak izango direla oso presente izan behar da; eta, bost, erabiliko diren tresnak. Hori horrela, osagai guztiek continuum trinko, kohesionatu eta koherentea osatu behar dute didaktikaren lehen harritzat har daitekeen honetan.
|
|
|
Ildo
|
beretik
eta arestian esandakoari jarraiki, gaur egun EAEko eskola liburutegien egoera orokorrean etsigarria dela uste dute eta ez zaiela behar besteko arretarik eskaintzen (GE2, GE4, EIAE1). EIAE1 en arabera, literaturak duen prestigio faltarekin lotuta egon daitekeen zerbait da hori.
|
|
|
Horren aurrean, saretzearen garrantzia aipatu da arestian ere, baina ez proiektuak, egitasmoak, ideia berriak eta materiala soilik, egiteko moduak partekatzeak duen pisua ere aldarrikatzen du BE1 ek, horrek emozioetan, konfiantzan eta jarreretan ere eragiten duelako. Modu
|
berean
eta ondorioz, irakaslea ahalduntzen lagun dezakeela horrek baieztatzen du IE11 k: " Ez bakarrik sortzea materiala, irakaslea ahalduntzea ere bilatu dugu".
|