|
2003
|
|
|
Azaleko minbizia du, eta albaitariek ez dute uste hiru hilabete baino gehiago bizi daitekeenik. Halaxe iragarri zuen atzo Jordi Portabella zooko zuzendariak, eta hark esan zuen
|
bere
DNAren eta material genetikoaren laginak gordeko direla hil ondoren, baina “ez dute klonatuko”. Bere espeziean bakarra den animalia horren kaiolaren aurrean prentsaurreko bat egin zuen Portabellak.
|
|
|
Igel espezie berri bat aurkitu du biologo talde batek Indiako hego mendebaldean, eta familia berri batean sailkatzea erabaki du, “Nature” zientzia aldizkariak gaurko (osteguna) edizioan dioenez. Batrazio berria, kolore morekoa eta zazpi zentimetroko luzera duena, “Nasikabatrachus sahyadrensis” izenekoa da, eta, aurkitzaileen arabera, igelen zuhaitz genealogikoan oso antzinakoa den adar batetik dator, bere anatomiak emandako datuek eta
|
bere
DNAren duten bezala. “Nature” k dio duela 65 milioi urte dinosauroen garaian bizi ziren bata espezieen azken ordezkaria dela.
|
|
2005
|
|
|
nukleoarena informazio gehienaren arduraduna lehenengo obulua ematen duen emakumearena izango da. Baina haurrak
|
bere
DNAren zati txiki bat izango du, bigarren obulua mitokondrio osasuntsuekin ematen duena. 25.000 geneetatik berrogeita hamar ez dira bikotearena izango, obuluaren emailearena baizik.
|
|
2007
|
|
|
Dirudienez, duela lau milioi urte, erretrobirus batek txinpantzea eta hurbileko beste primate batzuk infektatu zituen; ez, ordea, gizakiaren arbasoak. Gaur egun, birus hori desagertuta dago, baina txinpantzearen DNAn birusaren arrastoa geratu da; zehazki, txinpantzeak birusaren 130 kopia ditu
|
bere
DNAn; gizakiak, berriz, bat bera ere ez.
|
|
|
Tximeleta baten larbaren DNA eratuta dagoen tximeletaren DNA bera da, eta aldaketa epigenetiko ugari ditu. Pertsona
|
beraren
DNAk ere, urte askoko aldearekin aztertuta, desberdintasun epigenetiko gehiago izango ditu genetikoak baino. Aldaketa epigenetiko horietako asko ‘onak’ dira, ‘normalak’ direlako:
|
|
2008
|
|
|
Erretrobirusen kontrako botikek eragindako kalte mitokondriala gertatzen da botika horiek alderantzizko transkriptasa inhibitzen dutelako. Transkriptasa hori hiesaren birusaren entzima da, bere RNA DNA bihurtzeko eta, gero,
|
bere
DNA egin ondoren, giza zelulen berezko DNArekin bat egiteko. Alderantzizko transkriptasaren inhibizio horrek eragin positiboa du, GIBaren kutsagarritasuna murrizten baita.
|
|
2011
|
|
|
Mundua gainera jausi zitzaion Lazkanori bere aitaz akordatzearekin bat, eta
|
bere
DNAk berari buruz berak baino gehiago zekiela jakiteak amorruz eta inpotentziaz bete zuen. Hori zen orduan dena.
|
|
2012
|
|
|
Akats horiek informazio genetikoa edo informazio genetikoaren erabilera finkatzen duten markak alda ditzakete (mutazioak eta aldaera epigenetikoak, hurrenez hurren). Kasu askotan, akatsak berez sortzen dira, zelulak
|
bere
DNA kopiatzen duenean. Beste batzuetan, kanpoko agente batek (tabakoaren ke mutagenikoak edo birus baten infekzioak, adibidez) eragiten edo errazten ditu akatsak.
|
|
|
Hori dela eta, asmoa da tumoreetako zelulek, mantenugairik eta hazkuntza faktorerik gabe ikustean, beren baliabideak lehenago kontsumitzen dituztela eta oxidazio estres handiagoa dutela. Horrek
|
bere
DNAren osotasuna ukituko luke eta haren heriotza zelularra eragingo luke. Hori dela eta, kimioterapiaren osagarri bikaina izan daiteke baraua, nahiz eta emaitza onak izan.
|
|
|
Down sindromearen proba fidagarria Haurdun dagoen emakumearen odolean fetuaren DNA portzentaje txiki bat dago. Gonzalezek azaldu duenez, keinukariaren odolean,
|
bere
DNAz gain, “fetuaren DNAren ehuneko txiki bat” dago, eta, gaur egun eskura dauden teknikei esker, “aztertu egin daiteke, haurtxoaren sexua eta haren odol faktorea (Rh) hautemateaz gain, anomalia kromosomiko batzuk detektatzeko, batez ere 21 trisomiak (Down en sindromea eragiten duena), 13 (Wedau sindromea). Amaren odolaren DNA analisia egitea ez da arriskutsua haurrarentzat.
|
|
2013
|
|
|
Bestalde,
|
bere
DNA poltsa horietako edukiarekin alderatzeko beharrezko azterketak egiteko prest agertu da, nahiz eta 2007an aukera horri uko egin Durangoko (Bizkaia) epaitegian.
|
|
2014
|
|
|
50eko hamarkadan minoritarioa zen pentsamendua hurrengo hamarkadan indartuko zen, gerraosteko belaunaldiek hizkuntzaren filosofia hori
|
bere
DNAn baitzekarten eta horixe bultzatu baitzuten, modu kolektiboan Jakinekin hasita.
|
|
2016
|
|
|
|
bere
DNAn pigmentuaren
|
|
|
–ama biologikoak edo genetikoak?
|
bere
DNA eman
|
|
2017
|
|
|
Aipatzekoa da H3K27me3 histona (histona honen 27.posizioan dagoen lisina metilatuaagertzen da 3 aldiz), hau, marka epigenetiko errepresibo bezala ezagutzen da eta ondorioz,
|
bere inguruko
DNA trinkotu egiten du geneen adierazpena etenaraziz (Brykczynska etalank., 2010). Gure laborategian egindako aurreko ikerketei jarraituz, lan honetanH3K27me3 histonak jasaten dituen aldaketak aztertuko ditugu, kanpo faktore edoestimulu bezala morfina erabiliz.
|
|
|
Ezaugarri bat kontrolatzen duen proteina (adibidez, azalaren kolorea eta melanina pigmentua) sintetizatzeko agindua duen DNA zatiari gene deritzo. Zelula horrek
|
bere
DNAn pigmentuaren sintesia kontrolatzen duen entzima ekoizteko duen informazioaren araberakoa izango da azalaren kolorea. Beste modu batean esanda, proteinak ekoizteko aginduak baino ez dira geneak.
|
|
|
Horrelaxe jaio zen 1997 urtean Dolly, hiru" ama" zituen ardia: " ama biologikoak edo genetikoak"
|
bere
DNA eman zion ugatz zelula baten bidez," bigarren amak" obulua jarri zuen, eta" ama eramaileak" umetokian eraman zuen jaio artean. 2003 urtean hil zuten Dolly, uste baino lehenago zahartu ondoren.
|
|
2018
|
|
|
Mugazain armatuak, aldiz, ongi baino hobeki daki etorkinen zein klase sozial apalenen erregistroetan apenas dagoela euskararik, ohituta dago boterearen biolentzia zein biolentziaren boterea kudeatzen, gustatu egiten zaio, erdigunean akomodatu denak kontraesan bihirik eragiten ez duen azaleko enpatiarekin baretzen baitu kontzientzia. Hegemoniak ez dauka bere burua ez den beste inor engainatu beharrik, aski du
|
bere
DNA irakurtzea nor den, non dagoen eta egitekoa zein duen jakiteko.
|
|
|
|
Bere
DNArekin nahastu zen soilik berak indarra askatzeko giltza izan zitzala.
|
|
2020
|
|
|
Hori gutxi balitz, ezin dugu ahantzi gure herria, Euskal Herria, une historiko honetara, eginahal asko eginda ere, egoera zaurgarrian iritsia zela: kulturalki zarpaildurik, linguistikoki gutxiagoturik, hiru administraziotan ba natuta, eta
|
bere
DNAn zentralizazioa hain errotuta duten Espainia eta Frantziaren menpe oraindik ere. Hau berriro ere argi gelditu da COVID inguruan, Paristik eta Madrildik bultzatu diren politika zentralista eta inposatzaileetan, Iñaki Goirizelaia Ordorikak, Agirre Lehendakaria Center ALCk edota David Bajona i Carrera eta David Soler i Gonzalezek azpimarratu bezala.
|
|
|
Esan daiteke globalizazioak baduela bere baitan,
|
bere
DNAri lotuta, hitz bat: interdependentzia globala.
|
|
|
Kontatutako istorioaren kapitulua ixteko tenorea zen, horrelako esaldi borobil batekin ez nuen izan zalantzarik. Ilehoriaren bularreko ile galduren bat bilatu nuen hutsik utzi zuen eserlekuan,
|
bere
DNA nirean igurtzi nahian.
|
|
|
|
Bere
DNA gorputzean zegoen.
|
|
2021
|
|
|
Hala ere, behin betiko froga gorpu bietan aurkitutako DNA aztarnek ekarri zuten. Gizonezko baten
|
beraren
DNA aurkitu zen bietan ez Rifkin, ezta Shulman ere ez zena.
|
|
|
Kasu hotzak izan ziren hirurak, harik eta 2013an poliziak Timothy Bittrolff izeneko Long Islandeko bizilagun bat atxilotu zuen arte. Urruntze agindu bat urratzeagatik errudun jo zuten Bittrolff, hilketekin inolako zerikusirik ez zeukan arrazoi batengatik, baina kondena honengatik
|
bere
DNAren lagin bat ematera behartua izan zen, New York estatuko 2012ko lege batek halaxe ezarri berri zuelako.
|
|
|
Timothy Bittrolffen anaien DNA lortu behar zuen Suffolkeko poliziak. Baina nola, legez ezin baitzen inor behartu
|
bere
DNA ematera, delitu batengatik kondenatua izan ez bazen.
|
|
|
Nik ere horrelako aita izango banu, agian, bere geneak eta bere gorpuzkera izango nituzkeen. Eta segundo batez miretsi egin dut aita hori, eta ondoren gorrotatu, ez didalako ez
|
bere
DNA, ez bere maitasunik eskaini. Ama ere gorrotatu dut, bere begi txiki hondoratuegiak, bere ile kizkur harroegia, bere aldaka zabalegiak eman dizkidalako.
|
|
|
Ghidorah
|
Bere
DNA kableatu dute.
|
|
2022
|
|
|
" Matxet" Altolagirre zakur zaharra da; odolean darama beti aurrera begiratzearena eta ezohiko proposamenak sortzen ditu, betiere kalitatezkoak, oso zainduak.
|
Bere
DNAn daude hain askotarikoak eta era berean apurtzaileak izan diren Jousilouli, NaizRoxa, Anai Arrebak… eta orain Sega Sound Killers. Abentura honetan ere aparteko bidelagunak ditu, esperientzia gordin eta aberatsetan zailduak:
|
|
|
Sektarismoa, eztabaidatzeko forma txarrak, ia klasikoetatik datoz. Ezkerrak
|
bere
DNAn dauzka txertatuak ideal handiak eta miseria ez hain txikiak. Bere garaian burua berotzen ziguten zenbait eztabaidak, gaurtik ikusita, deseroso jartzen naute:
|
|
2023
|
|
|
Perez Jimenezek esan duenez, bakterioak «ezinago inteligenteagoak» izan dira: birusaren aurka egiteaz gainera,
|
bere
DNA ez dezan moztu, ezagutza molekularreko sistemak garatu ditu. Hau da, gai da bereizteko suntsitu behar duen inbaditzaile ez desiragarrien material genetikoa, eta mantendu beharrekoa, bere DNA propioa.
|
|
|
birusaren aurka egiteaz gainera, bere DNA ez dezan moztu, ezagutza molekularreko sistemak garatu ditu. Hau da, gai da bereizteko suntsitu behar duen inbaditzaile ez desiragarrien material genetikoa, eta mantendu beharrekoa,
|
bere
DNA propioa.
|