|
2010
|
|
|
3 urteko ume bat, hizketan dagoeneko ongi samar moldatzen dena, eta gauza da ergatiboaren erabilera" ez zuzena" egiteko, are txikiagoa den ume baten plantak egiteko. Ume hori gauza da" nik ez"
|
behar
duen tokian, esaterako," ni ez" esateko, intonazioaren eta ahotsaren doinuaren aldaketa eta
|
|
|
beraiek bezala euskaraz bizi nahi duten herritarrek. kontua da nahitaezkoa dela hori bizikidetzarako, eta askotarikoen arteko adostasun sendorik gabe jai duela euskarak. urtean, eusko legebiltzarrean ordezkaritza nagusia zuten talde abertzale eta ez abertzale gehienen adostasunez onartu zen 10/ 1982 oinarrizko legea, euskararen erabilpena" arautzen" duena. lege hark euskara babesteari begira hainbat obligazio ezarri zizkien herri aginteei, eta euskara erabiltzeari begira hainbat eskubide aitortu herritarrei. hura izan zen oinarria, oinarri ezin sendoagoa, printzipio demokratikoetan zurkaiztua zegoelako eta adostasun politikoak babestua zegoelako. adostasun hartatik kanpora geratu ziren pp eta hb. adostasun hari pitzadurarik eta murrizketarik gabe eutsi litzaioke, eta areagotu, adostasun hura zabaltzea eta sendotzea baita erronka berriei erantzuteko ezinbestez behar dena. gainera, pentsa liteke adostasun politikoa sendotzeak adostasun soziala areagotzeko balioko lukeela. adostasunak solaskideen ikuspuntuei ere lekua egitea eskatzen du. adostasun puntuak beti izan ohi dira batzuek nahiko luketena baino gehiago eta bestetzuek nahiko luketena baino gutxiago. kontua da nahitaezkoa dela hori bizikidetzarako, eta askotarikoen arteko adostasun sendorik gabe jai duela euskarak. bigarrena: hizkuntza politika eraginkorra, zilegia eta sustatzailea. oinarrizko legearen itzalean araubide juridiko zehatza eta euskara sustatzeko politika zabala ezarri ziren abian, hezkuntzaren alorrean, hedabideetan, administrazioan, zerbitzu publikoetan, aisialdian, lan munduan eta abarretan bi hizkuntza ofizialetan ahulenari —euskarari—
|
behar
zuen tokia eta eginkizuna ematearren. horretan behar da jarraitu, geldialdirik eta atzerapausorik gabe. arazo berriei irtenbide berriak aurkituz, eraginkortasunez beti, eta ahantzi gabe zein den gainditu beharreko desoreka (euskarak gaztelaniarekiko duena), zein den anomalia (gizartearen zati bat elebakarra izatea), eta hori guztia baretasunez, soseguz eta inoren aurkako gehiegikeriarik gabe egin... aurrekoarekin loturik, gizartearen eta herritarren borondatea. aro demokratikoan daramatzagun hiru hamarkada hauetan, euskal gizarteak eta herritarrek —erakunde, elkarte eta abarretan antolatutako eragile sozialek eta norbanakoek— behin eta berriz berretsi eta sendotu dute euskararekiko estimua eta nahia. euskal gizarteak elebitasunaren aldeko apustu garbia egin du eta euskara biziberritzeko ahalegin sozio-politikoa babestu eta eragin du. laugarrena:
|
|
2011
|
|
|
Euskaldun gai berriak ikasketa prozesuan bertan izan
|
behar
du tokia euskaldunen sarean, edo gutxienez gune euskaldun baten inguruan.
|
|
|
Prestakuntza erabilera errealetik eta euskal hiztun herritik abiatu behar da, euskaldun berria euskal gizarteko —eta lantegiko— kide bihurtuko bada. Beraz, euskaldun gai berriak ikasketa prozesuan bertan izan
|
behar
du tokia euskaldunen sarean, edo gutxienez gune euskaldun baten inguruan. Hori horrela ez bada, agiridunak bakarrik izango ditugu, euskaraz egiteari uko egiten diotenak, baita herritar euskaldunak telefonoz edo zuzenki Administraziora bertaratzen direnean ere.
|
|
|
Zailtasunak hor daude. Hala bada, lehentasuna hor dugula, euskarak bere berea
|
behar
duen toki hori, nola eratu behar du. Nola bereizi behar du?
|
|
2012
|
|
|
Hurrengo urteotan, euskaltzaleok indar berezia jarri
|
behar
genuke tokian tokiko hizkuntza komunitatea trinkotzen (lan kualitatiboa da, ahalegin handia eskatzen duena, baina garrantzitsua). Orain arteko estrategietan trinkotzeak izan duen lekua baino garrantzitsuagoa behar luke etorkizunean nire ustez (bai administrazioaren politikatan eta baita euskalgintzaren erronketan ere).
|
|
2017
|
|
|
klasea, kategoria sozio-ekonomikoa, adina, arraza, jatorria, generoa... artikulu honetan adina eta, batez ere, genero kategoriak euskal herrian egun ematen diren hizkuntza praktikekin gurutzatuko ditut. nerabeekin egindako ikerketa esploratzaile baten bidez generoak euskara eta beste hizkuntzen erabileran izan dezaketen garrantziaz mintzatuko naiz. halako azterketa bat nerabezaroan kokatzeak adinari buruz hitz egitea dakar. kultura gehienetan bezala, gurean ere, adina gizarte antolaketaren oinarria da. pertsona bakoitzaren kokapen soziala jaio den unetik pasa den denboraren araberakoa da. Mendebaldeko kulturan biziaroa modu linealean gauzatzen da, heldutasuna bizi helmuga bihurturik. iruditegi sozial horren arabera, heldua da erreferentzia eta eredua; haurrek, nerabeek eta gazteek iritsi (heldu!)
|
behar
duten tokia. azken hamarkadetan euskal herrian abiatu den euskararen biziberritze prozesuan adinaren faktoreak garrantzia izan du, indar handia jarri baita eskolaren bidez haur eta gazteak euskalduntzeko ahaleginean. estrategia horren onurak eta gabeziak azalarazten ari dira, eta adinaren ardatzak hainbat gako eman ditzakeela uste dut. bestetik, egungo gizartea generoaren arabera antolatua dago e... gizarte egiturek eta agentziek hizkuntzen bizitza bideratzen dute. artikulu honetan, beraz, generoaren inguruko esplorazio teoriko metodologikoa zein enpirikoa mahai gainean jarri dut, beti ere, hizkuntzaren praktika sozialean ardatz horrek izan dezakeen eragina azpimarratuz. genero perspektibarekin egindako hizkuntzaren azterketa sozialaren bidez, emakume eta gizonen arteko gizarte desberdinkeria
|