|
2004
|
|
|
Hori dela eta, ezinbestekoa da bai familia, bai haurra bizi den ingurunea, eta bereziki ikastetxeak, jakinaren gainean egotea zer esan nahi duen alergiak eta nola saihestu arrisku egoerak. Ikastetxean, haurrak eskolako jantokian
|
behar
duelako jan behar badu, ikastetxeetako gurasoek eta arduradunek ondoko aukerak baloratu dituzte: 1 Haurrak hozkailuan eraman behar du janaria etxetik, eta erdian berotu. 2 Ikastetxeak konpromisoa hartzen du haurrari janari berezia prestatzeko, behar bezala erantzuteko bitarteko eta baliabide nahikoak baititu.
|
|
2006
|
|
|
Haurrarentzat, erreferentzi markoa izan
|
behar
du jateak: ongi elikatzeko ez ezik, hainbat arau sozialez jabetu eta janariaren aurrean zuzen jokatzen ikasteko aukera da jatordua.
|
|
2007
|
|
|
«Haitzuloen garaian, haurrei bi urte arte ematen zitzaien bularra, eta gero pixkanaka pixkanaka beren dieta handitzen hasten ziren», azaldu du psikologoak. «Egoera horretan, haurrek kontuz ibili
|
behar
zuten jaten zutenarekin; izan ere, ahoan jaki ezezagunak jartzen baziren, pozoitzeko arriskua zegoen». Baina garai modernoetan, neofobiak hasierako funtzioa galdu du eta kaltegarria da, haurren dieta pobretu egiten baitu.
|
|
|
Animalia horiek gantz eduki handiko janariarekin elikatu dira, eta haien dietan eta lo patroietan aldaketa handiak eragin dituzte. Animaliek lo egiten zuten ordu ezegokietan, eta atseden hartzen egon
|
behar
zutenean jaten zuten. Erlojuaren eta metabolismoaren zikloek elkar elikatzen dute, eta zirkulu biziotsua sortzen dute Beraz, hiperkaloria irensketa batek erloju biologikoan eragiten duen alterazioa loaren asaldurarekin lotuta dago, eta horrek, aldi berean, are gainelikadura handiagoa eragiten du, eta irteera zaileko gurpil biziotsua sortzen du.
|
|
2008
|
|
|
Hala ez bada, eta ingurumeneko tenperatura altuekin eta gehiegizko itxaronaldiarekin batera, janaria elikagaien toxiinfekzio gune bihur daiteke. Elikagaiak hautatzeko aukerak ez dira oso ugariak, baldin eta kontuan hartu
|
behar
badugu jateko modukoak izan behar dutela, elikaduraren ikuspegitik osatuak, jateko errazak eta kontsumitzeko unean osasun aldetik seguruak. Bi otordu egin ohi dira, eta aperitiboren bat ere gehitu diezaiekegu bidaian jateko.
|
|
2009
|
|
|
Haur Jantokiei buruzko I. Pedisure Azterketa Nazionalak (Abbott Haurren Nutrizioaren Behatokiak argitaratu berri du) adierazten duenez, 1 eta 10 urte bitarteko haurrak dituzten Espainiako familien %47k diote seme alabek gaizki jaten dutela: barietate gutxi hartzen dute, kopuru txikia edo denbora asko
|
behar
dute jateko. Lanak erakusten duenez, %62k astiro jaten dute, haurren erdiek baino gehiagok ia ez dute barazkirik eta frutarik jaten (%52), eta elikagai jakin batzuk oso baztertuak dituzte (%50).
|
|
2013
|
|
|
Txakurrak ez du jan behar, elikagai horietako batzuk toxikoak izan baitaitezke edo digestioak eragin baititzakete. Jabeek beren gain hartu
|
behar
dute jateko grina gelditzeko erantzukizuna, horrek kalte egin diezaioke osasunari. Txakur baten usaimenerako erakargarria den elikagai batek, iman bat balitz bezala, dastatu egingo du.
|
|
2014
|
|
|
Gidak oso zehatzak dira: xehe xehe adierazten dituzte hainbat alderdi; adibidez, haurrek zenbat denbora eman
|
behar
duten jaten (30 minutu), eta menuak zenbat kolore behar dituen haien arreta erakartzeko (3 gutxienez).
|
|
2015
|
|
|
Allies Rescue Foundation animalia Etxean leku bero eta lasaia emateak konfiantza izaten lagunduko dio. Txakurrak jakin behar du non dagoen, nora jo
|
behar
duen jateko, edateko edo bere beharrak betetzeko. Lo egiteko leku bat ere eskaini behar zaio, etxean egindako zakurrentzako sei ohe hauek bezala.
|
|
|
Txakur txakurkumearen titiari buruzko sei galdera garrantzitsuri erantzuten die artikulu honek: zer den, noiz hasten den, nola bukatzen den, nola prestatu trantsizio ahia, nola aukeratu lehen elikagaiak eta nola zaindu kamera guztiek
|
behar
dutena jaten dutela ziurtatzeko.
|
|
2016
|
|
|
Katu esterilizatuentzako otordu on bat aukeratzea da gakoa, elikagai honek kaloria gutxiago eta gehiago asetzen baititu. Hasieran, paketearen arauei jarraitu behar zaie, baina komeni da eguneko elikagai kantitatea felinoaren benetako beharretara doitzea,
|
behar
duena jaten duela ziurtatzeko, eta ez gehiago. Horretarako, egokiena da dosifikatzaile bat erabiltzea, albaitariari eska diezaiokeena, edo katuetan espezializatutako denda batean erostea; hala ere, sukaldeko baskula bat erabiltzea da egokiena.
|
|
2018
|
|
|
Haurren obesitatearen aurkako 5210 programa Haurren janariarekiko ardura (gehiegizkoa) Irudia: oksun70 Zergatik gaude hain obsesionatuta haurrek guk jan
|
behar
dutena jan dezaten. Agian, oso barneratuta izango dugu gaixotasun baten agerpenaren beldurra, iraganeko etapetan oso ohikoa, garai batean patologia hilgarri askoren lehen zeinuetako bat baitzen apetitua galtzea.
|
|
|
Dieta haurdunaldian: Ziur zaude gorputzak
|
behar
duena jaten duzula?
|
|
|
Beste adibide bat da pertsona batek nutrizio eskaria handitzen duen gaixotasuna duela edo anorexia (apetitua falta) gertatzen dela. Haurdunaldiko dieta, ziur zaude gorputzak
|
behar
duena jaten duzula. Osagarriak beharrezkoak dira fobia, intolerantzia edo alergia dagoenean dietan funtsezkoa den elikagaiarekiko, arrain urdina bezala.
|
|
2019
|
|
|
Eskuak maiz garbitzea da onena. Elikagaien segurtasuna guztion kontua da Kontuan izan
|
behar
dugu jaten ditugun elikagaien segurtasunean kate maila guztiek parte hartzen dutela, hasi lehen produkziotik eta sukaldaritza establezimendu kolektiboetaraino, besteak beste, industria eraldatzaileak edo banaketak, eta ahaztu gabe kontuan hartzen ez dugun beste bat, baina garrantzi handia duena: gu geu.
|
|
2020
|
|
|
Haurdunaldian bezala, bularra ematen ari diren bitartean, amak ahalik eta gehien zaindu
|
behar
du jaten dutena. Hala, bada, nutrizionistek eta Espainiako Nutrizio eta Dietetika Akademiako kide den Eduard Baladiak gomendatzen dute “emakumearen elikadura ohiturak haurdunaldian jarraitu zituen printzipio osasungarri berberen arabera jokatzea”.
|
|
2022
|
|
|
Obesitateari aurrea hartzen laguntzen du. Gose sentsazioagatik jatean —eta ez ordutegiengatik—,
|
behar
duguna jaten dugu zehatz mehatz, eta obesitatea sor dezaketen tripakadak saihesten ditugu. Gainera, jaten ari garenari arreta jartzen badiogu eta koilarakada bakoitza dastatzen badugu, aseta noiz gauden jakin ahal izango dugu, eta gehiegizko irensteak saihestuko ditugu.
|
|
|
Kontsumitzeko moduak ere badu eragina. Murtxikatzean, askoz denbora gehiago
|
behar
dugu jaten eta azukreak irensten zukua edaten dugunean baino. Xurgatze abiadura handia da, gure osasunean eragina izan baitezake.
|
|
2023
|
|
|
miezekieze Arreta berezia jarri behar zaie Gabonetako bazkari eta afari oparoetan ematen ditugun maskotei eta hondarrei. Guk ere kontuz ibili
|
behar
dugu jaten ditugun elikagaiekin, ez gaitezen enkatuta sentitu, ez dugu janari intoxikaziorik izan… Haiekin ere gauza bera egin behar dugu, eta etxeko txikiek ere egingo dutela bermatu. Txokolatea, turroia eta itsaskia, adibidez, oso ohikoak dira etxeetan egun hauetan, eta elikagai toxikoak dira txakurrentzat; hala ere, baliteke txokolate pastel zati bat, galletak, otarrainxkak eta abar jatea.
|