|
2000
|
|
|
Eta liburu bat, bere bizimodu aldrebesa kontatzen duen liburu eder famatu bat. Nahikoa
|
behar
luke horrekin. Baina gudariak badaki ez dela hain erraza gertatuko, irabaztear duela oraindik gudualdirik bortitzena.
|
|
2001
|
|
|
Gizabanako desberdinen batuketak, gizarte deitzen dugun proiek  tu jakin batekiko adostasunak eta desadostasunak bereganatzen ditu, behin behinekoak auzi honetan, behin betikoak beste mauzi horretan, eta abar... Baina nekez hitz egin daiteke borondate desberdinen metaketaz eta elkarrekin eta benetan egindako bideaz, komunikaziozko bidea
|
behar
lukeen horretan hiztun komunitate batek bestearenari buruzko ezjakintasun ia erabatekoa badu.
|
|
|
Etxaideri, jakina, ezin diezaiokegu horrelakorik eska, historialaria ez denez gero. Besteren lanez baliatu
|
behar
zuen horretarako eta aski eta gehiegi baliatu da balia zitekeen guztiaz.
|
|
|
Horretarako jaio denari ez dio inork erakutsiko berari eta gaiari dagokion mintzabidea. Berberak aurkitu
|
behar
du hori. Gero, idazleak baditu eskubideak, nork uka; eginbeharrak ere bai, ordea.
|
|
2002
|
|
|
Jakina, horrek" el futbolista tiene un poco de fiebre en los últimos dÃas" esan nahi du. Inguruko hizkuntzak gure gainean ditugula, ulergarria da hori pentsatzea, alegia, euskaraz ez duela berez besteek duten komunikazio gaitasunik, baina argumentu indartsuagoak
|
behar
ditut hori pentsatzeaz gain horrek funts frogatua ere baduela onartzeko. Gauza pare bat da segurua, dena dela:
|
|
|
Baina berehala ulertuko duzun beste puntu batera noa orain: beti esan izan ohi da administrazioaren lana dela ekimen partikularrak bete ezin duena hornitzea, betiere bete
|
behar
duen hori beharrezko ikusten bada gizartearentzat. Lehia okerrik egin gabe, hori bai, administrazioak hezkuntza, ziurtasuna eta osasuna bideratu lituzkeelako, baina ez, demagun, kirol denda bat.
|
|
|
Nola zuzenduko du hau familiakoak? Lehenik gutxieneko ziurtasuna du izan zuzendu
|
behar
duen horretan, zuzendu behar duela konturatzeko gai bada, jakina, normalena baita ez konturatzea ere. Umeak hartu mobila, perdida bat dago esaten duenean zer hartu behar duela esango diogu, zuzentzen hastekotan?:
|
|
2003
|
|
|
Bai, badaki gixajo hutsa dela. Baina emazteak
|
behar
du hori, eta... berak ere bai. Izan ere, kale buelta horiek gabe, zer litzateke begi handi berde horien dirdiraz?
|
|
|
Gero, hiru testu hauek gure historia hurbilaren une ezberdinetan izkiriatu ditut: Maiatz aldizkariak 2002an agertu zuen Herriak bizi
|
behar
du hori 2001ekoa da (Batasuna, borrokan izenburupean agertu zen orduko hartan); Harpe ilunetik ateratzeko deritzona 2002koa da; eta, Sokratesekilako dialogoetan Platonek bat ahantzi bailuen, neure Elpides, 2003koa. Bigarren idatzia, Piarres Xarritonek Elkar argitaletxean agertzera eman De Re Publika edo Politikaz lan interesgarri hartako hirugarren kapituluaren segida bezala eskaintzen dut, orain.
|
|
|
diskurtso ideologikoaren ildotik abiatu zela. " Beti gauzak horrela izan dira eta hala izango dira" horrek jada ez du balio; berrikuntza, modernitatea, gainera datorkie eta zerbait egin
|
behar
dute horri aurre egin eta jatorrizko bizimodua babesteko. Inongo zalantzarik gabe, euskal mitologia tradizionalaren potentzialitate ideologikoa garatuko duten idazleen artean lehenengo eta nagusietakoa Larramendi dugu.
|
|
2007
|
|
|
Haragoko korralizak dira. Nik baino hobeto jakin
|
behar
zenuke hori, hainbeste txikizio egin eta gero.
|
|
2009
|
|
|
Nire buruari aitortzen diodan balioa, besteek aitortu/ aitortzen didaten balioaren araberakoa izan ohi da. Egunero gogoratu
|
behar
genuke hori indibidualismo amorratuko garai honetan, self made man sasoian, besteekiko independentzia erabateko eta hazkorraren fikzioak indar aparta duen uneotan. Besteak ematen digula bizia, nolabait, eta horrek ematen digu nor indibiduala eraikitzeko aukera.
|
|
|
Familia lehenago ere aldatua da, ordea. Hausnartu
|
behar
lukete hori, aldaketok irenstea polboroia basamortuan irenstea bezain latz dutenek. Azken mendeetako bilakaera historikoari erreparatzen badiogu, familia hedatua?" extentsoa"?
|
|
|
Ongizate estatuak eta hiper indibidualismoak, elkarren kontrakoak izatetik urruti, elkar elikatzen dute, elkarrekin harrotzen dira, elkar behar dute. Serio gogoetatu
|
behar
lukete horri buruz euren esperantza guztiak estatuan edo administrazio publikoaren bitartekoetan jarri dituztenek.
|
|
2010
|
|
|
–Gogorra izan
|
behar
du horrek.
|
|
|
–Zer egin
|
behar
duzu horrekin?
|
|
|
Horrexek erakusten du argien indarkeriaren kontrako eragina. ETAk jakin egin
|
behar
du hori, eta Batasunak ere bai.
|
|
|
Oiartzungo Jose Inazio Olaziregi jaunak Agustin Mendizabal eta Juan Mari Beltran ikerleei kontatua duzu, 2005eko urriaren 14an. Baina, inondik ere, Lekuonatarren eskola hartatik aterea
|
behar
du horrek, hiztunak berak ongi dioen bezala. Eta gero, Oiartzun aldeko kontaera guzietan kontu bera agertuko zaigu.
|
|
2011
|
|
|
Hau ez da zuen blogean denbora pasatzeko aztertzen duzuen kasu horietako bat: arriskuan zaude, neska, eta poliziak jakin egin
|
behar
du hori.
|
|
2019
|
|
|
Ijitoak dira, eta inoiz jakingo ez ditudan arrazoiengatik, Führer ak erabaki du hemen bizi behar dutela, zuekin batera. Zer esan
|
behar
duzu horretaz, Tätowierer?
|
|
|
–Zergatik? Zergatik esan
|
behar
duzu hori. Begiratu niri.
|
|
|
Oraintxe bertan tirokatu zaitzaket, nahi izatera. Zer esan
|
behar
duzu horretaz?
|
|
|
–Lehenago hitz egin
|
behar
genuen horretaz.
|
|
|
Baina ni Jainkoaz hitz egin eta berak uko egiten badio, neuk ere uko egin niola haren lagun izateari, ez bailitzateke ona izango niretzat. Hortaz, ahal dudan guztia atzeratu
|
behar
dut horretaz hitz egiteko momentua. Hain zaila eta konplikatua da dena Jainkoarekin!
|
|
|
Aitak dio gehiegi lan egiten dugula, eta gure espiritualitatea galduko dugula nekearen eta irabaziko dugun dirutzaren kulpagatik. Esaten du Jakintsu batek etsenplua eman
|
behar
duela horretan ere. Aita Jakintsu bihurtu denetik ez da guztiz lehengoa.
|
|
|
" Orain hilabete batzuk, bederatzi doi, ama hil zitzaidanetik, ordu asko pasatu nituen, ondo dakizu, herriko liburutegian Montaigneren Essais famatuen euskal bertsioko hiru tomoen orri pasan eta interesatzen zitzaizkidan gaiak irakurtzen. Ez da, ondo dakizu, hasi eta buka irakurtzeko liburu bat, baina egunen batean egin
|
behar
dut hori ere. Zuk piztu zenidan interesa, Montaigneren doluari buruzko hausnarketa gomendatu zenidanean, eta bertan aipatzen den dolua ez baldin bada ere maite duzun batek eragindako minarena, berdin eskertzen dizut Montaigne ezagutzeko parada eskaini izana.
|
|
|
alegia, halako eta halakotan eguzkia ikustea baino, ardi artean otsoa ikustea nahiago zutela. Beren etsai handiena otsoa izaki, azalpen gutxi
|
behar
du horrek. Eta, orduan, otso horren triskantza nahiago zuten, aukeran, desorduan eta desgaraian eguzkia ikustea baino, belar bazka izorratzen zielako goitik behera.
|
|
2020
|
|
|
Pentsa  tzen du Helen buruz gora etzanda dagoela. Dutxan pentsatu
|
behar
zukeen hori, baina nekatuta zegoen. Etxe honetako WiFi kodea behar du.
|
|
|
Hortaz, amak esandakoaz ez daukat duda izpirik, hain baitziren asaldagarriak haren hitzak. Furgonetako andreak gutxienez hirurogeita hamar urte ditu, nik baino hamabost urte zaharragoa
|
behar
du horrek, esan baitzuen amak. Xehetasunetan ere sartu zen:
|
|
|
" Ea zortea dudan eta garaiz iristen den gutun hau irakurri
|
behar
duen horren eskuetara". Gutun azala Agate ahizparen izenean bazihoan ere, beste bati zuzenduta zegoen barruko gutuna.
|
|
2021
|
|
|
–Ausarta
|
behar
du horren aurrean gelditzeko. Ez zaitu beldurtzen aingeruak zu seinalatzeak?
|
|
|
Ezin dut ulertu nola epaileak ez zion zure jarduketari irregularra iritzi. Zer esan
|
behar
duzu horretaz. Hori gertatu zen, Ignazio?
|
|
|
–Eta zer dela-eta jokatu
|
behar
zuen horren ergel eta bere burua horrela seinalatu?
|
|
|
â Ondo dago euskal esaera filosofiko politiko berriak sortzea. Norbaitek egin
|
behar
du hori ere, eta zuek adinakorik nun hortarako. Kur!
|
|
|
–Zer egin
|
behar
duk horrekin. Burura bota behar al didak?
|
|
2022
|
|
|
Gizonak sinetsi du ezen itxaroten jarraitzen badu, itzuliko dela txakurra. Pazientzia behar da bizitza honetan, jauna, zuk, zure urteekin, jakin
|
behar
zenuke hori. Eta bizitzak atsedenaldi hau eskaini badizu, hemen nire ondoan, har ezazu.
|
|
|
Ikusi nuen nola begiratzen zion Catalinari, eta egia esan, jauna, bai, Migueli Catalina gustatzen zitzaion. Nabaritu egiten da hori, jauna, nabaritu egiten da gizon nagusi bati hemeretzi urteko neska bat gustatzen zaionean, eta ez dakit zer pentsatuko duzun zuk, baina nik onartu
|
behar
dut horrek oraindik gehiago nahasten didala urdaila. Ikusi nuen nola begiratzen zion eta jakin nuen hari kuleroak kentzea zuela buruan, eta bi aldiz pentsatu gabe, biak elkarrekin alde egin zezaten baino lehen, hurbildu nintzen eta esan nion, pixka bat imitatuz haren emazteak niri zuzentzeko izan zuen modua, hitz egiteko modu zut hain hiriko hori, hain gutxi hau bezalako herri txiki batekoa, esan nion" Miguel, horrela duzu izena, ezta?
|
|
|
...giten duena egingo genuke, eskuetatik eta ukondoetatik elkarri heldu, aldi berean osasuntsu eta maitemindurik ez egoteagatik, biziari topa egingo genioke ihes ederra egin dutenen barre zoroa eginez, topa egingo genieke bere tekniken porrotari eta inkontzientearen garaipenari, eta gainera nik ez dut sinesten pultsio biltegi horretan, adituaren presiopean amore emanez mekanismoen morbilitatea azaldu
|
behar
duen horretan alegia, horra zergatik litzatekeen alferrikakoa bi hitzen edo bi ametsen edo irakurtzea merezi ez duen liburu horietan luze eta zabal deskribatzen den zernahiren arteko konexioen jatorria zehaztea, sendatzeko behar den ezer ez daukat, gorputz atala eta gaixotasuna, sendabidea eta desioa, eta ni gaixorik egotea berri ona izango litzateke, izena duen gaixotasun bat izatea alegia, anbi...
|
|
|
...alde batera eta orain bestera mugitzen den hori, izugarria, ipurtandi izan baino hobe da ez izan, daukaten horretatik gehiegi daukate beti emakumeek, diren hori gehiegi dira beti, sexuak markatuak daude, sexuari buruz esaten denak nabarmenduak daude, beren historia berrasmatzeko edo bizia modako aldizkarietako galdetegietatik urrunago pentsatzeko gaitasunik ez dute, etengabe alienatuak ustez izan
|
behar
duten horretara behartuak, korritu behar dutenean korritzen diren panpinak, halako neurriko panpinak, halako orrazkerakoak, ezer desio ez dutenak eta beti gehiago desio dutenak, zernahirekin masturbatzen direnak eta inoiz asetzen ez direnak, bizi honetan beste xederik ez dutenak gizonak kitzikatzea baino, eta ispiluan bere buruei begiratzea eta gainerako emakumeekin konparatzea baino, ipurdia eta...
|
|
|
...eta isilik egon baizik egiten ez duen bat, ez egotearen indarrez egiaz inor ez den bat, oroimenetik aspaldi ezabatu duen jainko baten oroimenez gatzezko estatua izatearen indarrez inor ez den bat, haizeak edertasuna kendu zionetik, eta gainera ama ahaztua dute denek, nik izan ezik beharbada, amaz pentsatzen ez duten guztien ordez pentsatu behar dut nik hartaz, hargatik dut gorroto, hartaz pentsatu
|
behar
duen hori bilakarazi nauelako, eguna joan eguna etorri ama gogamenean biziarazi behar duen bakarra bilakarazi nauelako, nik gorroto eta ohe bizia izanagatik ere, eta arrazoi horiengatik guztiengatik nire gogamena ere hiltzen ari da, amaren zamapean ari da hiltzen, ez baita nolanahiko zama, hilotz baten zama da, nekezia handian baizik ezin da mugitu, zurruntasunak eskaileran bira egitea galarazten...
|
|
|
Amatxo, polita izango da. Geratu
|
behar
dugu hori ikusteko, e. Zer pentsatzen ote dute honetaz guztiaz bizkondeak eta bizkondesak?
|
|
|
Erlijioaren eta moralaren betebeharrak adierazten ditu herensuge horrek.
|
Behar
duzu horren kontra altxatzen da lehoia. Familia eta taldearen legea eta morala obeditu behar dituzu, da herensugearen agindua.
|
|
|
Lehoiarena nihilismoaren fasea da.
|
Behar
duzu horren kontrako ezetz erradikala. Jainko monoteistaren balio guztiak ezabatzen dituen ezetza.
|
|
2023
|
|
|
–Zerbait egin
|
behar
dugu hori eragozteko, dio Juliak?. Dendariak badu eskubiderik, baina, eta gobernuak?
|
|
|
Bereizi egin behar dira orain arte balio intrintsekoak, berezkoak eta humanoak, batetik, eta kanpotikoak, estrintsekoak eta dinamikoak, bestetik. Kontu handiz ibili
|
behar
dugu horretan, izan ere, balio estatiko eta humanoak dira belaunaldiz belaunaldi transmiti  tzen direnak eta amankomunean onartzea eta lantzea aintzat hartzen direnak, gizaki zibiko egiten gaituzten horiek alegia: umiltasuna, errespetua, esfortzua, enpatia, konfiantza eta maitasuna zentzurik zabalenean, adibidez.
|
|
|
Ikus dezakezuen bezala, oso moldagarria da nerabea, eta bere buruari buruz hartzen ari den informazio hori guztia pixkanaka txertatuko du bere buruan. Oso kontuan hartu
|
behar
dugu hori helduok, eta baita mugikorraren erabilera autonomo bat bultzatzen dugunean ere, izan ere, bertatik jasotako input ikaragarriek gure nerabeen autoestimuari sekulako astindua eragiten dielako unerik gogorrenean, eta begien bistakoak dira horren ondorioak, hurrengo atalean ikusiko dugun bezala.
|
|
|
Lehenik, geure lanketa egin behar dugu, eta gustuko ez dugun pisu hori gure obra maisua izango den txalet batean bihurtu, eta ondoren, ez errepikatu min egin dizuen hori, hau da, utzi nerabearen etxea berak nahi duen bezala eraikitzen, osasuntsua izatea da garrantzitsuena. Kontu handiz ibili
|
behar
dugu horretan; izan ere, gure txikiekin dugun lokarria oso ahaltsua da, eta gure jardunek eta esanek izugarrizko eragina dute gure txikiengan, onerako zein txarrerako.
|
|
|
Aplikazio horietan dauden gauza guztiak bezalaxe. Gure garuna estimulatu, arreta erakarri eta begi aurretik kendu beharra eragiten du kolore horrek erabiltzailearengan.28 Eta, noski, zer egin
|
behar
dugu hori kentzeko. Aplikazioan sartu.
|
|
|
Hala ere, kontu handiarekin ibili
|
behar
dugu horretan. Gaur egun gure gizartean oro har eta nerabeen artean zehazki dauden osasun mentaleko arazoak sare sozialen mundutik haratago doaz.
|
|
|
212 Norbaitentzat lagungarria izan daiteke eduki hori, guretzat garrantzitsua izan den zerbait jakinarazi nahi dugu, deigarria iruditu zaigun mezu bat plazaratu nahi dugu edo, agian, igotzear gauden edukiak norbait kaltetu dezake, etorkizunean gu kaltetu gaitzake edota gure nartzisismoa puztea du helburu? Ezer igo aurretik, gogoeta egin
|
behar
dugu horren zergatien inguruan eta modu koherentean jardun, ahal den neurrian. Gaizki bagaude, irtenbidea ez dago like kopuruan.
|