Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 33

2001
‎Izan ere, begiespen jakin batean emanak diren errepresentazio anizkunak ez lirateke osotara nire errepresentazioak izango, baldin eta osotara autokontzientzia bati ez balitzaizkio egokituko, h. d., nire errepresentazio gisa autokontzientzia orokor batean bildu ahal izateko baldintza bakarra bete behar dute halabeharrez, zeren bestela ez bailirateke nireak izango inolaz ere (B132 (E133)).
2002
‎Unibertsitateko zeregin nagusitzat dut ikerkuntza, baina horrekin ez dut esan nahi irakasle guztiek ikertzaile izan behar dutenik halabeharrez. Nire iritziz, bideragarria izan litzateke bi eratako irakasleak egotea:
2004
‎Bere muga eta ahalekin, gizakiak zer izan behar duen hautatu egin behar du, nola jokatu behar duen hautatu beharrean aurkitzen den halaxe. Eta hautaketa hori bere buruaz eta bizitzaz duen edo lortuz doan kontzeptzioaren argitan egin behar du halabeharrez, bere hautuetan tronpa daitekeela jakitun izanik. Hautatu beharrak eta hautatzeak berak dakarren indeterminazioak (zer hauta ezin jakin eta asmatuko ote duen ezin igarri) dentsitate berezia demaiote gizakiaren praxiari:
‎" Mundua neure mundua dela honetan erakusten da, hizkuntzaren (nik endelegatzen dudan hizkuntza bakarraren) mugek neure munduaren mugak adierazten dituztela, alegia" (Ibid., 5.62). Alta, mundua neure mundua bada, haren parte izan behar dut halabeharrez, beste subjektu guztiek ere haren parte izan behar duten bezalaxe. Hiru kontsiderazio egin daitezke puntu honi buruz:
2008
‎Egia da, halaber, prozesu hori ulertzeko eta prozesu horretan jarduteko mailarik baxuena hitz egiten duen pertsonaren maila dela. Gobernuen hizkuntza politikak legeetan islatzen dira, eta hizkuntza erabileraren ereduak sortu behar dituzte, eraginkorrak izango badira Azkenean, baina, ekintza horiek guztiek, edozein eremutatik abian jarrita ere, norbanakoen iragazkitik igaro behar dute halabeharrez; izan ere, norbanakoek aukeratuko dute hizkuntza bat edo bestea testuinguru jakin batean. Ikuspegi psikologikotik, hizkuntza aukeraketa esaten zaiona ikasitako jokabidea da; izan ere, giza jokabidea gidatzen duten ikaskuntza legeek arautzen dute Testuinguru jakin batean hizkuntza bat aukeratzeko ekintza aurretiaz jasotako estimulu batzuen mende dago, eskuragarri dagoen aukeretako bakoitzaren kostua onura harremana zehazten baitute; halaber, aukeraketaren ondorioen mende dago.
‎halakoa izan baitzen, agidanez, balizko bortxaketak eragin ziòn haragi ikara eta halakoa haragi ikarak eragin ziòn erantzuna, umiliazio erabatekoak harrotasun erabatekoa du berdinbide?, nortasunaren berrespen automatiko bezain absolutu batera eraman zuena, ezinbestean eraman ere, fede absolutuzko jarrera bitarteko? ...n Reginak bai baitzuen, antza, baita itsu sinesten zuenean ere, itsu sinetsi, markesa andereak bezala sinetsi nahi izatekotan!?, errealitatearekiko halako zentzu bat, jatorritik eta berezko mesfidantza batetik zetorkiona, ausaz, eskala sozialean ibili behar izan zuèn bideak baldintzatua, ezer ez izatetik zerbait izatera iristeko bidean zegoenak berezko zentzu bat behar baitzuen, defentsiban jarri behar zuena halabeharrez, mila lehia eta beste hainbat borrokaren ondorioz irabazitako guztia galtzeko arriskuan ez jartzeko, horixe baitzen, menturaz, psikearen edo sinesmenaren ikuspegitik, markesa anderearen eta Reginaren arteko alde nabarmenetako bat:
‎Esan nahi baita egintza hura, Alvarori aurre egitera bultzatu eta Reginak berak Ama Birjinaren erabateko graziatzat zuena, araua berresten zuèn salbuespena bezalakoa izan zela Reginaren bizitzan: ...ai baitzuen, antza, baita itsu sinesten zuenean ere –itsu sinetsi, markesa andereak bezala sinetsi nahi izatekotan! –, errealitatearekiko halako zentzu bat, jatorritik eta berezko mesfidantza batetik zetorkiona, ausaz, eskala sozialean ibili behar izan zuèn bideak baldintzatua, ezer ez izatetik zerbait izatera iristeko bidean zegoenak berezko zentzu bat behar baitzuen, defentsiban jarri behar zuena halabeharrez, mila lehia eta beste hainbat borrokaren ondorioz irabazitako guztia galtzeko arriskuan ez jartzeko... horixe baitzen, menturaz, psikearen edo sinesmenaren ikuspegitik, markesa anderearen eta Reginaren arteko alde nabarmenetako bat: markesa andereak itsu sinesten zuenean –handiki jaio zen eta handiki jarraituko zuen hil bitartean, egoera ekonomikoari lotutako kezka handirik gabe– itsu sinesten zuela... halako moldez, non ohikoa ez zèn edozein gertaerari mirariaren maila eman eta mirarien sailean kokatzen baitzuen usu; eta Reginak baietz esaten zion, markesa andereari beti esaten zion baietz:
‎Baina pentsatzen paratuko balitz, pentsa zezakeen baita techne txar batengatik dagoela erietxean, demagun, gaizki elikatu delakoz, elikadura osasuntsuaren techneari jaramon egin ez diolako. Edo erantzun ahal liguke tycheak eraman duela horra, gertatu behar zena gertatu dela, eta, eginak egin, hori gertatu behar zuela halabeharrez. Baina pentsa daiteke berak ez dakien zerbaitek eraman duela, gaztetan egindako okerren batek, demagun.
2009
‎Gabinok, izan ere, ariman bezalaxe, gorputzean ere nabaritu behar zituen mugimendu batzuk, gainditutzat jo zitekeèn tuberkulositik aparte mutil normala zen fisikoki?, plazeraren atarian jartzen zutenak. Gabinok, halaber, jaso zuèn heziketa jaso baitzuen, plazerari lotuta zetorkiòn bekatuaren beldur behar zuen halabeharrez: beldur haren aurretik, baina, ez ote zuen lehenagoko beldur bat, gorputzari berari lotua?
‎Gabinok, izan ere, ariman bezalaxe, gorputzean ere nabaritu behar zituen mugimendu batzuk –gainditutzat jo zitekeèn tuberkulositik aparte mutil normala zen fisikoki–, plazeraren atarian jartzen zutenak. Gabinok, halaber, jaso zuèn heziketa jaso baitzuen, plazerari lotuta zetorkiòn bekatuaren beldur behar zuen halabeharrez: beldur haren aurretik, baina, ez ote zuen lehenagoko beldur bat, gorputzari berari lotua?
2010
‎Zipitriak ez zuen edonor onartzen harekin lan egiteko. Andereño berri haiek irakasle ikasketak eginak behar zituzten halabeharrez. Eta, lanean hasi aurretik, urtebeteko praktikak egin behar zituzten eskarmentua edo esperientzia zuen beste andereño baten alboan.
2011
‎Beraz, gerraondoko errepresioaren eta sakabanatzearen urte latz eta ilun horiek haztegi ederra eskaini zioketen nobela beltzari. Hala ere, beste diktadura guztiek bezala, frankismoak (nazional katolizismoa tarteko) kritika izpirik txikienik ere onartu ezin zuenez, eleberri beltzak idazteko ahaleginek oso light izan behar zuten halabeharrez.
2012
‎ezinezkoa da ezerezetik sortzea; poeta bakoitzak lehenago irakurritako testuen oihartzun edo arrastoen gainean idazten du; nahiz eta oihartzun horiek nahita bilatuak ez izan, beti dago poetaren atzean eragin literarioak atxikitzen dituen itzal moduko bat, poetari guztiz originala izatea eragozten diona. Edozein idazlek, beraz, poema edo testu berri eta original bat idatzi nahi duenean ere, aldez aurretik egindako irakurketetan oinarritu behar du halabeharrez, eta aterako den emaitza ordura arte jaso duen literatura tradizioaren bihurpen edo itzulpen bat izango da ezinbestean.
2014
‎Besteak, aldiz... Gezurra esatean interesik badago, antzematean ere etekina egon behar du halabeharrez.
2015
‎Paradoxa da Ernazimentuko humanista gailena aldi berean izatea Erdi Arotik datorren ideia baten txapeldun, eta zerikusi zuzena du XVI. mendeko Europako gertakari historiko nagusiarekin, hots, Erreforma Protestantearekin. Eta hemen beste paradoxa bat aipatu behar dugu halabeharrez: Euskal Herriaren historiako gertakari historiko nagusietakoa Erreforma Protestantea da, baina gure artean inoiz ere ez zaio garrantzi handirik eman, jakina denez euskaldunok katolikoak baikara, inon diren katolikorik fidelenak eta suharrenak, eta ondorioz ez gara protestanteez asko arduratzen.
‎Aitzitik, globala eta lokala bateragarri egitea da oraingo joera. Baina gehienetan ez da horrela aurkezten, eta bai antagonikoak balira bezala, halako moldez non baitirudi lokalaren alde egitea saihetsezina den globalizazioaren kontra joatea dela, eta nazionalismoaren alde egiteak unibertsalismoarentzako kaltea ekarri behar duela halabeharrez. Horretaz kexatzen zen XX. mende hasieran Luis Eleizalde, ordurako zabaldurik baitzegoen mezu hori.
‎Hasiera batez, nazionalismoaren jarrerak euskararen auzia politizatzearen aldekoa izan lukeela dirudi, helburu politikoak lortzeko tresna gisa. Hala ere, ez dut uste horrela izan behar duenik halabeharrez. Izan ere, gaur egungo euskal nazionalismoak euskara dauka nazioaren erreferente nagusi, eta horrela egin eta egiten dute beste nazionalismo askok ere, baina hortik ez da bilatu behar hizkuntzaren eta nazionalismoaren arteko identifikazio osorik.
2017
‎Ikusten denez, eskutitza gaztelaniaz idatzita badago ere, baditu saihestu ezinezko euskarazko egitura batzuk eta, Harriague sendagilearekin Baionan Minari buruz izan zituzten elkarrizketa luzeek euskaraz izan behar zuten halabeharrez.
‎Minak Estatu Batuetatik irten behar zuen halabeharrez, lagunak beste inon topatuko bazituen, eta geratzen zitzaizkion aukera apurrak ahalik eta ondoen aprobetxatuko bazituen. Bi irtenbide zituen eta biak erabili zituen:
‎Kontrara, honen guztiaren atzean elitismo bortitz eta lotsagabe bat baino ez da ezkutatzen; are gehiago holako 0skola batzuetan erritmo geldoan doazen nerabeei uko egiten zaienean hautaprobara aurkeztea; edo, eliteko ikastetxe batzuetan egin ohi den bezala, bestelako lekuren batera joateko gonbidapena luzatu ohi zaie ikasle txarrei (askotan tituluren bat ematearen truke). Oskola askok beraien ospea eta markaren fideltasuna dute xede, enpresek bezala; beraien produktuak, kalitatezkoa eta akats gabea izan behar du halabeharrez.
‎Ume eta gazteek geletatik atera behar dute eduki horien nondik norakoak behar bezala ikasi eta erabiltzen trebatzeko. Teoriak eta praktikak elkarri lotuta joan behar dute halabeharrez. Baina ez hori bakarrik, alderdi akademikoa eta praktikoa lantzeaz gain, eskolak ume eta gazte ororen garapen multifazetikoa ziurtatu bailuke, zeinetan oso pisuzkoak liratekeen zoriontasuna, konpromisoa, autonomia, elkarlaguntza, bizitzaren zentzua eta beste askoren moduko alderdi pertsonalak; ahaztu barik fakultate sortzaile, irudimentsu eta adierazleak, noski:
2018
‎Lacanentzat bezala, Wittigen formulazioan ere heterosexualitatearen idealizazioak halako moduan kontrolatzen bide ditu heterosexual praktikanteen gorputzak non azkenean ezinezkoa baita, etsi egin behar baitu halabeharrez, bere ezinezkotasunagatik beragatik. Wittigek uste bide du testuinguru heterosexualetik erabat aldenduz bakarrik, hau da, norbera lesbiana edo gay eginez bakarrik?
2019
‎Bat nagusia, eta hortik eratorriak besteak: emakume, ama eta kirolari dira biak, eta antzeko bizi esperientziak ari dira bizitzen; eta guztiaren gainetik, emakume izatearen harrotasuna zabaltzen dabiltza, oraindik ere ia ikusezin dituen gizarte molde honetan harrotu egin behar baitute halabeharrez," hemen gaude" oihukatuz ozen. Lokatzetan ibiltzen dira biak, bat korrika mendian, eta errugbian bestea.
‎17 Emakumeek horrenbeste denbora ematen dute bizia sortzen eta besteak zaintzen ezen bizitza gehiago baloratu behar dute halabeharrez.
2021
‎Bat batean isilaldi luze eta ustez edo txit adierazgarri bat telefono hariaz bestaldean. Berdin dio, nire lana bete behar dut halabeharrez, gogoan esateko ditudan hamaika berba alde batera lagata. Hau da, bart ikusi genuen atikoaren jabea atzerrian dagoela, Kalifornia aldean bizpahiru hilabetez egongo dela eta bera bueltatu arte ezin dela inolako kontraturik sinatu.
‎Beraz, talka agerikoa zen: ez zen kontratuak egiteko gai, baina aldez aurretik ezarritako kontratuan sartu behar zuen halabeharrez. Nola egin?
‎Eduardo Apodakaren aburuz, badira Identitateak eta anomaliak. Identitatea zabaldu ahala, diferentziek sortu behar dute halabeharrez. Horren aurrean, Identitateak diferentzia mantso eta subordinatuak onartzen ditu, bildu nahi ditu; Identitateari aurre egiten dioten diferentziek, berriz, anomalia bilakatu behar dute ezinbestean, baztertuak, isilduak edo ezabatuak izan behar duten diferentziak, Identitatea arriskuan jartzen baitute.
‎Gizabanako oro estruktura sozial objektibo jakin baten baitan jaio den neurrian, askatasunez hautatu ez duen eta, beraz, inposatu zaion errealitate jakin batean da hasieratik gizarteratua, Berger i jarraituz. Gizarteratua izateko, gure taldeak partekatzen duen psikologia eta, hortaz, kosmo ikuskera bera izateko, gauza jakin batzuk modu jakin batean egiten ikasi behar du halabeharrez; errituen bidez, noski. Gergen ek dioen bezala, gizabanakoak jasoko du taldearen eskutik zenbait narrazio ongi eratu, Egia konbentzio narratiboen mendeko baita.
‎Durkheimek esan bezala, praktika jakin batzuk ezartzeko, nahikoa da bezaketa makinalarekin; ideiak eta sentimenduak, ordea, arrazoiaren bidez baino ezin dira komunikatu, gutxika gutxika. Horregatik, Dubeti jarraiki, Elizak abiatu zuen eskola ez zen edukiak transmititzeko leku huts bat, espazio morala ere izan behar baitzuen halabeharrez. Ideiez eta sentimenduez beteriko espazio moral horrek, noski, ez du ume eta nerabeengan bakarrik eragiten, irakasleek ere ezin baitute ihes egin.
2022
‎Txintxurreta bera itsua da, eta makila batekin atera behar du halabeharrez kalera. Taberna batzuetan sartu ahal izateko, berriz, horrekin ez da nahikoa.
‎Txekhov Errusiako eta munduko literaturaren klasikotzat hartzen bada, haren literaturak gaurkotasuna izaten jarraitzen duelako izan behar du halabeharrez. Horretan datza, hain zuzen, zaharkituta geratu diren idazleen eta idazle klasikoen arteko desberdintasuna:
‎Mundua artxipelagoz osatuta dago. Kontuak kontu, Kubak ere turismoaren menpe bizi behar du halabeharrez. Kuban baina, ez dago" mugarik" turistentzat.
2023
‎Sexu delituen ziurtagiria negatiboak izan behar du halabeharrez, baina hori aurretik ere bazegoen. Orain prestatu dugun formakuntza ere izan behar dute.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia