|
2001
|
|
|
Galileo, Torricelli eta Stahl aipatzen ditu Kantek. Hauek ikusi zuten arrazoimenak berak sortu duena soilik ulertzen duela, eta, ondorioz, arrazoimena bere objektuari aitzinatu behar zaiola judizioaren printzipioekin eta arrazoimenak izadia behartu
|
behar
duela bere galderei erantzutera. Ez da, beraz, maisuaren ikasle otzana izango, baizik eta lekukoak galderak erantzutera behartzen dituen epailea.
|
|
|
Bestalde, ordea, ez du inoiz zientziaren bide segurua aurkitu. Behin eta berriz atzera egin
|
behar
dugu bertan bideak nahi dugun helburura eramaten ez gaituelako eta, horrela, Metafisika iritzi ezberdinen borroka lekua bihurtu da. Egoera tamalgarri hau gainditzeko Matematikari eta Fisikari begiratu behar diegu, hauetan gertatu den metodo aldaketa ulertzearren.
|
|
|
Ideia benetan adigai heuristikoa baino ez da, ez ostentsiboa, eta ez du erakusten objektu bat nola antolatua dagoen, baizik esperientziako objektuen antolaera eta elkarlotura oro har nola bilatu
|
behar
dugun bere gidaritzari jarraiki (A671/ B699 (E508)).
|
|
|
Arrazoimenak bere erabilera hutsean ez du ezer positiborik lortzen eta, gainera, zentsura, diziplina
|
behar
du bere ilusioei muga bat ezartzeko. Baina, bestalde, diziplina hori berak bere buruari ezartzeak, goian beste botererik izan gabe, konfiantza ematen dio.
|
|
|
Arrazoimenak kritikaren mende egon
|
behar
du bere ekimen orotan, askatasun horretan oinarritzen da bere izatea bera.
|
|
|
" gehiago naiz zordun nirekiko, beste gizakienganako baino" 94 Eta bai Tomas Akinotar Santuak ere: " Horregatik, karitatea dela-eta, gizakiak maiteago izan
|
behar
du bere burua, hurkoa baino." 95.
|
|
2002
|
|
|
Benthamen aburuz, Panoptikoak hiru erregela bete
|
behar
ditu bera sortu duen helburuari erantzun nahi badio: ekonomiaren erregela, goxotasunaren erregela eta zorroztasunaren erregela.
|
|
2003
|
|
|
Bestalde ere, horra Jainkoaren eta lagun hurkoaren maitasuna, gizabanakoari ezinbesteko zaiona, gizartearen eratze bidean,... erlijioa bera ere bai, horixe baita haren lege guztien bilketa eta bizitza horretara daramaten argia eta bidea baino ez dena; eta, azkenez, lege nagusia, erlijioaren espirituak, on goren hori bilatzeko eta maitatzeko agindua ematen diona, hara joan
|
behar
baitu bere indar guztiekin, espirituz eta bihotzez, bi biok osatuak baitira on hartaz jabetzeko. (Legeen Tratatua, I, 4, 5, 6)
|
|
|
ezagutzeko ulermena eta maitatzeko borondatea. Era berean, ikusgarri zaigu Jainkoak gizakia hazi duela ezagutzeko eta maitatzeko, eta, horren ondorioz ere, xede bati atxikitzeko, horien ezagutze eta maitatzeak haren atsedena eta poza ekarri behar dutela; horretara eraman
|
behar
dute bere ibilera guztiek. Hartara, gizakiaren lehen legea da xederik gorena duen jomuga hori bilatzea eta maitatzea; horretan aurkitu behar da bere poza, eta lege hori, beste lege guztien hasiera dena, manuzko izan behar zaio ekintza guztietan.
|
|
|
4, 5, 6 Gizakiak duen Jainkoaren itxuratze horrek ezagutarazten digu zer den haren izaera, zer haren erlijioa, eta zertan duen oinarri haren lege lehenak: haste hastekoa da Jainkoaren itxuran heztea, eta bizitza eta zoriontasuna izan behar duen on gorena edukitzeko gai izatea; erlijioa bera ere bai, horixe baita haren lege guztien bilketa eta bizitza horretara daramaten argia eta bidea baino ez dena; eta, azkenez, lege nagusia, erlijioaren espirituak, on goren hori bilatzeko eta maitatzeko agindua ematen diona, hara joan
|
behar
baitu bere indar guztiekin, espirituz eta bihotzez, bi biok osatuak baitira on hartaz jabetzeko.
|
|
|
Harreman horietatik onurak eta probetxua atera ahal izateko, haien ohore eta interesak agintzen dute onustea, fideltasuna eta zintzotasuna izatea. Hortaz, nork bere burua maite duenak orotara egokitu
|
behar
du bere burua, orotatik probetxua atera ahal izateko. Gizaki horrek jakin badaki bere helburuak lortzeko baliabiderik eragingarrienak erabili behar dituela, eta, horregatik, eginbehar guztiak ere bereganatzen ditu, bertute mota guztiak iritsi ahal izateko.
|
|
2004
|
|
|
Orientatu beharra dago ezinbestean. Zentratu egin
|
behar
du bere baitan, errealitatean zentratu ahal izateko. Zentratzeko eta orientatzeko beharra hil edo bizikoa da, bere izatearen muina jokoan baitago:
|
|
2005
|
|
|
Pertsonaren formazioa eta hezkuntza halabeharrez da pertsonala, hau da, kanpoko laguntza beharrezkoa bada ere bakoitzak bere barruko indarrei jarraituz jorratu
|
behar
du bere izaera. Ez da ahaztu behar, hala ere, garapen honek akaberarik ez duen bide bat osatzen duela eta, honengatik, bere helburua batez ere etengabeko aktibitatean egotea dela, eta ez hainbeste emaitza jakin batzuetara iristea.
|
|
|
" Hizkuntzen aniztasunari esker, berehala eta guretzat, handitu egiten da munduaren aberastasuna eta bertan ezagutzen dugunaren aniztasuna" 166 Aniztasun linguistikoaren ikerketa sinkronikoa eta diakronikoa, modu honetan, gizakiaren ezagutzarako eta baita beronen formaziorako ere ezinbestekoa den bitarteko bihurtzen da. Azken finean, hizkuntzek" eskaintzen digutena giza-natura osoa, garbia eta hutsa da" 167 Honekin lotuta gogoratzekoa da, beste behin, Humboldtek arreta berezia eskaintzen diela garapen literario handirik izan ez duten euskara bezalako hainbat hizkuntzari, ze, bere aburuz, bat bera ere ez da alferrikakoa eta guztiak dira bildu eta ikertu beharrekoak168 Jarrera honetatik abiatuta ulertu
|
behar
dugu bere" entziklopedia" linguistikoaren helburu nagusia, hain zuzen, berak honako hitzekin deskribatzen duena: " hizkuntzaren estudio propio bat egitea[...] zein beste guztiengandik banandua eta bere baitan sistematikoki ordenatua den", eta berau bitarteko garrantzitsu bat bezala eraikitzea, gizakia bere kulturaren maila ezberdinetan ezagutu eta formatu ahal izateko eta, honekin batera, baita hizkuntza partikularren jabekuntza erraztu ahal izateko ere.169
|
|
|
Euskal gaiak, idazlan honetan behin baino gehiagotan aipatu bezala, berebiziko garrantzia du Humboldten bilakaera intelektualean. Hari esker ulertzen du honek, hain zuzen, zer nolako esanahia eta garrantzia duen berez hizkuntzak gizakiaren izaterako eta formaziorako, eta, honen haritik, zergatik eta zertarako garatu
|
behar
duen bere giza-teoria hizkuntz estudio orohartzaile baten eskutik. Testuinguru honetan kokatzen da euskal monografia zabal eta oso bat burutzeko bere asmoa eta, berau horrela inoiz burutua izan ez bazen ere, egia da aztergai honen inguruko idazlan asko aurkitzen ditugula haren obran.
|
|
|
Gizaki bat osatzen duten ezaugarri guztiak dira garrantzitsuak, jakina, baina honek ez du esan nahi hauen artean sailkapen bat egiterik ez dagoenik edota egin behar ez denik. Alderantziz, pertsona bakoitzak bere humanizazio prozesuan bere bideari jarraitu behar baldin badio, honela ikusi dugu jada, jakin egin
|
behar
du bere baitan nor den eta berez zer den. Metodo konparatiboa, honela, beharrezko tresna bezala ageri da, bai funtsezko ezaugarri horiek identifikatzeko bai bakoitzari garapenerako erreferenteak eskaintzeko.
|
|
|
" Erreala dena posible denarekin behar da izan konparatua, honela antzeman ahal izateko nola hurbildu gaitezkeen beharrezkoa denera" 45 Konparazioaren metodoa, bigarrenik, ezinbestekoa da hainbat gizabanakoren artean diferentziak eta antzekotasunak aurkitzeko eta, hemen oinarrituz, gizabanako horiek izaera ezberdinen arabera taldekatzeko. Humboldten esanetan, hain zuzen, saihestu beharreko" akatsa" da" klase bakar bat ezagutu" edota" banako isolatu bakoitza klase partikular batean bihurtu" nahi izatea46 Pertsona bakoitzak bere nortasuna baldin badu ere, gizadiaren parte den heinean, beste pertsonekiko loturan ezagutu eta ulertu
|
behar
du bere burua eta, gainera, hauekin batera bakarrik eraman ahal izango du bere formazio prozesua aurrera. Esan beharra dago, beti ere, erkaketa ezberdinen bitartez lortutako giza-karaktereen multzokaketa behin behineko taldekatze erlatiboa dela, eta ez behin betiko klasifikazio absolutua, ze, azken batean, giza-ikerketan dena da gutxi gorabeherakoa.
|
|
|
Hain zuzen hemendik abiatu behar dugu hizkuntzaren pedagogiaren eta hizkuntzen ikas irakas prozesu ororen atzean dagoena azaltzeko, hain zuzen, hizkuntz jabetzea beti eta salbuespenik gabe jarduera jakin baten fruitua delako funtsezko ideiatik. Gizabanako bakoitzak bere baitan aktibatu
|
behar
du bere berezko hizkuntz gaitasuna, eta, ikasten ari den hizkuntzaren muinarekin bat eginez, honen osagai fonetiko, lexikal eta gramatikalak suspertu eta eraberritu behar ditu. " Hizkuntza bat ezin da inolaz ere ikertu landare idortu bat bezala.
|
|
2006
|
|
|
Heroi epiko goren horrek erakutsi egin
|
behar
du bere izaera gorena: ezkutuko jarduerak, ezkutuko balentriak ez du ezertxo ere balio; kapital sinbolikoaren ekonomia ez da pilaketa sistema bat20 Ezpataren eta lantzaren aurrean hain ausarta den aristokratari gauza bakarrak ematen dio beldur:
|
|
|
Atena jainkosak agindu edo betebehar bikoitza eman dio Telemako gazteari, zentzu horretan, Itakatik abiarazi eta Pilos zein Esparta hiribilduetarako bidean jarri duenean:
|
behar
du bere aita maitearen itzuleraz (nostoj) jakin eta, halaber, jendearen artean ospe gorena (kleoj eslon) lortu33.
|
|
|
aedoak gazteen eta helduen heziketa —ideologizazio— iraunkorra bideratzen ikusten ditugu han hemenka Homeroren testuetan. Gertakari handiak buruz errezitatzen dituzten kantari —erdi mistiko, erdi poeta— horien ahotik etenik gabe ari zaio erakusten —jauregian, kalean edo agoran— narrazioa entzuten ari denari, nola jokatu zuten heroi gogoangarriek, eta, ondorioz, nola jokatu
|
behar
duen berak, bere bizitzan heroi izan nahi badu67.
|
|
|
Batzuen ustez, On Kixote ren istorioak hauxe irakasten digu: balioak errealitatean daude, eta adituak balio horiek deskubritu
|
behar
ditu bere zentzumenez baliatuz (zentzumen edo gustu etiko estetikoaz). Ildo horretatik, balioak (etikoak edo estetikoak) azken buruan propietate objektiboak dira, adituak identifika ditzakeenak.
|
|
|
Oro har, zeharkako grinak, hau da, gorrotoa, harrotasuna, maitasuna eta apaltasuna bezalako sentimenduak oso pertsonalak dira, norberari eta norberaren interesei dagozkien sentimenduak dira. Sentimendu batek judizio morala sorraraz dezan, ikusleak ikuspuntu tinko eta orokorrean kokatu
|
behar
du bere burua: izan ere, alde batera utzi behar ditu bere interesak.
|
|
|
Sentimendu batek judizio morala sorraraz dezan, ikusleak ikuspuntu tinko eta orokorrean kokatu behar du bere burua: izan ere, alde batera utzi
|
behar
ditu bere interesak. Gure adibidera itzuliz, A k ikuspuntu tinko eta orokorrerako jauzia emango balu, orduan ‘ B k egin duena ederra izan da’ ondorioztatuko luke.
|
|
2007
|
|
|
Artearen ebaluazio irizpideak ez ziren izan estetiko hutsak; aitzitik, politikoak ere izan ziren —matematikoak eta filosofikoak ez ezik—: esan bezala, Biltzarrak edo herritarren artean aukeratzen ziren Batzordeek onartzen eta gaitzesten zituzten artistek proposatzen zituzten obrak359 Artistak beti esplikatu
|
behar
zuen bere obra Batzorderen baten aurrean, eta eztabaida edo justifikazioa luzatu eta luzatu egiten zen: lehiaketa bat antolatzen zenean, artistak proposamena egiten zuenean, eta, ondoren, obra espazio publikoan kokatzen zenean360 Beraz, polis demokratikoak bere irudiak sortzen ditu eta, halaber, subjektu ikusle bat sortzen du, eztabaida maite duena, iritziduna dena eta partaide izan nahi duena361 Zentzu batean, simetria bezalako kontzeptu estilistiko bat —sortzaileekin eta medikuekin ikusi duguna— herritarren kategorietan zegoen kontzeptuetako bat zen362.
|
|
|
euskaldunek edo euskaraz hitz egiten dutenek gertakari antropologiko propioa osatzen dute, edo, bestela esanda, euskal errealitate linguistiko kulturala gizadiaren berezko aniztasunaren fenomeno natural moduko bat da, zeina orokorrean" nazio" bezala ezaugarritu dezakegun. Euskal hezkuntzak, bada, egiaztapen horretan kokatu
|
behar
du bere abiapuntua —bestela bere oinarrizko zentzua galduko luke" euskal" izenlagunak— eta, horrekin, kontuan hartu behar du ere zeregin eta erantzukizun berezia duela bere erreferentziazko hizkuntz komunitatearekiko. Horrek berak, baina, euskal hezkuntza nazional eta euskal curriculum propioaz hitz egitera garamatza, non euskararen sakoneko funtzio humanizatzailea eta euskal komunitate linguistikoaren dimentsio sozio-kulturala eta historikoa serioski kontsideratzen diren.
|
|
|
" Hizkuntzaren funtzio emantzipatzaile horiek", finean," autonomiaren eramaile bezala" edo" autoerrealizazioaren eta bizitza pertsonalaren estiloaren baliabide bezala" dihardute, horrela gizakiak aukera duelarik" bere burua berak izan nahi duenaren arabera moldatzeko" 124 Hala ere, aurrekoaz gain, Lochek beharrezkoa ikusten du hizkuntzaren zeregin askatzaile hori hizketa ekintza konkretuetan aztertzea —bai orokorrean bai hezkuntzan—, ze hitz egite hutsak ez du besterik gabe gizabanakoa humanizatzen. Esate baterako," hizkuntza errepresiboa —mehatxuan edo gaitzespenean, kalumnian edo bidegabeko epaian agertzen dena— hitz egiteko modu emantzipatzailearen kontrakoa da" 125 Era horretan, bada, gizakiak —eta bereziki hezitzaileak— zaindu egin
|
behar
du bere hizketa, alegia, norbaitek bere buruaren eta besteen askapenaren alde egin nahi badu, egiaz," arau emantzipatzaile" batzuk bete behar ditu hitz egiteko orduan. Gure autoreak, arau horiek direla-eta, zera eskatzen dio adibidez hizketa egokiari:
|
|
|
Hizkuntzaren pedagogiak, azken puntu honetan ikusi bezala, ezinbestean kontsideratu
|
behar
du bere dimentsio etikoa, zeinak funtsean orain arte ikusitako hizkuntzaren antropologia filosofikoaren eta sozio-kulturalaren ekarpenak osatzen dituen. Azken batean, hizkuntza baten ikaskuntza, honela Camps, elkarrekin bizitzen ikastearekin dago zuzen zuzenean lotuta:
|
|
|
Azpimarra dezagun, puntu honekin bukatzeko, hezkuntzak sakon sakonean antropologia filosofikoaren beharra duela, baldin eta hezitzaileak egiaz gizabanakoaren humanizazio prozesuaren pizgarri —eta ez bakarrik lekuko— izan nahi badu. " Hezkuntzaren antropologia", bestela esanda, ezin daiteke" orientazio enpiriko hutseko" planteamendu batean geratu, alderantziz," antropologia pedagogikoak" —Dienelten hitzetan—" filosofikoki legitimatu
|
behar
du bere burua" 37 Kontua da, aipatu bezala, hezitzaileak gizakiaren osotasuna kontsideratu behar duela —berori den eta izan daitekeen horretan—; eta, horregatik, ezinbestekoa dirudi" antropologia erreala" eta" antropologia ideala" bezala ezagutzen direnen arteko loturak onartzea eta indartzea38 Hauxe da, orokorrean, antropologia filosofikoak —arrakasta gehi... Zentzu honetan, gogora ekartzeko modukoa da nola Kantek" antropologiaren" barruan kokatzen dituen bere hiru galdera ezagunak —" zer jakin ahal dut?"," zer egin behar dut?" eta" zer itxaron ahal nezake?" —, horiek beti laugarren galdera bati —" zer da gizakia?" — erreferitzen zaizkion heinean40 Ez dugu ahaztu behar, hala ere," egungo antropologia filosofikoak", Dienelti jarraituz, oso kontuan hartzen dituela" gizakiaren zientzia enpiriko guztiak" 41, hori funtsezkoa delarik hezkuntzaren antropologiarentzat.
|
|
|
Heztea giza errealitate batean esku hartzea den heinean —’hezkuntza’ funtsean ‘heztea’ da, alegia, ez hainbeste ‘izen’ bat baizik eta batez ere ‘aditz’ bat—, hezitzaileak derrigorrean aztertu
|
behar
du bere jardueraren zentzua edota bere ekintzen norabidea. Horrexegatik du hezkuntzak" etikaren" beharra, ze, finean, diziplina filosofiko horren" oinarrizko zeregina" —honela Camps—" justiziaren nozioari buruzko ideiak eskaintzea eta eztabaida sustatzea" da71 Hezkuntzaren dimentsio etikoak, azken batean, jada aipatutako hezkuntzaren izaera teleologikoaren ideia ekartzen digu gogora:
|
|
|
Lehenengoak, jada aipatutakoaren haritik eta Beorleguiren hitzetan," giza naturaren berezko izaera etikoarekin" 72 du zerikusia: " Animaliarekin gertatzen ez den bezala", honela zioen jada Zubirik," gizakiaren bizitza irekia da osaeraz" 73 Gizakia izaki aske eta adimendun bat da —ez dago jaiotzez programatua— eta, horregatik, bere burua egin egin behar du eta erantzukizunez hartu
|
behar
ditu bere erabakiak. Horren haritik, hain zuzen, hitz egiten du Lopez Arangurenek" gizakiaren egiturazko izaera moralaz":
|
|
|
Horrek guztiak, jakina, ondorio zuzena du hezkuntzaren teorian eta praktikan ze, jada ikusi bezala, ezin dugu pertsonalizazio prozesuez edota sozializazio eta enkulturazio prozesuez baino hitz egin. " Hezkuntzak", Fermosoren hitzetan," une bakoitzeko zirkunstantzietara egokitu
|
behar
du bere zeregina, bai ikuspuntu historikotik bai ikuspuntu axiologikotik" 100 Zentzu honetan, beraz, ez dirudi gehiegikeria bat" hezkuntzaren perspektibismoaz" hitz egiteak, hain zuzen Ortega Gassetek berak bere" perspektibismoa" bai maila indibidualean bai maila sozialean planteatzen duen bezalaxe101.
|
|
|
Sartrek dioen bezala: " Kondenaturik gaude aske izatera" 20 Gizakiak gizaki izan nahi badu —bere buruaren jabe izan nahi badu— ezinbestean hartu
|
behar
du bere askatasunaren erantzukizuna. Horregatik dio Fermosok:
|
|
|
Pedagogiak, bestela esanda, ez du nahikoa oinarrizko" etika orokor" edota ohiko" etika profesional" batekin; aldiz, berak —erabaki konkretuak hartzen diren esparru guztietan bezalaxe— nahitaez egin behar du giza ekintzaren inguruko gogoeta sakon eta zabal bat92 Hemen kokatzen da, hain zuzen, Lowischen" erantzukizunerako etika pedagogikoa", zeinak —pertsonen arteko komunikazio zintzoa eta jarrera adeitsua sustatuz—" hiritar aske, ireki, tolerante eta erantzuleak —bai eta gizarte aske, ireki, tolerante eta erantzulea ere— osatzen lagundu nahi duen" 93 Horrekin bukatzeko, ideia bat azpimarratu baino ez dugu egingo: baldin eta hezkuntza oro antropologikoa bada eta antropologia oro etikoa bada, orduan hezkuntzak ezinbestean du zerikusia etikarekin, alegia, nahitaez kontsideratu
|
behar
du bere jardueraren zentzua.
|
|
2008
|
|
|
Horrela, Kanten filosofiak eta erromantizismoak topo egin zuten. Holderlinek, Schellingek eta Hegelek orain, bakoitzak bere modura, printzipio hori aldatu
|
behar
zuten bere proposamen filosofikoa garatzeko. Baina oinarria hor zegoen jadanik.
|
|
2010
|
|
|
Horrek dakar halako erkidegoetan berez dagoen perfektutasunik eza, erkidego horrek ezin duelako giza poztasunik eskaini, gizakiek eskatu bezala. Argiago esateko, erkidego horretako kideek ez diote elkarri laguntzen, eta gizarteak elkarlan hori
|
behar
du bere helburua erdiesteko edo irauteko. Hori dela bide, erkidego horrek erkidego perfektua behar du, zatiak osotasuna behar duen bezala.
|
|
2011
|
|
|
Legein grezierazko aditza aipatutakoan, esan aditza bezala agertu
|
behar
dugu bere itzulpenean; eta komunikazio horren unean, oraintxe aipatu dut nola esatea, eta arlo horretan, zer esaten dugun.
|
|
2012
|
|
|
Surrealistek, aldiz, artearen betiereko unea azpimarratzen dute, eta hori da beraiek beren obretan plasmatu nahi dutena. Amodioa bezala, artea ere munduan gertatzen da eta hor utzi
|
behar
ditu bere aztarnak. Mallarme edo Kafka, literaturan; Schonberg edo Messiaen, musikan; Picasso, pinturan.
|
|
2013
|
|
|
Jeremy Bentham() pentsalari utilitaristaren ustez, ahalik eta handiena den atsegina lortzea da helburu nagusia, bai norberaren bai besteen atsegina. Sartre() filosofo existentzialistak pentsatzen du norberak eraiki
|
behar
duela bere zentzua bere ekintzen bitartez. Peter Singerren arabera, zentzua da ahalegina egitea mundua leku hobea izan dadin.
|
|
|
Ez da inongoa, inondik ez dator, ez doa inora; hots, nondik eta nora doan, berak galdera dauka, eta erantzuna inon ez dago inguruan ipinita. Berak asmatu
|
behar
du bere nongotasuna bezala norakotasuna. Horregatik Naturan ez Nia ikusten du, arrotza;...
|
|
2014
|
|
|
Agian puntu hori hobeto argitu dezakegu Hollywoodeko melodrama on baten (edo txar baten) inguruan hitz eginda. Charles Vidor en Rapsodia ren funtsezko lezioa da maite dugun emakumearen maitasuna jasotzeko gizonak erakutsi
|
behar
duela bera gabe bizirauteko gai dela, nahiago duela bere misioa edo ogibidea emakumea baino. Bat bateko bi lezio daude:
|
|
2021
|
|
|
Bi libertatek elkar onartzea: horrexek izan behar luke zinezko amodioaren oinarria; maitaleetako bakoitzak norbere gisa eta beste gisa bizi
|
behar
luke bere burua: ez batek eta ez besteak ez lioke uko egingo bere transzendentziari, ez batek eta ez besteak ez luke mutilatuko bere burua; biek elkarrekin agerraraziko lituzkete munduan balio batzuk eta xede batzuk.
|
|
|
Ama baino lehen, norbanako burujabea izan behar du emakumeak, bere proiektu eta zerumuga propioekin. Bere kabuz mamitu
|
behar
du bere izatea, ez bere seme alaben bidez: desiratzekoa litzateke, haurraren hobe beharrez, ama pertsona osoa eta mutilatu gabea izatea, bere burua mamitzeko modua aurkituko lukeena lanean eta kolektibitatearekiko harremanean, haurraren bitartez tiranikoki bilatu ordez.
|
|
|
Horretarako, aukera material zehatzak eskaini behar dira. Amaren edo norbanako autonomoaren artean erabaki beharrik izan ez dezan, gizarteak hartu
|
behar
du bere gain umeen zaintza eta heziketa:
|