|
2001
|
|
|
mi, mis, tu, tus, nuestro, nuestros; mon, ma, mes, ton, ta, tes, notre, nos; nire, hire, gure. Badirudi alde hauek guztiek, jabetza, kontzeptu ezberdinak adierazten dituztela.Zergatik erabiltzen dira askoz gutxiago euskaraz inguruko hizkuntzetan baino. Ha venido mi hermano itzuli nahi dugunean, zer esan
|
behar
dugu anaia etorrizait, anaia etorri da ala nire anaia etorri da. Eta zergatik erabiltzen dugueuskaraz plurala, gaztelaniaz singularra erabiltzen den tokian?
|
|
2003
|
|
|
Eta nola heltzen zidan, bada? Zer, arreba txikia zaindu
|
behar
duen anaia zarelakoan ala. Besterik ez nuen behar!
|
|
2009
|
|
|
eta egia, bere egia? esaten ari zitzaion, beraz, baina, anaia aurrean zuen neurrian, bakarrean hartuz gero, gorputz bat beti da gorputz bat, harik eta, beste gorputz baten aurrean, norgehiagoka batean murgiltzen den arte, modurik automatikoenean murgildu ere, oilarraren maila bateko zein besteko nolakotasunak hartuta?, ezinbestean sartua
|
behar
zuen anaiaren aurkako lehian, modu inkontziente batean bazen ere, esaldi harekin zera ere esan nahi balio bezala:
|
|
|
zerbait baino gehiago ere bai! Domingok bere tokia behar zuen eta bere tokia lortuko zuen, noizbait irabazi
|
behar
baitzuen anaiaren errespetua, behin betiko irabazi ere; merezi zuèn zerbait egin nahi zuenez, gainera, ongi pentsatu behar zuen jokaldia, anaia noiz eta nola zirikatu berriro, haren erasoa eragiteko, anaiaren eraso batekin justifika baitzezakeen berak. Domingok, bere kontraerasoa, gurasoen aurrean; esan nahi baita, gauzak garbi ikusi zituenean, itxura egitea erabaki zuela, hura ez zen arren bere ohiko jokabidea:
|
|
|
Damaso ez ezik, beste lau anai arrebak ere berari begira zituen Domingok: Domingo, beraz, zerbait eta norbait zelakoan, harro bezain pozik zegoen, irriak ezpainetan alderik alde utzitako oinatzak lekuko; haren harrotasunak eta haren poztasunak bazuten itzal bat, ordea, Teofilo Mariak ez baitzuen ordura artean ezer esan, eta Domingok beldur
|
behar
baitzuen anaiak arestian bezala erreakzionatuko ez ote zuen, beste oldarraldi batekin; hala, bada, hiru anai arrebek egindako galderari erantzuteko prest zegoen arren, irria ezpainetatik ezabatu eta Teofilo Mariari begiratu zion Domingok: begirada hark bazuen mendekotasunetik zerbait, anaia anaiari baimen eske balebilkio bezala, buruan zuena esateko?, baina bazuen, halaber, errebeldi puntu bat?
|
|
|
nik ez dut hegan egingo, gai ez naizelako, baina zuk ere ez, uzten ez dizugulako; jarraian, baina, Domingori begiratu eta, haren begi hezeetan tristuraren markak irakurri zituenean, hain ziren haiek nabariak, non ez baitzuten hiztegirik ez itzulpen berezirik behar?, errukitu egin zen: izan ere, zergatik jokatu
|
behar
zuen anaiarekin hain joko miserablea eta berekoia, baldin eta harekiko harremanak normaldu bazituen?; ez al zuen berak, bada, Rikardo Lehoibihotz guztiz noblea eredu eta jarraibidetzat hartu?; ez al zuen berak jasoko, bere garaian, orbetarren sortako atalik onena, jauregia eta fabrika: orbetarren lurra, alegia??; eta ez al zen, halatan, zuzena Domingok ere berea jaso nahi izatea, lurrekoari lurra eta airekoari airea?; eta, halere, sentimendu on hura biribiltzen saiatu zen arren, Teofilo Mariak ez zuen biribiltzerik lortu, zer besterik adieraz zezakeen haren begietako betikarak??, airetik baitzetorkion, antza, itzal bat, Domingok pilotatutako balizko abioi batek lurrera proiektatzen zuena eta lurraren gainean zebilena, hemendik hara eta handik hona, mehatxu bat bezala, lurraren begian?
|
|
|
Damaso ez ezik, beste lau anai arrebak ere berari begira zituen Domingok: Domingo, beraz, zerbait eta norbait zelakoan, harro bezain pozik zegoen, irriak ezpainetan alderik alde utzitako oinatzak lekuko; haren harrotasunak eta haren poztasunak bazuten itzal bat, ordea, Teofilo Mariak ez baitzuen ordura artean ezer esan, eta Domingok beldur
|
behar
baitzuen anaiak arestian bezala erreakzionatuko ez ote zuen, beste oldarraldi batekin; hala, bada, hiru anai arrebek egindako galderari erantzuteko prest zegoen arren, irria ezpainetatik ezabatu eta Teofilo Mariari begiratu zion Domingok: begirada hark bazuen mendekotasunetik zerbait –anaia anaiari baimen eske balebilkio bezala, buruan zuena esateko–, baina bazuen, halaber, errebeldi puntu bat... distira moduko bat, alegia, bere baitan eguzkiaren dirdira zeramana, poxpolo batek bere baitan munduko sute guztiak eraman ditzakeen moduan; orduan, baina, Domingoren bakardadeaz jakitun balira bezala, laguntzan etorri zitzaizkion beste hiru anai arrebak –Damaso, Maria Bibiana eta Ada–, haren begiradarekin bat egiteko –bere ekinaldiaren porrotaren ondoren, zegoèn tokian ez balego bezala zegoen Gabino–, hirurek batera so egin baitzioten Teofilo Mariari; hauen soak, haatik, exijentziazkoak ziren eskarizkoak baino gehiago, orduantxe ulertu balute bezala ezen hirurek mende zutela hirurak noiznahi mende zituena; Teofilo Mariak, ondorioz, inguratua sentitu behar zuen, gutxitan bezala sentitu ere, bai kanpotik, lau begi parek begi hesi bat osatzen baitzuten, eta bai barrutik ere, estualdi hartara iritsita aitortu beharrean baitzegoen ezen auzi hartan zerbait arraroa gertatzen ari zela:
|
|
|
horixe egin behar zuen, anaiak sentitzeko moduko zerbait, ez hura hiltzeko adinakoa, bistan da, baina zerbait... zerbait baino gehiago ere bai! Domingok bere tokia behar zuen eta bere tokia lortuko zuen, noizbait irabazi
|
behar
baitzuen anaiaren errespetua, behin betiko irabazi ere; merezi zuèn zerbait egin nahi zuenez, gainera, ongi pentsatu behar zuen jokaldia, anaia noiz eta nola zirikatu berriro, haren erasoa eragiteko, anaiaren eraso batekin justifika baitzezakeen berak –Domingok– bere kontraerasoa, gurasoen aurrean; esan nahi baita, gauzak garbi ikusi zituenean, itxura egitea erabaki zuela, hura ez zen ...
|
|
|
nik ez dut hegan egingo, gai ez naizelako, baina zuk ere ez, uzten ez dizugulako; jarraian, baina, Domingori begiratu eta, haren begi hezeetan tristuraren markak irakurri zituenean –hain ziren haiek nabariak, non ez baitzuten hiztegirik ez itzulpen berezirik behar–, errukitu egin zen: izan ere, zergatik jokatu
|
behar
zuen anaiarekin hain joko miserablea eta berekoia, baldin eta harekiko harremanak normaldu bazituen?; ez al zuen berak, bada, Rikardo Lehoibihotz guztiz noblea eredu eta jarraibidetzat hartu?; ez al zuen berak jasoko, bere garaian, orbetarren sortako atalik onena –jauregia eta fabrika: orbetarren lurra, alegia–?; eta ez al zen, halatan, zuzena Domingok ere berea jaso nahi izatea, lurrekoari lurra eta airekoari airea?; eta, halere, sentimendu on hura biribiltzen saiatu zen arren, Teofilo Mariak ez zuen biribiltzerik lortu –zer besterik adieraz zezakeen haren begietako betikarak? –, airetik baitzetorkion, antza, itzal bat, Domingok pilotatutako balizko abioi batek lurrera proiektatzen zuena eta lurraren gainean zebilena, hemendik hara eta handik hona, mehatxu bat bezala, lurraren begian...
|
|
|
...en besterik erakutsi bizitza osoan– eta egia –bere egia– esaten ari zitzaion, beraz, baina, anaia aurrean zuen neurrian –bakarrean hartuz gero, gorputz bat beti da gorputz bat, harik eta, beste gorputz baten aurrean, norgehiagoka batean murgiltzen den arte, modurik automatikoenean murgildu ere, oilarraren maila bateko zein besteko nolakotasunak hartuta–, ezinbestean sartua
|
behar
zuen anaiaren aurkako lehian, modu inkontziente batean bazen ere... esaldi harekin zera ere esan nahi balio bezala: " Zu goian ibil zaitezke, Domingo, baina ametsak gorago dezake"; bazekien Gabinok, haatik, Domingo zela pelikula hartako heroia, beste anai arreben begietarako bai bederen, bataren eta bestearen asmoen arteko aldea ere halakoa baitzen, Domingok ehunka kiloko zur puska bat gobernatzea amesten baitzuen –errealitate astuna arrano bihurtzea–, eta Gabinok ametsari zerizkiòn edo ametsen mundua zeharkatzen zutèn burbuilatxoekin jolastea.
|
|
2010
|
|
|
IMANOL. (KANDIDOri) Oporrak hartzeko konbentzitu
|
behar
duk anaia.
|
|
2011
|
|
|
Izarok ahal duena egin du, ia denok bezala, ez du inor hil, tira, ez beste inork baino gehiago eta inor ez zuzenean. Neure anaiari hira uneak sortzen dizkiot elkartzen garen bakoitzean, Izarok baretzen dituenak; gogorarazten dit ulertu egin
|
behar
dudala anaia, gogorarazten dit putaseme horien erruz pasa duen guztia. Berriro diot ez dudala harremanik ikusten esaten ari naizenarekin.
|
|
2015
|
|
|
Eta jendeari, agidanean, ez zitzaion gustatzen tipi tapa, astiro baina egoskor, beraiek egiten zituzten gauza berberak egiteko modua zuela ikusteak. Zertarako behar duk hik mobil bat, aurpegiratu zioten komunera joateko ere telefonoa hartu
|
behar
zuten anaiek. Amorrua eman zion, baina ez zuen ezer esan, zertarako.
|
|
|
Besteren atsekabe eta nahigabeak norberarenen kontsolagarri edo gozagarri izan ohi direla ez da kontu berria, eta Lucecitari ez zitzaion halakorik falta. Horrenbeste jakin
|
behar
zuen anaiak, alegia, bere miserien nolabaiteko gozagarria bilatzen zuela jendeak telenobeletan, horregatik zutela horrenbesteko arrakasta herrialde pobreetan, bera bizi zen Ekuador hartan, esate baterako; ongi jabetua egon behar zuen erabat ulergarria zela premiarik larrienak asetzen ere aski lan zuen jende hark errealitatetik ihes egin nahi izatea. Gaixoak bezala.
|
|
2017
|
|
|
hire gain, hire gain, hire gain... Nola hartu
|
behar
nituen anaiaren azken hitzak. Aholku edo kontseilu gisa?
|
|
|
Iratzargailu barik, beraz, nirekin hainbat egun igaro
|
behar
zuen anaiak eguerdiko itsasontzian etorri behar zuelako eta ez lehenago; ondorioz, hiri txikiek ematen duten lasaitasunarekin hartu nuen esnatzea; azken batean, ez al genuen bada aski asti izango dena elkarrekin ikusteko?
|
|
2018
|
|
|
Zein ezaugarri
|
behar
ditu anaia, neba, arreba edo ahizpa perfektuak?
|
|
2022
|
|
|
Baxarrek oftalmologia ikasi zuen, eta gazte teknologiazale arrunt baten bizimodua zeraman Londresen. 28 urte zituela, baina, aitaren oinordeko
|
behar
zuen anaia auto istripuz hil zen; Baxarrek, Siriara itzuli, eta karrera militarrari ekin zion. Handik sei urtera aita hil zenean, presidenteak 40 urte izateko baldintza ere aldatu behar izan zuten:
|
|
2023
|
|
|
Thoreau eta Walden aipatzen dira naturara itzultzearen eredu gisa; Sophie Thoreauk ere, anaiaren lanen editoreak, egin omen zuen meriturik, asko lagundu baitzion etxeko heroiari; beharbada etxeko heroiaren gorabeherak jasan eta bideratzeak adimen zorrotzagoa eskatzen zuen, zuzenean etxola batean bakartzeak baino. Bejondeinala, Sophie; hik izan
|
behar
huke anaia baino heroiago, baina eroa heroi.
|