|
2008
|
|
|
Lehenengo izena, hots Sesenco, Antistius en cognomen> gisa hartu
|
behar
dena, edozein euskaldunentzat Lergako Ummesahar> hura bezain ulergarria da. Bai akitaniar onomastikan eta baita Erdi Arokoan ere oso normala den co> atzizkia aurkitzen dugu hemen zezen> animalia izenari loturik diminutiboa eratzeko asmoz.
|
|
|
Bainan hemen erran
|
behar
dena hauxe da: pilota mundu bat zela apez hori bera berekilakoekin, oroitzapen kondari xarmegarria gainerat, eta pilota bizi arazten zuela berak bezala besteekin.
|
|
|
Gure hizkuntza ez baita flexiboa, eranslea baino. Bestalde, argi utzi behar Humboldt-ek esan zuenez, ez dagoela hizkuntzarik tipo batekoa edo bestekoa, hutsik, denik eta kontuan hartu
|
behar
dena da zein den joera nagusia. hizkuntzen gramatikan.
|
|
|
paratutako koplak maitasun sakratura erakartzeko bide ditu Etxeparek: egin behar ez dena erakutsiz, egin
|
behar
denera erakartzea du jomuga6.
|
|
|
Andre Mariari buruzko lekzioa eratzeko azalpenak eta etsenpluak elkar tzen ditu. Egin
|
behar
dena adieraztea azalpenetara mugatu eta egin behar ez dena darama etsenpluetara. Mundu ezagunaz, gizakiak bizi duenaz baliatuz,
|
|
|
Garoa, Kresala> baino gorago ezartzen du oraindik Lhandek, gehituz hura dela euskaraz sekula egin den eleberri hoberena, idazle gazteentzat eredugarri bezala gelditu
|
beharra
dena.
|
|
|
hizkera zaindua, maila jasokoa, erabili
|
behar
denerako direla, irratitelebistetako berri emanaldietarako, jendaurreko hitzaldietarako, eskolako azalpenetarako eta horien antzeko egoeretarako.
|
|
2010
|
|
|
Sermoian bada pertsuasio deklarazio ixil gorde bat, inferentziaz edo ostensioz (Sperber & Wilson 1994 [1986]) atera
|
behar
dena. Indarra jartzen da informazioen transmisioa modu eraginkorrean egiteko.
|
|
2013
|
|
|
Orai orok hartua dute. Agian Jainkoak lagunduko gaitu ondoko egunetan ere,
|
behar
denaren jasaiten! 1767
|
|
|
Hiriart Urrutiren ustez, kontua zen herri ttipi batean bizi ziren haurrak ez zirela beste herri batera igorri behar, nahiz eta Euskal Herrian izan. Baina bereziki azpimarratu
|
behar
dena da haur horien hezkuntza giristinoa bermatzeko kezka zeukala.
|
|
|
Orai orok hartua dute. Agian Jainkoak lagunduko gaitu ondoko egunetan ere,
|
behar
denaren jasaiten! 1518
|
|
|
ikusiko dute nor den nausi airetan. Bardin bardina nausituko gare lurrean, baldin hortako
|
behar
dena egiten badugu. Hori hola da zure semeak bertzerik baderasa ere, andere Kattalin Bezkoitzekoa.
|
|
|
Probek lana, lanik gabe edo lan gutiz bizi zirena bere izaite gochoa, orok oro utz eta loth, hala
|
behar
denaz geroz, zinkurinarik gabe, gizonki, gerlarako bideari.1606
|
|
2016
|
|
|
Ondorioz, eta garai honen bilana egiten badugu agertzen zaigu, gehienbat antzerkien aipamena egiten dela Aintzina aldizkarian. Behin euskaldunez trufa egiten duten antzerkiekin bukatu
|
behar
denaren aipamena dugu. Horrek soka luzea emanen du.
|
|
|
Ez da urthe baten gainean gelditu behar. Behar da kartsuki segitu egin lanaz kontent izan gabe egiten ahal eta egin
|
behar
denari behatuz.524
|
|
|
Antonio Arza Alberdik() Donostiako Euskal Erria aldizkarian parte hartu zuen, 1880an Jose de Manterolak sortua, garai hartako berpizte kulturalaren mugimenduan kokatu
|
behar
dena.
|
|
2021
|
|
|
Euskara estandarrean asko hedatu da go atzizkiaren bidez multzokari balioko izen eratorriak sortzeko joera (biztanlego, entzulego, irakaslego eta abar), baina go atzizkiak ez du halako baliorik izan literatura tradizioan (§ 4.1.4). Horren ordez, azpisail honetako eria atzizkia gomendatu du Euskaltzaindiak multzokaria adierazi
|
behar
denerako. Nolanahi ere, oro har, euskaraz literatura tradizioan askotan plurala erabili izan da izen multzokariaren ordez.
|
|
|
Nola pentsa dezakezu, Antonio bihotzekoa, zutaz ahaztu naizela? (Mitxelena); Ikusi dugu zelan dakizun sinestu
|
behar
dena (Kardaberaz).
|
|
|
34.10e Beste batzuetan, ekintza nagusia burutzeko baldintza bat jartzen da, geroaldian bete
|
behar
dena: Emango dizut, bihar itzultzekotan; Urrunera ez joatekotan, segi jolasera!
|
|
|
Adizki jokatuarekin eginak dira" netik... { ra ∼ en buruan}" formak (sartu zenetik gutxira; joan zenetik bi egunen buruan) eta ne (ra) ko prospektiboa(
|
behar
denerako).
|
|
|
Forma hauen oinarrian eta enklitikoa duen tu eta forma dago, emendiozko juntaduratik bereizi
|
behar
dena. Argi ikus daiteke hori ondoko perpaus bi hauek alderatuta:
|
|
|
Bai ez kontrastea adieraziz ere erabil daiteke, beste helburuzko nahiz kausazko perpausekin edo bestelako sintagmekin: Jainkoa zerbitzatzeko
|
behar
dena emango dizut, eta ez gehiago: eta hori ere ez zuri gustu emateagatik, ezpada Jainkoak agintzen, ta nahi duena egiteagatik (Kardaberaz); Beltzak zanpatu zuen; baina ez dirua kentzeagatik[...], iruzur egin zigulakotz baizik (Izeta); Diktadura garaian jende askok errebindikazio politikorako gune zelako jotzen zuen antzokietara, ez antzerkia ikusteagatik (Argia).
|
|
|
XIX. mendera arte erabilia, gerora urrituz joan ziren" amoreagatik (eta)+ subjuntibo" formaren agerraldiak euskara idatzian, XX. mendeko idazle batzuek erabiltzen badute ere —eta espletiboarekin beti9—: Juje justuaren aitzinean agertzen garenean gure eskuak beteak izan daitezela orai artio bildu fruituez,[...] amoreagatik eta gure saria izan dadin handia eta ederra (Baionako katixima); Egizue bada
|
behar
dena, amoreagatik eta dohatsu izan gaitezen (Lafitte).
|
|
|
Aitzitik, ezezkoa eta baiezkoa beste galdegai batzuen gainean daude eraikiak eta haiei dagozkie. Jaiki
|
behar
dena alaba ez dela esaten zaigu hor, ama dela. Hura dela pentsa dezake, beharbada, norbaitek, eta haren ustea ‘zuzendu’ egiten du perpausak.
|
|
|
Gogoan hartu
|
behar
dena hau da: diskurtso markatzailea ez dela agertzen galdegai den sintagmaren eta aditzaren artean.
|
|
2022
|
|
|
Bena barbera dügün deit/
|
behar
dena dezan egin.
|