|
2008
|
|
|
Ausardia faltaren adibide nabarmenena Ibarrola zutabearen jokaera dugu. Izan ere, Maroto, Albertia eta pinudia hartu ondoren ez ziren gehiago mugitu, nahiz eta inguru horretako borroketan kemen handia erakutsi42 Cueto-k Legutio eta Gasteiz arteko errepidea mozteko aukera izan zuen eta ez zuen
|
behar
bezala aprobetxatu. Are gehiago, Legutioren aurkako eraso zuzenek helburuak ez lortzeaz gain, ehunka hildako eta zauritu ekarri zituzten.
|
|
2009
|
|
|
Itz zenbakera idatzizkoakin
|
bear
bezela alka, tzeko eratu diran itz be, ietako batzuk auetxek dira, ogei, ren ordez beamar?, ogeitamar, en ordez iruramar, beogei?, ren ordez laramar...
|
|
|
Irakurketa horiek berresten dute aldekotasuna ez datorrela bat Gasteizko Legebiltzarreko posizio sendo, trinko eta egonkorrekin. Ikerketa gehiago behar dira gaur gaurkoz euskal herritarrek AHTren inguruan dituzten iritziak
|
behar
bezala ulertzeko. Nolanahi den, anbiguotasuna mantentzeak instituzioei mesede egiten die:
|
|
|
«herria» erakunde eta gizarte zibila den aldetik, Nafarroako erresumaren eta erregeen legeen menpean, edo «herria» erakunde eta gizarte eklesiastikoa den aldetik («kristau herria», alegia), Iruñeko elizbarrutiaren eta apezpikuen legeen menpean. Errealitate hau argitzeko eta
|
behar
bezala ulertzeko oso adibide egokia dugu 1995eko azaroaren 18an Teruelgo Probintzia Auzitegian izandako auzia («en que se cuestiona si la propiedad de un templo construido en el siglo XVII corresponde al Ayuntamiento o a la Iglesia») eta Auzitegiak emandako sententzia8.
|
|
|
Beste erakunde bat aipa dezagun horretaz
|
behar
bezala hitz egin ahal izateko: patronatua.
|
|
|
udalen ardurapean daude eta ondasun higiezinei buruzko erreferentziak (zentsuak, salmentak, hipotekak edo maiorazkoak) jasotzeko erabiltzen dira. Bereziki, zergak kobratzeko bidetik garatu zen legeria eta espezializazioa, eta, horregatik, sistemak ondasunen gainean ezarritako zamen berri ematen bazuen ere, ez zuen jabetza eskubidea
|
behar
bezala bermatzen, ez eta finkaren deskribapen zehatza ematen ere. Kontuan izan behar da sistema horretan publizitatea edukitza bidez egiten zela.
|
|
|
Beste horrenbeste esan daiteke natura gune eta parkeak berreskuratzeaz eta baloratzeaz ere. Denon kontzientzia ekologikoari eta sortzen ari garen kutsadurari esker, gero eta begirune handiagoa diogu naturari eta gero eta gehiago kezkatzen gaitu
|
behar
bezala zaintzeak.
|
|
|
Burgesia eta aristokrazia gaitzesten dutenen iritziz botere publikoa eta erakunde handiak ezin dira ondare ondasun guztiez arduratu eta kezkatu; ez daukate ondasun horiek
|
behar
bezala gordetzeko adina baliabide, eta hobeto zainduta eta gordeta daude, jabeengandik eta erabiltzaileengandik zenbat eta gertuago eta hurbilago egon. Hala, ondare erlijiosoa zibila baino hobeto gorde da, neurri handi batean, eliztarren eskuetan eta hurbil egoteagatik.
|
|
2011
|
|
|
Kognizio sozialen arloan gabezia handia du nortasun antisozialaren nahastea duenak. Haren estilo kognitiboak ez ditu integratzen
|
behar
bezala gizarteko ohiturak eta arauak.
|
|
2012
|
|
|
1 Sarritan aipatua, aurkeztua eta gutxiagotan
|
behar
bezala ikertua izan den taldeetako bat GAUR izeneko sortzaileen inguruan antolatu izan da. 1966 urtean sortua, Oteiza, Chillida eta Basterretxeak parte hartu zuten bertan beste artista ezagun batzuen artean.
|
|
|
Lan honen helburua zen gure intuizioak frogatzea, eta ikusi dugu gizartealdagai batzuetan emaitzak koherenteak izan direla eta beste batzuetan ez. Beraz, gure intuizioak batzuetan fidagarriak izan dira, eta beste batzuetan ez edo, bederen, ez dugu
|
behar
bezala asmatu intuizio horiek probatzen. Segur aski, hizkuntzaren eta garunaren mekanismoak konplexuegiak dira, gizarte aldagaietan egin ditugun eragiketa sinpleen bidez aztertzeko.
|
|
|
Orain arte People First Languageren zentzua eta nahia aztertu ditugu. Segidan, nola hizkuntza ez sexistaren konbentzioak, hala People First Language, ezgaitasunaren auzia
|
behar
bezala konpontzeko biak ala biak antzu geratu direla ikusiko dugu, bi adibideren analisiaren bitartez. Bata Guía para un uso no discriminatorio del lenguaje en las mujeres con discapacidad argitalpenetik aterata dago, eta, bestea, 2007ko ONCEren iragarki bat da; bietan zorigaitzaren mezua azaltzen da, nahiz People First Languageren eta hizkuntza ez sexistaren konbentzioetara moldatuta dauden.
|
|
|
Liburuotan badago hitzaurrea, eta horretan ikasleari gomendioak ematen zaizkio: «Prozesu hori
|
behar
bezala garatzeko, beharrezkoa izango duzu batetik, irakaslearen laguntza eta, bestetik, zeure lana eta ahalegina».
|
|
|
Pragmatismo horrek erakarri du problemak ebazteari buruzko alderdia edo egoeren ikasketari buruzkoa
|
behar
bezala jasota ez egotea. Testuliburuek elkarren antz handia dute, eta ideia eta planteamendu berriztatzaile gutxi.
|
|
|
Jada ez dago zertan sadikoa izan boterea izateko, menderatu zein pairatzaile egoeratik ere sadikoak bezala erresuminari irtenbidea eman diezaiokeelako. Sadikoak ere ulertu du itxurak egin behar dituela, autoritate ororekiko zabaldu den mesfidantzagatik, eta hobe dela menderatu gisa agertzea boterea
|
behar
bezala erabili nahi badu. Goiak eta beheak ez dute Modernitatean zuten garrantzia, horrezkero.
|
|
2013
|
|
|
Erregimen fiskala sinplifikatzea eta sozietateak berak, sozietate kooperatibo izaera izateagatik? zergak ordaintzea, eskakizun formalak
|
behar
bezala betetzea erraztuko luke.
|
|
|
(15) Eta azkenean,
|
behar
bezala, onek daramate saria, diruaren ordez kontzientzia garbia besterik bada ere. Izan ere, nork ukatuko??
|
|
|
enpresaren kudeaketa taktiko eta operatiboari begira prestatutako kontabilitatea. Informazio adierazgarri, esanguratsu eta egokia
|
behar
bezala iragazi, analizatu eta interpretatuta, zuzendaritza maila desberdinetan aurkezten dena, hartu behar dituzten erabakietan laguntzeko. Kudeaketa kontabilitatearen barnean, kostuen kontabilitatea eta aurrekontuen kontabilitatea barnebilduko ditugu.
|
|
|
Enpresa batzuek. Mixer Irusoin, kasu? sistema informatizatu propio diseinatuak ezarri dituzte eginkizun horretarako, baina, hala eta guztiz ere, egokitzaileak marka batzuk ezarri behar ditu gidoian, bikoizketa etxeko programa informatikoaren bitartez
|
behar
bezala zati ditzaten takeak. Lan horrek garrantzi handia dauka, ez bakarrik produkzioa eta bikoizketa aretoak antolatzeko orduan; izan ere, bikoizleen diru sarien neurria da, takeko kobratzen baitute.
|
|
|
...gizarte adierazpideak herritar euskaldunak argipide eta politikan lehen lehen mailako bide direnez eratzen dira, eta bai hezkuntzarekiko eta euskal kulturaren suztapen eta zabalkundearekiko gure erapidetzaren oinarrizko lankidetasun tresna direnez ere, euskeraren suztapena eta sabalkundea bereziki kontutan izanik eta, hori guzti hori, Autonomia Elkarte honetako herritarren eskubide eta iareipideak
|
behar
bezala egiteratzeko eustazpi eta oinarri (sic) (Eusko Legebiltzarra, 1982: 2 paragrafoa).
|
|
|
Botere banaketa ez zen, gainera, oso garbia eta demokratikoa: botere legegileak ezin zuen botere exekutiboa
|
behar
bezala kontrolatu, ez zegoen eta, esaterako, konfiantza botorik edo zentsura moziorik.
|
|
|
Tenpluan barrena egiten duen ibilaldian ez dago bakarrik Midori. Adiskide bat du alboan une oro eta poltsa daramakio makuluekin
|
behar
bezala molda dadin. Alta, zuzendariak lagunartetik isolatzen du Midori.
|
|
|
Pena da. Izan ere, dokumental zati erakargarri horrek?
|
behar
bezala garatua izan balitz, gure obsesioen alde ilunari buruzko gogoeta interesgarria sorraraz zezakeen.
|
|
|
Horixe da, hein batean, DHE elkarteak sortu zenean begiz jotako helburua; alegia, «duin hiltzeko behatoki bat» eratzeko proiektua. Komeni baita gogoratzea sedazioaren praktika, esaterako, zuzenbidezkoa dela, eta delitua egitea dela gaixoak edota haren ordekari legalek
|
behar
bezala zehaztutako nahia ez betetzea.
|
|
|
alderantzizko hipoteka eta etxea saltzea() nahiz eta erabiltzeko eskubidea mantendu (usus fructus). Horrez gain, litzateke etxebizitza saltzeak eragindako plusbaliaren tratamendu fiskala gainbegiratzea, horren helburua, egiaz, mendekotasunaren kostuari aurre egitea bada, eta, kontuan izanda, sektore publikotik ez dela, pertsonala baino sozialagoa den premia hori,
|
behar
bezala asetzen (utzikeria da nagusi).
|
|
|
Bowlbyren ustez, lotura afektiboak oinarrizko beharrizanak dira eta horiek
|
behar
bezala asetzen ez direnean, arazoak sortzen dira. Hala, 1969an, Bowlbyk atxikimenduari buruzko teoria proposatu zuen.
|
|
2015
|
|
|
Egoera horietan, presak agintzen du. Datuak, sarritan, ez dira
|
behar
bezala egiaztatzen. Alde horretatik, oso baliagarriak dira Silvermanek (2014) kaleratu duen Verification Handbook liburuan ematen dituen aholkuak eta erreferentziak.
|
|
|
Eduki analisia Gizarte Zientzietan erabiltzen den ikerketa tekniketako bat da. Jendarteko erakunde, elkarte, instituzio edo pertsonen eguneroko harremanetan sortzen den material komunikatzailea ikertu eta
|
behar
bezala ulertzea du helburu (Juaristi, 2003: 215).
|
|
|
– Zuzkidurak «fundazioaren helburuak betetzeko egokia eta nahikoa izan behar du»,
|
behar
bezala betetzea ziurtatzeko. Hasieran, 12/ 1994 Legean, «lehenengo jarduketa programa garatzeko» nahikoa izan behar zuen.
|
|
|
d) Patronatuaren irudiari dagokionez, gaur egun, osatzen duten pertsonek behar besteko gaitasuna eta ezagutzak izan behar dituzte fundazioa
|
behar
bezala kudeatu ahal izateko. Orain artekoan, kontzeptua oso antzekoa da aurreko Legearen 13.c artikuluan ezarritakoarekin alderatuta («fundazioaren gobernu organoko kideek[?] ordezkari leial baten arretaz bete behar dute kargua».
|
|
|
Beharrezkoa zen Estatuko sistema juridikoan azken urteetan zuzenbide konparatuan garatu ziren eta gure herrialdean fundazioen fenomenoa indartzeko balio izan zezaketen esperientzia berritzaile batzuk barne hartzea. Bestalde, erakundeen eskariei erantzuteko erreforma, interes publikoarentzako abantaila argirik ekarri gabe fundazioen jarduera
|
behar
bezala gauzatzea zailtzen zuten aurreko erregulazioaren zenbait zorroztasun gainditzeko zentzu orokorrean: administrazio izapideak sinplifikatzea, Protektoratuaren kontrol ekintzak murriztea, Patronatuaren antolaketa eta funtzionamendu araubidearen erreforma, etab.
|
|
2016
|
|
|
Testuinguru horretan eskola bihurtzen da gizarte arauek aurreikusten dutena
|
behar
bezala ote doan ikusteko behaketa leku ezin hobea. Eskolak gizartean betetzen duen funtzio erreproduktiboaren ikusmiratik, estandarrera egokitzeko eskola haurrak eduki lezakeen arazoa atzematen denean, arazoaren gaineko begirada«biomedikoa»4 da maizen gizarte honek hobetsiko duena, lehiakortasunari eta arrakastari bakarrik lekua egiten dakien ereduari jarraikiz.
|
|
|
Nolanahi ere, espetxe sistemak emakumeengan gauzatzen duen kontrol handiagoa
|
behar
bezala ulertzeko, langileek haiei buruz dituzten iritzietan edota pertzepzioetan sakontzea ezinbestekoa da; horiek, halabeharrez, haiekin erlazionatzeko duten moduan berebiziko eragina izanik. Hala, elkarrizketatuek esandakoari erreparatzen badiogu, argi hauteman dezakegu, funtzionarioen gehiengoaren ustez, emakumeekin lan egitea gizonekin egitea baino okerragoa dela.
|
|
|
Izan ere, askok medikazioa hartzeari ezezko biribila eman diote edo euren kontura utzi diote hartzeari, fuerteegia delakoan edota albo ondorio kaltegarriak dituelakoan. Oro har, bai psikofarmakoak hartu dituztenen bai hartu ez dituztenen artean, gehienek uste dute medikazioa gehiegizkoa dela eta ez dela
|
behar
bezala gainbegiratzen. Halaber, batzuen batzuek gogor salatzen dute espetxe sistemak presoak hutseratzeko nahiz kontrolatzeko erabiltzen duela.
|
|
|
Lanaren emaitzak aztertuz, hizkuntza batean edo bestean ikastean ezberdintasun gutxi batzuk agertzen direla frogatzen da, zergatiak edota arrazoiak zeintzuk diren modu zuzenean ezagutu gabe. Eraginaren zergatiak
|
behar
bezala argitzeko, ikasleekin elkarrizketa egituratuak antolatu ditugu, batez ere, irakasleen ondorengo usteak betetzen diren egiaztatzeko:
|
|
2019
|
|
|
Lurralde jakin batean denboran zehar txandakatzen diren giza okupazioak ez daude, hortaz, elkarrengandik isolatuta, bilakaera ekologiko komun baten parte diren heinean. Prozesu hauen konplexutasuna aintzat hartzea eta
|
behar
bezala ikertzea funtsezkoa da egungo paisaia kulturalen sakontasun historikoa ulertzeko, haien formazioan eragin duten faktore desberdinak identifikatzeko eta haien ondare balioak modu eraginkorrean kudeatzeko.
|
|
2020
|
|
|
Nabarmena da Haur Hezkuntzan gertatzen diren infantilizazioa(% 4,5), erasoak eta indarkeria justifikatzen direla. Hau da, Haur Hezkuntzan ez da ezer gertatzen oso gazteak baitira, beraz binarismoaren inguruko hausnarketa bat ez da beharrezkoa, ez zaio gaiari berariazko garrantzirik ematen, ez denean nabarmena ez zaio gaiari
|
behar
bezala eusten.
|
|
|
Kontrolak ugariak izaten ziren, Zestoako 1483ko ordenantza batek argi uzten duen moduan: " mandamos que el preçio de las libras de las candelas cuando debe aver en cada tienpo sea esaminado con los nuestros ofiçiales" 89 Hiribildu askotan kandelak
|
behar
bezala ez egiteagatik zigortuak izan ziren emakumeei buruzko zenbait berri daude. Adibidez, 1515ean Bizkaiko korrejidoreak Lekeitio bisitatu zuenean, Toda kandelagileari 200 marabediko isuna ezarri zion kandela txikiegiak edukitzeagatik bere dendan90 1519an berdin egin zuen Teresa Plazakoarekin, kandelak egitean ur apur bat botatzen baitzuen moldean, bai eta Joan Lopez Jausolokoaren eta Maria Martinezen dendan, eta Toda Puertokoarenean ere91.
|
|
|
Moja sartzea ekonomikoki ondo kokatutako familietako kideen esku egon zen bakarrik, komentuak botere feudalaren aurpegietako bat zirelako (Coelho, 2006). Esaterako, XV. mendearen erdialdean Barriako monasterio zistertarreko abadesa Mentzia Gebarakoa izan zen, Oñatiko kondeen alaba104 Mojen eginkizun nagusia zen komentuko kaperan apaizek kultu zerbitzuak
|
behar
bezala eman zitzaten kontrolatzea, batetik: mezak, hiletak, hilobiraketak...
|
|
|
Hasteko, 236/ 2015 Dekretuak zera adierazten digu: " Konpetentzia da ikaskuntzaeta hezkuntza etapa bakoitzeko eduki propioak modu integratuan aplikatzeko gaitasuna, jarduerak
|
behar
bezala egitea eta arazo konplexuak modu eraginkorrean ebaztea helburu dituena". Beharrezkoak dira, ezinbestean, pertsona orok behar ditugu eta geure burua" errealizatzeko, garatzeko, herritar aktiboak izateko, gizarteratzeko eta lan egiteko".
|
|
2021
|
|
|
Arlo honetan hain ohikoak diren arrisku biologikoak eta kimikoak saihestu daitezke honako neurriak hartuz (UGT Region de Murcia): Txertoa jartzea. Eskuak garbitzea lanaldiaren hasieran eta amaieran, eta infekzioa duten materialekin harremana izan ondoren. ...o eskuoihal edo behin erabiltzen direnekin lehortuko dira. Lan eremuan ez jatea, edatea, apaintzea edo erretzea. Eskularruak, maskarak, batak eta begien babesa erabiltzea. Orratzak eta xiringak erabiltzerakoan neurri zorrotzak hartzea, baita garbiketa egitean ere. Zorrotzak diren objektuak edukiontzi egokietan gordetzea segurtasunestalkiarekin garraiatzean galerak ekiditeko. Tresnak eta gainazalak
|
behar
bezala esterilizatu eta desinfektatzea. Hondakina behar bezala botatzea. Istripuen berri ahalik eta azkarren ematea eta dagokion protokoloari jarraitzea.
|
|
|
Arlo honetan hain ohikoak diren arrisku biologikoak eta kimikoak saihestu daitezke honako neurriak hartuz (UGT Region de Murcia): Txertoa jartzea. Eskuak garbitzea lanaldiaren hasieran eta amaieran, eta infekzioa duten materialekin harremana izan ondoren. ...a. Lan eremuan ez jatea, edatea, apaintzea edo erretzea. Eskularruak, maskarak, batak eta begien babesa erabiltzea. Orratzak eta xiringak erabiltzerakoan neurri zorrotzak hartzea, baita garbiketa egitean ere. Zorrotzak diren objektuak edukiontzi egokietan gordetzea segurtasunestalkiarekin garraiatzean galerak ekiditeko. Tresnak eta gainazalak behar bezala esterilizatu eta desinfektatzea. Hondakina
|
behar
bezala botatzea. Istripuen berri ahalik eta azkarren ematea eta dagokion protokoloari jarraitzea.
|
|
2022
|
|
|
2 Koopmans ek berrogeita lau zenbatuko ditu Dynamic of Contention (2001) lanean. Horrek ad hoc egindako mekanismoen sentsazioa areagotzeaz gain, haien sailkatze eta ordenatzea nabarmen zailtzen du, batzuei edo besteei garrantzia zergatik ematen zaien
|
behar
bezala argitu gabe.
|
|
|
4) Familiaren eta haurren gaien antolaketari eta jaiotzatasaren kontrolari buruzko erabakiak hartzeari buruz elkarri galdetzea. 5) Guraso eta ahaide biek tratu ona izatea, bata bestearen ezkontzarako debekatuta dagoen mailan, eta haiek errespetatu, bisitatu eta
|
behar
bezala bisitatzea. 6) Bien arteko oinordetza eskubidea".
|
|
|
Ez dakigu, baina, hori noiz izan zen. Bitxikeria gisa, desagun Larramendi ez bide zela frantsesez
|
behar
bezala mintzatzeko gai, ezta Bela gaztelaniaz ere, baina euskarara jo zutenean, Gipuzkoakora lehenak eta Zuberoakora bigarrenak, elkar ongi aditu ezinik, latinera jo behar izan zutela13 Hala kontatzen du Belak afera14:
|
|
2023
|
|
|
beharreko ekintza, jokabide eta
|
behar
bezala jokatzeko behar diren ezaugarrien artean (Rey, 2000).
|