|
2001
|
|
|
Euskara sukalde txokoan dirauen bitartean eta euskal kultura folklore hutsa (aurreskua eta aizkolariak) baino ez bada, euskaltasuna gorde eta lausengatu
|
behar den
fenomenoa da; Estatu Batuetako erreserbetako larrugorriak bezala, turistei erakusteko bitxikeria da. Alabaina, euskara supazterretik ateratzen hasten denean eta alor komunikatibo berriak hartzen dituenean, hizkuntza moderno izatera pasatzen da, museoko erakusgai izatetik haratago.
|
|
2004
|
|
|
Beraz, XX. mendeko zenbail filosofok zein biologok biologia zientzia autonomoadela pentsatu dute, hau da, biologiaren kontzeptuak eta azalpenak ezin direla fisikaramurriztu, azaldu
|
behar diren
fenomenoak osagaien mailakoak baino goragokoak direlakoaskotan, eta, biologian, historiak (eboluzioak) zeresan handia dueiako (fisika klasikoan ezbezala). Biologiaren autonomiaren azpian dagoen ideia honako hau da:
|
|
2009
|
|
|
Egia da globalizazioak handiak-edo omen diren hizkuntzak indartuko dituela, komunikazio globalaren premiak hartaratuta; baina globalizazioak guztientzako lekua ere egin dezake, eta, alde horretatik begiratuta, aukera moduan baliatu
|
behar dugun
fenomenoa da, aniztasunaren onuragarritasuna gero eta irmoago errotzeko mundu zabalean zehar. Izan ere, atal honen hasieran esanda geratu denez, berezkoa du globalizazioak unibertsaltasuna, eta unibertsaltasunak beharrezkoa du aniztasuna, unibertsaltasunaren etsaia ez baita partikulartasuna, uniformetasuna baizik.
|
|
2010
|
|
|
" horrek esan nahi du hizkuntza politika hori gaztelaniaren morroi dela eta ez duela balio euskara indartzeko", diote mutur batetik;" horrek erakusten du herritarrek ez dutela horrenbeste euskara nahi, hizkuntza politika nazionalisten luxu bat eta inposizio bat dela, dirua alferrik gastatzea", diote beste muturretik. paradoxikoa ez bada, gero! ...karra— ezagutzaren neurri berean ez gehitzea erabilera. adibidez, euskara eskolan ikasi duten haurrek (ezagutzaren estatistika gizentzen duten horiek) nekez erabiliko dute euskara gaztelania baino ez dakiten gurasoekin (erabileraren estatistika ezin gizendu). normala izateak ez gaitu, ordea, lasaitu eta arazo edo muga horri bizkarra erakustera eraman behar; hori baita, ezbairik gabe, arduratu
|
behar gaituen
fenomenoetariko bat, ez txikiena. euskara biziberritzeko prozesuak dituen muga sozial estrukturalen artean erabilerari dagozkionak daude. eta horien artean bada bat, maiz asko oharkabean izaten duguna baina gaurko euskal herrian berebiziko garrantzia duena erabilerari begira: hiztunaren ezagutza maila. esana dugu gaurko elebidunen artean asko direla euskaldun berriak edo euskara bigarren hizkuntza (l2) dutenak, batez ere gazteen artean.
|
|
|
esan zigun gero; Pagoaga gure etxetik kilometro batzuetara zegoen, egia esan, baina amak halaxe eman zigun berria, Pagoaga etxetik pauso batera bagenu bezala: sinetsi ere, hala sinesten zuen, zalantzarik ez, hain zituen begiak distira berezi batek hartuak, nondik suzko esperantza bat zen mintzo; edo amak bere jaioterria zuen buruan, ausaz, Pagoagatik bertan samar zegoena, hori ere baliteke; berdin da; amak, izan ere, buruan
|
behar zuen
fenomeno miraritsuen zerrenda: Catherine Labouré, La Salette, Lourdes, Limpias, Piedramillera, Mendigorria. Pagoagako agerketen bezperan izan ziren Mendigorriakoak, ekainaren 4an, oker ez banago?, zerua eta zerukoen agerpenak gero eta hurbilago:
|
|
|
Kausa anitzeko ereduari jarraituz (Heise, 1998; Heise eta García-Moreno, 2003; Sanmartín, Farnós, Capel eta Molina, 2000; UNICEF, 2000), etorkizuneko heziketari begira, emakumeen aurkako indarkeria fenomeno konplexu bat dela adieraztea da helburu. Jakinarazi
|
behar da
fenomeno hau ezin dela isolatua den zerbait bezala ulertu, ezaugarri indibidual, sozial eta bikotearen testuinguru baten elkarrekintzan gertatzen den fenomeno korapilatsu bat bezala baizik.
|
|
|
Etxetik pauso batera!" esan zigun gero; Pagoaga gure etxetik kilometro batzuetara zegoen, egia esan, baina amak halaxe eman zigun berria, Pagoaga etxetik pauso batera bagenu bezala: sinetsi ere, hala sinesten zuen, zalantzarik ez, hain zituen begiak distira berezi batek hartuak, nondik suzko esperantza bat zen mintzo; edo amak bere jaioterria zuen buruan, ausaz, Pagoagatik bertan samar zegoena, hori ere baliteke; berdin da; amak, izan ere, buruan
|
behar zuen
fenomeno miraritsuen zerrenda: Catherine Labouré, La Salette, Lourdes, Limpias, Piedramillera, Mendigorria —Pagoagako agerketen bezperan izan ziren Mendigorriakoak, ekainaren 4an, oker ez banago—, zerua eta zerukoen agerpenak gero eta hurbilago:
|
|
2011
|
|
|
Une honetan, neurri handi batean, ez dut uste elitea euskalduna denik erabat eta nik uste dut, edo susmoa daukat behintzat, nahiz eta diskurtso publikoak bestelakoak izan, elitean dauden batzuek oraindik bere buruan hori daukatela: euskara dela mitinetan goraipatu
|
behar den
fenomeno bat baina, eguneroko bizimoduan balio ez duena. Hala eta guztiz ere, nik uste dut kontuak asko aldatu direla azken urte hauetan eta gure Unibertsitatea aitzindaria izan dela lan horretan.
|
|
2014
|
|
|
Fenomeno hau hoditeriatan abiadura-eta, ondorioz, presio-aldaketak gertatzen direnean agertzen da oro har, aldaketa horien arrazoia edozein dela ere. Aurreko zerrendan ikus daitekeenez, instalazioak behar bezala erabiltzeko maniobren ondorioz sortzen dira, eta horrenbestez, aintzat hartu
|
behar dugu
fenomeno horiek ez direla noizean behin gertatzen, aitzitik, sarritan ikus daitezkeela halakoak.
|
|
|
Klero horrek Elizako hierarkiekin eta Francoren garaiko egitura politikoarekin izandako talkek Euskal Herrian 70eko hamarkadan gertatutako sekularizazio prozesua estatu mailako handiena izatea lortzen dute. Europatik etorritako pentsamolde berriekin batu
|
behar da
fenomeno hori: existentzialismoa, marxismoa, 68ko maiatza...
|
|
2015
|
|
|
Konduktismo berri hori, hortaz, kontzientziari buruzko baieztapenek ezer misteriotsurik ez dutela ezkutatzen esatera dator. Ondorioz, kontzientzia bera, bere ontologia, ez da zientifikoki aztertu
|
behar den
fenomenoa, ez baita existitzen. Ez da misterioa, ezer ez delako.
|
|
2017
|
|
|
erabilera sustatzeko neurriaren bila" artikulua idatzi dute. bertan, euskal soziolinguisitikaren esparruan ohikoak diren teknika metodologiko hainbaten azterketa kritikoa egin dute, batez ere, hiztun kategorietan eta hiztunen aitorpenetan oinarritzen direnei eginikoak. izan ere, planteatu nahi du azterketa-modu horiek errealitate soziolinguistikoa bera sortzen dutela, edo gutxienez, sortzen laguntzen duten elementuak izan daitezkeela. bere iritzian, ikerketa metodologikoetan aldaketa formala gertatu beharko litzateke, besteak beste, praktika linguistikoak lehenesteko kategoria identitarioen gainetik. atal honetako bigarren artikulua Jaime Altuna Ram�-rezek idatzi du gazteen euskararen erabilera generoaren aldagaiaren arabera aztertzeko. ikerketa etnografikoa lezoko eta pasai-donibaneko 12 eta 16 urte bitarteko nerabeekin egin du, eta ondorioztatu du, batetik, euskararen erabileran genero desberdintasuna badagoela, euskara gehiago erabiltzeko nesken joera berretsiz. eta, bestetik, baieztatu du, hizkuntza erabiltzeko moduak ere ez direla berdinak. bere ikuspegitik, generoa eraikitzeko sozialiazio sexistak, berak, indartzen du sexuen arteko hizkuntzen erabileraren banaketarako joera hori. bat 104 zenbaki honi amaiera emateko oso bestelako gaia duen artikulua aurkezten dugu: Larraitz Uriak, Iñaki Alegriak eta Ander Corralek idatziriko" kode-alternantzia aztertzeko hizkuntza-teknologien ekarpena". kode-alternantzia (code-switching) elkarrizketa berean hiztunek hizkuntza bat baino gehiago erabiltzeari deitzen zaio. eta, esan
|
behar da
fenomeno oso ohikoa dela hizkuntza bat baino gehiago hitz egiten diren komunitate linguistikoetan. arazoa da, nolanahi ere, ukipen-egoeran dauden hizkuntzen sendotasuna ez dela berdina izaten, eta, beraz, alternantzia horretan, ordezkatze-prozesuaren zantzuak detektatu ohi direla sarritan. baina, izatez, aukera modura ere ikus daiteke fenomenoa, esate baterako, alternantzia hori ahuldutako hizk...
|
|
|
Jabetu ziren, halaber, gutxienez bi mende iraun zuen emakumeen aurkako gerra hark Europako emakumeen historian inflexio-puntu bat adierazten zuela. Huraxe izan zen, jatorrizko bekatua?, kapitalismoaren etorrerarekin emakumeek gizartean jasan zuten degradazio-prozesuan, eta, beraz, behin eta berriz itzuli
|
behar dugu
fenomeno horretara, baldin eta oraindik erakundeen jardunbidearen eta emakumeen eta gizonen arteko harremanen ezaugarri den misoginia ulertu nahi badugu.
|
|
2018
|
|
|
Kaliforniako epaiak aktualitatera ekarri du 2016an Hagan burutu zen Monsanto Auzitegia-ren lana. Holandako hiriburuan Roundup-aren arrisku eta kalteak aztertzean, ekozidio delituaz egindako lanketa garrantzitsuaz gain, epaimahaiak agerian utzi zuen munduko agintariek aurre egin
|
behar diotela
fenomeno berri bati: produktu baten arriskuek etorkizuneko jendeen bizitzak baldintzatzeari.
|
|
|
Modu batera edo bestera eragiten die adikzioak kolektibo horiei guztiei, eta plan honen diseinuan denen kezkak eta proposamenak hartu dira kontuan.Tokiko plana modu horretan egin izanak ahalbidetzen du adikzioen prebentzioan lan egiteko herri mailako estrategia zabal eta bateratua izatea. Benetako prebentzioa, eta azken batean osasuna, lortu nahi baditugu, ezinbestekoa zaigu eragile guztien arteko elkarlana.Jendartea etengabe aldatzen ari da, fenomeno berriak sortzen dira eta menpekotasun planek etengabe egokitu
|
behar dute
fenomeno horiei erantzuteko. Teknologiaren garapenaren ondorioz, jokoaren ohitura gero eta gehiago hedatzen ari da.
|
|
2020
|
|
|
Auskalo. Osmosiarekin, gertutasun fisikotik erator litezkeen sinergiekin, edota emulazio sinpleenarekin lotura izan
|
behar zuen
fenomeno arrotz baten ondorioz izan behar zuen.
|
|
|
Bai, pil-pilean dagoen gaietako bat da. Sustraitik heldu
|
behar zaion
fenomenoa da. Ulertu behar da nola erabiltzen diren pornografia edota sare sozialak.
|
|
|
Alabaina, hutsune hori komenigarria da aipatzea. Izan ere, erdal pentsamendua deseraiki nahi bada, modu integralean pentsatu
|
behar da
fenomenoa.
|
|
|
Konturatu
|
behar dugu
fenomeno berri baten aurrean gaudela. Garai berri batean, ondorioz.
|
|
2021
|
|
|
hor dituzu biak, bai fenomeno naturala eta bai proposaturiko azalpen tentatibo bat, hots, hura arrazionalizatzeko lan-hipotesi bat. Jakina, benetako hipotesi zientifikoak era satisfaktorioan azaldu
|
behar ditu
fenomenoaren inguruko behaketa guztiak, eta are gehiago, modu argi eta testagarrian formulatu behar ditu predikzioak, eta are era kuantitatiboan ere," baldin/ orduan" erako proposizioak erabiliz: " baldin-eta korrektoa bada hipotesia... orduan holakoa eta halakoa ikusiko".
|
|
|
Taldean integratzea, tribu barneko justizia sistemak, duintasuna Politika soziologia edo psikologia bihurtzen bada ere, oker ginateke mespretxatuko bagenu. Dena
|
behar da
fenomenoaren iraupena ulertzeko.
|
|
2022
|
|
|
hau da, organismo batean ez du zentzurik beren parteen arteko lehiaz hitzegitea, ezta haustespen naturalaz. Hitzegin
|
behar da
fenomeno eta funtzio fisiologikoetaz:
|
|
|
Ikerketak ez du ezer esaten, baina ziurrenik ez dira «lagun gutxi baina onak» izango ere. Estatu Batuetako datuak diren arren, batek ez du oso azkarra izan
|
behar
fenomeno hori mendebaldetsuki globala dela ondorioztatzeko. Totalitarismorantz goazela beraz, bakoitza bere aldetik baina guztiok elkarrekin.
|
|
2023
|
|
|
PPk Voxen postulatuak bermatzen baditu, gobernuetara iristean berdintasun sailak kentzen dituelako, zertarako da Vox beharrezkoa? Bestetik, ondo ulertu
|
behar da
fenomenoa: hegemonia kulturala bereganatu nahi dute, hau da, haientzat botere instituzionalak ez du hainbeste markatzen egitasmo baten zilegitasuna, baizik eta bost gaztetik batek indarkeria matxista auzitan jartzeak.
|
|
|
Euskal gizartearen kasuan, badaude zenbait berezitasun. Hasteko, azpimarratu
|
behar da
fenomeno honek baduela gurean garrantzi handia, kopuruagatik eta baita proiekzioagatik ere. Artikulu hau idazteko momentuan, hamazazpi etxe ditugu Hego Euskal Herrian:
|