|
2001
|
|
|
Batzuek uste dute haur bat osasuntsu edo indartsu dagoela “eder” baldin badago, edo, beste era batera esanda, zenbat kilo gehiago, mota guztietako jakiak ematen dizkietela janariarekin, eta batzuetan elikagai energetikoak eta ez oso osasungarriak eskaintzen dizkietela (pastelak, izozkiak, gozokiak, etab.).). Otordu nagusietan jaten jarraitzen duten haurrek (gozokiak, freskagarriak, zizka-mizkak…; horiek guztiak elikagai oso energetikoak dira, koipe edo azukre sinple askokoak, baina nutrizio-dentsitate txikikoak) gehiegizko pisua eta are gizentasuna garatzeko arrisku handia dute, benetan
|
behar
baino energia gehiago hartzen baitute. Txikienei ez zaie elikagairik debekatu behar, ezta ezer txarrik ere, baldin eta umeari pisu pixka bat sobratzen bazaio, metatutako erreserbak bizi den hazkunde-aldian erabiliko baitira.
|
|
2006
|
|
|
Energia-kontsumoa %2, 1 hazi zen Espainian aurreko ekitaldian Mendekotasun handiena zuten estatu kideak hauek izan ziren: Zipre(% 100), Portugal(% 99,4), Luxenburgo(% 99), Letonia(% 94) eta Irlanda(% 90,2); inportaziorik behar ez zutenak, berriz, Erresuma Batua(% 13), Polonia(% 18,4), Estonia(% 33,9), Txekiar Errepublika(% 37,6) eta Danimarka salbuespena da joera horretan,
|
behar
baino energia gehiago sortzen baitu, eta, beraz, esportatzaile garbia da. Espainiak 125,7 milioi tona inportatu zituen 2005ean, hau da, %85, 1eko mendekotasun-tasa, aurreko urtearekin alderatuta %7, 7 igo zena.
|
|
2010
|
|
|
Argi-poluzioa gehiegizko argiztapenak sortzen duenez, gehiegizko elektrizitate-kontsumoarekin eta horrek dakartzan ingurumen-eta ekonomia-eraginekin lotuta dago.
|
Behar
baino energia gehiago kontsumitzen denean, argiaren fakturan gehiago ordaindu behar da. Era berean, zentral termikoek sortutako poluzioa handitu egiten da, inolako beharrik gabe.
|
|
2012
|
|
|
Energia ia nuluko eraikinek bidea irekitzen dute ingurumena eta gure bizi-kalitatea hobetzeko. Inés Lealen iritziz, laster ikusiko ditugu “energia positiboko eraikinak”, funtzionatzeko
|
behar
baino energia gehiago sortuko dutenak. Horiei esker, kontsumitzaileek ateratzen dieten energia sarera irauli ere egin dezakete, eta, gero, behar dutenean berreskuratu.
|
|
2013
|
|
|
Berriz erabiltzeaz eta birziklatzeaz gain, kontsumitzaileek aholku batzuk eman ditzakete beren ekipo informatikoen ingurumen-inpaktua murrizteko. Gaur egun, gailu ugari daude (mahai gaineko ordenagailuak, eramangarriak, tabletak, liburu elektronikoak, etab.). Bat erosi aurretik, pentsatu behar da zer erabilgarritasun emango zaion, alferrikako elementurik ez erosteko,
|
behar
baino energia gehiago gastatzeko edo erabiltzeko asmorik ez izateko. Gainera, komeni da jakitea zer energia-kontsumo duen, zer material dagoen eginda eta zer ingurumen-politika duen.
|
|
2014
|
|
|
Halaber, aholku hauei jarrai dakieke, gailuek bizitza luzeagoa izan dezaten eta hondakin gutxiago sor dezaten: Gero eta barietate handiagoa aukeratu aurretik, pentsatu behar da nola erabiliko diren, alferrikako elementurik ez erosteko,
|
behar
baino energia gehiago gastatzea edo erabiltzeko asmorik ez izatea. Denbora batean erabiltzen ez badira, itzaltzea komeni da, edo, gutxienez, erabiltzen ez diren elementuak.
|
|
2016
|
|
|
Hala ere, aurrezteko nahiak zenbait akats egin ditzake, eta horiek luzera garestiak izan daitezke. Zehazki, gerta daiteke etxetresna elektrikoak erostea, merkeagoak izan arren,
|
behar
baino energia gehiago kontsumitzen dutenak. Hori dela eta, artikulu honetan energia-etiketa disekatzen da, eta, beraz, tresna horiek erosi ahal izateko, kalitate-prezio erlaziorik onena ematen da.
|
|
|
Eta, batez ere, haurren obesitatearen egungo epidemian inplikatu daitekeelako. Produktu horien erakargarritasuna eta osaera nutrizionala direla eta, haurrek dieta desorekatu ez ezik,
|
behar
baino energia gehiago kontsumitzen dute. «Haurren obesitatean parte hartzen duten beste hainbat kaloria» atalean justifikatu zen bezala, litekeena da 70 eta 160 kilokaloria baino gehiago izatea egunero adin txikikoen obesitatearen sorreran.
|
|
|
Hozkailu garbia eta izozkailua izotz-plakarik gabe edukitzeak gutxiago kontsumitzen du. Eta, era berean, aire girotua martxan jarri aurretik, iragazkiak garbitu behar dira,
|
behar
baino energia gehiago gasta ez dezaten. Tenperatura onak aprobetxatzea Eguraldi onarekin tenperatura igotzen bada eta eguzkiak etxea laztantzen badu, zergatik jarraitu berogailua pizten?
|
|
|
Batzuetan, eguzkitan jarri dugun jarduera fisikoa gutxiesten dugu, eta, agian, deshidratatuta gaude. Aitzitik, posible da, udan hipotentsioa jasan dugulako, pentsatzea benetako jarduera gehiago egin dugula eta, beraz,
|
behar
baino energia gehiago behar dugula. Nolanahi ere, eta sentsazioak gose edo egarri diren zalantzarik izanez gero, estrategiarik onena ura edatea eta 5 -10 minutu itxarotea izan daiteke.
|
|
2017
|
|
|
batetik, berotegi efektua sortzen duten gasik ez igortzea lortzea, hirian edo enpresako jardueran, adibidez; bestetik, nahiz eta gasak igorri, igorritakoa orekatuko duen beste energia berriztagarriak sortzea, beste toki batzuetan ere erabili ahal izango direnak.Sortutako energia superabitak konpentsatuko luke kutsatua. Adibiderik onena da eguzki panelak dauzkan eraikin bat:
|
behar
baino energia gehiago sortzen du, eta banatu egiten du sobera daukana. Dena den, eguzkia behar dute lanerako.
|
|
2021
|
|
|
– Eskoziak
|
behar duen
baino energia gehiago sortzeko gaitasuna izango du (Berria)
|
|
2023
|
|
|
Nire ustez, bizitzaren lege orokorraren arabera, organismo batek, baldintza berrietan, bizirik irauteko
|
behar duena
baino energia gehiago sortu behar du. Hortik bi gauza hauetako bat ondorioztatzen da:
|