|
2000
|
|
|
Gizaki bati libreki basoaren zuhaitz batean jaiotzeko aukera emango balitzaio,
|
batzuek
zuhaitzik ederrena edo altuena aukeratuko lukete, beste batzuek txikiena, eta beste batzuek zuhaitz ertaina aukeratuko lukete edo batez bestekotik behera dagoen zuhaitza; eta nago hau ez litzatekeela filisteismoagatik izango, beste batek altuena aukeratu duen zio beragatik edo zio mota beragatik baizik. Gure bizitzaz dugun sentimendua eta munduan bere ikuspuntua aukeratu zezakeen izakiaren sentimendua erkagarriak izatea, nire ustez, jaio aurretik gure gorputza aukeratu dugula dioen mitoan —edo sinesmenean— datza.
|
|
|
Gizaki bati libreki basoaren zuhaitz batean jaiotzeko aukera emango balitzaio, batzuek zuhaitzik ederrena edo altuena aukeratuko lukete, beste batzuek txikiena, eta beste
|
batzuek
zuhaitz ertaina aukeratuko lukete edo batez bestekotik behera dagoen zuhaitza; eta nago hau ez litzatekeela filisteismoagatik izango, beste batek altuena aukeratu duen zio beragatik edo zio mota beragatik baizik. Gure bizitzaz dugun sentimendua eta munduan bere ikuspuntua aukeratu zezakeen izakiaren sentimendua erkagarriak izatea, nire ustez, jaio aurretik gure gorputza aukeratu dugula dioen mitoan —edo sinesmenean— datza.
|
|
2007
|
|
|
Zuhaitzaren eta onddoaren arteko harremana oso estua da. Horregatik, perretxiko espezie
|
batzuk
zuhaitz espezie jakin bateko basoetan hazten dira: batzuk pinudietan, esnegorria edo niskaloa, Lactarius delicius, esaterako; beste batzuk pagadietan eta hariztietan, onddo beltza, Boletus aereus, esaterako; eta abar.
|
|
2008
|
|
|
Bestalde, MagCap eko arduradunek uste dute etorkizunean auto hibrido baten bateria kargatzeko edo bide eta errepideen lerroak eta ertzak argitzeko gai izango direla. Zuhaitz sintetiko “eolikoak” eta “urtarrak” Beste ikertzaile
|
batzuk
zuhaitzek energia sistema berriak garatzeko duten ahalmenaren bat imitatzen saiatzen dira. Solar Botanic enpresa estatubatuarrak zuhaitz artifizial batean lan egiten du, jatorrizkoen eraginkortasun natural handian oinarrituta.
|
|
2009
|
|
|
Ni ez naiz ezer txarrik esaten ari, Bibi. Pertsona
|
batzuk
zuhaitzak bezalakoak dira: zu, adibidez, eta beste batzuk txoriak bezalakoak?
|
|
|
Estatuaren eskusartzeari aurre egiteko orduan herrixkan guztiok bat; tira, gehienok behintzat, harrotasunez. Baina herrixka bera barrutik ordenatzean elkarri zaplastakoka erdiko plazan, batzuk harrokeriaz ere, arrainak berak airetik zebiltzala, eta herritar
|
batzuk
zuhaitzen gainean. Momentuz azken hau da hemengo subiranisten herrixkan ikusgarrien duguna, lagun batzuk lur ama adarretatik babesten dagozela, arrainetan ezer gutxi dago eta, kostako herrixka bagara ere.
|
|
|
Orain ordu batzuk 30 urte egin berria, eta hauxe kolpea!, oraindik ere adinez nagusi izan ez arren, guraso jagoleek edadetuen egoitzan dute alokairuan. Estatutua hilda dagoela aldarrikatu zuten aspaldian herrixka honetako plaza zabal batetik, egunotan lagun
|
batzuk
zuhaitzen gainean ikusi dituen plazatik, eta beharbada horrelaxe da, baina poeta andaluziarrarena gogoan: hildako hau osasun onekoa da.
|
|
|
Ni ez naiz ezer txarrik esaten ari, Bibi. Pertsona
|
batzuk
zuhaitzak bezalakoak dira: zu, adibidez, eta beste batzuk txoriak bezalakoak...
|
|
2011
|
|
|
Doniane bueltan sarri ikusten ei ziran solo hegaletan. Ura dagoan lekuetan egon ohi dira sugoiak, zapoak osorik iruntsiten ditue eta
|
batzuek
zugatzetara igoten be badakie.
|
|
2013
|
|
|
Inurriekin ere harrituta gelditu zen: Ameriketan inurri handi
|
batzuek
zuhaitz osoak jaten dituzte, eta eskoba kirtena bezala utz dezakete zuhaitza gau bakarrean. Beste inurri batzuek nonbaitera joan nahi badute, eta biderik ez badago, zubiak eraikitzen dituzte; alde batean egur zati bati edo hozka egiten dio lehenak, bigarrenak lehenaren atzean jarri eta hari heltzen dio estu, hirugarrenak bigarrenari heltzen dio, eta abar. Horrela beste alderaino iristen dira, eta gero, milaka inurri pasatzen dira zubitik. Eta inurriez elikatzen ziren armiarma iletsuak deskribatu zituen.
|
|
|
Paisaia ez zen oso atsegina. Urrutira ikusten zen baso zarbatsua bakandu egiten zen herriaren inguruan, eta malda
|
batzuetan
zuhaitz kaskarra baizik ez zegoen, eta sastraka. Etxeak, berriz, herriaren beheko aldean bakarrik ziren polit, Erdi Arokoa zirudien auzo zaharrean.
|
|
2014
|
|
|
ez moztu adarrik, hostoak baino ez. Orain hiru ikasturte, ume
|
batzuek
zuhaitzetako bat guztiz soil utzi zuten; eta erdi lehor jarraitzen du. Pena bat.
|
|
|
Jolaserako guneak ere asko dira (tunelekin, oztopoekin eta beste zenbait txakurren denbora pasarekin). Beste
|
batzuek
zuhaitzez betetako atalak dituzte atseden hartzeko eta gure maskotak segurtasunez gozatzeko. 3 Nola lortu txakurra ez ihes egitea?
|
|
2015
|
|
|
Inguruko basoak miatzen hasi ginen gure ezkutalekutik. Sei talaia postu begiztatu genituen,
|
batzuk
zuhaitzen gainean eraikiak. Lerro bat osatzen zuten:
|
|
|
Rattusek susmatzen zuen Arkaniako kanpaina suizidio bitxi bat izan zela.
|
Batzuek
zuhaitz batetik zintzilikatzen zuten beren burua. Fraggek bestelako modu bat aukeratu zuen, loria ukitu bat emanez bere heriotzari.
|
|
2016
|
|
|
malda
|
batzuetan
zuhaitzak moztu eta
|
|
|
Azken urteotan, herria inguratzen duen errepidea zabaltzeko lanak egin dira, eta, horien ondorioz, malda
|
batzuetan
zuhaitzak moztu eta babes gabe gelditu da lurzorua. Azken urteetako euri jasek luizi edo lur jausi ugari sortu dituzte ingurune honetan.
|
|
2017
|
|
|
Barruko guztiak airean joan dira. Asko beste kaxoi handiago batera amildu dira, beste batzuk asfalto gainera erori dira itzulipurdika, beste
|
batzuek
zuhaitzaren enborraren kontra egin dute talka. Baina okerrena tupustean etorri zaien ur zurrusta indartsua izan da.
|
|
|
1 Zuhaitz batean lo egin? Nafarroan, Galizian edo Extremaduran, Espainiako beste eskualde batzuen artean, egun
|
batzuetan
zuhaitz artean bizi daiteke. Hotel batean ostatu hartu beharrean, zuhaitzetan eraikitako etxolak alokatzen dituzte ostalariek, erosotasun guztiekin.
|
|
2018
|
|
|
Ez omen ziren berrogoi bat, kaxketadunak etortzean, bainan hamabost.
|
Batzu
zuhaitz batzuen kaskorat iganak, aterbe batzu han muntaturik... Beste hogoi ez urrun haatik, Bure herriko plazan, han ba eta beren biltoki bat...
|
|
|
Ez nian uste honela erantzunen zuanik. Beste hizlari
|
batzuk
zuhaitzen gaia badute ere, politika sartzen ditek tartean; eta hik ere antzekoa egin duk.
|
|
2019
|
|
|
Lehorteak aldaba jotzen ere badaki abuztuaren ibilian: iturrien jarioa ttanttankatzen denean, bibelarra ahuldua eta zenbait tokitan arretua eta erdi ihartua trixtetzen denean, harkaizti
|
batzuetako
zuhaitzen hostoak horixkatu eta ximeltzen hasten direnean, ezki hostozabalarenak batik bat... ez zaio traza batere onik hartzen.
|
|
|
" Oraindik gau batzuek oraindik haize
|
batzuek
zuhaitzak mugitzen dituzte."
|
|
2021
|
|
|
Urte guziz, erabili gabe gelditzen dira milaka tona artile.
|
Batzuek
zuhaitz inguruko edo baratzeko estalki gisa erabiltzen dituzte. Beste laborari batzuek, ongarriarekin nahasiz, ongailu gisa.
|
|
|
Baso pedagogikoa bizi dugu egun, Marina filosofo eta pedagogoaren hitzetan; pedagogia ildo asko eta asko loratu eta nabarmen hasi dira baso zarbatsua osatuz, zeinetan irakasleok ezin duten argirik ikusi jada.
|
Batzuk
zuhaitz hostotsu jakin baten gerizpean gozo gozo geratzea hautatzen duten bitartean, beste batzuk frustraturik jarraitzen dute argiaren bila, alferrik. Ez da harritzekoa, horrenbestez, Marinarena baino tonu askoz gogorragoan pedagogia uholde honen aurka altxatu diren aizkolarien kopurua.
|
|
2022
|
|
|
Apiril amaieran ur maila igotzen hasi zen, eta maiatza hasi zenerako jada ezin ginen han geratu: mendian gora joan ginen, eta erreskatean etorri behar izan zitzaizkigun; kide
|
batzuek
zuhaitzetara igota eskatu behar izan zuten laguntza, trapu zuriekin. Animalia asko galdu zitzaizkigun».
|
|
|
Gerturatuek ahal bezala bilatu zuten babesa. Zuhurrenek euritakoen azpian, gutxi
|
batzuek
zuhaitzen gerizpean –zeremoniatik apur bat aldenduz–, eta bakan batzuek, beren adorea eta hildakoari zioten errespetua erakutsiz, ekaitzari aurre egin, eta gogotik blaitu ziren.
|
|
|
Gau hartan, ilunpean lo zegon Victòria eta, haren ondoan zetzala, hagitz urrun imajinatu zuen LluÃsek lepazuria, beste herri
|
batzuetako
zuhaitzetan goiti, masien gaineko teilatu gorabeheratsu, marroi eta horien gainean. Sorrabonicako urbanizazioko etxeetako teilatu gorri, zuzen eta distiratsuetatik urrun, lorategi eta piszina eta horma berri eta meheetatik urrun.
|
|
|
Zuhaitzak hazi bitarteko urteetan lurraren jabetza kulunkan badago, askok saiatzeari uko egingo diote, badaezpada. Beste kasu
|
batzuetan
zuhaitzak landatzeak inplikazio legalak ditu. Britainiar uharteetan, kasurako, nekazaritzarako lurraldeetan zuhaitzak ezarriz gero, lur jabe batek etorkizunean lur saila beste erabileretarako eraldatzeko muga legalak topatu ditzake, hala nola zuhaitzak mozteko baimenaren beharra.
|
|
2023
|
|
|
Urratzen ari ziren basabideko lokatzak nekez uzten zien aurrera egiten, bertan trabatu nahiko balitu bezala. Momentu
|
batzuetan
zuhaitz sendoen adaxkak modu makurrean okertzen ziren beraiengana, mehatxari. Edo hala zirudien bidaiarien begietan.
|