|
2010
|
|
|
Herritarren arteko berdintasuna eta aniztasunaren ondarea aldarrikatzen duen Europak ezin du beste albo batera begiratu kide diren hainbat Estatuk hizkuntzagutxiagotuetako kolektiboekin agertzen duten jarrera erasokorretan. esan genuke azken taldean aurkitzen direla estatu gehienak, 22 hain zuzen ere. eTa orduan, zer? ...e horretan. herritarren arteko berdintasuna eta aniztasunaren ondarea aldarrikatzen duen europak ezin du beste albo batera begiratu kide diren hainbat estatuk hizkuntza gutxiagotuetako kolektiboekin agertzen duten jarrera erasokorretan. ez dago onartzerik europako batasuneko kide izan nahi duen turkiari nazioarteko oinarrizko estandarrak bere egin behar dituela agintzea, eta egun batasuneko estatu
|
batzuek
estandar horiek sinatzeari edota berresteari muzin egitea. hala ere, esan behar dugu gizarte zibila pixkanaka pixkanaka esnatuz doala. herri mugimenduek gero eta tresna gehiago jartzen dituzte beren hizkuntzen normalizazioa ahalbidetzeko: bretainia, Frisia, okzitania, euskal herria, gales, herrialde katalanak, Sardinia... are gehiago, herrien arteko elkarlana inoiz baino gehiago sustatu da azken urteotan. horrek erakusten digu hizkuntza gutxiagotuen berreskurapenaren aldeko masa sozial aktiboa gero eta handiagoa dela, eta beraz itxaropenez ikusten dugu etorkizuna. hona ekarri nahiko nuke berriki Fernand de Varennes irakasle eta adituak lorienten (bretainian) Partnership for Diversity delako foroan egindako hausnarketa:
|
|
2012
|
|
|
Osakidetzak ez du etxean erditzeko zerbitzurik ematen, eta modu pribatuan jarduten dute emaginek. Hala ere, adierazi digu araututa dagoen beste herrialde
|
batzuetako
estandarrak jarraitzen dituztela etxean erditzen laguntzeko: –Hemen ez dago araututa, baina jarraitzen ditugu beste herrialde batzuetako estandarrak:
|
|
|
Hala ere, adierazi digu araututa dagoen beste herrialde batzuetako estandarrak jarraitzen dituztela etxean erditzen laguntzeko: . Hemen ez dago araututa, baina jarraitzen ditugu beste herrialde
|
batzuetako
estandarrak: Britainia Handia, Alemania, Danimarka, Kanada, Herbehereak...
|
|
|
Badirudi, Oiartzunen hizkera asko aldatu dela. Dena den, Bill Haddicanek (2007) egin zuen azterketan, ikusi zuen herri hizkeraren ezaugarri
|
batzuk
estandarrak ordezkatzen zituen bitartean, beste ezaugarri batzuk mantendu egiten zirela; Oiartzungo hizkeraren ezaugarri «enblematiko» edo bereizgarriak, hain zuzen. Haddicanen ikerketaren arabera, Oiartzunen gertatutako aldaketa ekonomiko eta sozialei emandako erantzuna da, haren hitzetan:
|
|
2014
|
|
|
Bai. Erreforma horren helburu bat kostu
|
batzuk
estandarrak, kalkulatuak izatea da: adibidez, hondakinak kudeatzearen kostua hainbeste izatea.
|
|
|
|
Batzuek
estandarrak ditugu.
|
|
|
|
Batzuek
estandarrak ditugu.
|
|
2015
|
|
|
Horretarako izan diren estrategia nagusiak bi dira. Ondo dakigunez, anomalia
|
batzuekin
estandar propioak sortu dira, eta kategoria gainordenatu gisa aldarrikatu direnez, haientzako estatu propioak ere irudikatu dira. Beste batzuekin, diferentziaren estatusa hala edo nola onartuta, estandarra hustu nahi izan dute, benaz unibertsala izan zedin; baina gehien gehienetan parte batek hartu du beretzat unibertsaltasuna, besteak partzial pribatuak izatera mugatuta.
|
|
|
Mugimendu indigenak ez du inondik ere nahikotasun mailarik ematen jatorrizko hizkuntzen gaian. Egia da une batzuetan horien presioa garrantzizkoa izan dela hizkuntza
|
batzuen
estandar idatzia sortzeko, hezkuntza elebiduna sortzeko eta Konstituzioan errekonozimendua izateko. Baina azken urteotan jaso ditugun zantzu guztiek eta CONAIEkoekin tokatu zaizkigun bilerek erakusten digute diskurtsotik harago ez direla pasatzen, eta horretan ez direla kasu askotan gobernukoak baino kontzientziatuagoak.
|
|
2020
|
|
|
Axaleko aldaketak eginez bakarrik, jakina.
|
Batzuek
estandarrera jo dute, oso osoan ez bada ere, beste kasu batzuetan ortografia bakarrik batu da, eta txostenetan ez dira falta erdiko bidea hartu dutenak ere.
|
|
2021
|
|
|
Axaleko aldaketak eginez bakarrik, jakina.
|
Batzuek
estandarrera jo dute, oso osoan ez bada ere, beste kasu batzuetan ortografia bakarrik batu da, eta txostenetan ez dira falta erdiko bidea hartu dutenak ere. Egile klasikoak euskal grafia modernoan eman ditugu (Elizanburu, Etxepare eta abar).
|
|
|
Hala eta guztiz ez ere, ez kulturazko adiera zuhurtziaz erabiltzea komeni dela uste dugu, ekoizpen
|
batzuk
estandar kulturalen baitan kokatu daitezkeelako, eta beste zenbaiten kasuan, ostera, izatera iritsi daitezkeelako. Edonola ere, gaur egungo nerabeen egunerokoan erabat txertatuta dauden adierazpideak, euskarriak eta ekoizpenak izaki, gazteen kultura horren parte gisa uler daitezke.
|