|
2001
|
|
|
Konposatu organikoak ezagunak ziren jadanik Jesukristo aurreko garaietan. Egiptoarrek eta erromatarrek koloratzaileak eta perfumeak erabiltzen zituzten, eta konposatu organiko
|
batzuen
erreakzio kimikoak ere ezagunak ziren, adibidez, animalien gantzetatik abiatuta eta tratamendu basikoaren eraginez egiten zen xaboiaren prestaketa, edo alkohola lortzeko egiten zen azukreen hartzidura.
|
|
|
Hala uste du Palop ek, zeinak onartzen baitzuen “azken bi urteetan kontrako erreakzioak izan dituzten gaixo guztiak ez daudela erregistratuta Espainiako Medikamentu Agentzian”. “Guk osasun langileek ematen diguten informazioa besterik ez dugu”, esan zuen Sendagaiaren zuzendari nagusiak, eta medikuen kolektiboari botika
|
batzuen kontrako
erreakzioak “gutxiegi” izana leporatu zion. Beste kasu batzuetan, albo ondorioak botikak utzi eta hilabete batzuetara agertzen dira, eta horrek ere zaildu egiten du eragilea identifikatzea.
|
|
2005
|
|
|
Bereziki, osagai alergenikoen zerrendan dagoen substantzia batetik eratorritako osagaiak halakotzat agertu dira, lezitinak, esaterako. Hala ere, alergeno ezagunen deribatu
|
batzuek
erreakzio alergikorik eragin ez dezaketenez, araudi horrek ere salbuespenak izan ditzake. Europako Batzordeak eskaera jakin batzuk ebaluatzeko eskatu dio EFSAri.
|
|
2006
|
|
|
Kapsulazioa prozesu bat da, eta, prozesu horren bidez, elikagaien substantzia bioaktiboak matrize batean sartzen dira, gal ez daitezen, beste konposatu
|
batzuekiko
erreakziotik babesteko edo argiaren edo oxigenoaren eraginez oxidazio erreakzioak geldiarazteko. Oro har, baldintza kontrolatuetan askatzeko materialak ontziratzeko, banatzeko eta biltegiratzeko erabiltzen da kapsulazioa.
|
|
|
Metodoa aukeratzeko, kontuan hartuko dira behar den partikularen batez besteko tamaina eta kapsularatu beharreko agentearen eta kapsularatu beharreko substantziaren propietate fisiko kimikoak, material mikrokapsulatuarentzako aplikazioak, nahi den askatzeeta kostua. Hozte bidezko aspertsio eta aspertsio bidezko lehorketa Zaporeak kapsularatzeak elikagaiaren beste osagai
|
batzuekin
erreakzio kaltegarriak saihesten ditu, baita biltegiratze prozesu luze batean ere. Zenbait metodo garatu dira zaporeak eta lurrinak kapsulatzeko.
|
|
2007
|
|
|
Kasu horretan, pertsonak polenekiko edo akaroekiko sentikorrak dira, eta horiek, era berean, erreakzio gurutzatua dute elikagai jakin batzuekin. Kasu horietan, fruta edo barazki fresko batzuk irenstean, IgEk berehala erreakzionatzen du; adibidez, urki polena sagar, azenario, patata edo kiwiarekin gurutzatzen da, edo akaroen eta krustazeo
|
batzuen arteko
erreakzioa gertatzen da. Bibliografía Frossar CP, Steidler L, Eigenmann PA.
|
|
2009
|
|
|
Oraingoz, ORAC saiakuntzek substantzia kaltegarri jakin baten aurkako jarduera antioxidatzailea baino ez dute neurtzen, eta oraindik ez dakigu zer gertatzen den gainerako erradikal askeekin, berez organismo bizi batean aktibo egon baitaitezke. Gainera, ez da karakterizatu erreakzio kaltegarriaren izaera, eta ez dago ebidentziarik beste erradikal aske
|
batzuek
erreakzio horretan parte har dezaketenik. Batez ere, komeni da kontuan hartzea ofizialki ez dela loturarik ezarri ORAC balioen eta babes daitezkeen substantzietan aberatsak diren elikagaien osasunerako onuren artean.
|
|
|
Kontzentrazio zelaietan gertatutakoa, basakeria aurre modernotzat hartu behar ote da? Oro har, nahiago dugu hala pentsatu, edozein aro oparok zenbait atzerapauso nahitaez dituela, Holokaustoa eta bestelako
|
batzuk
erreakzio antimodernoak izan zirela, hoberako bidean egindako estropezu samingarria.
|
|
2010
|
|
|
Egoera jakin
|
batzuen aurreko
erreakzioa aldatu egiten da antsietatea pertsona baten nortasunarekin edo egoerarekin lotzen bada
|
|
|
Elikadura alergiak, berriz, organismoak immunitate sistemak elikagai jakin
|
batzuen inguruan
erreakzio bortitz eta desegokia izaten dituztenean gertatzen da. Sustantzia horiek alergiarik ez duten pertsonei ez die kalterik egiten; alergikoa den organismoak nahastu eta birus edo bakteriatzat hartzen du elikagai jakin hori, eta antigorputzak sortzen ditu bere kontra lan egiteko.
|
|
2011
|
|
|
Kolorea aldatzen duten prozesuak Elikagaien kontserbazioa hobetzeko eta bizitza erabilgarria luzatzeko metodoak ugariak dira. Horietako
|
batzuek
erreakzioak eragiten dituzte, hala nola tonua galtzea edo aldatzea: Deshidratazioa.
|
|
|
Iraunkortasunaren ikusmolde
|
batzuk
erreakzio defentsiboetatik eraiki dira, sarri progresismo politikoak bultzaturik. Oroz gainetik helburu dute sistema ekonomiko kapitalistaren muina salbatzea:
|
|
2012
|
|
|
Francisco Letamendia (1997: 19) bat dator Ibarraren ikusmoldearekin, etaazaltzen duenaren arabera, gaur egun, nazionalismoa estatuaren ideologia da, baita talde etniko bat defendatzeko estatuko (zentroa) aldiri
|
batzuen
erreakzioa ere.Aldirietako nazionalismo erreaktiboek «erkidegoaren estatu nazioak (Gemeinschaft) egindako prozesua antzeratzen dute, eta lantzean lantzean, gizarte nazionalena (Gesellschaft); erreakzio horiek, halaber, zentroaren kontra mobilizazioak eraginditzakete nazionalismo zentralisten moduan» (Letamendia, 1997: 19).
|
|
|
Gehigarriak: gehigarri
|
batzuek
erreakzio alergikoak sor ditzakete. Efektu nagusiak arnas sistemari (asma?) eta azalari (urtikaria, dermatitisa?) lotuta azaltzen dira.
|
|
|
Anisakisek arrainak inbaditzean substantzia batzuk askatzen dituzte pertsona
|
batzuengan
erreakzio alergikoak sortzen dituztenak. Normalean urtikaria eta sintoma arin batzuetatik ez da pasatzen, baina anafilaxira hel daiteke.
|
|
|
Nitritoei lotutako beste osasun arazo bat N nitroso konposatuen sorrera da, batez ere nitrosaminak. Substantzia horiek nitritoen degradazioaren konposatuen eta elikagaien substantzia nitrogenatu
|
batzuen arteko
erreakzioen ondorioz sortzen dira. Nitrosaminak sortzeko egoera zehatzak egon behar dira.
|
|
|
Uste dute hori jakiteko aukera dutela: triparen forma, objektu jakin
|
batzuen
erreakzioa sabeletik gertu jartzen direnean, emakumearen zenbait aldaketa, etab. Azken urteotan, garapen teknologikoari esker, informazio hori eskuratu ahal izan da, eta gero eta aurrerapen handiagoa egin da. Aurrerapen zientifikoei esker, haurraren sexua fidagarritasun handiz ezagutu daiteke haurdunaldiaren 20 asteaz geroztik Ekografia izan zen alde horretatik mugarri bat markatu zuen teknika.
|
|
2013
|
|
|
Irudia: Mike Johnson Migraina eragin dezaketen elikagaiak Janarian dauden substantzia
|
batzuek
erreakzio immunologikoa eragiten dute, eta ondorioz, immunoglobulina eta, beraz, amenak. Aminek, berriz, hantura eragin eta buruko mina eragin dezakete. Kasu batzuetan, aminen edo aminen alergia ez izan arren gertatzen da hori.
|
|
2014
|
|
|
Zenbait substantzia, hala nola parafenilendiaminaren ondoriozko koloratzaileak, aldi baterako tatuajeen henna naturala belzteko erabiltzen dena, botika
|
batzuekin
erreakzio gurutzatuak eragin ditzakete
|
|
|
Zergatik? Sentsibilizatutako pertsonarentzako arazo larriena medikamentu
|
batzuekiko
erreakzio alergiko larriak dira Berez, benetako hennak kolore marroi berdexka du, eta larruazalaren gainean kolore marroi gorrixka uzten du. Hiru edo lau eguneko iraupena izango du.
|
|
|
Haurraren hipoa ez da hain ohikoa izango haurrak zazpi hilabete dituenean «Haurtxoaren hipoa ez da elikadura txarreko arazo bat, ezta absortzio txarra edo digestio txarra ere», adierazi du Santiago García Tornel, Bartzelonako San Joan de Déu ospitaleko pediatrak. «Ziur asko, gehitu egiten da urdaila likidoz edo gasez betetzen dela eta
|
batzuek
erreakzio hori sortzen dutela». Teknika batzuek gutxitzen dute haurrak hipo izateko duen probabilitatea.
|
|
2015
|
|
|
20 Dogmak zientzian? (2004) liburuko hitzaurrean, Xabier Eizagirre eta biok zientziaren eta teknologiaren filosofoen kritika batzuen aurrean zientzialari britainiar garrantzitsu
|
batzuen
erreakzio saialdia azaldu genuen. Zientzialarien arabera, kritika horri esker 80ko hamarkadako britainiar zientziaren irudia sozialki erosionatzen hasi zen eta, ondoren, gobernuak aurrekontuak jaitsi egin zituen diziplina horien esparruetan.
|
|
|
Sarah Park Janariari alergia dioten txakurrak «Janari alergiak ez dira oso arraroak txakurretan. Mamiaren txistuarekiko alergiaren eta giroan dauden partikula
|
batzuen
erreakzioen (polena edo aire freskagarriak, adibidez) alergiarekin batera, elikadura alergia da harburuetan ohikoenetako bat», adierazi du Nerea González albaitariak. Txakurrak alergia izan dezan, faktore genetiko batzuk erabiltzen dira.
|
|
2016
|
|
|
|
Batzuen
erreakzioak ikusita, komeni da esaldi horiek azpimarratu eta, bide batez, euskaltzaleok urte erdian jaso ditugun albiste on batzuk gogoratzea: eredua Nafarroa osora zabaldu da, Euskalerria Irratia legezkoa da, ETB ikusten dugu, euskaltegiak diru-laguntzak jasotzen hasi dira, gobernuaren irudia elebiduna da… Nondik gatozen eta nora buelta gaitezen kontuan harturik, horixe iruditzen zait azpimarragarriena.
|
|
|
Egoera eta erantzun emozionalak ulertzeko gaitasuna funtsezkoa da giza eginkizun arruntetarako eta ingurunera egokitzeko. Estimulu jakin
|
batzuek
erreakzio emozional jakin bat eragin ohi dute, baina estimulu horiek prozesatu eta interpretatzeko moduak eragin handia izan dezake pertsonaren jokabide eta ekintzetan. Haurra aurpegi espresioak ulertzen hasten da, eta besteen emozioak, nahiak eta sinesmenak hautematera iristen da, aldez aurretiko esperientzien edota nortasunaren arabera.
|
|
2018
|
|
|
Alta, Cobo jaunaren portaerak baino askoz gehiago asaldatzen du beste
|
batzuen
erreakzio ezak. Adierazpen askatasunaren mugak nahierara zehazten dituen estatuak ez du ezertxo ere esan aferari buruz.
|
|
2021
|
|
|
Zalantza barik, berezitasun propioak ditu eskola txikiak, eta irakasleak batetik bestera dantzan izan ohi dituen gure hezkuntza sistema publikoan, ikastetxe hauetako batera iristen den irakaslea ongi egokitzen al den jakin nahi izan dugu. Solaskideek kontatu digutenez, adin aniztasunarekin eta ikuspegi metodologiko jakinekin aritzean,
|
batzuen
erreakzioa izaten da zalantzan jartzea ordura arte beste eskoletan egin dutena. Lehenago beranduago, moldatzen dira irakasleak, eta horretarako gakoa da eskola txikietan aspalditik irakasle ailegatu berriei ematen zaien formazioa, kokatzen laguntzeko.
|
|
|
Zapore gazia. Sodio kloruroarekiko (gatz arrunta) eta elikagaietako beste gatz
|
batzuekiko
erreakzio gisa sortzen da. Ez da bakarra, baina badakigu ENac (sodio kanal epiteliala) izeneko sodio hartzailea dela zapore gazia hautemateko prozesuan parte hartzen duen hartzaile nagusia.
|
|
2022
|
|
|
Aldaketa hormonalak. Elikagai baten edo
|
batzuen
erreakzio alergikoa. Herentziazko osagai bat ere egon daiteke, eta emakumeak gizonak baino gehiago uzkurtzeko joera dute.
|
|
2023
|
|
|
Pertsona alergikoen erreakzioak Bestalde, kitinak erreakzio kaltegarriak eragin ditzake pertsona alergikoengan. Ez da berez alergikoa den substantzia, baina beste alergeno
|
batzuekin
erreakzio alergikoak izaten lagun dezake, zehazki, krustazeoekin eta hautsaren akaroekin, eta hori nahitaez adierazi behar da etiketan. Azken finean, alergia horiek dituzten pertsonek kontuz ibili behar dute, baina biztanleria orokorra denean, kitinaren kontsumoa segurutzat hartzen da.
|
|
|
Medikamentuekiko sentikortasuna: «MDR1» izeneko mutazio genetikoa duten ile luzeko kollie
|
batzuek
erreakzio kaltegarriak izan ditzakete zenbait medikamenturen eta anestesiko batzuen aurrean. ✳️ Ile luzeko kollieari buruzko bitxikeriak eta datu interesgarriak Ile luzeko kollieari “collie” esaten zaio askotan, baina izen orokor horren azpian hainbat arraza daude, eta guztiek ezaugarri fisiko oso desberdinak dituzte.
|
|
|
Medikamentuekiko sentikortasuna: Shetland-eko artzain batzuek «MDR1» izeneko mutazio genetikoa dute, eta horrek botika jakin batzuen eta anestesiko
|
batzuen kontrako
erreakzioak eragiten dizkie. Von Willebrand en gaixotasuna (EvW):
|