|
2009
|
|
|
" Gauza da kasu
|
batzuk
alde batera utzita, ni erlazionatzen nintzen pertsona guztiek zekiten euskaraz hitz egiten, baina gaztelaniaz hitz egiteko joera hartu genuen eta hau gaur egun ere mantentzen da". horrek, eskola eremuaz gain, gizarteko beste arlo batzuetan dituen funtzioekin. Ikuspegi horren arabera, hizkuntza bakoitzari ematen zaizkion balioek eta haiek ikasteko motibazioek lotura nabarmena izan dezakete jarrerekin, erabilerekin, egokitzapen pedagogikoarekin eta kultura nortasunarekin.
|
|
|
" Hasiera hasieratik espazio eta egoera guztietan erabiltzen nuen euskara, baina urteekin erdararen erabilera nagusitzen joan da lagunartean, jatetxean, aisi aldian". " Gauza da kasu
|
batzuk
alde batera utzita, ni erlazionatzen nintzen pertsona guztiek zekiten euskaraz hitz egiten, baina gaztelaniaz hitz egiteko joera hartu genuen eta hau gaur egun ere mantentzen da"
|
|
2010
|
|
|
Munduko edozein hizkuntzatako idazleak eta hiztunak babesteko beharrari erantzungo zion mundu mailako deklarazioa. herrialde katalanetako CieMen (Centre internacional escarrá per a les Minor� es etinques i les nacions) erakundearekin batera ekin zitzaion prestakuntzari. bi urteko eztabaida prozesu luze eta dinamikoaren ondorioz, 1996ko ekainaren 6an hizkuntza eskubideen Mundu mailako konferentzian 90 estatutako 220 lagunek sinatu zuten adierazpena. deklarazioa sinatutakoan uneSCo erakundeko idazkari Federico Mayor zaragozari helarazi zitzaion. gizarte zibilak uneSCoren mahai gainean instituzio horretan lanerako ildo gisa hizkuntza eskubideak kontuan hartu beharra eta abiapuntu gisa bartzelonako deklarazioa kontuan hartzeko eskatu zion. izan ere, prozesuaren azken helburua oso argia zen: ...ziren, deklarazioa erakunde horretako eztabaidagai nola izan daitekeen hausnartzeko. hala ere, bidea luzea izango dela jakin dakigu. deklarazioaren edukiari dagokionez, eta akaso hor jarri genuke indarra, hainbat berrikuntza ekarri zuen; ordura arte ezelango itunetan jasotzen ez zirenak hain zuzen ere. lehenik eta behin, deklarazioak jaso zuen berdintasun printzipioa aipatu genuke; beste sailkapen
|
batzuk
alde batera utziz deklarazioak hizkuntza guztien berdintasunaren aldarrikapena egiten duelako. bigarrenik, azpimarragarria da deklarazioak eskubideen babeserako definitzen duen subjektua, izan ere, ordura arte erabili ez zen subjektu mota berri bat jaso zuen: hizkuntza komunitatea. deklarazioaren 1 artikuluaren arabera, hizkuntza komunitatea aipatzean zera esan nahi da:
|
|
2015
|
|
|
Arduren periferiatik zentrorako bidaia bakoitzean, euskararen normalizazioak adiera eta aldaera ezberdinak hartzen dituzte eztabaidek, osagai batzuei indar eta aditasun gehiagoz erreparatuz eta beste
|
batzuk
alde batera edo beste baterako utziz. Izan ere euskararen normalizazioaren aldeko (eta kontrako) diskurtsoek ere lehentasunak dituzte, eta lehentasun hauek beti daude historikoki kokatuta.
|
|
2017
|
|
|
5 grafikoa. Euskararen batez besteko erabilera osoa, denbora esparruen arabera(%). grafikoan argi ikusten da denbora esparru
|
batzuen artean
alde nabarmenak eta esanguratsuak daudela: euskararen erabilerarik baxuena kultur kontsumoan (%32, 8) eta komunikabideetan (%37, 4) gertatzen da; altuena, berriz, haurren zaintzan nabarmen (%68, 1) eta, alde txikiagoagatik bada ere, trebakuntzan (%56). gainerako denbora esparruetan, aldeak ez dira oso esanguratsuak eta nahiko pareko daude, %47, 4tik %53, 7 bitarte, hain zuzen. halere, kontuan izan behar da denbora esparru guztietan ez duela lagin osoak (171 kasuk) parte hartzen eta, hortaz, esparru batzuetako datua kasu gutxitan oinarrituta dagoela.
|