|
2003
|
|
|
Epaileak,
|
batzuen
eta besteen idazkiak eskuratzeaz batera, ahozko ikustaldira dei egingo die demandatzaileei eta demandatuei; ikustaldi horretan, haiek eta horiek, hurrenkeraren arabera, euren uziak eta alegazioak azalduko dituzte, euren aburuz prozesu horretan erabakigarri izan daitekeenari buruz. Egintza horretan bertan, bidezkoak diren frogabideak onartu, eta proposatutako horiek egin egingo dira.
|
|
2004
|
|
|
Espainiako estatuko lurralde euskaldunen kasuan, 1841 urteko xedapenek lurralde historikoen foru antolaketaren arlo batzuk ezabatu zituzten, eta, ondoren, 1881 urteko legeriak prozesu zibila arautu zuen.
|
Batzuk
eta besteek eragin zuten prozesu zibilaren behin betiko itxuraketa gaztelania hutsez egitea. Edonondik begiratuta ere, horrek ezin zuen eragotzi, ahoz eta interpretearen bidez, gaztelaniaz besteko hizkuntza espainiarrak erabiltzea.
|
|
|
Beste herrialdeetako erakundeak eta esperientziak barneratzea positiboa izan dadin, ezinbestekoa da
|
batzuk
eta besteak ondo ezagutu eta ulertzea. Horretarako, erabat ezagutu eta ulertu behar da erakundeok eta esperientziok jaso dituen eredua edo sistema osoa, beraren printzipio eratzaileak, sustrai historikoak eta jardunbidearen baldintzak, giza baldintzak, egiazko abantailak eta desabantailak barne.
|
|
|
Hariari segiz, legeak nahiago izan du zehatz mehatz ezartzea probidentziak eta autoak zer diren, manu bakoitzean xedatuz noiz eman behar diren
|
batzuk
eta noiz besteak. Horrela, auzitegiek ebatzi behar dituzte, probidentzia edo auto bidez, erabaki judiziala behar duten prozesu arazo guztiak.
|
|
|
|
Batzuek
eta besteek, ondorioztatutako uziak hobekien ebazteko, behar diren agiriak aurkeztu ahal izango dituzte.
|
|
|
|
Batzuek
eta besteek apeoa eta hainbanaketa eskatu ahal izango dituzte, epe hori igaro ez arren.
|
|
|
Zehaztu egin da zein kasutan den beharrezkoa gobernu espedientea; lege testuaren zehaztasuna osatu egin da; eta erregela bereziak eman dira, espediente jakin
|
batzuetarako
eta ebazpenak inskribatzeko.
|
|
|
Izen abizenekin batera jasoko dira erabili ohi direnak,
|
batzuk
eta besteak desberdinak izanez gero.
|
|
|
Agirien baiezko ziurtagiriak oso osokoak edo zehaztasunei buruzkoak izan daitezke; eta,
|
batzuk
eta besteak, hitzez hitzezkoak, loturak ezartzekoak edo mistoak. Zehaztasunei buruzkoetan hauxe agerraraziko da:
|
|
|
Akats formal soilek eta liburuak egiteko moduan izandako hutsegiteek ez dute behar zuzenketa espedienterik,
|
batzuk
eta besteak legeria berrian halakotzat hartzen ez badira.
|
|
2005
|
|
|
Pertsona fisikoak edo juridikoak, inskripzioa horren izenean egin behar denean; eskualdatzailea izateagatik edo bestelako arrazoien ondorioz, inskripzioaren ondoreak ziurtatzeko interes ezaguna duenak; horretarako
|
batzuen
eta besteen legezko zein borondatezko ordezkaritza dutenek ageri agerian, edo ordezkaritza hori modu kautoan egiaztatzen dutenek.
|
|
|
...i jartzailearen kredituaren aurreko zama eta kargak daudenean, edota kreditu horri begira lehentasuna duten zama eta kargak daudenean, errematatzailea edo adjudikazioduna horien gaineko erantzukizunean subroga daiteke, eta zordunak edo hirugarren edukitzaileak ordaindu badu zama nahiz kargaren bat Erregistroan berme erreala ezereztu barik, legearen 118 artikuluaren arabera ulertuko da azken horiek
|
batzuen
eta besteen titularraren eskubideetan subrogatu direla, errematatzaileari nahiz adjudikaziodunari horien zenbatekoa eskatzeko.
|
|
2006
|
|
|
Autoak idazteko oinarri izango dira ikusizko eta kontuan hartuzko zehatzak;
|
batzuk
eta besteak erabaki beharreko arazoari buruzkoak izango dira soil soilik.
|
|
|
(141e) Autoak idazteko oinarri izango dira ikusizko eta kontuan hartuzko zehatzak;
|
batzuk
eta besteak erabaki beharreko arazoari buruzkoak izango dira soil soilik.
|
|
2007
|
|
|
c) Aipatu esparru horretan langileenan, organo horien arteko jardun koordi ordezkaritza organo batzuk daudenenatua bermatu da, laneko segurtasunaren eta osasunaren prebentzioeta babes arloan,
|
batzuen
eta besteen artean partaidetza modu bateratuan gauzatzea ahalbidetuz, kasu bakoitzean ezarri esparru zehatzean.
|
|
|
2 Lanbide talde gisa ulertuko da aldi berean biltzen dituena lanbide trebetasunak, titulazioak eta prestazioaren eduki orokorra; lanbide taldera bil daitezke lanbide kategoria
|
batzuk
eta lanbide eginkizun zein espezialitate desberdinak
|
|
|
Hasierako ebaluazioa egin da, berebat, lan ekipamenduak, substantziak edo prestakin kimikoak aukeratzeko, eta lan egiteko lekuak egokitzeko. Hasierako ebaluazioak aintzat hartuko ditu arrisku jakin
|
batzuk
eta arrisku bereziko jarduerak babesteko arautegiaren arabera gauzatu behar diren gainerako jardunak. Azterketa eguneratu egingo da, lan baldintzak aldatzen direnean, eta, osasunari eragindako kalteak direla bide, azterketaz gogoeta egingo da beti, eta, hala behar izanez gero, azterketa hori berrikusi egingo da
|
|
|
Haatik, «ondasun higiezin»aren, eraikinaren, horiei dagozkienen eta zerbitzuen gainean espazio pribatiboak alde batera utzita?, erabilera eta luperketa horiek, zentzuzkoa denez, elkarrekin banatu behar dira. Eskubide
|
batzuk
eta besteak desberdinak dira, euren norainokoa kontuan hartuz gero. Zernahi gisaz, euren artean lotura banaezina atzematen da; lotura horri eutsi egiten zaio, xedatzeko ahalmenari dagokionez ere.
|
|
|
Printzipio hori organo judizialek egiten duten legearen aplikazioan ere proiektatzen da, horiek ere legearen mende eta Konstituzioan jasotako nahierakeriaren debekuaren printzipioaren mende baitaude; hori dela eta, baztertuta daude nahikeriazko erabaki judizialak, irrazionalak, subjektibo hutsak edo oinarri objektibo eta arrazoizkoa ez dutenak. Baina hori guztia gorabehera, organo judizial
|
batzuek
eta besteek arau juridikoak desberdin interpretatu ditzakete, epaile eta auzitegiek independentzia osoa baitute eta, modu berean, organo judizial batek aurretik egin duen arauen interpretazioa zuzendu dezake irizpide aldaketa hori behar den moduan justifikatzen badu; izan ere, bestela, organo judizialak aurrekarien mende egongo lirateke beti, eta lituzkete interpretazio irizpideak aldatu garaian ... Horri jurisprudentzia harri bihurtze esaten zaio.
|
|
|
Horrenbestez, tratamendua baztertu dezake beharrezkoa ez dela uste duenean, gehiegizko sufrimendua eragiten diolako edo bizimodua baldintza makurretan modu artifizialean luzatzen diolako; izan ere, gizabanakoaren borondatearen aurkako medikuntza tratamendua gizabidezkoa ez den eta apalesgarria den tratuaren kasu argia izango litzateke, eta hori esanbidez debekatu da Konstituzioan. Eskubide hori ahalbidetzeko eta giza eskubideak eta gizabanakoaren duintasuna Biologiaren eta Medikuntzaren aplikazioen aurrean babesteko Hitzarmenean (Oviedon, 1997ko apirilaren 4an egin eta Europako Kontseiluko estatu kideek, beste estatu
|
batzuek
eta Europar Batasunak sinatu zuten) ezarritakoaren arabera, Espainiako legegileak gaixoen desirak aldez aurretik adierazteko aukera arautu du, hainbat modutan izendatzen dena: «bizi testamentua», «aurretiazko gidalerroak», «aurretiazko argibideak» edo «borondate aurreratua».
|
|
|
Subiranotasunari buruzko ohar hauek amaitzeko, Konstituzio Auzitegia bera aipatuko dut. Abenduaren 13ko 1/ 2004 Adierazpenean adierazi zuen ez zegoela kontraesanik Europarentzat Konstituzioa eratzen duen Tratatuko (Erroman sinatu zen 2004ko urriaren 29an) artikulu
|
batzuen
eta Espainiako Konstituzioaren artean, eta esanbidez aitortu zuen« ...eskumenak gauzatzea Europar Batasunari lagatzeko eragiketak eta, ondorioz, Europako Erkidegoko zuzenbidea gure zuzenbidearen barruan sartzeak muga saihestezinak ezartzen dizkiote Estatuko ahalmen subiranoei, eta onargarriak dira bakar bakarrik Europako zuzenbidea Konstituzioan ezarritako zuzenbideko estatu sozial eta demokrati... Hori dela eta, EKren 93 artikuluak ahalbidetzen duen konstituzio lagapenak muga materialak ditu, eta horiek lagapen horri ezartzen zaizkio.
|
|
|
Hona hemen jokaerok: ...a, sexu edo sexu joeraren zioz; indarkeria sustatu, lagundu edo legitimatzea helburu politikoak lortzeko edo demokrazia, aniztasuna eta askatasun politikoak gauzatzeko baldintza zehatzak desagerrarazteko; antolakunde terroristen ekintzak osatu eta bide politikotik babestea konstituzio ordena edo herribakea modu larrian aldarazteko helburuarekin, botere publikoak, gizarteko pertsona edo talde jakin
|
batzuk
eta herritarrak ikaratzeko edo indarkeria terroristaren ondorioak eta indarkeriak sortutako beldurra eta larderia biderkatzen laguntzea.
|
|
|
Hori dela eta, Espainiak kasu horietan Nazioarteko Zigor Gortearen eskumena onartu du, horrek dakarren guztiarekin. Izan ere, horri buruz sakon hitz egiteko lekua ez den arren, autore batzuek adierazi dute Nazioarteko Zigor Gorteko Estatutuaren artikulu batzuk ez direla erraz sartzen Espainiako Konstituzioko manu
|
batzuetan
eta, beraz, indarrean jarriko balira «konstituzio mutazio» antzeko zerbait eragingo luketela, hau da, Konstituzioaren aldaketa ez formala.
|
|
|
EKren 55 artikuluan ezarritako eskubide eta askatasunak salbuespen egoera
|
batzuetan
eta ez guztietan mugatzea edo etetea Giza Eskubideen Europako Hitzarmenarekin bat dator. Izan ere, azken horren 15 artikuluak ezarri du, EZPNIren 4 artikuluan ezarritakoari jarraituz, salbuespen egoeretan (gerra edo nazioaren bizitza mehatxatzen duen beste arrisku publikoren bat) edozein herrialdek neurriak har ditzakeela hitzarmenean ezarritako betebeharrak indargabetzeko, egoerak eskatzen duen heinean, betiere, neurri horiek nazioarteko zuzenbidetik eratorri beste betebehar batzuen kontrakoak ez badira.
|
|
|
EKren 116 artikulua, era berean, 4/ 1981 Lege Organikoak, Alarma, Salbuespen eta Setio Egoerei buruzkoak, garatu du. Egoera horiek aitortzen diren kasuan, oinarrizko eskubide
|
batzuen
eta ez guztien egikaritza mugatu edo eteten da, eta botere betearazlearen eskumenak handitzen dira, batez ere polizia arloan. Salbuespen egoera horien babesean botere betearazlearen abusuak saihesteko, EKren 116.5 artikuluan ezarri da Kongresua ezin dela desegin egoera horietatik bat adierazita dagoen bitartean, eta ganberen eta estatuko beste konstituzio botereen jardunbidea ezin izango dela geldiarazi; ganberak bilkura-alditik kanpo egongo balira, ganberetarako deialdia berehalakoan egingo litzateke.
|
|
|
«Terrorismoaren aurkako Lege» hori indargabetu egin zen PKL eraldatzeko maiatzaren 25eko 4/ 1988 Lege Organikoa eta Zigor Kode berria onetsi ondoren. ...neurri asko bildu dira, eta Konstituzio Auzitegiak horren inguruan iritzia eman du, martxoaren 3ko 71/ 1994 epaiaren bidez. Eraldaketa horiek polemikoak dira oraindik, autore batzuek horien alderdi batzuk zalantzan jarri dituztelako, adibidez, atxilotuen inkomunikazioa, askatasunez hautatutako abokatuak atxiloketan laguntzeko duen ezintasuna, atxiloketaren epe luzeak, etab. Hala ere, beste autore
|
batzuek
eta Konstituzio Auzitegiak berak horiek Konstituzioaren araberakoak direla uste dute.
|
|
|
Hala ere, zigor zehapenetarako esandakoa ezin da administrazio zehapenetara modu mimetikoan hedatu, zenbait arrazoi direla bide:
|
batzuen
eta besteen izaera desberdina, zehapenek ukitutako ondasunen eta eskubideen izaera desberdina, zigor zehapenek normalean administrazio zehapenak baino larriagoak izatea, eta administrazioaren zehapen jarduera auzitegietan berrikusi ahal izatea. Hori dela eta, lege erreserba zigor arloan absolutua den arren, oso erlatiboa da arau hauste eta zehapen administratiboen kasuan (apirilaren 7ko 42/ 1987 KAE).
|
|
|
d) Amaitzeko, 249 artikuluan, batetik, Gomendioak aipatzen dira. Horiek direla bide, erakundeek euren iritzia adierazi eta jokabide ildo bat proposatu dezakete, hartzaileentzat (estatu kideak, beste erakunde
|
batzuk
eta, kasu jakin batzuetan, baita Europar Batasuneko herritarrak ere) betebehar juridikorik ezarri gabe; eta bestetik, Irizpenak; horiek direla bide, erakundeek adierazpenak egin ditzakete inolako betebeharrik gabe, hau da, hartzaileei betebehar juridikorik ezarri gabe, erakunde batek gai zehatz bati buruz duen ikuspuntua ezarriz. «Gomendioak eta irizpenak ez dira lotesleak».
|
|
|
TOMÁS VILLARROYAren esanetan, botereen antolaketari dagokionez, Konstituzioan proposatutako joko arauak, eztabaidagarriak izan arren, bizitza politikoaren eragileek ez zituzten erabat bete. Errepublikako presidentzia behartu egin zuten
|
batzuek
eta besteek jardun zehatz batzuk egin zitzan, kasu batzuetan alderdikoiak izan zitezkeenak, eta batzuetan, presidentzia bera borroka politikoan murgildu zen, kanpoan geratu behar izan zuen arren. Alcalá Zamora lehendakariak batzuk eta besteak haserretu zituen, estatu buruzagitzaren ospeak behera egin zuen apurka apurka eta Alcalá Zamora bera kargutik bota zuten.
|
|
|
Errepublikako presidentzia behartu egin zuten batzuek eta besteek jardun zehatz batzuk egin zitzan, kasu batzuetan alderdikoiak izan zitezkeenak, eta batzuetan, presidentzia bera borroka politikoan murgildu zen, kanpoan geratu behar izan zuen arren. Alcalá Zamora lehendakariak
|
batzuk
eta besteak haserretu zituen, estatu buruzagitzaren ospeak behera egin zuen apurka apurka eta Alcalá Zamora bera kargutik bota zuten. Bestalde, Errepublikako gobernuek ez zuten lortu Konstituzioak eratxikitako eginkizun artezkaria betetzea, Ministerioen ezegonkortasuna eta ezegonkortasun horrek eratorritako aginpiderik eta eragingarritasunik eza zirela bide (1931ko apirilaren 14tik 1936ko maiatzaren 31a arte, hau da, gerra zibilaren aurreko azken Gobernua, Casares Quirogarena, eratu zen urtea arte, hamazortzi gobernu egon ziren).
|
|
|
Horren guztiaren eraginez, inoiz gertatu behar ez zena gertatu zen: koroa joko politikoan sartu zen, gero eta gehiago, alderdi
|
batzuek
eta besteek erabili zuten, eta neutraltasuna erabat galdu zuen. Hori, azken buruan, sistemarako suntsigarria izan zen.
|
|
2008
|
|
|
a) Inskripzioa noren izenean egin eta pertsona horrek; inskripzioaren ondoreak ziurtatzeko interes ezaguna duenak; horretarako
|
batzuen
eta besteen legezko zein borondatezko ordezkaritza dutenek ageri agerian, edo ordezkaritza hori modu kautoan egiaztatzen dutenek.
|
|
|
4) Batza edo biltzarraren kasuan, boto eskubidea duten bazkideetatik zenbat joan diren, zuzenean edo ordezkarien bitartez agertu diren, eta
|
batzuek
eta besteek ordezkatzen duten kapital kopurua. Batza edo biltzarra unibertsala izanez gero, data, tokiaren eta eguneko aztergaien zerrendaren ostean, joan direnen izena jaso behar da, jarraian bakoitzaren sinadura jarrita.
|
|
|
1 Sozietatearen administratzaileek, tituluaren erakunde gordailuzainek edota Kontuko Idatzoharren Erregistroko arduradunek ordezkaritza eskatzen dutenean eurentzat edo beste
|
batzuentzat
eta, orokorrean, eskabide hori modu publikoan egiten denean, ahalordea jasotzen duen agiriari erantsi behar zaizkio, hala eguneko aztergaien zerrenda, nola boto eskubidea egikaritzeko jarraibideen eskabidea; jarraibide zehatzik ez dagoen kasuetan, ordezkariak zein boto eman behar duen adierazi behar da.
|
|
|
2 Aldarazpenak akzio batzuk bakarrik ukitzen baditu mota jakin baten barruan eta horrek bereizkeriak badakartza akzio
|
batzuen
eta besteen artean, artikulu honetan xedatutakoaren ondoreetarako ulertuko da akzio mota desberdinak direla aldarazpenak ukitzen dituenak eta ukitzen ez dituenak, eta, horren ondorioz, nahitaezkoa dela mota horietarik bakoitzak erabaki banandua hartzea.
|
|
2009
|
|
|
Ezeztapena gertatu bada ontzia itsasora irten ostean, goren mugako zenbatekoaren arabera kontrataturiko itsasgizonek jasoko dute eurei eskaini zaien alokairu osoa, bidaia amaitu izan balitz bezala; hilabeteko kontratatu direnean, ikusi behar da zenbat denbora eman duten ontzian eta zenbat behar duten bidaia amaitu eta portura iristeko, eta horren araberako hartzekoa emango zaie. Kapitainak, gainera, bidaia txartela eman die
|
batzuei
eta besteei, dela portu horretarako, dela espedizio porturako, haiei ondoen datorkiena kontuan hartuta.
|
|
|
Oroitidazki bateratuan agerraraziko dira, gutxienez, kode honen beste xedapen
|
batzuek
eta Sozietate Anonimoen Legeak agindutako aipamenak, sozietate taldeei egokituta, baita hurrengoak ere:
|
|
2011
|
|
|
Estatuak hildakoaren egoitzako udal erakundeei, ongintza, heziketa, gizartekintza edo lanbideko direnei, jarauntsiaren herena esleituko die, erakundeok publikoak izan zein pribatuak izan; eta beste heren bat, hildakoaren probintzian ezaugarri berekoak diren erakundeei.
|
Batzuen
eta besteen artean lehentasuna izango dute hildakoa lanbidez zein erakunderen kide izan eta jarduerarik gehiena zeinetan egin, eta erakunde horiek, nahiz eta halakoak estatu osorakoak izan. Beste herena Herri Zorraren Amortizazio Kutxarako destinatuko da, salbu eta, jarauntsiko ondasunen izaera dela medio, Ministroen Kontseiluak erabakitzen duenean jarauntsiko ondasunei, oso osorik zein zati batez, beste erabilera bat ematea.
|
|
|
Dohaintzapeko ondasunak higigarriak direnean, jaraunskideek balio bera jasotzeko eskubidea izango dute, betiere, jarauntsiko beste ondasun higigarri
|
batzuekin
eta prezio zuzenaren arabera, eurek askatasunez hala aukeratuta.
|
|
|
Testamentura nahiz notario agiri publikora bildu direnean aitaren eta amaren xedapenak,
|
batzuk
eta besteak batera aplikatuko dira, bateratzeko modukoak diren heinean. Xedapen horiek bateratzeko modukoak ez badira, epaileak hartuko ditu, ebazpen ziodunean, bere ustez tutoretzapekoarentzat egokienak direnak.
|
|
|
Era berean, edozein unetan zuzen daitezke idazkunak, baldin eta epai penalak frogatutzat jotzen baditu egitate
|
batzuk
eta idazkunak egitate horien aurkakoak badira.
|
|
|
Erregistro Zibilean ezkontzari buruz egindako inskripzio guztietan aipatu behar dira, hala denean, kasuan kasuan egindako ezkontza itunak, bai eta ezkontzaren ondasun eraentza aldarazten duten hizpaketak, epailearen ebazpenak eta gainerako egitateak ere.
|
Batzuek
eta besteek ondasun higiezinen gain eragina badute, Jabetza Erregistroan agerrarazi behar dira Hipoteka Legeak ezarritako moduan eta horren ondoreetarako.
|
|
|
2 Bestelako kasuetan, jaraunsleen izendapena deuseztatuko da; baina baliozkoak izango dira edozein tituluren bidez ordenatutako agintzariak eta hobekuntzak,
|
batzuk
eta besteak ez ofizioso ez diren heinean. Nolanahi ere, ezkontidea jaraunsle izendatuz gero, izendapen hori deuseztatu egingo da seniparteei kalte egiten dien neurrian bakarrik.
|
|
|
Kausatzaileak bi bion seme alaba edo ondorengoen mesederako egindako xedapenak eta seniparteak errespetatu direla ulertuko da,
|
batzuk
eta besteak behar beste beteta geratzen direnean, nahiz eta osorik edo zati batez hori gertatu, ahalmenak egikaritzen dituen ezkontideari bakarrik dagozkion ondasunekin.
|
|
|
4 Aipatu ahalmenak ezkontideari ematean, ez da aldatuko seniparteen eta kausatzaileak egindako xedapenen araubidea,
|
batzuen
eta besteen onuraduna ez denean bi bion ondorengoetatik bat. Kasu horretan, zuzeneko lerroan onuradunaren ahaide ez den ezkontideak bi bion ondorengoen kontura jardun dezake, ahalmen horien menpeko ondasunei dagokienez, senipartearen edo xedapen horien inguruan betearazpeneta adjudikazio egintzak burutuz.
|
|
|
Aurreko artikuluan xedatutakoari kalterik egin gabe, absenteari oinordetzara deitu bazaio, oinordetza hori ireki bada, eta inork ere ez badu berezko eskubiderik erreklamazioa egiteko, absentearen jaraunskideek eskuratuko dute, gehiagotzeko eskubidearen bidez, hari dagokion zatia. Hala denean,
|
batzuek
eta besteek, Fiskaltzaren esku hartzearekin, ondasun horien inbentarioa egin behar dute, eta ondasunok erreserbatu behar dituzte heriotza adierazpena egin arte.
|
|
2012
|
|
|
Aurreko artikuluaren ondoreetarako, dirutzat hartzen dira legezko txanpon eta diru papera. Nazio diruarekin parekatuko dira Europar Batasuneko beste herri
|
batzuetakoak
eta atzerritarrak.
|