|
2013
|
|
|
utz, ordu
|
batzuetaz
eta igan mendiak;
|
|
|
Hemen ez dugu frankismoaren garaiko zentsuraren bilakaeraren azterketa xehaturik egingo, horren baitan A. Arrueren lantegia kokatzeko, baina zenbait gertakari adierazgarri bai ekarriko ditugu, zantzu esanguratsu
|
batzuk
eta garaiko iruzkin koalifikatuak.
|
|
|
Beste batzuek, berriz,(...) alako prediku airea maizegi igertzen...
|
Batzuen
eta besteen artean aukeratu bear banu, ni aukeran, norbaitek sumatuko zuen bezala, azkenekoen alde agertuko nintzateke.
|
|
|
ukipen punturen baldin badute, ez da oso agerikoa. Ondorioz, euskal idazlearen idazlanak ezinezko du
|
batzuk
eta besteak asetzea. Mitxelenarengandik jasotako aipua lekuko:
|
|
|
–AZKEN BATETAN, AZKEN BATEZ, AZKENIK, FINEAN, AZKEN FINEAN, AZKEN PUNTUAN, FUNTSEAN, DENA DEN(?)?, baina ez du ezer esaten birformulatzaile urruntzaileei buruz. Ohar gaitezen, halaber, hor agertzen den zerrenda mugatua dela eta elementu gehiago ere egon litezkeela, Larringanek testu jakin
|
batzuen gainean
eta haietan agertzen diren antolatzaile aukeratu batzuen gainean egiten baitu azterketa.
|
|
|
(53) Egun normalean biek zuzenbidea ikasten dute, baina bachellor titulua lortu ondoren abokatu bihurtzeko egin beharreko azterketak edo degree ak, graduondoak, alegiadesberdinak dira
|
batzuentzat
eta besteentzat [ZCP Ak, Epailetzara nola sartu Inglaterran eta Galesen, I. Ordeñana, ELERIA (2002)]
|
|
|
Poesia egiteko moduan herri literaturatik hasi eta molde berrietara egokitzeko ahaleginerainoko tartean daude, ur bietatik edaten dute eta. Hizkeran, irudi sinbolistak erabiltzeko saioaz gainera, euskaran bertan sartutako berrikuntzak ageri agerian dauzkate
|
batzuek
eta besteek. Giro horretan kokatu behar dugu gure idazlea.
|
|
|
Bertsopaperekin batera bizi izan ziren lore jokoetako kantuak, aldizkarietako bertsogintza eta bertso liburuak, autore batenak nahiz talde batenak; bertsoen autoretza gero eta gehiago nabarmentzen da XX. mendean. Horrek esan nahi du badutela antzik bertsopaperek, lore jokoetako kantuek eta aldizkarietako bertsoek eta bertso liburuek; eta ez dela erraza horien artean hesiak jartzen, baina ez direla nahasi behar
|
batzuk
eta besteak. Bertsopapera herri xeheagoarentzat da; testuingurua paperean ez datorrena du, hartzaileek berez ezagutzen dutenez; iraupen gutxiko gauza erakargarria besterik ez da berez bertsopapera.
|
|
|
Liburuxka berean argitaratu zituen, bai, ez edonola, horregatik, lehenbizikoetatik bigarrengoetarako iraganbidean barne koherentzia gordetzea bilatu zuelako.
|
Batzuen
eta besteen artean ez dago jauzi bat, iraganbide bat baino: XVII. poema.
|
|
|
Kanpotik: idazle garaikide zenbait sarrarazten dira, baina astiro, bahe metodologiko
|
batzuen bitartez
eta tradizio historiko ezberdinen erritmoaren arabera.
|
|
|
|
Batzuek
eta besteek mito edo sinbolo eta topiko literario bertsuak darabiltzate (bereziki Ubi sunt edo lehen eta orain dei genezakeen hori), baina Gabon kantetan ugariagoak dira E. M. Azkueren bertsoetan baino. Ikus beste antzekotasun batzuk 2.4 atalean.
|
|
2014
|
|
|
Azpimarragarria da, alde horretatik, egungo euskara estandarrean birformulatzaile
|
batzuek
eta besteek izan duten, zorte, desberdina.
|
|
2015
|
|
|
Ahoskeraren arloko erabakien bidez euskal hiztunari gauzak sobera bortxatzeko halako herabetasuna agertu dute beste euskaltzain
|
batzuek
eta ikerketa gehiago galdegin, erabakiak hartzen hasi beharrean lana patxadan egin ahal izateko. Berebat, irakaskuntzaren esku hartze globalagoa ere aldarrikatu da Euskaltzaindiaren Ahoskera Batzordetik, haurren hezkuntzako ikastetxeetan ahoskerari garrantzi eta ondorioz presentzia handiagoa eman dakion.
|
|
|
Ordea, euskal ahoskera zer den eta zer ez den finkatzen hastean, ikuspegi historikoa eta geografiko dialektala edukitzeak ez digu batere kalte eginen; euskal herrialde guztietako mintzoa hein batean ezagutzen duenak badaki ahoskera
|
batzuen
eta besteen continuumluzean euskalkiek bide dibergenteak har ditzaketela eta hartu ere dituztela; era guztietako bideak zabaldu dira eta usu euskal ahoskera jatortzat jotzen ditugun hainbat joera, ohitura edo are arau, eskualde laburragoko ala zabalagoko euskara dira, ez dira euskara orokorra, batua edo estandarra, ez dira Hegoalde guztian edo Iparralde osoan nagusitu joerak; eta ez dira betikoak... Orain euskal ahoskera jatorraren ezaugarritzat jotzen dugun hori, bere garaian ez zuen testu zaharretako idazkerak islatzen eta ondoko berrikuntzatzat jo litzatekeela ulertzera heldu gara.
|
|
2016
|
|
|
Baina zeintzuk ziren horiek? Informazio bila ari den artean, Alfontso Irigoienen bidez poema
|
batzuk
eta zenbait ipuin bidali ditu Euzko Gogoaaldizkarira. Testu literarioak jasoaz batera, Andimak idazten dio Bilboko poetari:
|
|
|
51 araua: . Kontinenteak, geografia izen nagusi
|
batzuk
eta herritarren izenak?,
|
|
|
Bestalde, berriz, Odisean ageri ez diren leku izen
|
batzuk
eta pertsona eta pertsonaia mitologikoen izen arrunt berezi batzuk azalduko dira; izan ere, Odiseako lekuekin, pertsonekin eta pertsonaiekin lotuta daude, eta ezinbestekoak dira horien esangura argitzeko. Izen berri horiek modu bitara azalduko dira:
|
|
|
Seguru asko, irudi lezakeen baino parekotasun handiagoa dugu Irlandako komunitate gaelikodunaren historia, garapen eta egoerarekin, gure diferentziekin. Eta ziur, batzuek zein besteok, bide luzea dugula oraindik ere egiteko irabazi ahal izateko, agian oso antzeko/ pareko galtzadetatik?,
|
batzuen
eta besteen esperientzietatik ikasiz?, akatsetatik?, aurrean ditugun arazoen benetako dimentsioak kalibratuz. Nahiz, gaur egun irlandarrek aurrean izaten jarraitzen duten etsai ingelesa, beren zoritxarrerako, askoz ere indartsuagoa den, guk parean ditugun frantses eta espainol etsai erraldoiak baino.
|
|
|
Oraingoz 2001 eta 2011ko datuekin Euskal Herriak daukan benetako itxura hori ikusita? zer gertatuko da Egiako aitzindarien gibeletik zientoka
|
batzuk
eta gero milaka euskaldun ari baldin bagara euskarari eusten gure egunerokoan?».
|
|
|
Ez bakarrik bere aldeko direnak, maiz bestela irudi baleza ere. Gobernuan d (ir) en partiduak(/ ek) herritar guztiei eman behar die (te) zerbitzu, ez bakarrik bere sokakoei, nahiz partidu
|
batzuen
eta besteen gobernu moduak ez duten horregatik zertan berdinak izan, eta ez dira?. Baina joko demokratiko horren arau, partiduek dituzte/ lituzkete beste gabe bat batean ezarri beren programa maximoak, programa maximoak dituztenak behintzat, denek ez baitute edukiko?.
|
|
|
Sarritan darabile eta txito egoki. Kausazko egitura
|
batzuk
eta euren esangurak testuan on doen josteko modua sarritan.[?]. Ez dakit, ostera,, ze, aurre marka hori koma barruan zergaitik hesitu daben.
|
|
2017
|
|
|
Artikulu honetan, bere hasieran euskal toponimiari buruzko zenbait burutazio agertzeaz gain, autoreak, egun oraindik ia azalpenik gabe diren toponimo nagusi
|
batzuen
eta ikuspegi ezberdina jasotzen duen beste batzuen inguruan bere iritzia eta proposamena ematen du. Azken hauen artean, Nafarroako Burunda eta Burgoseko Atapuerca toponimo nagusiak izan ditu hizpide autoreak; eta, besteen artean, berriz, ara osagaia duten hidronimo eta oronimoak bereziki (Arakil, Aralar, Araña, Arbizu, Arruazu, Araia, Aragon, Arga, Arazuri, Araotz?) eta oso zabalduak diren sare, sarobe/ sarabe, saroi toponimo osagaiak.
|
|
|
Sarreran esana dugu determinatzaile, zenbaki marka, kasu marka eta postposizioen morfologiako euskal korapiloaz arituko garela. Bestetik, gure egingo ditugu bai gutxienezko termino
|
batzuk
eta bai egitura harremanak irudikatzeko esparru gutxieneko bat, nola edo hala X barraren gramatikari dagokiona, eta egituren barruan kategoria lexikoak eta funtzionalak elkarrengandik bereizten dituena.
|
|
2018
|
|
|
Lan honetan ikuspuntu enpirikotik aritu gara, eta aztertu nahi izan dugu ea hezkuntzaren eremuan toki edo posizio desberdinetan ari diren pertsona/ hiztun berezi batzuek baduten joerarik atzerakarga handiko testuak hobesteko, edo bertzerik gabe prest ote diren onartzeko atzerakarga txikiagoko hurrenkerak; eta gero, zein ere baita agertzen den joera, hura zenbatekoa den aztertu nahi izan dugu. Analizatu ditugu bai goi mailako aditu batzuen jokaerak, bai unibertsitateko ikasle
|
batzuenak
eta baita batxilergoko irakasleen lagin batenak ere. Guk dakigula, gisa honetako ikerketa enpiriko guti dago egina orain arte, eta zinetan garrantzitsua iduritzen zaigu ezagutzea hizkuntzaren erabiltzaileen ohiturak eta joerak (hurbilketa edo norabide gisa bederen), hala aukera handitzen baita gaiaren inguruan gogoeta egiteko, eta horrela, ongi eginak goresteko eta indartzeko bezala, baita balizko oker hasiak zuzentzeko eta hobetzeko ere.
|
|
|
1967an, Gabriel Arestik Euskal Harria liburua argitaratu nahi izan zuen Agustin Ibarrolaren grabatuekin. Liburuek lehenbizi zentsuraren galbahea pasatu behar zuten, ordea, eta hantxe geratu ziren bahe xeheegian, argitaratu ezinda, Arestiren poema
|
batzuk
eta Ibarrolaren 13 grabatuetatik bi (kartzelaren irudi esplizitua zuena eta ukalondoa altxatuta ageri zuen giza irudia) eta azala.
|
|
|
Ostera, mugimendu kultural berritzaile eta aberatsak etena jasan zuen 1936an, Hegoaldean Gerra Zibila hasi zenean. Izan ziren salbuespenak Bizkaiko kostaldean2, baina tropa nazionalak gobernura heltzearekin, festa giroko elkarretaratzeak amaitu ziren urte
|
batzuez
eta, euskal teatroaren eginkizunerako bederen, antzokiak itxi egin zituzten. Francok gerra irabazi bezain pronto, zentsura taldea sortu zuen bere legeak eta morala ezartzeko, eta probintzia bakoitzean egoitza zabaldu zuen.
|
|
|
Nolakoak ziren itzulpen bidezko negoziazioak edota zer nolako itzulpenak sortzen ziren arbitrajea behar zuten auzietan? Zer nolako itzulpen estrategiak zerabiltzaten
|
batzuek
eta bestek zentsuraren alde egiteko edota zentsura ekiditeko. Alegia, ideologiari dagokionez, nola indartzen edo neutralizatzen zituzten mezuak zentsura prozesuetan edo zentsura garaietan?
|
|
2019
|
|
|
Aipatu 1950eko mugarri horren aurretik bada, izan, hainbat eta hainbat hurbilketa beste hainbeste euskal hitzen eta urliak edo sandiak une jakin batean euskararekin ahaidetu nahi zukeen dozenaka haietako anitzekin (ik. Mitxelena 1950, 1964, 1968; Trask 1997; Lakarra 1997a, 1999) baina oso bestelakoak dira
|
batzuk
eta besteak berehalakoan ohar gaitezkeenez.6
|
|
|
...tan erabiltzen diren aditz joskerak eta inon erabiltzen ez direnak erabiltzea kaltegarri da euskalkientzat eta euskara batuarentzat, komunikabide ez den zerbait huts eta hotz bihurtzen dalako honela euskara Sar badadi (baledi), apur badezat, eror dadinean eta horrelako formak ere pilaka ikusten dira gaurko gramatika, metodo, aldizkari eta liburu batzuetan, horri esaten diote esan ere euskara batua
|
batzuk
eta. Baina herrian ez dira erabiltzen.
|
|
|
Goizeon ikusi dira dato batzu, bizkaitarrek badituztela halako eragozpen berezi
|
batzu
eta laguntza berri batzuren beharra. Nik proposatuko nuke, bide hortatik, ea posible den Euskaltzaindiak arazo hau azter dezan eta sumatzen den arazo hori, nolabait bide praktiko batetara eramateko modurik egingo ote lukeen.
|
|
|
Hildakoen 2 liburua(), 29/ 1821 habitanteak (etxerik gabeak, maizter zirenak); alegia, herritar guzi guziak (betiere gizonak, hori bai, gauza jakina baita, bertan aipatzen ez bada ere, emakumeek ez zutela halako biltzarretan parte hartzeko eskubiderik). Beraz, euren arrazoibideak herriko gizon guziei azaldu gogo zizkieten, gero,
|
batzuenak
eta bertzeenak aditurik, udalak behar zen erabakia har zezan.
|
|
|
Nerabeengana itzulita, zeren arabera azaldu daiteke, beraz, eremuz eremu datuek erakusten duten hizkuntza bien erabilera maila banatua? Zerk azaltzen du euskara (eta gaztelania) gehiago edo gutxiago erabiltzea eremu
|
batzuetan
eta besteetan. Hipotesi gisa esan dezagun, eremuaren arabera erabilera aldatzeak zerikusia izan dezakeela eremu horietako bakoitzean hiztunak dituen benetako erabilera aukerekin.
|
|
|
Bestalde, berriz, Iliadan ageri ez diren leku izen
|
batzuk
eta pertsonaia mitologikoen izen arrunt berezi batzuk azalduko dira; izan ere, Iliadako lekuekin eta pertsonaiekin lotuta daude, eta ezinbestekoak dira horien esangura argitzeko. Izen berri horiek modu bitara azalduko dira:
|
|
2020
|
|
|
Losadak dioen bezala, familia marokoarrek, harrera herrira iristean, beren" familia eredua" transformatu egiten dute, baina, dena den, autoreak aditzera ematen duen modura, familia horientzat alderdi batzuk negoziaezinak dira, eta balio batzuen transmisioak berebiziko garrantzia du haientzat, bereziki hizkuntzak, praktika
|
batzuek
eta erlijioaren transmisioak (Losada 1998).
|
|
|
Artzapen biltzen ziren emakume guztiek senarrei josten zizkieten galtzerdiak, itsasorako
|
batzuek
eta sororako besteek. Gu, ordea, ama eta bi alaba baino ez ginen etxean, eta amak ez zuen galtzerdiak norentzat josirik.
|
|
2021
|
|
|
Sail honetan irudizko adiera hartzen duten izena/ aditza kolokazio lexikoen deskripzioari eutsiko diogu. Irakurleak kontuan hartu behar du aurreko ataletan aipatu diren aditz eta izen azpiklase guztiak aztertu direla lan honen oinarrian dagoen ikerlanean, baina artikulu honen tamaina mugak direla eta, izen gutxi
|
batzuk
eta aditz guztietatik irudizko adiera deigarriena hartzen dutenak baizik ez direla hemen azalduko: sorkuntza (§3.1), deuseztapena (§3.2), betekizuna (§3.3), areagotzea (§3.4) eta txikiagotzea (§3.5).
|
|
|
Egin genduan Gotzainek eskatutako puntu horreen azterketa; onartu egin genduzan hareek eskatutako proposamen
|
batzuk
eta, beste batzuetan, azalpenak emon geuntsiezan arrazoiak adierazoz, eta zuzendutako testua bialdu jaken barriro (2014). Zuzendutako testu hori onartua izan zan gure Gotzainen aldetik.
|
|
|
Artikulu honetan idazkera horren alde egiteko arrazoiak bildu dira. Horretarako, batetik, agiritegietako lekukotasunak ekarri ditugu, eta, bestetik, deitura modu batean baino gehiagotan idazteko
|
batzuek
eta besteek emandako argudioak jaso ditugu. Izenaren aldaerei erreparatu ostean, ponte izenaren eta deituraren artean erabili izan den erdarazko" de" preposizioaz ere aritu gara, izan ere jatorria adierazten zuen preposizio horrek ez dauka lekurik euskal idazkera akademikoan.
|
|
|
|
Batzuen
eta besteen argudioak zehatz aletzeko ahalegina alde batera utzita, ikus ditzagun, gainetik bada ere, desadostasunak eragin dituzten puntu nagusiak:
|
|
|
Alderagarriak ote dira laborategian erabiltzen diren hainbat proba egiteko garunean gertatzen diren" inhibitze" fenomenoak eta baliabide semiotikoen erabilera sozialean garunean gertatuko diren fenomenoak? Laborategian ikertzaileek jarritako arau
|
batzuen arabera
eta pantaila baten ezkerraldean edo eskuinaldean agertzen den kolorearen arabera pertsona batek ezker edo eskuinean dituen botoiak zapaltzean, garunean gertatuko diren prozesuak konpara ote daitezke intrintsekoki prozesu sozialak diren hizkuntz fenomenoekin?
|
|
2022
|
|
|
Kontakizunean bertan azpimarratzen da liberalena koalizioa zela, eta, geroago, historiagileek jakinarazi dute koalizio honek karlismoari16 aurre egin ziola. Ez da zedarritzen koalizioa dela aitortzera, baizik eta erakustera,
|
batzuen
eta besteen ideiak bereiziz eta, gainera, beren artean azpisuge bat daukate.
|