|
2008
|
|
|
adierazten du delako erabilera Hegoaldekoa soilik dela, eta horrelakoetan, noski, ez zaio horiek erabiltzeari inolako oztoporik jarri nahi. Ez dugu uste inongo irakurlek arazorik izango duenik
|
batzuk
eta besteak bereizten16.
|
|
|
Beharbada buru gogorreko komediante txarrak garelako, edo agian noizik behinkako ziklo itsuetan galdurik gabiltzan ero hutsak. Horrela,
|
batzuen
eta besteengatik geure hizkuntzaren iraupenari berari erronka ez txikia jasanarazten diogu etxe barrutik, frantsesak eta espainolak kanpotik egiten dizkioten
|
|
|
euskara ikasketa bidez eskuratua dutenez, hots, hizkuntzaren sormen baliabide ak ongi berenganatuak dauzkatelako, maiz, asmamen biziagoa eta itzultzeko ahalmen handiagoa izaten dutela txiki tandiko euskaldun letragabeek baino?
|
batzuek
eta besteek eredu horiek erdaraz jaso dituztenean. Gogora dezagun, adibidez, maitasun eta sexu harremanak geure artean tabu hutsak izan ditugula oraintsu arte, eta giro horretako hizke tak, nagusiki, erdaraz jaso ditugula, erdal literatura, irrati, zinema edo telebistako mezu modeloen bitartez.
|
|
|
tasunaren irizpideak hemen garbi bereiziko lituzke
|
batzuk
eta bestea. Hortaz, elkarteetatik atera eta eratorbidean aztert
|
|
|
Lehenengoan hizkera arruntetik gertuago ibili behar genuke eta hiztegi arrunta eta lexiko giltzarria baliatu, eta arlo bereko teknikarien arteko komunikaziorako erabili terminologia teknikoa, Cabrék eginiko sailkapena gogora ekarriz. Hoffmann-ek eginiko sailkapena aintzat hartzen badugu, oso abstrakzio maila baxuko hizkera erabili genuke herritarrekiko harremanetarako, hau da, hizkuntza naturala eta termino espezializatu
|
batzuk
eta sintaxi librea. Abstrakzio maila altuagoko hizkera adituen arteko harremanetarako utzi behar genuke.
|
|
|
Aipatu bezala, maiz estandarraren erabilera berezitzat hartu ohi da zenbait hizkera, eta hizkera horien ezaugarriak zehatz mehatz deskribatzeko izugarrizko ahalegina egin ohi da. Gainera, hizkuntza
|
batzuetan
eta arlo jakin batzuetan estandarretik urruntzeko ahalegin berezia egiten da. Zorionez, gaur egun kontrako adibideak ere baditugu, bai geurean bai kanpoan:
|
|
|
Hona beraz lehenik, beihalako bertso paperaren fotokopia, gero berriz gaurko ortografian idazki bera, ohar
|
batzuez
eta argazki zenbaitez argiturik eta, azkenik, Ibarrarten eskolatik etorririk, behar bada landuago eta laburrago, Baigorriko kopia firmarik gabea.
|
|
|
189 or. eta abar. Zelan zenbatu
|
batzuk
eta besteak. Dena den, olerkiak, gutxi gora behera, zehazteko orduan, Bitoriano Gandiagak Txakolinaren> ospatzearako prestatu zuen aurkibidean, kurtsibaz> azpimarratu ditut inprentako testuan agertu ez ziren olerkiak (Ikus Eranskinak:
|
|
|
Perpaus bakuneko kategoria jakin batzuetara mugatu dut ezin bestean neure eginkizuna: izen sintagmaren esparrutik irten barik, pertsona izenordainak eta hauen posesiboak, mugatzaile erakusleak, zenbatzaile
|
batzuk
eta graduazio marka batzuk hautatu ditut ikergai eta aztergai.
|
|
|
Honezaz esan daitekeenik gehiena, goratxoago mugatzaileem atalean azaldua dago jada.
|
Batzuen
eta besteon bereizkuntza ere ez da erraza gehiene
|
|
|
Musen arnasapean idatzitakoei amaiera jarri eta, beste nonbait jar dezake etorria. Jatorri desberdinetakoak izaki neurtitz
|
batzuk
eta besteak etena ezartzen du beren artean. Ez da horrelako hausturarik Etxeparerengan:
|
|
|
Ez dago funtzio metalinguiskoaren arrastorik aurreko kopletan. Funtzio honen presentziak/ ez presentziak bereizten ditu
|
batzuk
eta besteak. Bigarren pertsonaren erreferentea kodea bera denez, funtzio konatiboa, funtzio me talinguistikoa indartzeko bitarteko bihurtzen da.
|
|
|
hain katolikoak baitziren euskaldunak (boza gorri ematen zutenak ere bai), hain hertsiki estekatuak elkarri elizgizonak eta euskara, eta halako guduak III. Errepublikan non halabeharrez euskarazko kazeta gorriak eta xuriak sortu beharrak baitziren elkarren kontra borrokatzeko. Estatuaren eta Elizen arteko Bereizkunde Legearen (1905) ondorioz kalapitak eztituz joan ziren; izan ere Andere Errepublika eta Aita Saindua elkarrekin ezkontarazi zituzten, eta 1905eko dibortzioak luzara on egin ziela
|
batzuei
eta besteei ez da dudarik. Borrokak sortarazi eta biziarazi zuenez, borroka bere bizienean zegoeno iraun zuen Réveilek, eta halaber haren ondoko Eskual Herriak.
|
|
|
Errient errientsei eta apaiz apezpikuei buruzko artikuluak ugari dira. Horietako batzuk, bozkatzeetan
|
batzuen
eta besteen eginbidea zein den ohar tarazteko: haiena, gorrien alde boza emanaraztea, eta, apaizena, politikan ez sartzea.
|
|
|
ikasle taldea, > arto saila, > hitz andana, > r multzoa, > liburu sorta, > ontzi jendea> eta abar. Antz handia dute
|
batzuek
eta besteek, hainbat aldetatik begiratuta. Badute alderik ere, ordea.
|
|
|
dui) > atzizkia. Egunen batean, multzo atzizkien konparazio taula prestatzen denean, argi ikusi ahal izango da irizpide horren arabera atzizki
|
batzuek
eta besteek beren artean duten diferentzia eta antzeko tasuna zenbatekoa den.
|
|
|
Orduz gero, hiru urte beteko dira laster, eta tarte horretan, lanok eskatu, bildu eta zuzentzen niharduela,
|
batzuekin
eta besteekin hitz eginda, idatzizko lekukotzez gain, argazki bilduma esan guratsua osatzeko parada ikusi nuen, omenezko liburu hau oroigarri sorta zabalaz hornitzeko aukera; izan ere, Juan Mariren ibilbide pertsonalak euskal kulturaren estrata estu nahiz ikaskuntza unibertsalaren errepideak oinkatu dituenez, irudi sorta askotarikoa utzi digu. Argazkiok errepasatzea, Oiartzungo Lekuona Berasategitarren artean sortu zela xehetasunez gogoratzea da,
|
|
|
hizkuntza hau ez zen erabiltzen euskaldun apalei informazioa jakinarazteko «beste erremediorik ez zegoelako»; Halaber euskarazko hedabide populisten formatua (bertso-paperak) gainditzen zen, edozein hizkuntza normalizatutan ohikoak ziren erako aldizkari bat eskaintzeko, ez agian goren goren mailakoa baina bai irakurleei gutxieneko ikasketa batzuk izatea eskatzen ziena; Eta azkenik, Euskalzale irakurleen euskaltzaletasun militanteaz baliatzen bazen ere bere produktua zabaltzeko (erosleek ez baitzuten informazioa jasotzeko aldizkari horren «beharra» baizik «gogoa» edo «zaletasuna»), hala ere ez zen produktu «baskofilo» soila, dela zentzu estetikoan (Donostiako EuskalErria sarritan ohi zen bezala: euskarazko olerki
|
batzuk
eta euskararen aldeko erdarazko leloak biltzen zituena459), dela zentzu politikoan (Sabino Aranaren aldizkariak ohi zirenez: proklama politiko oso erradikalak baina euskara arloan eduki oso testimonialak); Aitzitik euskara modu praktikoan lantzen zuen, euskararen aldeko zaletasun pintoresko, ideologiko edo literarioa gainditu eta hizkuntzarentzat normalizazio bokaziodun esparru bat irekiz kazetaritza arloan.
|
|
|
103 Zentzu horretan Zalbideren lanak akats orokorren bat badu, zera da,
|
batzuen
eta besteen burutan zer dabilen sarriegi suposatzen du, gogoeta horiek nondik atera dituen edo zein iturritan oinarritzen diren zehatz aipatu gabe. Iturriak aldika agertzen ditu, baina ez honen edo haren ahotan jartzen dituen iritzi konkretuei dagozkien iturri zehatzak.
|
|
|
bi nafar garai (bata Campion, bestea zehazteke), bi nafar behere (Broussain161 eta beharbada Lacombe), hiru bizkaitar (Bustintza, Txomin Agirre, eta sabindarren bat akaso), hiru gipuzkoar (Karmelo Etxegarai, Luis Eleizalde eta besteren bat), bi zuberotar (Menditte, eta Larrieu edo Constantin) eta bi lapurtar (Daranatz eta Darricarrere). Arabar euskaldunen bat agertuz gero, Txomin Agirre Gipuzkoatik aurkez zitekeen162 Gaia Daranatzekin tratatu zuen Azkuek, bereziki Iparraldetiko hautagaiak hobeto zehazteko, tartean Eskualduna aldizkariko
|
batzuei
eta bereziki HiriartUrrutiri leku eginez163 Etxegaraik Azkueren proposamen gehienak ontzat eman zituen, baina Diputazioek hamalau kide aukeratu barik, lau hautatzea eta gero lau horiek gainerako kideak izendatzea proposatzen zuen (hola ez lituzkete zuzenean Iparraldeko akademikoak hautatuko, separatismo salaketen arriskua saihestuz). Azkuek Daranatzi ziotsonez, bera (Azkue) lau horien artean jartzen bazuten, berak Daranatz, Broussain eta Menditte aukeratuko zituen hurrengo txandan164.
|
|
|
Nolanahi ere formula desberdin hauek ez ziren progresio numerikoan bata bestea ordezkatuz joan, baizik XIX. mendean zehar sarritan elkarrekin eta nahastuta azaldu ziren, tokiaren, unearen eta pertsonen arabera oihartzun handiagoa edo txikiagoa erdietsiz. Euskaltzaleek berek,
|
batzuk
eta besteak tartekatzen zituzten ordena eta preferentzia handirik gabe. Adibide gisa bertsoak har daitezke, bertan hainbat aukera azaltzen baitira.
|
|
|
Hau da, Sabino Aranaren jarraitzaileak, politikoki, alderdirik ere ez zuen Azkuerenak baino gehiago baldin baziren, zergatik men egin behar zioten Azkue bati? Antola zezala Azkuek beste alderdi bat, eta hor neurtuko zen
|
batzuen
eta besteen indarra. Bitartean argi zegoen sabindarrak gehiago zirela, eta beraz beren gehiengoari zegokion nagusigoa politikan ez ezik kulturan ere ezarri nahi zuten.
|
|
|
Behin eta berriz esaten aritu gara gazte askok erregistro bakarra besterik ez dakiela, kasu askotan zer aukeratu gutxi dutela eta abar. Hasi gaitezen, bada, erregistroak zer diren esaten eta noiz erabiltzen diren
|
batzuk
eta besteak.
|
|
|
|
Batzuen
eta besteen ezaugarriak desberdinak dira eta hemen hizkuntz formei gagozkie hau esatean. Erregistro ez familiarrak hurbilago egon daitezke eredu idatzietatik familiarrak baino.
|
|
2009
|
|
|
Euskaltzaindiak, berak lantzen dituen alorretan, eguneroko lana egin behar du: egitasmo zehatz batzuk, zuzendari
|
batzuk
eta langile batzuk. Lehen ere hasi ziren halakoak bi proiektu nagusitan:
|
|
|
Euskaltzaindiak bost diru iturri ditu: Eusko Jaurlaritzarekin eta hiru foru aldundiekin dugun hitzarmen markoarekin Euskaltzaindiaren aurrekontu orokorra bermatzen da, eta egitasmoen zati handi esanguratsu bat; bigarren multzoan, Madriletik etortzen diren diru-laguntza orokorrak daude; hirugarrenean, proiektu zehatz
|
batzuetarako
eta proiektu orokorretarako Nafarroako Gobernuak ematen dituenak; laugarrenean, Iparraldeko Euskararen Erakunde Publikotik datozenak; eta
|
|
2010
|
|
|
Agirre bizi izan zen sasoi hartan bi hutsune nabari ziren lanbide honetan. Batetik, guraso
|
batzuek
eta erretoreak ez ziren gehiegi saiatzen umeei eta gazteei dotrina erakusten; bestetik, orduko katekesia antolaketak ez ziren gipuzkoar lurraldetarako egokiak. Ozaeta, op.cit. 143 or.
|
|
|
Bi iturri baliatuko ditugu guk sakontze lan horretarako: lehenbizi, ikusiko dugu aditz edo erlazio predikatu
|
batzuen
eta pertsonaizenordainen artean zer nolako elkartzea edo korrespondentzia dagoen; bigarrenik, pertsona izenordainek kasu bakoitzean duten erreferentea izango dugu aztergai. Batak zein besteak zerikusi estua du interakzio alderdiekin, eta bereziki bigarrena erabat lotuta dago polifonia ducrotiarrarekin.
|
|
|
Esan behar da lege zorrotzik ez dela betetzen, kasu batzuetan salbu. Baina, guztiarekin, badira joera
|
batzuk
eta horiek aztertu beharra dago, bereziki konfigurazio osoagoa kontuan hartzen bada:
|
|
|
Pertsona izenordainen eta predikatuaren arteko asoziazioak ikusi ditugu azterketa linguistikoa egiterakoan. Zergatik egiten dira asoziazio mota
|
batzuk
eta ez beste batzuk. Zein faktoreren gorabeheran dago pertsona izenordain bat edo beste aukeratzea?
|
|
|
Zenbatek (eta nork) zekien euskaraz hitz egiten, eta zenbatek irakurtzen edo idazten? Nolakoak ziren hiritar
|
batzuen
eta besteen euskara erdarei buruzko iritziak eta jokabideak. Zer egoeratan zegoen hemengo hezkuntza sistema, euskarazko irakaskuntza martxan jarri ahal izateko?
|
|
|
Lehendik zetorren joera indartuz eta zabalduz, EAEko euskaldun gehienak (ia guztiak) elebidun bihurtu ziren une batetik aurrera31 Erdaldun gehien gehienak, aldiz, ez ziren euskaldundu: ez zuten beharrik izan32 Ondorio nabarmena izan zuen horrek,
|
batzuen
eta besteen gizarte bizitzan: euskara erdaren mendez mendeko konpartimentazio soziofuntzional tradizionala ahuldu egin zen nabarmen, eta hainbat lekutan erabat apurtu.
|
|
|
Erdarak mendean hartu gabeko euskaldun jatorra Pello Kirten, Chomin del Regato eta antzeko irudiekin lotzen zituen ikuspegi horrek. Bai
|
batzuen
eta bai besteen artean baserritar ez-jakinaren ikur bihurturik zegoen euskara: defizit nabarmenez markaturik ageri zen, hori dela-eta, euskaldun jatorren eguneroko hizkera (eta hizkera horren bidezko kultura) 47 Bazegoen estereotipo horretarako oinarri objektiborik.
|
|
|
Ordura arte indarrean egondako eskola moduaren alde ez zen inor asko mintzo, ez hemen eta ez Espainian oro har. Etorkizunerako eredu hobetsia zehazterakoan alde ohargarriak zeuden, ordea,
|
batzuen
eta besteen artean. Legebiltzarrean bildutako joera gehienetako indarren oinarrizko adostasunez, irakaskuntza elebiduna ezartzea erabaki zen.
|
|
|
Garaiko jerga burolektikoan, plazas a euskera/ plazas a castellano? izenez bereiztu ziren
|
batzuek
eta besteak, sektore publikoari zegokionez. Tentsio iturri gertatzen zen, halere, plaza banaketa hori:
|
|
|
orain dela gutxi arte baserri giroan murgilduta zeuden herri herrixkak auzategi eta banakako landetxe, hiritar? berriez betetzen ari dira; industrialdeak nonahi zabaltzen ari dira, orobat, eskola garraioaren irismena zabaltzen ari da eta bide sareen berrikuntzak birrindu egin ditu zonalde
|
batzuen
eta besteen arteko tarteak.
|
|
|
218 Hasiera bateko ustea, ereduko ikasleak Akoak eta Bkoak bezain trebe zirelakoa gaztelaniaz, ez da gaur egun besterik gabe ontzat ematen. Alderik badago egon, batez ere lehen eskola urteetan,
|
batzuen
eta besteen artean. Kontua zera da:
|
|
|
Alde horretatik, EEN legeak begiz jotako harremanak (gure herri honetako beste hainbat esparrutan bezala) normaldu gabe daudela esan liteke. Besterik da, jakina, normaltasun falta horren iturburuei buruzko pertzepzioa,
|
batzuen
eta besteen artean. Are gutxiago, kausa efektu lotura bide objektiboa bilatu nahi izatea.
|
|
|
Alde handiak zeuden,
|
batzuen
eta besteen artean, euskarari, bere lekua, ematehorrek izan behar zuen neurriaz eta abiaduraz.
|
|
|
Eskolaketaz eta eskola bidezko euskalduntze bideaz ari garenean ez gara askotan esparru horretako hizkuntza politikaz bakarrik ari, horren oinarrian dagoen beste zerbaitez baizik. Euskal herriaz (bere osaera etnokulturalaz, lurralde hedaduraz eta aurrera begirako formulazio operatiboez)
|
batzuek
eta besteok ditugun iritzi diferente eta kontrajarrien errainu dira, hainbatean, desadostasun horiek. Beste alde batetik, kontsiderazio pragmatikoagoen eragina erantsi behar zaio ikuspegi etnoproiektibo horri:
|
|
|
Motibo batek zein besteak leku berera garamatza hortaz.
|
Batzuek
eta besteok buruan dugun etorkizuneko gizartean euskara erdarek zer leku behar luketen, eta horretarako nolako eskola modua nahi dugun, egungo eztabaidaren muinetako bat bihurturik dago. Mitxelenaren 1982ko esaera,, parece que la clave estaría en encontrar un locus, un nicho o hueco al que se consiguiera adaptarla?
|
|
|
255 Legebiltzarrak onartu eta handik mende laurdenera ere legea praktikan (eta osorik) bete ez izana, hori da gaur egun, lehen ez bezala, lege xedapen hori gutxiegi dela diotenei maizenik entzuten edo irakurtzen zaiena. Aldeak daude hor ere,
|
batzuen
eta besteen artean: baina legea betetzeko gai ez izana, eta horretarako, marko berri?
|
|
|
mende laurden honetan eskuratu duen beharrezkotasuna hezkuntza munduan bakarrik da pisuzkoa, eta horrezaz gainera mundu horretan bertan (eta are argiago administrazioan, komunikabide publikoetan eta abar) duen beharkizuna aldian aldiko bilakaera politikoaren araberakoa izan litekeela sentitzen du jendeak. Bai
|
batzuek
eta bai besteek. Halako prekario kutsua ematen dio horrek euskararen irabazpide izaerari:
|
|
|
egite horretan. Gutxitan aitortzen zaien korajea, amaigabeko ilusio ahalmena, urteetako konpromiso pertsonala eta oker egindakoa zuzentzeko adorea agertu izan dute maiz asko,
|
batzuek
eta besteek. Saiatu egin dira eta asmatu egin dute beren langintza horretan, aski neurri zabalean.
|
|
|
hori neurtu gabe dago. Hipotesi huts dira, beraz,
|
batzuek
eta besteok horretaz esan ditzakegunak. Merezi luke, zinez, gai horretan zentraturiko azterketarik egitea.
|
|
|
Ikasle gehienak (zenbaitetan guztiak) etxetik erdaldun izaten dira beste zenbaitetan, aldiz, etxetik euskaldun.
|
Batzuek
eta besteek aski itinerario diferentea daramate beren eskolaketan, L1en eta L2ren eskuratze edo osatze prozedurei dagokienez. Atentzio handiagoa zor zaie berezitasun horiei.
|
|
|
Zertan oinarritu ziren erabaki hartzaile nagusiak? Zer konstruktu teorikoz baliatu ziren, horretarako,
|
batzuek
eta besteak. Has gaitezen teoriazko iturburuetatik.
|
|
|
–Formula berria ziaboga bat zen, bai, baina 1995eko egoera bat zen, eta 1998koa beste bat?, nabarmendu du J. Iñaki Etxezarretak. . Behin ikastola ohiek ikastetxe publiko gisa beren bidea egingo zutela ikusi ostean, ikastola
|
batzuek
eta federazioetako buru askok egituraketa bakarraren aldeko urrats azkarra eskatu zuten, ahal zen agudoen egiteko gogoa zegoen. Eta presak jokaldi txarra eragin zuen berriro?.
|
|
2012
|
|
|
Gugandik gertuago dauden hizkuntza eta literatura minorizatuetako idazleen artean, aipatzekoa da Sarrionandiak poeta katalanei eta bereziki galiziarrei egiten dien lekua: Hamairu ate umore beltzaren antologian Pere Calders() katalanaren ipuin baten itzulpena plazaratu zuen, eta Miquel Martí i Pol() katalanaren zenbait poemaren itzulpenak ere argitaratu izan ditu (Maiatz aldizkarian
|
batzuk
eta Hezurrezko xirulak bilduman beste bat). Poeta galiziarrei dagokienez, aipatzekoa da liburu batean sei idazle galiziarren poemak euskaraz eman zituela:
|
|
|
atalean aipatu berri dugun poema tuarega, esaterako, agertzen da hemen ere. Baina horretaz gain badira beste hainbat, Izkiriaturiken jasoak
|
batzuk
eta Hezurrezko xirulaken beste batzuk:
|
|
|
Eta guk gertakari horietatik guztietatik zeintzuk hartzen ditugu kontuan, enuntziatu parentetikoak testuingururatzeko baliabide ere badirela diogunean? Erantzunean bila ditzakegu
|
batzuen
eta besteen arteko aldeak.
|
|
|
1 Mitxelenaren testuetan maiz agertzen dira beste herrialde
|
batzuetako
eta beste hizkuntza batzuetako esapide egin, lokuzio,... direlakoak idioms. Ugariak dira, esate baterako, latinezko esapideak, baina horien ondoan maiz agertzen dira ingelesezkoak ere:
|
|
|
–Iliada, gainera, oso gogoko dut aspaldidanik. Mutil koxkor ginela, eskuetaratu zitzaigun, ez dakit nola, adiskide
|
batzuei
eta neri, Segalaren erdal itzulpen bikaina?. Baina, ez du erdaraz bakarrik irakurri,, geroago?
|
|
|
Nahiz eta
|
batzuen
eta besteen artean metodologiari dagokionez desberdintasunak egon, guztiak bat datoz onartzean parentetikoa oinarri oinarrian perpausaren egitura sintaktikotik at, kanpo edo bazter posizioan dagoen egitura dela; nolabait, diskurtsoaren antolamenduan eta garapenean eragiten dutela, eta ez hainbeste perpausaren barnean.
|
|
|
Zuberera ikasteko eta lantzeko tresna batzuk sortu ditu: gramatika, hiztegiak, ikasteko metodo bat, lexiko
|
batzuk
eta itzulpenak. Liburu honen bukaeran idazle emankor horren bibliografia osoa emana da, oraino argitaratu ez diren eskuizkribuak barne.
|
|
2013
|
|
|
Hots,
|
batzuek
eta besteek, ez zuten etsipenerako tarterik utzi nahi. Garrantzitsuena, garaipenaren baitan sinestea zela adierazten zuten etengabe.
|
|
|
Egia da itsasoaren kontrolak garrantzi handia zuela,
|
batzuek
eta besteek etsaien hornikuntzak portuetara heltzea trabatu behar zutelako, etsaia ahal bezainbat ahultzeko. Halaber, Erresuma Batuarentzat garrantzi berezia zuen, bazekielako Alemaniak ere itsas armada indartsu bat bazuela eta haren balizko eraso bat saihestu behar zutela.
|
|
|
Saint Pierreren kasuan ere, aipatzen zituen kasuak bigarren eskukoak ziren, norbaitek kontatuak. Bere begiz ikusitako gisa horretako eszenarik ez zuen kontatzen, baizik eta
|
batzuekin
eta besteekin mintzatuz jakiten zituenak. Gisa horretan, Saint Pierre, Elizalde eta Etxeparek gutxi ikusi bide zituzten zuzenean tiroz hiltzen.
|
|
|
Bestetik, burdin sareen teknika mendiaren alde banatan nabari zela deskribatu zuen, frontearen inguruko paisaien itxura bat eskainiz. Horren arabera, lekuak irudika zitzakeen irakurleak,
|
batzuen
eta besteen lerroak burdin hariz babesturik. Baina teknika hura lehenago ere baliatua izan zela esplikatu zuen.
|
|
|
Irakurleak kanoikadek lurra nola xehatu zuten ikus edo irudika zezakeen. Kronika
|
batzuk
eta besteak irakurriz, zentzumen ezberdinak aktibatzen zituzten, eta beraz, dokumentu interesgarriak utzi zituzten. Bestalde, ohartarazi behar da aipu honetan kanoikadek xehatu lurrak frantsesei eta, oro har, aliatuei mesede egiten ziela idatzi zuela.
|
|
|
Gerlak iraun zuen denbora guztian ez zen gudu handirik izan. Posizio gerlak iraun zuen denbora zati handienean, gudu handi baten beha iragan zuten denbora, eta Eskualduna ko artikulu
|
batzuk
eta besteak irakurriz gudu handien beha egote hori ageri zen. Alde batetik, gerla lekuetako berriketariak zeuden, hainbat aldiz pausalekuetatik edo une lasaietatik idazten zutenak, baina noiznahi gerla lekura igorriko zituztelako kezkarekin zeudenak.
|
|
|
Urruntchago lau Azkaindar elheketa zauden Ortzaiztar batekin. Behin
|
batzueri
eta bertzeeri agur erran eta, ostatuari buruz abiatu denak tropan. Harat gabe, errechimenduko musika ikusi eta hurbildu.
|
|
|
Horien artean ere bereizketa bat egin daiteke; batetik aipa daitezke Andre Dena Mari eguna eta Pazko eguna, eta bestetik Eguberri eta Omiasaindu. Alabaina, ondoko adibideak aztertzean ohartuko gara soldaduek ez zituztela larritasun berarekin bizi egun
|
batzuk
eta besteak.
|
|
|
Ez nuke haatik juramentu egin nahi
|
batzuek
eta bertzeek ez dutela beren lo gozoan ametsik egiten. Nahi ta ez noizbeit gogorat ethorri behar dute Verdunen ikusi ditugunek:
|
|
|
Lubakiak eraikitzea bera zein arriskutsua zen, tiroen erdian ibiltzen zirela, handik ateratzeko tenoreei kasu eman behar zitzaiela eta abar esplikatu zuen Etxeparek. Hainbat aldiz, entzumenari erreferentzia egin zion, bereziki beste alemanen solasak entzuten zirela azaldu zuenean, horrek erakusten baitzuen
|
batzuen
eta besteen zuloak zein hurbil ziren elkarrengandik. Horiek horrela, frantsesen lubakiak alemanenak eta ingelesenak baino txarragoak ziren, lurra taulaz babesten baitzuten, eta ez betonaz alemanek bezala, eta jende gutxiago ere zutelako lubakien eraikitzeko edo haien arta hartzeko.
|
|
|
Are gehiago, zuzendari zerrenda ez da beti zuzen eman. Hainbat huts agertu dira
|
batzuen
eta besteen lanetan. Nahiz eta batzuetan zaila den data zehatzak atzematea, astekari bakoitza hurbiletik so eginez gero, kronologia ahal bezain zehatza osatu ahal izan dugu.
|
|
2014
|
|
|
Eta ahots horrek gero eta tankera handiagoa hartuko du bere lanen bilakaeran, poesia sozialaren garaian, batez ere. nago, Edward W. saidekin, heldutasuneko lanetan idazlea bere horretan agertzen dela, esan nahi baita, idazleak mozorrorik jar tzen ez duenean sortzen direla literatur lanik borobilenak. idaz leak ez dio beldurrik bere buruari, ezta bere berea den estiloa azaltzeari. zalantzarik gabe, nor bere buruaren izurik ez izatea da sormenerako baldintzarik behinena. trebakuntza urteak izaten dira idazlearen hasierakoak, non ohikoak eta beharrezkoak baiti ra literatur ereduen imitazioak, eta idazlearen eskua baldarra iza ten da artean, ez baitaki bere burmuineko melodiak trebeziaz eta lasai interpretatzen. Baina urte, edo liburu,
|
batzuen buruan
eta zuhurra baldin bada, idazleak soilik berea den ahotsa lortuko du azkenik, hala ahotsa nola begirada. Hargatik, Harri> eta> herri, Eus > > harria> eta Harrizko> herri> hau> lanen zikloan nabarmentzen da
|
|
2015
|
|
|
Aski seguru pentsa liteke Oñatiko unibertsitateak eragiten zuen bizitza intelektuala diskretua izan zela. Ez zen gurea Florentzia, Venezia, Erroma, Paris edo Salamanca bezalako hirien tamainakoa, burgesia merkatari sendo baten jabe zirenak
|
batzuk
eta hiri eta unibertsitate ospetsuak besteak.
|
|
|
Zeren eta antologia, hautapena bada ere, horixe besterik ez da, hautapena, eta, berez, murrizte eta laburtze bat. Autore aukeratu
|
batzuen
eta literatura lanen zati batzuen, maiz laburrak, irakurtzeak ezin du obra osoaren irakurketa ordezkatu.
|
|
|
5.3 Euskal Literaturaren Antologia hau oinarrizko hautatze irizpide gutxi
|
batzuez
eta osagarri diren beste zenbaitez baliatzen da.
|
|
2016
|
|
|
Gure herritan, asko borroka gertatzen dira herri gizon eta eliz-gizonen artean, su gai dituztela
|
batzu
eta besten lege desberdinak. Manatzeko urratsetan, ez da beti errex neurtzea noraino doatzin alkatearen eta noraino erretorearen eremuak.
|
|
|
Antzerki honen osagaiak oso garaikideak dira, administrazioa, erakunde
|
batzuen
eta lege batzuen inposaketa eta txikiarentzat babes eta laguntzarik eza.
|
|
|
Horren seinale da lehen orrialdeko mantxetan ezarri JEL ikurra. Bidasoaz haraindi ihesi etorri zirenei
|
batzuek
eta besteek egindako harrera ere, oso izan da bestelakoa. Gero, politikaren eguneroko dinamikan, ez ziren arras diferente agertu.
|
|
|
Azpiz euskara baztertu behar dela erran nahi dela antzerki horietan salatzen du eta euskara erabiltzen direla atzeratuak edo ez egokituak direla erran nahi dela. Beste obra batzuei buruz, baina hor ez du izenbururik ematen, Euskal erakustokiko pusken gisan ematen direla antzerki
|
batzuk
eta horiek ere salatzen ditu euskaldunen kontrako obrak direla baina era finagoan. Harentzat obra horiek zimurtuak dira, konbentzionalak, baliorik gabekoak, euskal antzerkia arte ederrera iristeko gaitasuna gutxiesten dute.
|
|
|
KOSE: Filipen arabera, espainol polizia
|
batzuk
eta espainolak erosiak ziren frantses polizia gizon batzuk izan dira, frantses jendarmeei jazarri direnak. Berak ez du deus ikustekorik gertakari horretan.
|
|
|
Gerla aitzin laborari munduko gazte
|
batzuek
eta herrietako apaizak ere elkarte horretan lanean ari ziren. 1937ko ekainetik landa, 11 herrialdetan apaizak izendatuko dira gazte mugimendu horren inguruan lanean aritzeko:
|
|
|
Horregatik, eskaera horren arabera idazten zuen, talde berri bat osatuz antzerki generoa garatu nahi zutenekin, zorroztasun nahiak betez. Horretarako beste testu mota
|
batzuk
eta beste dinamika bat ere sortu zituen.
|
|
2019
|
|
|
Belaunaldiak behar dira horri buelta emateko. Gogoan izan behar da, Aramaion eta Legution izan ezik, gainerako herri eta eskualdeetan belaunez belauneko transmisioa eten egin zela duela mende batzuk leku
|
batzuetan
eta joan den mendean beste batzuetan.
|
|
|
Kasu horietan ordea, inor gutxik jartzen du zalantzan laguntza publikoen erabilera, hobari fiskalak ezartzea edota kirol azpiegitura inbertsioetan dirua xahutzea. Arlo
|
batzuetan
eta besteetan mugitzen den diruak ez dauka alderik.
|
|
|
Hortxe dira, besteak beste, beraien buru euskalduna euskara batuaren bidez alfabetatu dutenak edota euskararen mundura ikasiaren bidez etorri diren hiztun berriak, abiaburu euskara batua duten euskaldunak, euskararen demografia berrian gero eta ugariago direnak, bestalde.
|
Batzuek
eta besteek euskara batua lanabes aproposa dute beren eguneroko zereginetan. Izan ere, euskara batua, lurraldean lurraldeko izateaz gainera, gizartearena ere bada, leku eta funtzio askotarikoa, hiztunen aho mihietan eta idatzietan bizirik dagoena.
|
|
2020
|
|
|
Olhara joaten zen, gauzen saltzera. Handik gibelerat ekartzen zituen komisioneak,
|
batzuendako
eta besteendako. Holako gauza guttirekin bizitzen zen nehork uste ez lukeen baino biziki gehiago jende.
|
|
2021
|
|
|
• Kanpotik: idazle garaikide zenbait sarrarazten dira bainan, astiro, bahe metodologiko
|
batzuen bitartez
eta tradizio historiko ezberdinen erritmoaren arabera (161).
|
|
|
Egileak datuak aztertutakoan ateratzen duen ondorioa da Gipuzkoaren euskalduntasuna, edo Gipuzkoako alderdi batena, ezin dela, egin izan den moduan," inskripzio gutxi
|
batzuk
eta lauzpabost toponimo (gehienak ilunkarak eta kokapen ezezagunekoak)" direla-eta zalantzan ezarri. Horretarako dugun argudiorik argiena da erromatar inperioaren garaian han hemen barreiaturik zeuden jende izenetan iturburu duten toponimoak Gipuzkoan ez direla urriak, eta eman ditugun (ikus bedi Salaberri eta Zaldua, 2019) azalpen guziak ontzat har ez balitez ere, uste dugu aski direla toponimo horiek egun duten itxura euskaldunen ahotan ibiliak izateari zor diotela pentsatzeko, Nafarroan bezala, demagun.
|
|
|
Inskripzio gutxi
|
batzuk
eta lauzpabost toponimo (gehienak ilunkarak eta kokapen ezezagunekoak) dira, beraz, iparraldeko barduliarrak euskaldunak zirela zalantzan jartzeko argudio nagusiak. Epigrafiari bagagozkio, ikusi dugunez, hiru erakuskari besterik ez daude, beste hainbeste hizkuntzaren aztarnak dituzketenak eta lurraldearen periferian ediren direnak.
|
|
|
12.1b Hizkuntzalarien artean bi kategoria mota bereizi izan dira, ez eztabaidarik gabe, zernahi gisaz, anitzetan ez baita batere erraza
|
batzuen
eta besteen arteko mugak bereiztea: lexikoak (izena, adjektiboa, aditza...) eta funtzionalak (postposizioak, menderagailuak, determinatzailea, komunztadura, denbora...) (ikus § 11.3).
|
|
|
Kasu bakan batzuetan izen berezi horiek izen arrunt gisan erabil ditzakegu: Lau picasso erosi zituen; Baditut etxean txillida
|
batzuk
eta abar. Beste testuinguru batzuetan ere berdin gertatzen da:
|
|
|
12.3.8a Semantikak esaten digu paper, bide, ate eta harri ez animatuak direla, baina asto, haur, Mikel edo ardi, ostera, animatuak, bizidunak. Hizkuntza batean adibide jakin bateko izena biziduntzat edo bizigabetzat hartzea, ordea, ez da semantikarekin edo biologiarekin bakarrik lotzen, eta baditu beste eragin batzuk morfologian ere, euskaraz
|
batzuek
eta besteek kasu marka desberdinak hartzen baitituzte. Hola, bidean esaten dugu, non?
|
|
|
5.6.3a Lemari dagokionez, formaz berdina izan arren, ko izen sortzailea (§ 4.2.5, § 4.4.3.6) eta hau bereizi genituzke beste batzuetan egin dugun bezala (era1 eta era2, tza1, tza2 eta tza3 eta abar). Kategoria desberdineko eratorriak sortzen dituzte
|
batzuek
eta besteak (lekuko, oinetako/ bihotz oneko); kategoria desberdineko oinarriak hartzen dituzte, eta adiera ere desberdina dute.
|
|
|
Mugakizun horiek guztiek konpartitzen dute ezaugarri semantiko bertsua, ‘ugaritasuna’, ‘kopurua’, ‘aniztasuna’ Hala ere, badira desberdintasunak mugakizun
|
batzuen
eta besteen artean, hiztegietako definizioak alderatuz gero erraz antzeman daitezkeenak. Multzo da gutxien markatua, gainerakoen definizioetan ageri dena.
|
|
|
42.19.2o Esan beharra da, nolanahi ere, ezta edo eta ez sarriago eta ugariago ageri direla liburuetan beren pareko diratekeen baiezkoak baino (baita, eta bai), berdin dela ere DMa agerian duten nola DM hau gabe ere. Hona hemen adibide
|
batzuk
eta ez ere itzuliaren gainean moldatuak: Inori gaizkirik ez egitea ez egintzaz, ez hitzez eta ez ere gutiziaz (Legaz); Eta egia hau da:
|
|
|
Hau, izan ere, alboraturiko perpaus bietan hitz edo partikularen bat —aditzondoa, gehienetan— errepikatuz gauzatzen da anitz aldiz, gorago esan dugun bezala: Piper gorri eta berdeak ere bereziezinak zitzaizkion, beltzak baitziruditen, bai
|
batzuek
eta bai besteek (Olarra); Ordena da, ordea, jendearen lehen eskubidea, zeren ordenarik gabe ez baitago ez erlijionerik ez bizitza moldatzerik (Irigoien).
|
|
|
Hitzak (etxe, lasterka, atera, geltoki, joan...) gure eguneroko esperientzia eta kulturarekin daude lotuak: hola, etxea ez da gauza bera euskaldun batentzat, inuit batentzat edo Afrikako basamortuan bizi den norbaitentzat, norberak munduaz dituen esperientziak, bizimoduak eta kulturak oso desberdinak baitira
|
batzuen
eta besteen artean. Hemen berean, gure inguruan, etxea ez da gauza bera baserritar baten kasuan edo hiriko kale batean bizi denaren kasuan.
|
|
|
Adberbio osaera dutela onartuz gero, erraz azal daiteke hitz hauek mugatzailerik ez izatea. Nolanahi ere, taula horri erreparatuta bi etxez/ bere etxeaz/ bere etxe guztiez moduko sintagmen forma argi gelditzen da eta etxez inguratu/ frantsesez hitz egin modukoekin alderatuta
|
batzuen
eta besteen arteko aldea aski argi gelditzen da.
|
|
|
Eman ditugun adibideetako asko aditz mailegatuak dira; egia da maileguz hartutako aditz asko intrantsitibo ergatibodunak direla euskaraz, baina ez guztiak. Intrantsitibo hutsen artean ere ikusi ditugu
|
batzuk
eta ez dira gutxi maileguzko aditz trantsitiboak ere5.
|
|
|
Perpaus osagarri jokatugabeen atzizkiak aztertu ditugu, banan banan. Baina atzizki
|
batzuen
eta besteen arteko alternantziak ere gertatzen dira predikatu gobernatzaileen arabera. Lehen ere aipatu dugu nahiko orokorra dela gobernatzaile berekin tzen/ tzera alternantzia:
|
|
|
36.8c Mendeko perpaus hauek, pareko osagarri adberbialek bezala, dagokien muga seinalatzea dute xede, ‘noizdanikoa’
|
batzuek
eta ‘noiz artekoa’ besteek. Beste muga ez da aipatzen gehienetan, zehaztu gabe uzten delako:
|
|
|
Antzeko ezaugarriak dituzte perpaus mota biek. Batetik, zergatik motibatiboari erantzun diezaiokete
|
batzuek
eta besteek: Zergatik mugitu duzu aulkia?
|
|
|
28.4.8a Alborakuntzaz nahiz juntagailu bidez elkartzen ditugun osagaien aurrean, osagai bakoitzaren aurrean elementuren bat errepikatzen denean sortzen da balio banakaria: Bai
|
batzuek
eta bai besteek zintzo ordaintzen dituzte zergak. Beste batzuetan, elementu berak errepikatu ordez, korrelazioan doazen hitz desberdinek osatzen dituzten formulez baliatzen gara (hala... nola... eta abar).
|
|
|
Baina genitiboaren gainean eraikitakoetan (norentzat, norengan, norengana...), postposizioa genitiboaren mailan moztu daiteke, eta inoiz horrelako adibideak ere aurkitzen dira: Piarresen eta Maddalenengatik; Auzoaren eta alkatearengana joan nintzen; Auzapezaren eta zinegotzientzat; Arrazoirik onenak aurkitzen ditu
|
batzuen
eta besteentzako (Mitxelena). Postposizioak sintagma absolutua onartzen badu osagai moduan, joko berak egin daitezke noski:
|
|
|
Euskalki guztietan, salbu erronkarieraz, erabili izan da. Idazleen artean historikoki bi sistema agertu badira ere (batzu/
|
batzuk
eta batzuk/ batzuek, absolutiboa eta ergatiboa bereizteko), egun batzuk/ batzuek (abs./ erg.) nagusitu da, forma aldetik gainerako sintagmekin parekatuz horrela. Inesiboan batzuetan izan da erabiliena XVIII. mendeaz geroztik, eta genitiboan, kasu bakanen bat kendurik (Leizarraga, esaterako, eta ez da sistematikoa) beti batzuen ageri da, ez batzuren.
|