|
2010
|
|
|
Sarrera galiziera hizkuntza ibero erromaniko bat da, hainbat hizkuntza zeltaren eta latin arruntaren artean azken hori gainjartzetik jaioa, penintsulako ipar mendebaldeko koadrantean. galiziako nazionalitate historikoan, asturiaseko mendebaldean (eo eta navia ibaien artean), leongo mendebaldeko bierzon eta zamorako ipar mendebaldean galiziera erabiltzen duten hiztun guztiak batzen baditugu, gaur egun bi milioi lagunek baino gehiagok hitz egiten dute galiziera. Caceresko1 ipar mendebaldeko hiru udalerritan bizirik eusten diote galizieraren halako aldaera arkaizante bati, eta bost mila lagun inguruk hitz egiten dute. horrez gain, galiziako milioi erdi emigrantek baino gehiagok beren berezko hizkuntza hitz egiten jarraitzen dute sendi mailan espainiako estatuko beste herri jakin
|
batzuetan
eta amerikako zein europako abegi herrietan. iraganean bizi izan zuen erdi aroko urrezko garaiaren ostean (orduan galizian hitz egiten zen hizkuntza bakarra izan ez ezik, latin idatziaren erabilera ere partekatu baitzuen mota guztietako agirietan —literatura, zientzia, historia, administrazioa eta notariotza, eta abar—), galiziako erreinua gaztelako erreinuak (geroko espainiak) xurgatu ... XV XViii. mendeetan zehar gaztelaren zerbitzura bizi ziren atzerriko eliteek tokiko agintarien (noblezia, elizako goi hierarkia, justizia, etab.) eginkizunak bereganatu zituztenean, galiziera makalaldian sartu eta jende xehearen artera baztertu zen zeharo:
|
|
2011
|
|
|
tartean, ez ezinbestean, leakage edo demolinguistiko eta soziofuntzional nabarmenez) iraungo du, ala ez163 ezezko kasuan, diglosia amaitu egiten bada alegia, bietako bat galdu egiten da: L hizkuntza (edo aldaera) galtzen da
|
batzuetan
eta besteetan, berriz, h. Bietako adibideak daude munduan, lehen eta orain: ez dago begiak urrunegi itzuli beharrik, L gailendu eta h ezabatutako adibide ezin argiagoez jabetzeko164.
|
|
2013
|
|
|
— Arloak: zientzia ezberdinak, adierazpen kulturalak, festa motak..., anitzak ere, onerako
|
batzutan
eta txarrerako bestetan.
|
|
2016
|
|
|
Jada lehen hipotesian aipatutako faktore horien artean nabarmenenak iruditzen zaizkidan bi faktore multzoren eragina ikusi nahi nuke ondoko hipotesiak planteatzeko: gizarte irekiagoarena eta egoera sozioekonomiko ezberdinarena, eta horiek talde jakin
|
batzuetan
eta giro jakin batzuetan eragin handiagoa izan dezaketen hipotesia aurreratu.
|
|
2019
|
|
|
Horren arabera, herri administraziotik bultzatutako hizkuntza politikarekin harreman bikoitza edota kontrajarria izan dute eragile horietako batzuek eta besteek: erakunde publikoekin elkarlanean dihardute
|
batzuetan
eta, oposizio politikoaren mesedetan horien lana kritikatu ohi dute, bestetan. (Agote, 1995)
|
|
2021
|
|
|
Berdin ditu helburu gune ez hain euskaldunetako ikasle taldeak zein gune euskaldunagokoetakoak.
|
Batzuetan
eta besteetan, funtzio ezberdina betetzen dute Pulunpa saioek, baina ez datoz soil soilik aurretiazko ahultasun bat konpontzera. Gunerik erdaldunenetan, lehendik, ikasleek euskararekiko duten atxikimendu maila areagotzea da helburua.
|
|
2022
|
|
|
Momentu konkretu
|
batzuetan
eta pertsona konkretu batzuekin, batzuetan euskaraz eta beste batzuetan gaztelaniaz egiten dutela. Esate baterako, klasetik kanpo, pertsona berarekin batzuetan euskaraz eta beste batzuetan gaztelaniaz.
|
|
|
Kontuan izan behar da, Cirizak dioen bezala,
|
batzuetan
eta lekuan lekuko baldintzen arabera, eskola bidezko transmisio kulturalak familia bidezkoarekin bat egin ohi duela, baina, bestetan, aldiz, transmisio kulturala bakarra izaten dela:
|