|
2002
|
|
|
Ale helduetan, hezur muinean eta azalean baino ez dira egoten. Hala ere, enbrioi zelula amek bakarrik dute edozein ehun bihurtzeko gaitasuna; helduek, berriz, mota jakin
|
bateko
zelulen (odolaren edo azalaren zelulen) “fabrikazioari” lotutako espezializazioa izan dute. Minnesotako Unibertsitateko Zelula Amen Institutuko Catherine Verfailliek zuzentzen duen eta joan den asteazkenean argitaratu zen ikerketa iparramerikarrak dioenez, helduen hezur muineko zelula amak gibeleko zelulen antzekoak izan daitezke.
|
|
|
Haren larritasuna ezkutatzerik ez dagoen arren, azken urteotan aurrerapenak egin dira, eta, horiei esker, gure herrialdean 35.000 pertsona ukituko dira. Zientzialariek ireki dituzten itxaropen bideetako
|
bat
zelula amekin egindako ikerketa da. Orain, Toledoko Paraplegiko Ospitale Nazionala muineko lesionatuentzako erreferentzia zentroa da, eta Espainia osoko pazienteak jasotzen ditu errehabilitaziorako.
|
|
|
Substantzia horren azpiproduktu metaboliko
|
batek
zelulei kalte egiten dieten hondakin konposatuak sortzen ditu
|
|
|
Kaliforniako Scripps Institutuak egindako azterlan baten ondorio nagusia da hori. Han, bi zientzialarik jakin dute nornikotina izeneko nikotinaren azpiproduktu metaboliko
|
batek
zelulak kaltetzen dituzten hondakin konposatuak sortzen dituela. Azterketa epidemiologikoek argi eta garbi erakusten dute erretzeak biriketako minbizia eta beste gaixotasun batzuk eragiten dituela, baina oraindik ez dakigu nola nikotinak eta zigarretetan dauden gainerako produktuek kalteak eragiten dituzten zeluletan.
|
|
2003
|
|
|
1980an hil zen ar
|
baten
zelula dermiko izoztuen bidez klonatu ziren bobidoak.
|
|
|
“Jaiotza aurrerapauso handia da desagertzeko arriskuan dauden espezieen populazioa handitu dezaketen teknikak garatzeko”, adierazi zuen Simmonsek. Zehazki, kasu honetan, “banteng” direlakoak 1980 urtean hil zen eta San Diegoko zoologikoan izoztuta zeuden ar
|
baten
zelula dermikoen bidez klonatu ziren. Zelula horien DNA behi arrunten obuluetara transferitu zen helburu honekin:
|
|
|
Batez beste, atxikitze maila handia izan ohi da: miloi
|
bat
zelula gramo bakoitzeko, mila zelula baino gehiago finka daitezke zentimetro karratuko. Bestalde, garbiketa eta desinfekzio baldintza eskasek biofilmak sortzeko erraztasuna areagotzen dute, eta horrek gero arriskua dakar.
|
|
|
Ikertzaileek transferentzia nuklearra deitzen dioten teknika baten bidez. Obulu bat hartu eta nukleoa erauztea da prozesua, informazio genetikoaren (DNA) zatia. Horren ordez, emaile
|
baten
zelularen nukleoa sartzen da, eta, laborategiko metodoen bidez, ernaldu izan balitz bezala garatzeko aktibatzen da obulu hori. Horrela egin zion klonazioa Dolly ardiari.
|
|
|
Orain ernaldutako obulua aprobetxatu behar da, enbrioi artifizial bihurtuta, era guztietako organo eta ehunak sortzeko gai diren zelula amekin. Adituak ziur daude egunen
|
batean
zelula bat atera eta" programatu" ahal izango dutela bihotz edo gibel bihurtzeko, adibidez. Printzipioz, organoak ez luke errefusik sortu behar, pazientearen DNA bera baitu.
|
|
|
Aurkikuntza horrek arrasto berriak ekarri ditu, adituek ikus dezaten zein mekanismo molekular dauden txertatuta ongarritze prozesuan, eta, horrez gain, bide bat ireki dute gizonezkoen esterilitatearen kausak azaltzeko. Azterketa hori egiteko, ikertzaileek karraskari
|
baten
zelula espermatogenikoen laginak atera zituzten. In vitro hainbat azterketa egin ondoren, ohartu ziren SED1 izena eman zaion proteina bat ezinbestekoa zela espermatozoidea obuluaren kanpoko geruzarekin bat egiteko.
|
|
2004
|
|
|
Antza denez, allizina dosi handi
|
batek
zelula biziak hiltzen ditu eta erasotzeko ahalmen horretan oinarritu dira Rabinkov eta bere taldea. Ikerlarion helburua zera litzateke:
|
|
|
Salmonellako kutsadura handia duten arrautzak kontuan hartuta, kasu guztietan, materia fekalaren hondakinez zikindutako produktua da. Egoera horretan, detektatutako poluzio mailak milioi
|
bat
zelula baino gehiago izaten dira arrautza bakoitzeko. Garbitu ondoren, 100 salmonela inguru hauteman daitezke.
|
|
|
Gaixotasun Alergikoak eta Arnasbideak dituzten Pazienteen Elkarteen Europako Federazioaren arabera, Europako helduen %4k eta adingabeen %8k elikagaiekin lotutako alergiaren bat dute. Bien bitartean, jakiek jatorri ezezaguneko alergiekin (idiopatikoak) duten harremanaz arduratzen da zientzia, eta Erresuma Batuan, Institute of Food Research (IFR) erakundeak zuzendutako zientzialari talde
|
batek
zelulen arteko komunikazioa eteteko gai diren bi zelula mota aurkitu ditu. Zelula horien ondorioz, apoptosis izeneko prozesua sortzen da (heriotza zelular programatua).
|
|
2005
|
|
|
Lanak, infartua duten pazienteetan estrategia terapeutiko hori erabiltzen duen lehenengoetako batek, ikuspegi berriak irekitzen ditu eta Espainiako talde bat terapia zelular birsortzailearen talde lehiakorrean kokatzen du. Helburu nagusia infartu
|
batean
zelula amen mobilizazio masiboaren egingarritasuna eta segurtasuna ebaluatzea izan zen. Lan berri horren egileek ondorioztatu dute zelula amak G CSFrekin mugitzea bideragarria, segurua eta eraginkorra dela aurreko miokardioko infartu akutua birbaskularizatua duten gaixoetan, nahiz eta zelula mobilizazio masiboaren ondorioz esplenitis akutua gertatzeko aukera zuhurtziaz tratatu behar den.
|
|
|
Zelulak lantzeko behien odol seruma erabiltzen duten beste sistema batzuek ez bezala, Monasheko Unibertsitateko taldeak gatz konbinazio berritzailea eta aminoazido eta gantzetan aberatsa den soluzio elektronikoa erabili ditu. Beste mota
|
bateko
zelulak lortzeko sistema horren aplikazioa aztertzen ari dira zientzialariak.
|
|
2006
|
|
|
Seinale jauzia EFGRri buruz gauza asko zekiten. Egia esan, ez da proteina bakarra, familia bat baizik, zelula mintzean txertatuak baita zelula osasuntsuetan ere, zati
|
bat
zelulatik kanpo eta beste bat barruan. Normalean, EGFRak ez aktibo egoten dira, baina zelularen kanpoko inguruneko molekula jakin batzuek, EGFRei itsasten zaizkienean, piztu egiten dituzte, eta elkarrekin lotzen dira, pare bat osatuz.
|
|
|
Aldizkari elektroniko horrek Science n agertuko diren lan batzuk aurreratzen ditu. Aurkikuntzaren funtsa da Parkinsonaren kausetako
|
bat
zelularen bi zati gakoen arteko proteina garraioaren akatsa izan daitekeela: erretikulu endoplasmatikoa eta Golgiren aparatua.
|
|
|
Horrela lortutako bihotz balbulek (untxientzat) ez zuten naturalen zelula morfologia bera, baina, balbula horiek ezarri ondoren, kasuen %50ean baino gehiagotan funtzionatu zuten. “Lehenengo aldia da bihotz balbula bat fabrikatzea, gorputz bizi
|
baten
zelula amek autogeneratua”, adierazi zuen Kyoko Hayashidak, lan horren koordinatzaileak. “Gorputzeko organo bakoitza horrela birsortzea lortzen badugu, azkenean, emaileen eskasia eta errefusaren aurkako drogak izango ditugu”, gehitu zuen.
|
|
2007
|
|
|
Aresti arte, ordea, deus ez genekien horien jokabideaz eta tumore primario batetik bizitzeko ezinbestekoa den beste toki
|
batera
zelula joan eta bertan beste tumore bat probokatzea posible bihurtzen duten klabeez.
|
|
|
Nature zientzia aldizkarian, primate
|
baten
zelula helduetatik abiatuta enbrioiko zelula amak lortzeko metodo baten berri argitaratu dute. Ikerketa Oregongo Osasun eta Zientzia Unibertsitateko
|
|
|
Nature zientzia aldizkarian, primate
|
baten
zelula helduetatik abiatuta enbrioiko zelula amak lortzeko metodo baten berri argitaratu dute. Ikerketa Oregongo Osasun eta Zientzia Unibertsitateko Mitalipov biologoak eta haren taldeak egin du, eta makako heldu baten fibroblastoak erabili dituzte, hau da, ehun konjuntiboaren zelulak.
|
|
|
Bestalde, zelula arrunten iturri ia agortezina dira, eta, beraz, material ezin hobea dira, adibidez, botika berriak probatzeko. Horrez gain, medikuntza birsortzailearen potentziala dago; baliteke egunen
|
batean
zelula amek aukera ematea kaltetutako gorputzeko zelulak ordezkatzeko, adibidez, bihotzekoak edo hezurretakoak...
|
|
|
Estatu Batuetako ikertzaile talde
|
batek
zelula amen iturri berri bat identifikatzea lortu du: likido amniotikoa.
|
|
|
Gene horren interes zientifikoa da bere makineria erabiltzea minbizia suntsitzeko. Tumorea “hiltzeko” modu artifizialean sartzea ezinezkoa denez, medikamentu
|
batekin
zelula kantzerigenoetan gordeta dagoen genea esnatzea da estrategia. Etorkizun handiko diana “Nature” n argitaratutako ikerketen arabera, p53 tumore ezabatzaile hori esnatzeko gai diren botikak garatzeko etorkizun handiko jomuga terapeutikoa da.
|
|
|
Ikertzaileek nahasmendu neurologiko eta endekapenezkoaren adierazgarri den sagu bat erabili zuten, Alzheimer gaitza, esaterako, zelula amen biologiak endekapenezko gaixotasunetan esku hartzen duen zehazteko, Osasun Ikerketen Burnham Institutuko zientzialariek Jollako (San Diego, Kalifornia) ikerketa horren arabera. Heldu mota
|
bateko
zelula ama neurologikoak erabili zituzten gaixotasun horretan lor zitekeenaren parametroak zehazteko. Karraskariaren zelula horien arrakasta frogatu ondoren, zelula ama enbrionarioak eta giza zelulak erabili zituzten.
|
|
|
Europan, Erresuma Batuak, Belgikak eta Suediak bakarrik baimentzen dute klonazio terapeutikoa eta kontinentetik kanpo, Japoniak, Australiak, Singapurrek, Israelek eta Hego Koreak. Transferentzia nuklearraren bidez, paziente
|
baten
zelula batetik, enbrioi oso goiztiar bat lortzen da (blastozistoa), enbrioi zelulak lortzeko sortua, tratamendurako prest eta immunitate errefusaren arazorik gabe. Lege berriak gizakien enbrioi zelula enborrak helburu terapeutikoekin edo ikerketa helburuekin lortzeko edozein teknika erabiltzeko aukera ematen du, betiere horrek ez badu aurrenbrioi bat sortzen, “transferentzia nuklearraren bidez obozitoak aktibatzea barne”.
|
|
|
Orain arte inork ez zuen lortu hori”, gehitu zuen. “Guraize molekularra” saguen zeluletan erabili izan da, baina oraindik seropositibo
|
baten
zeluletan erabili behar da. “Tratamenduaren ondoren, zelulek erreakzio positiboa izan zuten, eta orain espero dugu eragin bera izango dutela ikerketa klinikoan”, adierazi zuen Dresdeko zentroko Frank Buchholz irakasleak.
|
|
|
ELAko gaixo
|
bati
zelula amekin egiten diote lehen ebakuntza Espainian
|
|
|
Zelula amen bankua Organismo heldu
|
batetik
zelula amak lortzea ez da berria; izan ere, hezur muineko zelula amak aspaldi erabiltzen dira tratamendu onkologikoetan, adibidez, pazientearen odol zelulak birsortu behar direnetan. Helduen gorputzean dozenaka zelula ama mota ezagutzen dira eta oraindik gehiago daudela uste da.
|
|
|
Estatu Batuetako zientzialariek, lehen aldiz, primate baten enbrioiak klonatzea lortu dute ale heldu
|
baten
zeluletatik, eta zelula amak ateratzea, atzo Nature aldizkariaren Interneteko argitalpena argitaratu zuen bezala. Lorpen hori funtsezko urratsa da klonazio terapeutikorako, eta teknika horri esker, errefusik gabeko transplanteak egin daitezke.
|
|
|
Giltzurrun, gibel, bihotz edo odol zelula bihur daitezke. Klonazio terapeutikoa gaixo
|
baten
zeluletatik klonatutako enbrioiak ekoiztean datza. Enbrioi horiek genetikoki berdinak diren zelula amak erauzten dituzte, eta zelula horiek transplantatzeko edo ondoren txertatuko den organo edo ehun batera bideratzeko gai dira.
|
|
2008
|
|
|
Klonazio terapeutikoarekin edo transferentzia nuklearrarekin gaixotasun sendaezinetarako tratamenduak lortu nahi dira. Pertsona
|
baten
zeluletatik enbrioi bat lortzean, emailearen klon bat lortzen da, eta handik erauzi litezke, halaber, giza gorputzaren edozein ehun bihurtzeko gaitasuna duten enbrioi zelula amak, abantaila batekin: ez lukete ukatuko paziente beraren jokabidea.
|
|
|
Gaixotasun hori hezur muinak kontrolik gabe globulu zuriak sortzen hasten direnean agertzen da. Umetokian zeudenean, haietako
|
baten
zelulek mutazio bat izan zuten, preleuzemiko bihurtu zituena, eta odolaren bidez beste zelulara transmititu zen. Hala ere, Oliviako infekzio arrunt baten ondorioz, zelula horiek bigarren aldaketa genetiko bat izan zuten, eta horrek esan nahi du leuzemia duela.
|
|
|
Zitokina hori megakariozitoen hazkundeaz eta plaketen ugaritzeaz arduratzen da. «Ezaguna da», azaldu zuen Provanek, «Tronbopoyetina hartzaile
|
baten bidez
zelula hematopoietikoekin elkartzen da, eta zitokina horretan defizitak purpura eragiten duela; egoera horretan, odolean plaketa gutxi sortzen dira, eta, aldi berean, plaketa zirkulatzaileak asko suntsitzen dira». Era berean, gehitu zuen autoantigorputzek eragindako megakariozitoen hazkundearen inhibizioak ‘in vitro’ apoptosiak tronbopoiesi fisiologikoa arriskuan jartzen duela.
|
|
|
“Aztarna genetikoa identifikazio biologikorako behin betiko eta oinarrizko modua da, baina orain arte ez da erabili “in vitro” ongarritzetik jaiotako haurren jatorri enbrioia identifikatzeko, eta ez da erabili geneen adierazpen azterlanetarako ere”, azaldu du David Cram ek, Monasheko Unibertsitatekoak (Australia), ikerketa zuzendu baitu. Analisi genetikorako bost eguneko enbrioi
|
batetik
zelulak ateratzea ez da kaltegarria zelula horiek ezarri eta garatzeko. “Estrategia berri bat garatu dugu, enbrioiaren zelulen azterketa (blastozistoa), aztarna genetikoa eta azterketa genetikoa konbinatzen dituena, pazienteetan ezarritako blastozista bideragarriak identifikatzeko.
|
|
|
Orain, ezagutza hori findu nahi da, enbrioiaren bideragarritasunari buruzko test prediktibo bat egin ahal izateko haren zelula gutxi batzuetatik abiatuta. Ikerlanaren egileek frogatu dutenez, bost eguneko enbrioi
|
baten
zeluletatik 20 erauzteak, beren aztarna genetikoa ezagutu ahal izateko, ez die kalterik egiten enbrioia inplantatzeko eta amaierara arte garatzeko aukerei, haur osasuntsu bat sortuz. “Irizpide objektibo eta neurgarriak erabiltzeko aukerak, ohar subjektiboen ordez, hala nola morfologiaren ordez, iragarpena hobetu behar du, eta sendagileei behar adinako konfiantza eman behar die enbrioi bakar bat gaixo guztiei transferitzeko, horrek haurdunaldi tasa murriztu gabe”, dio Gayle Jonesek, greziar kasuei buruz Australian egindako ikerketaren zuzendarikideak.
|
|
|
Sinpletasun horren ondorioz, biologia adarrarentzat eta egitura funtzionala kopiatu nahi duten kimikarientzat eredu bihurtzen dira. Seuleko Yonsei Unibertsitateko talde
|
batek
zelula objektiboetan (tumoreetan, adibidez) geneak inaktibatzea lortzen duen lehen birus artifizialaren sintesia aurkezten du.
|
|
|
Birusak adituak dira birusak kutsatutako organismo
|
baten
zeluletan kanpoko material genetikoa txertatzeko orduan. Gaitasun horrek gene terapia oinarritzen du, eta, horren bidez, pazientearen zeluletan geneak sartzen dira gaixotasunak tratatzeko.
|
|
|
Metodo horren bidez, Israelgo ikerketak lortu du. Are gehiago, Efraten esanetan, “emaile bakar
|
baten
zelulak milaka aldiz biderka daitezke”. Hala ere, oraindik ikusteko dago atariko azterketa hori benetan bideragarria den.
|
|
|
Ikerketa horretan, entzima mota bat (sirtuinak), bizitza luzeraren genea deritzona, aktibatzen duen dieta bat probatu dute. Ikerketak frogatu duenez, esperimentazioko animalietan, entzima horiek kaloria aktibo gutxiko dieta
|
batek
zelularen oxidazio estresa gutxituko luke eta horrek ondorio positiboak izan ditzake zahartzearen atzerapenean eta endekapenezko gaixotasunen garapenean. Hala ere, oraingoz datuak ezin dira gizakietara estrapolatu.
|
|
|
Orain, neurozientzia kognitibo izeneko eremu batetik beste albiste kezkagarri horietako bat datorkigu: gure arima preziatua, agian, garuna deitzen den organo
|
baten
zelulen arteko joko prosaiko baten produktu bat dela. Ez gehiagorik, ezta ere gutxiagorik.
|
|
2009
|
|
|
Beste aditu askok ere gauza bera esan dute: zelula amen ikerketan aurrerapauso handia dela, baina ez dela soluzio terapeutiko
|
bat
zelula ama berri horiek erabiltzea.
|
|
|
Edozein modutara, landareek atmosferan dagoen karbono hartzen dute, eta baita pertsonek ere, landareak jatean. Hala, pertsona
|
baten
zeluletan dagoen karbono proportzioa zelula hori banatzen ari zenean atmosferan zegoenarekin erlazionatuta dago.
|
|
|
Kontuan izan behar da zilbor hesteak zelula ama hematopoietiko oso gutxi izaten duela, eta, horrenbestez, umeei edo oso pisu txikiko helduei transplantatzeko besterik ez direla aski; hain zuzen, beste teknika bat erabiltzen da gaur egun nagusiki: zelula amak zuzenean jasotzen dira odol zirkulaziotik, konplikazio oso gutxiko metodo sinpleen bidez. Gainera, leuzemia eta linfoma mota batzuetan, tratamendua eraginkorra izan dadin, funtsezkoa da emaile
|
baten
zelulak jasotzeak eragiten duen arrotzaren aurkako txertaketa erreakzioa, berriz gaixotzea eragozten baitu.
|
|
|
Esku artean lan hori eginda, Landareen Fisiologia Sailak, azterlanaren arduradunak, harremanak izan ditu Bartzelonako Centro de Recerca Agrigenòmica eta Erresuma Batuko Edinburgh Cell Wall Group ekin. Biek ligninaren sintesia egiten dute, landare espezieetan zelulosa inguratzen duen eta geruza lodi
|
baten bidez
zelula paretari zurruntasuna ematen dion polimeroa. Fenolak ligninaren aitzindariak dira, baina zelula laboreak bereizi gabe hazten direnez, ez dute garatzen eta beste saiakuntza batzuk egin behar dira fenolen ekintza zehatza ezagutzeko.
|
|
|
Adituek azaldu dutenez, gripearen aurreko pandemia handiak eboluzionatu ondoren giza zelulekin elkartu diren hegaztietatik datozen birusetatik hasi dira. Orain arte, ez zen ziurra organismo horiek gizakiei nola transmititzen zitzaizkien; izan ere, bi espezieek beste hartzaile mota bat dute hemaglutininininarentzat, hau da, gaixotasun horren ondorioz organismo
|
baten
zelulekin lotzen den gripe birusaren osagai bat. Steve Gamblinek zuzentzen duen Londresko taldeak hegazkin birus batzuek giza zeluletan sartzea erraztuko duen mutaziorik jasan beharrik gabe giza hartzaileekin elkartzeko duten ezkutuko trebetasuna aurkitu du.
|
|
|
Bizi kalitate hobearekin eta ezgaitasun gutxiagorekin zahartuko da. Hala berresten du The Lancet aldizkarian argitaratutako azterlan batek, eta hori berresten dute Austriako adituek, molekula jakin
|
bat
zelula bizitzaren iraupenarekin lotzen baitute. Informazio hori 2009ko Medikuntzako Nobel saria eman eta egun gutxira ezagutzen da.
|
|
2010
|
|
|
Sarrera galarazteko beste bide
|
bat
zelulari koraza bat janztea da. Biofisika Unitatean garatu dute estrategia hori, eta zelularen mintza eraldatzean datza.
|
|
|
Hari AEBko zazpi erietxetako beste zortzi edo bederatzi gaixo batuko zaizkio. Gaixo horrek orno muinean kalte handiak izan ditu, eta enbrioien zelula ametatik eratorritako nerbio zelula mota
|
bateko
zelula aitzindarien injekzio bakar bat jasoko du. Saiakuntza horrek, lehenengo fase horretan, tratamenduaren segurtasuna eta jasangarritasuna aztertuko ditu.
|
|
|
DARPA ere (defentsarako proiektu aurreratuak ikertzeko Pentagonoak duen agentzia) horretan dabil uneotan. Zilbor heste
|
bateko
zelula amekin 20 odol unitate (8 litro) lortzeko gai direla dio. Lortutako lehen odol laginak bidali ditu jada FDAra (AEBko Elikagaien eta Sendagaien Administraziora).
|
|
|
Globulu gorriak nahierara Enbrioi zelula amekin egindako ikerketa oso kontrolatuta eta araututa dago AEBetan, giza enbrioiak modu polemikoan erabiltzen baitira enbrioiak lortzeko. Hori dela eta, Advanced Cell Technology (Massachusetts) ikerketa konpainiako zientzialarien zereginetako
|
bat
zelula ama pluripotentzialak lortzea da, epitelio dermikoko zelulen birprogramazio genetikoaren bidez. Hala, enbrioiekin lotutako bioetika arazoak saihesten dira, eta odol zeluletatik bereizteko gai diren zelula amak lor daitezke. Prozesu garestia da, baina zelula ama mota batzuk hilezkorrak dira, eta, beraz, belaunaldi askotan landu daitezke laborategian.
|
|
|
Eskura dagoen ebidentzia zientifikoaren arabera, bizi estiloak eta ingurumen faktoreek zeregin garrantzitsua dute ehun edo organo
|
batean
zelulak ohiz kanpo ugaltzean (neoplasiak). Gainera, kanpo faktoreak direnez, tumore horietako asko saihestu litezke errutina osasungarri baten bidez eta segurtasun neurri egokiekin.
|
|
|
Irakasleak, aurreko lanetan, landare guztietan gerta zitezkeen seinale kimikoak aurkitu zituen, inguruko ingurunean gertatzen ziren aldaketei eta estresari aurre egiteko. Azterketa berri honetan ikusi dutenez, argiak orri
|
bateko
zelula batean erreakzio kimikoak estimulatzen dituenean, efektu turrusta bat sortzen da. Zientzialariek ikusi ahal izan dute landareek pentsa dezaketela eta erreakzioak argitzen dituen kolorearen arabera desberdinak direla.
|
|
|
Zelula amak ere garrantzitsuak dira minbiziaren aurkako borrokan. Gaur egungo tratamenduen ezaugarrietako
|
bat
zelula “alabei” erasotzea da, eta horrek tumorea murrizten du, nahiz eta epe luzera tumorea berriro garatzea eragin dezakeen, Gascónen arabera. Azken botikek jatorriari, zelula amari, eraso egingo liokete, eta berrerortzeko aukerak murriztuko lituzkete.
|
|
|
Proiektu horretan parte hartzen dute Gregorio Marañónek, Zientzia eta Berrikuntza Ministerioak, Minnesotako Unibertsitateak (AEB) eta Transplanteen Erakunde Nazionalak (ONT). Azken horrek transplanteetarako aprobetxatu ezin diren organoak emango ditu% 40 Laborategi honetan organo berriak fabrikatzeko prozedura organo
|
baten
zelula eduki guztia ezabatzean datza. Horri esker, zelularik gabeko hiru dimentsioko matrizea lor daiteke.
|
|
|
Bakterioaren aurkako txertoak E.coliren aurka behi aziendan borrokatzeko moduetako bat txertoak dira. Horietako batek E. coli 0157: H7 andui
|
bateko
zelulak ditu, eta proteina immunogeniko ugari sortzeko gai da, ezaugarri jakin batekin: animalien traktu gastrointestinalean E. coli kolonizatzea eragozten duen erantzun immunologikoa estimulatzea.
|
|
2011
|
|
|
Arrazoi horiengatik, zientzia bat da, eremu bereiziak dituena: geneek elikagarri
|
baten aurrean
zelulak duen portaera nola zehazten duten aztertzen denean, nutrizenetikaz hitz egiten da, eta kontua denean nola eragiten dien mantenugaiak geneei, igenomikaz. Etengabe hazten ari da, eta medikuntzan erabiltzen hasi da, berriki Iruñean ikusi den bezala.
|
|
|
Institutu hori Zientzia eta Berrikuntza Ministerioaren ikerketa erakunde publikoa da. Zenbait teoriaren arabera, neuronen heriotzaren kausatzaileetako
|
bat
zelulaz kanpoko glutamato maila gehiegizkoa da, exzitotoxikotasuna deritzona, gaixotasun neurodegeneratiboetan hala nola Alzheimer edo Parkinsonean, eta asaldura neurologikoetan, hala nola depresioan, epilepsian edo eskizofrenian. “Horregatik, gene horren adierazpena blokeatzen bada, uste dugu lortutako animaliak aldaketa neurologikoen edo gaixotasun neurodegeneratiboen eredu oso baliagarria izan daitekeela”, adierazi zuen Márquezek.
|
|
|
Espainiako ikertzaile talde
|
batek
zelulak banatzeko prozeduran funtzio garrantzitsuak dituen proteina baten ekintza inhibitzen duen substantzia berri bat aurkitu du: Haspina.
|
|
|
Elektrizitatea erabiltzen da bigarren biomolekula terapeutikoaren frakzio
|
batean
zelularaino tiro egiteko
|
|
|
Agente terapeutiko geniko bat zuzenean zelula bizi batean orratzik gabe injektatzeko modu bat aurkitu du ikertzaile talde batek. Biomolekula terapeutikoen bigarren biteko frakzio batean kanal txiki
|
batetik
zelularaino tiro egiteko elektrizitatea erabiltzen du teknikak. L doktorea.
|
|
|
Orratz finek material kantitate espezifikoak injekta ditzakete tamaina handiko zeluletan, baina giza zelula gehienak oso txikiak dira. NEPek arazoa konpontzen du gailu elektroniko
|
baten barruan
zelula bat esekita, agente terapeutiko hurbileko biltegi batekin. Pultsu elektrikoek andelaren agentea kanal nanometriko batera bultzatzen dute zelula paretatik zelularaino.
|
|
2012
|
|
|
Geruza bakoitzeko zelula bakoitza non kokatzen den zehaztu behar dugu, estalki maila eta hartze eremuak definitzeko. Horrez gain, zelulak beste mota
|
bateko
zelulekin konektatuta daude, sarrerako seinaleak jasoz eta irteerako seinaleak igorriz, konexio dendritikoak eta axonikoak simulatuz. Azkenik, zelulek jasotako seinaleak nola integratzen dituzten eta irteerako seinaleak nola sortzen dituzten, shunt edo konexio bateratzaileen bidez, horiek izan dira landu ditugun beste eremu batzuk.
|
|
|
Baina gure bizia posible egiten duten mekanismo zelularrek, gaizki funtzionatuz gero, minbizia garatzea susta dezakete. Esate baterako, mekanismo berak erabiltzen dituzte enbrioi
|
baten
zelulek gorputzaren atalak eratzeko, eta tumore baten zelulek metastasiak garatzeko.
|
|
|
Baina gure bizia posible egiten duten mekanismo zelularrek, gaizki funtzionatuz gero, minbizia garatzea susta dezakete. Esate baterako, mekanismo berak erabiltzen dituzte enbrioi baten zelulek gorputzaren atalak eratzeko, eta tumore
|
baten
zelulek metastasiak garatzeko.
|
|
|
Itxaropen bioartifiziala izenburupean, transplanteetarako organoak eta ehunak sortzeko garapenen berri jaso dugu zenbaki honetako gai nagusian. Garapen ildoetako
|
batek
zelula amak ditu ardatz, eta helburua argia da: pazientearen zelula amak erabilita, behar dituen organoak edo ehunak laborategian sortzea.
|
|
|
Itxaropen bioartifiziala izenburupean, transplanteetarako organoak eta ehunak sortzeko garapenen berri jaso dugu zenbaki honetako gai nagusian. Garapen ildoetako
|
batek
zelula amak ditu ardatz, eta helburua argia da: pazientearen zelula amak erabilita, behar dituen organoak edo ehunak laborategian sortzea.
|
|
|
Neoplasiak: tumore izeneko gune bat eratzen da toki
|
batean
zelulen hazkunde anormala gertatuz gero. Ona edo txarra izan daiteke.
|
|
|
Kasu honetan, estrategia desberdina da: gaixoaren beraren tumoretik zelulak eta globulu zuri mota
|
bat
zelula dendritikoak (CD) ateratzea da. Gero, laborategian, bi zelula lerroak kontaktuan jartzen dira CDak aktibatu eta tumoreari eraso egiten ikas dezaten.
|
|
2013
|
|
|
Harrigarria izan zen, gure kalkuluek agerian uzten zuten aldaketa txiki batzuekin beste minbizi mota
|
bateko
zelulen batuketa gelditzeko gaitasuna zuten molekulak egin genitzakeela. Esperimentuetan baieztatu zen hori, eta orain, badirudi diseinu eta sintesi kimiko teknika horiek beste alor batzuetara eraman daitezkeela, azaldu du Fernando Cossio EHUko katedradun, Ikerchemen fundatzaile eta Ikerbasqueren presidenteak.
|
|
|
masusta. Enbriologian, zigotoa erdibitzetik 12
|
bat
zelulaz osatutako masa trinkoa, barrunberik gabea, blastularen aitzindaria.
|
|
|
Argazkiei begira aritu naiz, jostunak hainbat enkargu amaitu eta gero bere lantokiaren zolan sakabanatutako oihal txatalak aztertuko lituzkeen bezala, ea erabileraren bat eman ala bota. Neureak ere baziren tartean, organismo biografiko
|
baten
zelula solteak.
|
|
2014
|
|
|
«Gu geu gara natura. Hiru trilioi zelula ditugu gure DNArekin, baina beste DNA bat duten kuatrilioi
|
bat
zelula ditugu, gehienak bakterioak. Kanpoko elementuz osatuak gaude, geure elementuz baino gehiago».
|
|
|
Baietz erantzun nion, komite antinuklearretatik; ordurako ez zebilen jada Pablorekin. . Ba, behin
|
batean
zelularen bilerara deitu gintiztean Edurne eta biok, gure arteko liskarrak konpontzeko. Bikote autokritika egiteko, pentsa.
|
|
|
Shar pei txakurrek beren zimurrak zor dizkiote, kantitate handitan substantzia gelatinatsua sortzen duen gene bati, eta larruazalean metatuta geratzen dira Shar peen geneen alterazio horrek entzima hialuronikoaren ekoizpenean parte hartzen duen entzimaren jarduera areagotzen du, eta hori kantitate handitan gertatzen da. Azido hialuronikoa, ehundura gelatinakoa, ehun
|
bateko
zelulen arteko espazioa betetzen duen osagai nagusietako bat da. Ph pei harburuetan, substantzia hori gehiegi sortzen da.
|
|
2015
|
|
|
Minbizia saiatuko da ostalariaren erantzun immuneari ihes egiten edota hura aldarazten, bere biziraupena eta garapena ziurtatuko badu, eta besteak beste horretarako gako diren zelulen inhibizioa eragingo du. Kontraesana badirudi ere, tumoreetan linfozitoez gain gaixoaren immunitate sistemako makina
|
bat
zelula daude, baina tumorearen mikroinguruneko baldintza bereziak direla eta, zelula horien jarduera oztopatuta dago. Esaterako, tumoreetan, minbizi zelulek eurek jariatzen dituzten eta immunitate zelulen hazkuntza oztopatu edota haien heriotza eragiten duten molekulen kopurua izugarri handia da (TGF beta, IL, E2 prostaglandina); tumorean bertan dagoen oxigeno kantitatea, berriz, urria da, eta baldintza horietan, tumore zelulek bizitzeko mekanismoak garatzen dituzte, baina immunitate zelulek ez dute horretarako gaitasunik.
|
|
|
Gorputzeko zelula guztiak ez dira berdinak; berrehun
|
bat
zelula mota bereizten dira.
|
|
2016
|
|
|
Esperantza faltsuen arriskuaz ohartarazi du. Aldiz, organo jakin
|
bateko
zelulen portzentaje zehatz bat aldatzea dakarten terapiek, teknika berritzaile honen bidez, eboluzio handia izan dezaketela pentsatzen du. «Aukera asko ematen ditu».
|
|
|
Lurrean zeuden atzerritarrak, hau da, Maddi, Miren eta besteak, jakinaren gainean izan zirenean, Noeri suziri bikain bat eraikitzea eskatu zioten, erasoaren bitartean lurraren inguruan itzulika ibili behar zena, mota bakoitzeko bikote
|
baten
zelula untziturik. Lurrean zeuden kreatzaileen ikerketa zientifikoek erakutsita, bertako zientzialariak halako zerbait egiteko gai baitziren, kasta bakoitzeko zelula bana harturik.
|
|
|
Gorputzeko zelula guztiak ez dira berdinak; berrehun
|
bat
zelula mota bereizten dira. Zelulek era askotako formak dituzte eta mota bakoitza funtzio zehatz batean espezializatzen da.
|
|
2017
|
|
|
HGP write proiektuaren sustatzaileek diote 100 milioi dolar inguru dituztela hamar urtean giza genoma artifiziala sintetizatu eta laborategiko plaka
|
batean
zelulak hazteko. Industria farmazeutiko eta bioteknologikoari etekin handiak emango lizkieke, zalantzarik gabe, baina kontrako ahotsak ere altxatu dira.
|
|
|
Aukera
|
bat
zelulaz kanpoko besikulen bidezkoa izan daiteke. Besikulek erabiltzen duten mezularitza sistema ulertzea lortuz gero, organismoarentzat kaltegarriak izan daitezkeen besikulak geldiarazi, eta onuragarriak sustatu edo estimulatu ahal izango lirateke.
|
|
|
Pertsona
|
baten
zelulaz kanpoko besikulak aztertzeko, nahikoa da gorputz jariakinen lagin txiki bat eskuratzea. Odola erabiltzen da normalean, besikulak organo guztietara irits baitaitezke haren bitartez.
|
|
|
Minbizia, ehun
|
baten
zelula normalen hazkuntza anomaloaren ondorioz sortzen da. Zelulahauek kontrol gabe hazten dira, eta sortzen duten masari tumorea deritzo.
|
|
|
Minbizi hitzak hainbat eritasun barne hartzen ditu, guztiak tumore gaizto
|
baten
zelula multzoenhazkuntza, zatiketa eta hedatzearekin erlazionatuta (Avendaño eta Menendez, 2008). Ehun horiengehiegizko hazkuntzari neoplasia deritzo (Willis, 1952), eta era berean, neoplasiari tumore ere deitzenzaio hizkuntza medikoan (Kumar, Abbas eta Fausto, 2008).
|
|
|
Mintzaira zahar bateko hiztunen kromosomen anitz puntu ttipitan mintzaira zahar
|
bateko
zelulak baikara guhauek ere
|
|
|
Demagun birus
|
bat
zelula batean sartzen dela, eta egunean 10 birusez emendatzen dela. 10 birus horiek zelulatik ateratzen dira eta hau suntsitzen dute, eta beste 10 zelula kontaminatzen dituzte.
|
|
2019
|
|
|
Harizpi itxurako onddoen bereizgarri nagusietako
|
bat
zelulen hazkuntza polarra da. Zelula, polarizazio puntu batetik abiatuz hodi bat balitz bezala hazten da, polarizazio edo hazkuntzagune hori hodiaren muturrean mantentzen delarik.
|
|
2020
|
|
|
Mineral horrek infekzio biralen progresioa murrizten laguntzen du. Batez ere antioxidatzaile handia da, bitaminarekin
|
batera
zelulen oxidazioari aurrea hartzeko lan egiten duena, Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzaren (EFSA) arabera. Antiinflamatorioa ere bada, linfozitoak (zelula immunitatea eragiten duten zelulak) sortzen ditu eta tiroidea kontrolatzen laguntzen du.
|
|
2021
|
|
|
Zer da genoxikotasuna? Genotoxikotasuna substantzia kimiko
|
batek
zelulen material genetikoa (DNA) kaltetzeko duen gaitasuna da.Genotoxikotasunak ondorio kartzinogenoak eragin ditzakeenez, funtsezkoa da substantzia batek izan dezakeen eragin genotoxikoa ebaluatzea, haren segurtasuna zehazteko. Matthew Wright-ek, EFSAren E171ari buruzko lantaldeko lehendakariak dioenez, “ondorio toxiko orokorren probak guztiz eztabaidaezinak ez diren arren, ezin izan genuen baztertu genotoxikotasunarekiko kezka, eta, ondorioz, ezin izan genuen maila segururik ezarri elikagai gehigarria egunero irensteko”.
|
|
|
Orduan jakin genuen eguzkitiko argiaren fotoi batek klorofilaren elektroi bat kitzikatu eta mugiarazten duela, eta horrela eginez landareek harrapatzen dutela eguzki energia, elektroi transferentziazko kateetan zehar. Hurrengo urrats
|
batean
zelularen mitokondrioek energia hori askatuko dute eta erabilgarri utziko bizidunen metabolismorako. Halandaze, eguzkitiko energia da bizidunen biziaren euskarria:
|
|
|
Hau da, ez da bakarrik hornitzaileak sarean aurkitzea, baizik eta epe luzerako proiektu partekatuak aurrera eramatea. Bigarren mailakoa legoke sareko jarduera produktiboagatik sortzen diren soberakinen zati
|
bat
zelula berriak sortzera bideratzen denean. Lan horretarako, sarean dauden finantza entitateak izan daitezke beharrezkoak finantzaketa fluxuak kanalizatzeko orduan.
|
|
2022
|
|
|
Nahiz eta moralki gogaikarria izan, garbi eduki behar dugun irudia da, baldin eta Gaia organismo bezala balioesten ba dugu, Gaiarekin dugun harremana aspalditik kantzerigenoa izan dela. Garai batean, dudarik ez, gure arbasoek organismoaren parte ziren espezie guztiak bezalaxe, baina" mutazio" edo istripu motaren
|
batek
zelula minbizidunak bihurtu gintuen, organismoaren xedeak betetzeari uko egiten dioten zelulak bezala, eta beraien xede propioak (hedapena, hazkundea) jarraitzen dituztenak.
|
|
|
Badago aukera beganorik? Begano zorrotzenek ez dituzte onartzen hazitako proteinekin garatutako elikagaiak, jatorrian animalia
|
batetik
zelulak atera behar direlako. Hala ere, badira erabat landarezkoak diren alternatiba egokiak:
|
|
|
Polen ernamuinak lore berri bat sortzen du, eta horrek haziak sortzen ditu, eta horrela hurrenez hurren. Ugalketa begetatiboa edo exuala Garatuta dagoen eta, zenbait prozesuren bidez, genetikoki berdina den beste organismo bat sortzeko gai den gizabanako
|
baten
zelula bat edo gorputzaren zati bat askatzean datza. Biderketa mota hori guraso bakarrarekin egin daiteke, eta hori da organismo sinpleetan egin daitekeen bakarra.
|
|
|
Aurkikuntza garrantzitsuena zahartzearen arloan azken urteetan, ziurrenik, The Mayo Clinic College of Medicine and Science (MCCMS) delakoaren 2011ko lana izango da. sagu
|
batetik
zelula zaharrak (edo seneszenteak) kentzen badira, animaliak gehiago eta hobeto bizi dira. Harrezkero, gizakietan gauza bera errepikatzeko modua bilatzen ari dira, eta antzeko efektua eragiten duten zenbait botika daude dagoeneko proba klinikoak egiten ari direla. Zelula zaharrak detektatzeko eta ezabatzeko sortutako antigorputzak Salvador Macip azterketa, Nature 2021 urtearen amaieran, laborategian diseinatutako antigorputz batean oinarritutako botika bat zelula zahartuak antzemateko eta suntsitzeko gai zela frogatu zuen.
|
|
|
sagu batetik zelula zaharrak (edo seneszenteak) kentzen badira, animaliak gehiago eta hobeto bizi dira. Harrezkero, gizakietan gauza bera errepikatzeko modua bilatzen ari dira, eta antzeko efektua eragiten duten zenbait botika daude dagoeneko proba klinikoak egiten ari direla. Zelula zaharrak detektatzeko eta ezabatzeko sortutako antigorputzak Salvador Macip azterketa, Nature 2021 urtearen amaieran, laborategian diseinatutako antigorputz batean oinarritutako botika
|
bat
zelula zahartuak antzemateko eta suntsitzeko gai zela frogatu zuen. “Zelula zaharrak selektiboki ezabatzeko botiken bigarren belaunaldia diseinatzen ari gara.
|
|
|
Gure kasuan, “ponpa adimenduna”:
|
bat
zelula zaharrak detektatzen dituen antigorputza, eta aurkitzen dituenean, zelula horiek suntsitzen dituen karga toxiko bat askatzen du barruan. . Horrela ez die gorputzeko beste zelulei eragiten.
|
|
2023
|
|
|
Organismo oro bere bizitzaren hasierako aldi
|
batean
zelula bakarra izatetik igarotzen da, zigotoa. Izaki zelulabakarrak zelula bakar batez osatuta daude; izaki zelulaniztunak, ordea, zelula espezializatuen multzoez.
|
|
|
Detektibe bulegoa baino ez zitzaion geratzen, helduleku bakar harea mugikorretan hondoratzen zen bere bizitzarako, detektibe bulego
|
bat
zelula kantzerigenoek kolonizatutako ehun gaixo baten erdian, inoiz humanotasun badaezpadako baten aztarna eduki zuten zonbiek inguraturik.
|