|
2000
|
|
|
Gernikako Estatutuak bizikidetza bermatzeaz gain, Euskadirako inoiz izan ez den autogobernu maila ekarri du. Azkenaldian, ordea, beste bide
|
bat
urratzeko erabakia hartu du EAJk. Bere azken biltzarreko ebazpenen arabera, herri hau independentziara eramango lukeen bide subirano batetik nahi du aurrera egin, Konstituzioak eta Estatutuak dituzten aukera guztiak esploratzeari utziz.
|
|
|
Noiz eta Eskalatzailea zerbait zirrimarratzera zihoanean. Oihal
|
baten
urratuaren iduriko asotsa atera zuen, baina ez zen deus urratu, ezta zorioneko papera ere: soil soilik marra luze bat, tindaz, mahai gaineko zur distiratsuan.
|
|
|
Unaik aho barnean zeukan guztia irentsi zuen takada batean. Beldurra hartu nuen, erdizka ehoturiko ore osasungaitz horrek barne atalen
|
bat
urratuko ote zion. Haren aurpegierak ez zuen horrelakorik adierazi.
|
|
2001
|
|
|
Gogortu ondoren, sobera dagoena kendu eta ingurua leundu egiten da. Erredura markak detektatzen badira, nahikoa da kuter
|
batekin
urratzea eta hutsunea aurretik adierazitako prozedurarekin betetzea. Zurak karkomak kutsatuta dagoela adierazten duen zantzurik badu eta prozesua hasten denean, nahikoa da altzariaren zulo bakoitzean karkomaren kontrako likidoa injektatzea eta ondoren masilla berezi batekin ixtea.
|
|
|
Erre eta erre, airea ke eta kea hodei izan arte. Nire birikak labana
|
batez
urratu eta zure ausentziaren ordez, herioaren lurruna zabalduz.
|
|
|
Eta haserretu egin zen, bere sekreturen
|
bat
urratu banu bezala kendu zidan koadernoa eskutik.
|
|
|
Eguna joan eguna etorri, berdin. Ezbai une bat izango du orain, irribarre aspertu, zoro
|
batek
urratuko dio aurpegia gero. Hutsalak izango ditu barne borrokak, alferrik esango dio bere buruari" zoro neurotiko halakoa".
|
|
2002
|
|
|
Oro har, gure nahia proposamenak egitera pasatzea izan da. Hau da, ibilbide
|
bat
urratu nahi dugu, non gizarte honetako erakunde sozial, politiko eta sindikal guztiekin joan behar dugun, gustatu edo ez gustatu.
|
|
|
N. san miguel. Tira, desobedientzialariak une konkretu batean arau
|
bat
urra dezake, baina zenbait egoeratan arau bat ezin da ere urratu, araurik ez dagoelako. Hau da, prentsaren aurkako boikota egiten duzu, baina ez duzu araurik ez legerik urratzen.
|
|
|
«Munduan gosea dagoelako nik ez dut ejertzitoarentzako zergarik ordaintzen» esateak, ostera, horrek bai, badu zentzurik gastu militarra eta pobreziaren arteko lotura azalarazten duzun heinean. Desobedientzialariak legea ikuspuntu moral
|
batetik
urratu behar du, komunitatearen justizia printzipioetatik desobedituz.
|
|
|
EAJ eta Batasunaren artean kokatzen diren talde eta gizarte eragile asko atzeman dugu lanerako eta proposamenak egiteko prest. Horixe izan da Aberri Eguna gisa honetara antolatzeko eta bide berri
|
bat
urratzeko eragile nagusia.
|
|
|
EAJko askok oraingo marko instituzionala gainditu nahi du eta Batasunako askok ere borroka molde berriak landu nahi ditu. EAJren eta Batasunaren ikuspegi nagusien artean badago jende multzo zabal bat beste bide
|
bat
urratzeko, teorian bederen. Beste gauza bat da teoria praktikara eramatea.
|
|
|
Oezaz gañetic, ene Soldaduac, ez da berdin ta erabatecoa ayen ta gure Zoria. Gu gabiltza catea ta mendetasun lotsagarri
|
bat
urratzen; arnas lasaia billatzen: guc nai ditugu eguin zorioneco, errietacoac; ta azquenic dijoaquigu vicitza bera.
|
|
|
Kortako xoko batean zegoen mastin zakurra balakatzera hurbildu zen Eneko. Zakurrak haginkada
|
batez
urratu zion aurpegia.
|
|
|
Urte asko egin nituen burutazio horiek inori kontatu gabe. Bilboko antzoki txiki  batean emandako kontzertu
|
baten ondoren
urratu nuen araua. Bikotekidearekin hautsi bezperetan izan zen.
|
|
2003
|
|
|
Normalean berrikuntzak ez datoz maila kolektiboan. Baten
|
batek
urratzen du bide bat, eta arrakasta dauka edo ez. Edo demonizatzen da, edo santu bihurtzen da.
|
|
|
Elhuyar taldearen ustez, gainera, ez zen ona aurreko belaunaldiekiko lotura etetea82 Hori eginez gero, irakasleek huts egingo zuten, 1975eko saioan gertatu zen moduan (Metal Itturri k boikota aipatzen du), baina ikasleen hutsa ere izan zen, arduradunen gabezien aurrean, ez zutelako jakin ordezkorik bilatzen. Manex Goihenetxeren hitzetan, «orain asko eta asko artzainaren zain dagoela, Bai, esan beharra dago, pasibokeria eta informalkeria, guk nahi baino gehiago izan dela»83 Zeruko Argia ko artikuluaren amaiera esanguratsua zen, «U.E.U.aren xedeak ez luke izan behar jende asko biltzea, bere esperientziaz eta ekintzatz bide
|
bat
urratuz joatea baizik»84.
|
|
2004
|
|
|
Haurrarekin doan helduak ez du trafiko arau bakar
|
bat
urratu behar.
|
|
|
Jakina, hori itxura besterik ez da, distira bat, berniz kapatxo bat. Azala zentimetro
|
bat
urratuz gero, behar sorta galantaren erresuman zaude, intolerantziaren erresuman. Non ditu mugak liberalismoak?
|
|
|
Abere nekatuaren gorpua astunki abaildu zen, burua zulatu zion balak tona bat pisatuko balu bezala. Mando hila soldadu lodiaren hanka zaurituaren gainera erori zen, eta haren garrasiek nota sinestezin
|
batez
urratu zuten udaberriko arratsaldearen lasaitasuna.
|
|
2005
|
|
|
Baina, nik ez nuke bide horren alde egingo, tira, ez dut bideragarria ikusten. Hemen berezko bide
|
bat
urratu behar da. Euskadin bertan garatu beharrekoa, adostasunez gehiengoak bilduko dituena, ondoren Estatuarekin akordio batera iristeko.
|
|
|
Begiratua, aztertua izatea gitxi balitxako lez, begirakune gartsuen ostean ziztu bizian etozan azkon zauritzaileak alderatu beharra egoan, deskuidatu ezkero zirt zart baten bihotzeko jopuntua gurutzatuko eben gezietatik alde egin beharra, sarritan geziei eurei atzera eginarazoz. Geziren
|
batek
urratu eban urratu, azaletik zauritu ebalarik, baina baeban sendabedar nahikorik era horretako beharrizanetarako berariz gordeta.
|
|
|
Eta jarraitzen: «Hondarribiko (Gipuzkoa) ErtzaintzakEuskadiko Auzitegi Nagusiaren agindu judizial bat eta Eusko Jaurlaritzaren BarneSailaren ebazpen
|
bat
urratuz jokatu zuen atzokoan, emakumeen presentzia eskatubaitzuten erakunde horiek arma desfilean buru. Emakumea Alardean soldadu gisaateratzearen kontra dauden ehunka pertsonak bidea itxi zioten Ertzaintzari eta bialdiz eragotzi zioten Jaizkibel konpainia mistoari desfilean ateratzea.
|
|
|
Bide horretatik jarraituz, El Paisentzat esangura informatiboa ez datza herribatean gogorapenezko desfile baten inguruan sorrarazitako zatiketa sozialean, baizik eta bertako agintariek Irun eta Hondarribiko biztanleen erdiei eragiten dieteneskubide konstituzionalaren urraketan. Horrexegatik erabakitzen du egunkariak«Euskadiko Auzitegi Nagusiaren agindu judizial baten eta Eusko JaurlaritzarenBarne Sailaren ebazpen
|
baten
urratzea, emakumeen presentzia eskatu baitzutenerakunde horiek arma desfilean buru» 2000ko irailaren 9ko albistea Pais Vascosailetik Sociedad sailera eramatea, irakurlearen parametroak aldaraziz. Kasu honetan, emakumeek eskopetadun gisa parte hartu ez izanak interes lokaleko albisteizateari uzten dio (tradizionalisten argudioetako bat berau, kanpoko eraginei itzurtzeko) eta Bidasoako mugak gainditzen ditu, generoagatiko bazterketa (gutxiengoaren argudioen ardatza berau) beste albisteen ondoan argitaratua izatera iritsiarte.
|
|
|
Asteak generamatzala mendira joan behar genuela esaten. Bide berri
|
bat
urratu behar genuela esaten zidan Nekanek. Eta eguraldiak lagundu zuen lehenengo egunean, mendiko botak jantzi eta praka motzetan abiatu ginen, fresko samar egiten bazuen ere.
|
|
2006
|
|
|
a) Prozeduran edo epaian prozesuko arauak eta prozesuko bermeak urratzea, eta, horren ondorioz, defentsarik eza gertatzea, baldin eta hori konpontzeko erreklamazio egokia egin bada. Erreklamazio hori ez da beharrezkoa izango, salatutako arau haustearen ondorioz, Konstituzioan bermatutako oinarrizko eskubideetatik
|
bat
urratzen bada.
|
|
|
2 Gora jotako ebazpena deuseztatzen denean prozeduraren funtsezko formaren
|
bat
urratzeagatik, auzitegiak aginduko du, epaitzaren edukian sartu gabe, prozedura berriro jartzea falta egin zen uneko egoeran; horri kalterik egin gabe, faltarik gabe eduki bera izango luketen egintzek euren baliozkotasunari eutsiko diote.
|
|
|
...rteen Lege Organikoaren arabera erregulatuko dira elkarte horiek nola eratu eta haien jardueraren ezaugarri administratibo sindikalak (5 artikuluan eta hurrengoetan); halere, iragarle, publizitate agentzia eta hedabideen elkarte profesional horiek publizitate arauek ezarritako eskubide batzuk baliatzeko legitimatu dira besteak beste, etete akzioa aurkezteko «haien bidezko interesa edo eskubideren
|
bat
urratzen denean» (PLO 25 eta 29 artikuluak). Hori dela eta, publizitate jarduera batek elkarte horiek ordezkatzen dituzten profesionalen interesak kaltetzen dituenean, elkarte horiek ordezkatzen dituzten profesionalak arduratuko dira jarduera horren aurkako ekintza kasuan kasu aurkezteaz (Santaella, 2003:
|
|
|
– Ordaintzeko errekerimendua egin ondoren. – Aurreko betekizunetakoren
|
bat
urratzen duen dokumentu probaren printzipiorik ez izatea. 3 Publizitaterako eta merkataritza azterketarako fitxategiak:
|
|
|
Hortz mikroskopiko txikiak dituen eztena biktimaren gorputzean itsatsita geratzen da eta apitoxina izeneko pozoia injektatzen zaio. Eztena ateratzen saiatzean, erlearen zati
|
bat
urratu egiten da abdomenetik eta handik gutxira hiltzen da. Erlauntza tipiko batek 8.000 langile ditu, eta bakoitzak bere adina du.
|
|
|
Albret etxearen lurraldeetan nor zen guztia zegoen han. Batzuk ezagutzen zituen, gudatokiak haiekin
|
batean
urratuak zituelako, ez denekin alderdi berean. Gehienak biarnesez ari ziren elkarrekin; bat edo bat frantsesez, eta bakar batzuk euskaraz.
|
|
|
Horiekin batera Eiheralarreko aspaldiko erretore baten poesia liburu zahar bezain bitxia doa. Etxauzen ezkutuko oparia izan zen –" ez nikek eman behar, hi bezain likitsa baita" –, eta Agerrerekin
|
batean
urratu zuen Parisko bidea. Gainerakoan, zer darama bueltan Sarara, ariman kolpeak eta zauriak baino?
|
|
|
Dardaraz. Berriz ere taburen
|
bat
urratzen banengo bezala sentituz, Pyramid Lake hartan bezala. Hemen ostera bernatan traba eginez sentitzen ditudan landare urtarrek eragiten didaten sentsazioaren eraginez sorturiko izu lañoa da nirea.
|
|
|
Baina ni baitan bazen arrazoi bat larridura senti nezan. Taburen
|
bat
urratu izanaren erruak sakon sakonetik dakarren larridura zen nirea.
|
|
2007
|
|
|
Lanbide elkargoen jardueraren kontrolari dagokionez, kontuan izan behar da horien izaera juridiko berezia dela bide (sektore oinarri pribatuko korporazio publikoak dira), horien egintzen araubide juridikoa batzuetan zuzenbide publikokoa izango dela (eta, beraz, egintza horien aurkako errekurtsoak administrazioarekiko auzietako auzitegietan aurkez daitezke), eta beste batzuetan, zuzenbide pribatukoa (egintzak gainerako auzitegi arrunten mende egongo dira). Era berean, esan beharrekoa da, eskubide hori urratzea ezin dela alegatu zuzenean EKren 53.2 artikuluan ezarritako auzitegi arrunten aurreko errekurtso bereziaren ondoreetarako, ezta babes errekurtsoaren bidez ere (14 artikulutik eta EKren I. tituluko bigarren kapituluaren lehenengo ataletik kanpo dagoelako), baina lanbide elkargo batek aipatu berri dugun oinarrizko eskubideren
|
bat
urratzen badu, auzitegi arrunten aurrean errekurtso berezia erabiltzeko eskubidea egongo da, baita babes errekurtsoa ere Konstituzio Auzitegian; izan ere, lanbide elkargoari, babes errekurtsoaren kasuan, Konstituzio Auzitegiak esanbidez aitortu dio ente publikoaren izaera, KALOren 41.2 artikuluan ezarritakoaren arabera, azaroaren 12ko 93/ 1980 KAA?. Era berean, eta GEEHren 6.1 artikuluaren ondoreetarako, pertsonen izaera zibileko eskubide eta betebeharrei eraso egin ahal dieten lanbide elkargoen erabakien aurka errekurtsoa aurkez daiteke Estrasburgoko Auzitegian, horren inguruko jurisprudentziak ezartzen duen moduan (GEEAE hauek:
|
|
|
eta 1992ko uztailaren 27ko GEEAE. Tomasi kasua?). Ildo beretik, tortura edo tratu txarrak erabiliz edo oinarrizko eskubideren
|
bat
urratuz lortutako froga guztiak erabat deusezak dira Espainiako antolamendu juridikoan (azaroaren 29ko 114/ 1984 KAE). Amaitzeko, jokabide horiek guztiak, esaterako tortura, tratu apalesgarriak eta osotasun moralaren aurkako delituak, Zigor Kodean esanbidez tipifikatuta daudela esan behar da (173 art. eta h.).
|
|
|
Espainiako konstituzio jurisprudentziak printzipioei eta balioei buruzko polemika ez du ukitu nahi izan; bi kontzeptuak Konstituzioa interpretatzeko tresna gisa erabili eta lege arau batzuk Konstituzioaren aurkakoak direla adierazteko aplikatu ditu (uztailaren 18ko 132/ 1989 KAE eta ekainaren 16ko 179/ 1994 KAE). Izatez, jurisprudentziak horien garrantzia argi utzi nahi izan du, eta horretarako, adierazi du antolamendu juridikoaren balio nagusi bat edo konstituzio printzipio
|
bat
urratzea nahikoa dela konstituzio aurkakotasun errekurtsoa edo arazoa planteatzeko (uztailaren 7ko 116/ 1987 KAE). Horrez gain, jurisprudentziaren arabera, arau juridiko guztiak interpretatzerakoan, ez da oinarrizko printzipio edo balioekin aurkakotasunik sortu behar; are gehiago, horiek modu eragingarrian gauzatzea lortu behar da.
|
|
|
Nola edo hala, nolabaiteko jurisprudentzia sortzen dute Itunaren interpretazioari dagokionez, eta jurisprudentzia hori erreferentzia puntu garrantzitsua izan daiteke estatu kideetako auzitegi eta agintarientzat antzeko kasuak agertzen zaizkienean. Giza Eskubideen Batzordeak kasu partikular
|
batean
urratzea egon dela adierazten badu, kasuan kasuko estatuari urratze hori modu eragingarrian konpontzeko eskatuko zaio, Itunaren 2.3 artikuluan ezarritakoaren arabera. Konponbide horrek zenbait bide har ditzake, esaterako, konpentsazio ekonomiko bat ordaintzea, legeria aldatzea, pertsona askatzea atxilotuta egongo balitz, etab.
|
|
|
Printzipioz, oinarrizko eskubideak urratzen dituzten partikularren egintzen aurreko babesa errekurtsotik salbuetsita egongo litzateke, baina Konstituzio Auzitegiak zeharkako bide bat aurkitu zuen urratze hori ez erasotzeko modukoa izan ez zedin: oinarrizko eskubidea partikular
|
batek
urratzen badu eta ez ordena publikoaren organo batek, lehenengo auzitegi arruntetara jo da hori konpondu dezaten. Auzitegi arruntetan bide guztiak agortu ondoren horiek kaltea konpontzen ez badute, orduan Konstituzio Auzitegira jo daiteke eta oinarrizko eskubidea auzitegiek (botere publikoa) urratu dutela alegatu, hain zuzen ere, oinarrizko eskubideak urratu zituen partikular baten jokabidearen aurrean erreakzionatu ez dutelako.
|
|
|
Izan ere, BJLOren 241.1 artikulua eraldatu du, auzibide egintzen deuseztasunaren arauketa berria eginda. Modu horretan, alderdi legitimo direnek edo prozesu judizial batean alderdi legitimo izan behar zirenek idatziz eska dezakete jarduketen deuseztasuna adierazi dadila, EKren 53.2 artikulura bildutako oinarrizko eskubideren
|
bat
urratu dela oinarri hartuta, betiere, prozesua amaitzen duen ebazpena eman aurretik salatu ezin izan bada, eta ebazpen horren aurka errekurtso arrunta edo berezia jarri ezin bada. Azken buruan, 6/ 2007 Lege Organikoaren hitzaurrean esaten den moduan, lortu nahi den xedea da auzitegi arruntak antolamendu juridikoaren oinarrizko eskubideen lehen bermatzaile izatea.
|
|
|
Auzitegian erabili beharreko prozedura oro har ikusi ondoren, Espainiaren kasuan, hitzarmenean edo horren protokoloetan aitortutako eskubideren
|
bat
urratu dela ulertuz gero, lehenengo, Espainiako barne zuzenbidean egin daitezkeen errekurtso guztiak agortu behar dira. Beraz, ohikoena Espainiako auzitegi arruntetan errekurtsoak aurkeztea izango da, Konstituzio Auzitegiko babes errekurtsora iritsi arte; izan ere, hitzarmenean eta horren protokoloetan aitortutako eskubide gehienen inguruan babeserrekurtsoa aurkez daiteke Espainiako antolamendu juridikoaren arabera (salbuespenak salbuespen, esaterako ezkontza eskubidea. Hitzarmenaren 12 art.?
|
|
|
Espainiaren kasuan, benetako arazoa planteatzen da Estrasburgoko Auzitegiaren epai baten arabera Espainia Europako Hitzarmen
|
bat
urratzearen arduraduna denean eta Espainian epai hori betearazi behar denean. Izan ere, antolamendu juridikoan, Europako Kontseiluko beste estatu kide batzuetan ez bezala (esaterako, zigor esparruari dagokionez, Frantzian, Alemanian, Austrian, Luxenburgon, Norvegian, Suitzan, Polonian, Bulgarian, Maltan, etab.) ez da ezarri inolako prozedurarik arrazoi hori dela bide epai irmoak berrikusteko.
|
|
|
Kode Zibilaren aipatu artikuluek jasotzen dituzten printzipio orokor horietako batzuk EKren 9.3 artikuluan beren beregi jasota daude, eta horrela konstituzio lerruna lortu dute. Nolanahi den ere, garrantzitsuak izan arren, ez dira EKren 53.2 artikuluak bereziki babestutako edukien taldekoak, baina bai Konstituzioaren I. tituluko II. kapituluaren II. ataleko oinarrizko eskubideak (hau da, Konstituziora bildutako printzipio
|
bat
urratuz gero, ezin da lehenespenezko errekurtso sumariorik egin jurisdikzio arruntean ez babes errekurtsoa Konstituzio Auzitegian); hala ere, errekurtsoek zein konstituzio aurkakotasun arazoek emandako babesa dute (hots, horiek urratuz gero, lege baten edo lege lerruneko arau baten konstituzioaurkakotasuna aitor dezake Konstituzio Auzitegiak), horiek aldatu nahi izanez gero konstituzio eraldaketa...
|
|
|
Horrek azaltzen du gure sisteman konstituzio ohitura errezelo handiz onartzea, eta beti bigarren mailako iturri moduan; gainera, inola ere ezin du Konstituzioaren aurka egin, asko jota, hutsuneak bete eta manuak egoera berrietara egokitu ditzake, eta beti Konstituzioaren eta legearen mende dago. Ohituraren garrantzi urriaren erakusgarri, konstituzio ohitura
|
bat
urratuz gero ezin da Konstituzio Auzitegira jo eta, beraz, Espainian, konstituzio ohitura bat urratzea aurkaratu ezin den egintza da.
|
|
|
Horrek azaltzen du gure sisteman konstituzio ohitura errezelo handiz onartzea, eta beti bigarren mailako iturri moduan; gainera, inola ere ezin du Konstituzioaren aurka egin, asko jota, hutsuneak bete eta manuak egoera berrietara egokitu ditzake, eta beti Konstituzioaren eta legearen mende dago. Ohituraren garrantzi urriaren erakusgarri, konstituzio ohitura bat urratuz gero ezin da Konstituzio Auzitegira jo eta, beraz, Espainian, konstituzio ohitura
|
bat
urratzea aurkaratu ezin den egintza da.
|
|
|
Konstituzio eskubideek partikularren aurrean duten eragingarritasuna zeharka aplikatzen da: lotura juridiko pribatu batean konstituzio eskubide
|
bat
urratu denean, kaltea partikular batek egin arren, epaileak kaltea konpontzen ez badu, berak ere kasuan kasuko eskubidea kaltetu egiten du, eta bigarren mailako urratze judizial horrek zabaltzen du babes errekurtsoaren bidea Konstituzio Auzitegian, urratutako eskubidea errekurtso horrek babesteko modukoen artean badago. Modu horretan, esaterako, langilearen eta enpresaburuaren arteko lan harremanetan enpresaburuak langilearen adierazpen askatasunerako eskubidea urratzen badu, langileak lan arloko auzitegietara jo behar du, eta horiek langilea babesten ez badute, langileak Konstituzio Auzitegira jo dezake babes errekurtsoaren bidez, EKren 20.1.a) artikulura bildutako oinarrizko eskubidea urratu delako, eta hala denean, EKren 24 artikuluan jasotako benetako babes judiziala lortzeko oinarrizko eskubidea urratu delako.
|
|
|
Modu horretan, esaterako, langilearen eta enpresaburuaren arteko lan harremanetan enpresaburuak langilearen adierazpen askatasunerako eskubidea urratzen badu, langileak lan arloko auzitegietara jo behar du, eta horiek langilea babesten ez badute, langileak Konstituzio Auzitegira jo dezake babes errekurtsoaren bidez, EKren 20.1.a) artikulura bildutako oinarrizko eskubidea urratu delako, eta hala denean, EKren 24 artikuluan jasotako benetako babes judiziala lortzeko oinarrizko eskubidea urratu delako. Egia esan, egitura hori «Konstituzioko ingeniaritza prozesala» izendatu dezakegu, eta horren helburua partikular
|
batek
urratutako oinarrizko eskubide bat babestea da; eskubide hori zeharka babesten da urratzearen erantzukizuna eskubide hura bere garaian behar den moduan babestu ez zuen organo judizialari leporatuta. Edonola ere, partikularren aurreko babesa botere publikoen aurrean dagoena baino askoz lausoagoa izango da beti; lotura pribatuek (kontratuak, etab.) konstituzio eskubideen egikaritzan eragina izan dezakete, baina eragin horrek mugak ditu.
|
|
|
Baina EKren 14 artikulu honetakoa «lotura eskubidea» denez, Konstituzio Auzitegira iristen ahalegintzeko erabilienetakoa da (beste horrenbeste gertatzen da benetako babes judiziala lortzeko eskubidearekin, EKren 24 artikuluan jasotakoa). Hain zuzen ere, eskubide hori ez da eskubide autonomoa, lotura eskubidea edo eskubide lotua baino (abuztuaren 5eko 76/ 1983 KAE), hau da, berdintasun eskubidea lotura juridiko zehatz
|
baten barruan
urratzen da, eta beste eskubide bat urratzea dakar, ez baita eskubide bera abstraktuan urratzen, beste eskubide batzuk arautzean, aplikatzean, egikaritzean, etab. baino. Horregatik kokatu da berdintasuna II. kapituluaren goiburuan, eskubide zehatzak aitortu eta bermatzen dituzten bi atalen aurretik, baina zehazki horietako batean ere sartu gabe.
|
|
|
Baina EKren 14 artikulu honetakoa «lotura eskubidea» denez, Konstituzio Auzitegira iristen ahalegintzeko erabilienetakoa da (beste horrenbeste gertatzen da benetako babes judiziala lortzeko eskubidearekin, EKren 24 artikuluan jasotakoa). Hain zuzen ere, eskubide hori ez da eskubide autonomoa, lotura eskubidea edo eskubide lotua baino (abuztuaren 5eko 76/ 1983 KAE), hau da, berdintasun eskubidea lotura juridiko zehatz baten barruan urratzen da, eta beste eskubide
|
bat
urratzea dakar, ez baita eskubide bera abstraktuan urratzen, beste eskubide batzuk arautzean, aplikatzean, egikaritzean, etab. baino. Horregatik kokatu da berdintasuna II. kapituluaren goiburuan, eskubide zehatzak aitortu eta bermatzen dituzten bi atalen aurretik, baina zehazki horietako batean ere sartu gabe.
|
|
|
Izatez, Espainiak GEEAren jurisprudentzia horretara jo dezake, EKren 10.2 artikulua dela bide, eta Espainiako auzitegiek asko erabili dute, batez ere, Konstituzio Auzitegiak, Espainiako antolamendu juridikoan araututako eskubideak interpretatzeko. Konstituzio Auzitegiak berak adierazi du Estrasburgoko Auzitegiak Europako Hitzarmenera bildutako eskubideren
|
bat
urratu dela esanez gero, nola edo hala, Espainiako Konstituzioan aitortutako kasuan kasuko eskubidea urratu dela esaten da; urratze hori konpondu egin behar da eta, horretarako, babes errekurtsoaren bidea ere erabiltzen da (abenduaren 16ko 245/ 1991 KAE).
|
|
|
Atal honetan aipatzen ari garen prozedura guztiak organo judizial arruntetan garatzen dira (ez Konstituzio Auzitegian), eta horien ezaugarri erkideei dagokienez, salbuespen prozedurak direla esan dezakegu, prozedura arruntez bestelakoak direlako, objektu oso zehatza dutelako (EKren 15 artikuluetara bildutako askatasun eta eskubideen babesa), eta horiek erabiltzen dituztenei prozedura arruntak erabiliz izango ez lituzketen abantaila prozesal batzuk ematen dizkietelako; sumarioak dira, hau da, izapidetza azkarra eta objektu zehatza dituzte, horietan ustez urratu den oinarrizko eskubidearekin zuzenean lotutako gaiak soilik eztabaidatu daitezkeelako, prozesu arruntetan ez bezala, azken horietan mota guztietako gaiak planteatu daitezke eta; lehentasuna dute, epaile eta auzitegiek horien izapidetza lehentasunez egin behar dutelako, prozesu arruntekin alderatuta. Azken buruan, prozedura berezi hauen izapide guztietarako epeak prozedura arruntetan ezarritakoak baino askoz laburragoak dira, eta prozedura albait gehiena sinplifikatzen da, prozedura arruntetan ez bezala; alternatiboak eta prozedura arruntekin bateragarriak dira, berdintasun printzipioa edo EKren 15 artikuluetara bildutako oinarrizko eskubide
|
bat
urratu dela alegatzen duenak bi aukera dituelako: edo auzitegi zibil, penal, lan arloko edo administrazioarekiko auzietako auzitegietan prozedura arrunta erabiltzea edo kasu horietarako auzitegi zibil, lan arloko edo administrazioarekiko auzietako auzitegietan ezarritako prozedura bereziak erabiltzea.
|
|
|
Jakina da neurona horiek ikusizko estimuluen bidez ez ezik entzumenaren bidez ere aktibatzen direla. Adibidez, berak paper
|
bat
urratzean tiro egiten duen tximino neurona batek tiro egingo du pertsona bat edo beste paper bat urratzean, baina baita soinua entzutean ere. Horregatik postulatu da sistema honen funtzioetako bat besteen ekintzak interpretatzen laguntzea izan daitekeela.
|
|
|
Jakina da neurona horiek ikusizko estimuluen bidez ez ezik entzumenaren bidez ere aktibatzen direla. Adibidez, berak paper bat urratzean tiro egiten duen tximino neurona batek tiro egingo du pertsona bat edo beste paper
|
bat
urratzean, baina baita soinua entzutean ere. Horregatik postulatu da sistema honen funtzioetako bat besteen ekintzak interpretatzen laguntzea izan daitekeela.
|
|
|
Tiro bakar
|
batek
urratu zuen gauaren isila. Haren ondotik garrasiak etorri ziren.
|
|
|
Eskailera buruan ate bat ziplo ireki zen, eta pauso hotsek lozorrotik aterarazi zituzten Dioni eta Justino. Bezperako amesgaiztoak argi olde
|
batez
urratu zuen sotoko iluna. Hasieran, Mauserren mutur dantza baino ez zuten antzeman falangisten sartu irten aztoratuan, baina pixkanaka pixkanaka, begiak argi jauzira ohitu ahala, bi nesken itzala ikusi zuten sotoaren erdian, negar intzirietan bilduta.
|
|
|
Areto handi hotz bat zen, non alde batean, errenkada zuzenetan, horma hilobi batzuk zeuden, tiraka ateratzen diren horietakoak. Iritsi eta, hitzik esan gabe, horma hilobi haietako bat kanpora atera zuten, aretoaren isiltasuna bat
|
batean
urratuz. Gorpua, edo eztandak txikitutako gorpu zatiak, aurrean jarri zizkioten, estalki beltz baten azpian.
|
|
2008
|
|
|
Bigarren aukeraren alde egin du Euskal Konfederazioak arrazoi desberdinengatik. Alde batetik premia handia baita azken inkesta soziolinguistikoak baieztatu duen bezala, salaketa bezain beharrezkoa da nola edo hala bide
|
bat
urratzea hizkuntzaren normalizaziorako baldintza hobeagoak sortzeko. Eta baldintza hobeago horiek legeak sortuko dituenentz ziur izan gabe ere, beste lurralde hizkuntza komunitateekin batera eragiten saiatzeak balio du.
|
|
|
Elebila beste dokumentu bilatzaile bat da, baina bere esparrua zabalagoa da, Internet osoan bilatzen du eta. Web nabigatzaile oso bat eraikitzea lan erraldoia denez, bide berri
|
bat
urratu behar izan da euskaraz ondo moldatzen den web bilatzaile bat sortzeko. Internet nabigatzaileek barruan bi modulu edukitzen dute:
|
|
|
Irregulartasun ugari: zortzi laginetatik seik etiketa araua urratzen dute; batak dio gatzik ez daukala eta besteek bezainbeste dauka; beste batek irizpide higieniko sanitario
|
bat
urratu du eta horietako batek estratzat du bere burua baina lehen kategoria baizik ez da, zenbat ur daukan ikusirik.
|
|
|
Ez pasatu xurgagailurik inguru horretan, piezaren
|
bat
urratu edo hondatu baitezake makinak.
|
|
|
artikulu horrek ez du esan nahi ekonomi ahalbide bera duten subjektuek tributu kuota berbera ordaindu behar dutenik lurralde osoan. Hori lurralde erakundeen autonomiaren aurka jotzea izango litzateke, eta konstituzio printzipio batek ezin dezake beste
|
bat
urratu. Izan ere, 139.1 artikulu horren ariora, autonomia erkidego bakoitzeko erakunde eskudunak, zergak ezartzean, ezin du bereizkeria larririk sortarazi beste autonomia erkidegoetan egindakoarekin konparatuz.
|
|
|
Eta orduan, bat batean, garrasi zorrotz
|
batek
urratu zuen iluntasuna:
|
|
|
Kitto?. Orbela, sasiarte, adaxka eta lorrin oro amorruz zapalduta barneratzen da mendibidean gora, bere bizitzarentzat ere bide berri
|
bat
urratu nahiko balu bezala.
|
|
|
– Irudi bat ebaki edo paper
|
bat
urratu.
|
|
|
Isiltasunera. Bihotzeko amildegia egunean apurtxo
|
bat
urratzen duen itxaropenean bizitzera zigortu zuen, errukirik gabe.
|
|
|
azken hiru partidak jarraian irabazi ditu, eta bakarra baino ez du galdu, lehen itzulikoa Iruñean, (38). Etxean, baina, talde askoz gotorragoa da, eta Portlandek gogotik egin du lan punturen
|
bat
urratzeko. Errumaniako eskubaloiak bere garai onenak ez baditu bizi ere, Steauak Serbiako selekzioan ohikoak diren lau jokalari ditu.
|
|
|
Hegazti bakan batzuk ageri dira zeru urdintzen hasi berrian. Bat batean, tiro hots
|
batek
urratzen du isiltasuna. Tiro zaparrada bat entzuten da segidan, eta eztanden oihar  tzunek haran osoa har  tzen dute.
|
|
|
Rosaren oihu
|
batek
urratzen du bien arteko aldarte ezohikoa:
|
|
|
(Izan behar batek josi zuena izan behar
|
batek
urratzen du).
|
|
2009
|
|
|
Altzari
|
batek
urratu txiki bat duelako, adibidez, ezin da eskatu berri bat eman diezagutela; neurrigabea litzateke.
|
|
|
Kordobak puntu
|
bat
urratu zuen binakoa partidaren azken segundoan atzealdea gehiegi zaindu zuen Realaren aurka.
|
|
|
Osasunak puntu
|
bat
urratu du Ricardo atezainari esker
|
|
|
Taldearengan pentsatuz jarraitzen du Martin Lasartek, ez sailkapenarengan. Rico Perezetik punturen
|
bat
urratzeak multzoaren aurrera egitean izango du eragina uruguaiarraren ustez. Gaur gaurkoz ez dit axola aurrena izateak.
|
|
|
Louvren bezala, mezarekin
|
batean
urratzen zuen egunak Saint Germainen ere. Erregina ama eta bere kontseilukoak, errege sendatuxea eta haren emaztea, Margarita eta bere damak, Anjou, guisetarrak...
|
|
|
Zango batzuek zanpaka egin zuten zoruan. Aldi berean, argi mehe
|
batek
urratu zuen ganberaren iluna.
|
|
|
–Bide
|
bat
urratu behar duenarendako nor gidari hobea, bide hori bera urratua duen bertze norbait baino? –erran omen zuen.
|
|
|
// Trenak bihurgune bat hartu zuen ehun eta laurogeita zortzi kilometro orduko abiadan. // Orduan, azpiko errail
|
bat
urratu egin zen. /// Trena errailetatik irten, irauli eta balasto gainean arrastaka joan zen.
|
|
|
Erreklamatzeko eskubidea. Haietakoren
|
bat
urratzen bada, erabiltzaileek erreklamazio bat egin ahal izango dute, desadostasunak azaltzeko. Lehenik eta behin, erabiltzailea bere operadorearen bezeroarentzako arreta zerbitzura edo sailera joko da, hura eragin duen gertaeraren berri izaten duenetik hilabete igaro baino lehen.
|
|
|
Futbolean, Beti Gazteko talde nagusiak Oiartzun liderra bisitatuko du. Lau puntuko aldea dute oiartzuarrek eta liga irabazteko itxaropenak gorde nahi badituzte, punturen
|
bat
urratu lukete lesakarrek.
|
|
|
Ez da gauza berria. Eta ez da berria giza eskubideen alde daudela dioten horiek giza eskubide jakin
|
bat
urratzen denean urraketa horrek eragin dezakeen mina beren alderdiko interesen alde bereganatu eta erabiltzen dutela horretarako euren eta eurek kontrolatzen dituzten medioak erabiliz. Zehazki, EAJz eta haren tresna mediatikoaz ari naiz, EiTBz.
|
|
|
Lurraldeko Sektore Plana egiteko, bost urte behar izan ziren, eta berraztertzeko denbora hori litzatekeela dio Zudairek. Berrazterketa egiteko, legeria hartu eta 2002ko Haize Energiaren Planaren egitasmoek legeren
|
bat
urratzen duten aztertu dute. Hori egin ostean, hegaztiei kalterik ez egiteko, Alda Arlaba eta Arkamuko egitasmoak aldatu dituzte.
|
|
|
Edozein legeren urraketa Europara eraman daiteke, eta Gernikako Estatutua bete ez den lege bat denez, Europako Auzitegiari eskatu ahal zaio horri buruzko iritzia emateko. Estrasburgo Auzitegiak zer edo zer esan behar du gobernu batek lege
|
bat
urratzen duenean. Justizia kontua da.
|
|
|
Ez zen aldaketa onuragarria gertatu, Grand Placen kontatzen denez: " Korta gaineko leihotik kaminora begira nengoela, autoak nola iragaten ziren bere argi horiak gauaren iluntasun hertsia ximista
|
batez
urratuz, noizbehinka linternaren desteilo laburrak, kirkirren negar xiliotsua, hostoen surmurru etena, ez zitzaidan batere inportik bala batek nere buruaren tejido guztiak urra zitzan eta kito, bertan dena buka zedin. Ez nuen sekula pentsatuko bizia eta heriotza hain gauza banalak zirenik.
|
|
|
Bertako pasarteak egilearen esperientziekin lotzen ditudan neurrian esanguratsu zaizkit. Badakit gai batzuetan berak oinetakoak apur
|
bat
urratuak dituela, eta eskuak zikinduak ere bai arloren bat edo bestetan. Egilearekin kezka eta amets lauso batzuk konpartitzen ditut, eta horretan eragile zaizkit bere burutapenak.
|
|
|
hori ote da gobernu baten zeregin nagusia? Hori ote gobernu
|
batek
urratu beharreko ingurumen politikaren ardatza. Izan ere, kontzientzien eta mentalitateen aldaketa gizarte eta herri mugimenduen zeregina izan da nagusiki.
|
|
|
Eta hor profesional onak ezagutu ditugu, ezagutzen ari gara. Bertso programak, literatura saioak, musika emanaldiak, artea, bidaia, teknologia berriak, elkarrizketa sakonak... badago bide
|
bat
urratu beharrekoa. Telebistak eta sareak bat egiten duten lekuan, bai, mendeak eta segundoak gurutzatzen diren leku horretan, tokia du gure hizkuntzak eta kulturak.
|
|
2010
|
|
|
Halaber, Jaurlaritzak Kultur Ondarearen legearen oinarrietako
|
bat
urratu duela salatu du Ariztondok. Legeak dio administrazio publikoek elkarlanean jardun behar dutela ondarea babesteko.
|
|
|
Independentzia nahi izanez gero, ezetz esango dizute, baina ohartzen dira hori dela irtenbide bakarra. Arazoak etengabeak direnez, jendea nekatu egin da, eta beste bide
|
bat
urratzeari ekin dio.
|
|
|
Internauten artean" Hadopi legea" esaten diote, egitasmoak aurreikusten baitu izen hori daukan agintaritza sortzea, botere judizialetik kanpo, eta horren bidez egile eskubideen urratzaileak kontrolatu eta salatzea. Hasierako lege proposamenean Hadopik zuzenean moztu ziezaiokeen konexioa erabiltzaile bati, egile eskubideren
|
bat
urratzen ari zela argudiatuta. Kontseilu Konstituzionaletik pasatzean aldatu egin da atal hori, eta 2009ko irailaren 15ean onartu duten legeak, indarrean denak, epaitegiei eman die horretarako eskua; baina prozedura azkarren bidez sar ditzakete artaziak erabiltzaileen konexioetan.
|
|
|
...geratu zen nazioarteko eztabaidan. ez nazio batuen itunean (1945) ez eta giza eskubideen deklarazio unibertsalean (1948) ere, ez da ezer jasotzen gutxiengoen eskubideez edota hizkuntza eskubideez. hizkuntzarengatiko bereizkeria eza besterik ez da jasotzen; hau da, hizkuntzari ez zaio izaera subjektiborik esleitzen. hortaz, hizkuntza eskubideak izaera juridikoa hartuko du beste eskubide substantibo
|
bat
urratzen denean.
|
|
|
La conversión de Magdalena liburuan irakurleari eskaintzen dion hitzaurrean badago atal luze samar bat hemen aurkeztu nahi dudana, orain arte esandakoetan bere testuingurua duena; idazleak kasik odol beroz idatzitako pasartea da. artikulu honen eranskin gisa jasoko dut, baina ongi etorriko da hori ohar batzuez horniturik ematea45 gaztelaniaren baliagarritasunaren eta kultur erabilpenaren aldeko manifestua dela esango nuke. Jakitate teologikoak latinez eman behar zirenean, unibertsitate munduak ohikoa hori zuenean, bigarren hautabide
|
bat
urratu nahi du Malon etxaide unibertsitate irakasleak, jada aipatu ditugun zenbait idazleren konpainian. ugari dira testu horretan hizkuntzaren inguruko gai eta arazoak: hizkuntzaren corpus aren baliabideekin zerikusia dutenak, hizkuntzekiko aurreiritzi atzerakoiak, hizkuntzatan maisu izan luketenen ezgaitasun eta ezinak, idazle biblikoen herritartasuna, itzulpen sakratuen zilegitasun eta ortodoxia, elizan herri hizkuntzari zilegiko aitortzen zaizkion erabilera soziolinguistikoak, idazle greko erromatarren balio eta mugak, kultura eskolatuaren elitismoa, abertzaletasun linguistikoa, hizkuntzari eman litzaiokeen kultur proiektu sozio-politikoa, etab. testuinguru zabal horretatik noan Manifestua izenburua eman diodan testu honetako pasarte atal adierazgarriago zenbait aurkeztera46 gaztelaniari buruz ari den testua luzaro pentsatu eta aspalditik idatzia omen du, idazleak dioskunez, eta bizi izandako eskarmentu txar bati aurre egiteko emaitza gertatzen da berori. garaiko giro kulturalaren lekuko ona gertatzen da, gainera:
|
|
|
Lemoa da bosgarren sailkatua Mendizorrotzan puntu
|
bat
urratu ondoren Alavesen aurka. Arratiarrek 32 puntu dituzte eta Alavesek 31 puntu ditu eta partida bat jokatzeke.
|
|
|
Harrobiko euskal taldeei dagokienean guztiek punturen
|
bat
urratu zuten. Osasuna Bk 1 berdindu zuen Sporting Bren aurka eta nafarrak zazpigarren postuan daude 25 punturekin.
|
|
|
Bat batean soinu ezagun
|
batek
urratu zuen gaua. Sebastian zen, leihoko kateari eskuetan eutsi eta beregana arrastatzen zuena.
|
|
|
Testuinguru hartan, segur aski gu ez ginen pertsonarik egokienak, ezta federazioak erakunderik egokienak? prozesu berri
|
bat
urratzeko, baina bai errazteko?, adierazi du J. Iñaki Etxezarretak. Beraz, hainbat ikastolari bide hori kudeatzea proposatu zion federazioak.
|
|
|
Era berean, behin hori gertatuta, aurreikusten zen ere federazioan gelditzen ziren ikastolak, benetako ikastolak? egoera ezegonkor hartatik posizioa sendotzen joango zirela, eta, beraz, lehengoko ikastolen mugimenduak bere ibilbide historikoa berreskuratu eta etorkizuneko beste ibilbide
|
bat
urratuko zuela.
|
|
|
4.Artikulu honetako 2 paragrafoan xedatutakoari kalterik egin gabe, Komiteak artikulu honekin bat etorriz jasotzen dituen komunikazioak utziko ditu konbentzio honetako zein estatu alderdiren aurka alegatu konbentzioaren xedapen
|
bat
urratu duela eta estatu alderdi horren esku, betiere, estatu horrek 1 paragrafoaren araberako adierazpena egin badu.Sei hilabeteko epean, estatu jasotzaileak Komiteari idatziz emango dio arazoa argitzeko eta, hala denean, estatu horrek hartu duen neurri zuzenaren berri emateko azalpena edo beste agerpenen bat.
|
|
|
Izan ere, ETNak jardungo duen merkatuko enpresen aurrean abantailaren batduela suposatzeak enpresen arteko desberdintasunak onartzea dakar, lehia perfektuaren oinarrietako
|
bat
urratuz. Norberarena ez den herrialde batean kokatzeakdakartzan desabantaila ukaezinen aurrean (ezjakintasuna bezeroen zaletasuneiburuz, sistema legalaz, esparru instituzionalaz; etxe nagusitik urrun aritzearenkostuak, etab.) ETNak atzerrian lantegiak ezartzea erabakitzen badu, izan behar duabantailaren bat tokiko lehiakideek ezin eskura dezaketena.
|
|
|
Arau nagusi horrek bi salbuespen ditu erregutze errekurtsoari eta kasazio arruntari (ez, doktrina bateratzekoari) aplikagarriak: errekurtsogileak PZLren 506 artikuluak aipatzen dituen agirietarikoren bat edo oinarrizko eskubide
|
bat
urratzea galarazteko behar diren irizpide elementuak dituen idazki bat aurkezten badu, aretoak, kontrako alderdiaririk onartzen ez duen auto motibatu baten bitartez (LPLren 231 art.) 3 eguneko epean entzunez, hurrengo bietan dagokiona erabakiko du, helegite349.
|
|
|
froga proposatzeko eskubidea, proposatutako froga egokiak onartuak izateko eskubidea, ez onartze motibatu, arrazional eta ez arbitrario baterako eskubidea eta onartutako froga praktikatzeko eskubidea. Gogoratu, testuinguru honetan, BJLOk (11 art.) eta PZLk (287 art.) froga ez zilegia, oinarrizko eskubide
|
bat
urratuz lortzen dena, debekatzen dutela. Lan prozesuan, gainera, del Rey Guanter, S. rekin,. Nuevas técnicas probatorias, obtención ilícita de la prueba y derechos fundamentales en el proceso laboral?, Revista Española de Derecho del Trabajo, 1989/ 37 zk., lan prestazioak duen izaera pertsonalisimoa dela-eta, frogak lortzeko orduan oinarrizko eskubideak bereziki babestu behar direla azpimarratu behar da.
|