|
2000
|
|
|
Garai
|
batean
sagardoa zan
|
|
|
Baina, egun kritiko horietako batean, goseari gehiago ezin eutsi, eta kilo eta erdi sagar jan irentsi nuen, harrapazka, erretzaile konpultsibo batek abstinentziari utzi, eta zigarroei ekingo liekeen modu bertsuan. Betekada hark sekulako indigestioa eragin zidan; gainera, sagarrak sabel barnean irakiten hasi zitzaizkidan eta, minaren minez egoteaz gain, ahotik halako hats higuingarria isurtzen hasi nintzen, upel
|
bat
sagardo edan izan banu bezalaxe. Umekeria uste baino larriagoa gertatu zen eta azkenean ospitalera eraman behar izan ninduten, eta han, sabel garbiketa egin.
|
|
2001
|
|
|
Upel bakoitzak bere itxitura dauka. Horrela, alderdi
|
bateko
sagardoa bukatzen zenean, beste aldekoa hasten zuten, berriro sagardo berria dastatzeko aukera izanez. 2.000 litro sagardo inguru hartzen zituen.
|
|
|
Gehiegitxo, askotan. Izan ere, zenbait kontu ezkutuan gordetzea konprenitzekoa den arren, esate baterako beren seme alabak ez kezkatzea baldin badute helburu, maiz haur horiek poz pozik jarriko zituen sentimenduak ere aitortu gabe gelditzen dira, eta hori beste upel
|
bateko
sagardoa da. Xabier Etxaniz Erlek idatzi eta Jokin Mitxelenak ilustratu duen
|
|
2002
|
|
|
2.000 litro pasatxo sagardo ateratzen da hortik. Baserriko bizilagunek egunean litro
|
bat
sagardo edaten zutela uste da.
|
|
|
Ikasturteko lehendabiziko egunean, sorpresa polita izango dute Nereak eta Maitanek, beren ikasgelan bi mutil berri ikusterakoan, eta haiek ezagutzeko ahaleginetan hasiko dira. Itxura batean, Isuskorekin harremanetan jartzeko arazo berezirik ez dute izango, izaera nahasgarria bezain erakargarria duen mutil ausarta baita; baina Iban beste kupel
|
bateko
sagardoa izaki, oso isila, eta nesketako bat lehen unetik atsegin gertatu bazaio ere, bere lotsa gainditu ordez, nahiago du hark ordenagailuen munduan buru belarri aritzea, mundu horretan edozein gauza egiteko gai den hacker horietakoa baita. Hala ere, oso harreman berezia sortuko da lauren artean, batik bat ustekabeko misterio batean murgiltzea egokitzen zaienetik.
|
|
|
Alexek botila
|
bat
sagardo hartu zuen. Trago bat edan zuen muturretik.
|
|
|
–Aspaldiko kontua da –segitu zuen, azkenik. Baso
|
bat
sagardo jaso zuen, eta ezpainetara hurbildu. Azken unean, ordea, edan gabe urrundu, eta mahai gainean utzi zuen– Ez nuen sekula usteko hau esango nizuenik.
|
|
2004
|
|
|
Ez da erraza, horratik, indarraren eta indarkeriaren arteko marra ilun eta susmagarri hori non kokatu erabakitzen. Baina, tira, horiek beste upel
|
bateko
sagardo kontuak dira. Bego, horrenbestez.
|
|
2006
|
|
|
Sagardoak eskuz egindako edari izateari utzi eta ekoizpen industriala duen edari izatera pasa da; horrek guztiak zenbait eskakizun ekarri dizkie sagardogileei eta eskakizun horiek sortu ahala erantzuna ematen joan dira. Hortaz, garai
|
bateko
sagardoa egiteko tresnak alde batera utzi eta sistema berriei azkarragoak, seguruagoak eta garbiagoak heldu diete sagardogileek. Hala, altzairu herdoilgaitzeko tresnek ordezkatu dituzte egurrezko tresna zaharrak.
|
|
|
eta antzeko hitzzatarrekin bataiatu izan dena. Baina hori beste upel
|
bateko
sagardoa da. Hartuitzazue berba hauek inoiz idatziko ez dudan nire autobiografiaren zati bat bezala.
|
|
|
izateak ez du esan gura halabeharrez kontradikzio horiek konpontzeko dinamika historikorik sortu behar denik. Aitzitik, arrazionalizazioak, ordura arte ezezaguna izan den oparotasun materiala sortu duenez (beronen banaketa beste upel
|
bateko
sagardoa dela erantsiko diot), gerora saihestezina den bereizketa estimulatzen du: Mendebaldeko zibilizazioaren ezaugarri diren balioen (askatasun, sormen, berezkotasunaren) eta gizaki modernoa giltzapetuta geratzen deneko, burdinazko kaiolaren?
|
|
2007
|
|
|
Oxford-en sagardo museo bat dago eta benetako sagardozaleak dira. Eta tabernetan, betiko pub ingelesetan, jendeak pitxerdi
|
bat
sagardo eskatzen du, garagardoaren ordez. Hori oso normala da han.
|
|
|
Eta ez da egia. XVIII edo XIX. mendeko margolanei begiratzen badiegu, jendea eserleku luze batzuetan eserita dagoela ikusiko dugu; zurezko mahai bat eta erdian pitxer
|
bat
sagardo. Kito.
|
|
|
Nik sagardotegi hori txikitan ezagutu nuen, 40ko hamarkadan (gerra osteko garai gogor eta gordinak, errazionamendu kartilla...), eta nik askotan ikusten nuen ba inguruko baserritarrak etortzen zirela. Gero, mahaian eseri, baten batek pitxer
|
bat
sagardo atera, erdian jarri eta pitxer osoa edaten zuten. Batzuetan, baita bi pitxer ere.
|
|
|
Egiteko, moztu koilarakada bat oliba, beste bat ozpin pepinoekin eta beste bat tipulinekin. Bestalde, jogurt natural bat, arrautza egosizko gorringo bat, gatz apur bat, koilarakada bat oliba olio eta koilarakada
|
bat
sagardo ozpin. Saltsa homogeneo bat lortzen denean, ozpinkiak gehitu eta dena nahastu, nahi den saltsa lortu arte.
|
|
2008
|
|
|
Itzuli ziren, beraz, Nazario eta Ismael etxera, jakinarazi zieten etxekoei jakin beharrekoa, apaiza ere sukaldean zegoen, aitarekin mahaira eserita, biak ere txorizo eta arrautza frijituak jaten, pitxer
|
bat
sagardo mahai gainean?, eta bakoitzak bere erreakzioa izan zuen. Berri ona entzun orduko, izebak eskuak sabelera eraman eta halaxe zuen:
|
|
|
Buhame batzuek ekarri ninduten Sevillara. Dirua biltzeagatik ari nintzen lanean fabrikan, Nafarroara itzuli ahal izateko nere ama gaixoaren ondora, nere babesa besterik ez bait du, eta baratze tipi
|
bat
sagardotarako hogei sagarrondorekin! Ai nere herrian banengo, mendi zuriaren aurrean!...».
|
|
|
Hori ona dela diote. «Dagoen giroarekin orduak azkarrago pasatzen dira», dio tabernari batek edalontzi
|
bat
sagardo zerbitzatzen duen bitartean.
|
|
|
Itzuli ziren, beraz, Nazario eta Ismael etxera, jakinarazi zieten etxekoei jakin beharrekoa –apaiza ere sukaldean zegoen, aitarekin mahaira eserita, biak ere txorizo eta arrautza frijituak jaten, pitxer
|
bat
sagardo mahai gainean–, eta bakoitzak bere erreakzioa izan zuen. Berri ona entzun orduko, izebak eskuak sabelera eraman eta halaxe zuen:
|
|
2009
|
|
|
Haziak banatzerakoan landare bakoitza upel
|
bateko
sagardoa da; gonapea kumez husterakoan ama bakoitza bezala. Kokoa uretan igeri, astigarraren fruitua haizearen dantzan eta beste batzuk jaurtiketan:
|
|
2010
|
|
|
Leku ilun eta zikin bat zen sagardotegi hura, zeinean norberak erre behar baitzituen bere txuletak, non sagardoa upeletatik zuzenean hartzen baitzen. Upel haietako
|
batean
sagardoari buruzko artikulu bat zegoen itsatsita. Minbizia prebenitzeko, sagarrak zein onak ziren goraipatzen zen bertan.
|
|
2011
|
|
|
Klima eta lurra dela medio, euskal sagarra berezia da, produktu ona da eta ezaugarri paregabeak ditu sagardogileen ustetan. Sagarrak %60 arteko errendimendua ematen du, hau da, litro
|
bat
sagardo egiteko 1,5 kilo sagar behar da. Bertako sagarrak gaziak, mikatzak eta gezak dira.
|
|
|
Lehen, kongresuko diskurtsoak nire artikuluak aipatuz bukatzen zituen. Auskalo, ez zidan barkatuko EAJren militantziak ezker abertzalekoaren gaitasuna izan balu, herri honek beste kupel
|
bateko
sagardoa edango lukeela esan izana.
|
|
|
Lagunez inguratuta egon arren, Karlos Argiñanok tartetxo bat gorde zigun Sustraia taldekooiâ? ¦ Hori bai, bien bitartean zurrutada
|
bat
sagardoz gozatzen jarraitu zuen.
|
|
|
Egitarauarekin jarraituz, eta trikitilarien doinu artean, 12:00etan txotx irekiera egingo da. Ordu horretatik aurrera Aramaioko bertako 12
|
bat
sagardo ezberdin dastatzeko aukera egongo da. Aramaioko Sagardogileen Elkarteko (ASE) presidente Jesus Arregik hala dio:
|
|
2013
|
|
|
Horrez gainera, euskaraz jarduteko gai izan dute, eta, batik
|
bat
Sagardoa banatzeko orduan, ez dira adin txikikoak izango.
|
|
|
ASTIGARRAGA. Herriko eta inguruko hogei
|
bat
sagardo dastatzeko aukera izango da gaur Astigarragan (Gipuzkoa), 38 Sagardo Egunean. 11:30ean hasiko da, eta 2.000 botila inguru eskainiko dizkiete festara biltzen direnei.
|
|
|
Zein dira Gorenak markaren ezaugarri nagusiak? Guk beti esaten dugu sagar on
|
batekin
sagardo txarra egitea badagoela, baina sagar txarrarekin ez dagoela sagardo ona egiterik. Gure asmoa lehengaiari garrantzia ematea da.
|
|
2015
|
|
|
Lehenik, goizetik gauera preso politikoaren figura deuseztatzen zuen dekretua onartu zuten: " Besteak bezalako preso bat zara, baina lasai, beste kupel
|
bateko
sagardoa daukagu zuretzat". Ideologikoki oso garrantzitsua da beraientzat demokraziarekiko erresistentzia oro despolitizatzea, bestelako mundu bat amesten dugunok piztiak edo buru gaixoak legez agertzea.
|
|
|
Arkaniarrek berehala hartu zioten estimua ilegorriari. Afalondoetan, pitxer
|
bat
sagardo eskuan, kontu kontari aritzen zen, bere grazia harekin. Arkaniarrek leloturik entzuten zioten, baita koinez ez zekitenek ere.
|
|
|
Bere ametsik eroenean ere ez zitzaizkion gauzak horren biribil aterako. Orduantxe amaitu zitekeen bazkaria eta The end letrak ipini filmaren amaieran, baina kafeak hartzeko zeuden oraindik, eta, kafearekin batean, kopa
|
bat
Sagardoz eskatu zuen Estebanek, bere garaipena ospatzeko.
|
|
|
Etengabe, eta nola gainera! Gutxienez litro
|
bat
sagardo barruratu nuen konturatzeke. Halere, ohartu nintzen ni ez nengoela han libertitzeko, lan gogorrean jarduteko baizik, eta horrelaxe hasi nintzen lekuz leku Damiano Txikilaurdenez galdezka.
|
|
|
epaimahaikideek banatuko dutena, kioskoan bertan botatako sagardo botilak dastatu ondoren; eta arkupeetako postuetan batetik bestera ibiliko diren elkarteetako kideek erabakiko dutena. Guztira 3.000
|
bat
sagardo litro ekarriko dituzte sagardogileek Azpeitira zapatuan. Sagardoa dastatu ahal izateko, plazan bertan edalontzia hiru euroren truke erostea besterik ez dago eta, Xebastian Lizasok Añota sagardotegiko aurkezpenean azaldu zuen bezala, nahi adina sagardo probatzeko modua izango da.
|
|
|
Uzkudunekin batera zegoen Julio Ondarzabal, adiskide eta restaurantearen jabea. Mahai gainean, antxoa frijituak, erdi amaituta zegoen ontzi handi batean jarrita, eta botila
|
bat
sagardo, ordurako hustua. Ondarzabalek keinu bat egin zuen eta nesketako bati beste botila bat ekartzeko agindu zion.
|
|
2016
|
|
|
Txitxarroak mimoz eginda zeuden, beren puntuan, bigun eta goxo. Iratik ura edan bazuen ere, botila
|
bat
sagardo atera zion Josebari. Arraina jan ondoren, ea gaztarik nahi zuen galdetu zion.
|
|
|
Portilhonetik Frantzia aldera jaitsi eta Luchon iragan ondoren Peyresourde erraldoia zegoen, adibidez. Hura beste kupel
|
bateko
sagardoa zen, Garin herria pasatu ondoren batez ere, deabruak bizikletatik beheraka tiratuko balu bezala sentitzen baitzen, egun beroenetan batik bat. Hura behin bakarrik igo zuen Xabierrekin.
|
|
2017
|
|
|
Sakon aztoratu da Britainia Handiko gizartea, Downing Streeteko 10.etik hala aginduta, ohartu direnean aiztoaren jabeak azentu britainiarra zuela, jihada egitera joandakoa baina haien arteko bat dela ohartu direnean. " Ez da posible, hori britainiar batek egitea!" oihukatzen imajinatu ditut (gogorarazi dit euskal herritar batek ezin zuela hil solemneki adierazi zuen lehendakariaz, atentatu batzuez" no son vascos quienes cometen esas atrocidades"; eta ez ziren, baina hori beste upel
|
bateko
sagardoa da).
|
|
|
Beno ume, hamar urte besterik ez duzu eta delako hori beste kupel
|
bateko
sagardoa duzu, maitia. Besta horietaz gain, ba omen ziren herrian bertan plazan egiten zirenak ere:
|
|
2018
|
|
|
Beste bide batzuk eraginkorragoak eta zuhurragoak dira, eta populazio ia osoaren komunikazioak zelatatzeko aukerak ematen dituzte. Legeak eta eskubideek zer dioten, hori beste upel
|
bateko
sagardoa da.
|
|
|
Bospasei bezero zeuden, barraren inguruan bilduak denak ere, haien itxurari erreparaturik, aise asma zitekeen nekazari jendea zela?, baina, gainerakoan, hutsik zegoen aretoa. Behin etxeko ugazabak pitxer
|
bat
sagardo zerbitzatu eta gero, mahai batean eseri nintzen, bazter batean, atseden txiki bat hartu eta egunari buruzko nire gogoetak apailatzeko asmoz. Haatik, berehala nabaritu nuen herriko jende hura asaldatua zela nire presentziagatik, abegi egiteko premia halako bat sumatzen baitzitzaien.
|
|
|
Arzalluzekin ere mintzatu ginen EBBko hiru kide nafarrok. Galdakaoko haren baserrira joan ginen; asteburua zen, eta haren emaztea ere, Begoña, han zegoen; botila
|
bat
sagardo eta gazta atera ziguten, eta hantxe aritu ginen solasean, atarian. Arzalluzi planteamendu hau egin nion:
|
|
|
Ezinago eder eta hunkigarriago iruditu zaio Fakirrari ikus entzulearekin jolastu eta kontzertuari suspentsea eta lilura eransteko modu hau. Ezinago eder eta hunkigarriago, eta, aldi berean, etsipengarria, musikari haiek beste upel
|
bateko
sagardoa eta beste sagardotegi bateko upela diren uste osoa baitu. Esan beharrik ere ez, abestu ere denek abesten dutela.
|
|
2019
|
|
|
Mahai tresnak eta ezpainzapiak eraman genituen saloira. Gero, gazta bat, ogia, intxaurrak eta botila
|
bat
sagardo.
|
|
|
Auzolanak, baldinbaitere, espero bezala bete zuen bere zeregina baina, dena den, kalera atera zen Ana Mari arriskurik ez zegoela ziurtatzeko. Etsaiaren sufre usainak alde egin bezain laster, Julian agertu zen botila
|
bat
sagardo esku batean eta kortxoa kentzeko ginbaleta bestean zekartzala, eta berriro elkartu ziren laurak sukaldean. Ondo merezitako hasperen luzea atera zitzaien batera eta, leihoak badaezpada ere itxi ondoren, horrela kantatu zuten ahotsa gehiegi goratu gabe:
|
|
2020
|
|
|
Hotzean edo beroan egin daitezke (pastekin eta haragiekin asko erabiltzen dira), baina entsaladari eransteko aukerarik onena eta gehiago gazta krematsua edo pasta biguna erabiltzea da, eta saltsa hotzean egitea, entsalada hotzetarako oso gomendagarria. Horretarako, 50 bat gramo gazta irabiatu hiru koilarakada oliba olio eta koilarakada
|
bat
sagardo ozpin (edo burbuilarik gabeko sagardo koilarakada bat), eta gatz puntuan jarri. Kito!
|
|
|
Kuartango upategiaren kasuan, ekoizpen propioekin
|
batera
sagardoa, sagar zukua edo ozpina bertako ekoizleen produktuak ere banatu dituztela azaldu du Benito Peciñak: Añanako gazta, irasagarra eta intxaurrak, besteak beste.
|
|
|
Egunero joaten zitzaien Ubillos jauna bisitan.
|
Batean
sagardoa eramaten zien Jagoberen gurasoei, bestean gazta, hurrengoan gari irina... Harik eta egun batean urrezko eraztun harri urdin batekin agertu zen arte.
|
|
2021
|
|
|
" Peñagarikanok egundoko parranda bota du, eta etxera bueltan, emaztearen ohean sartu ordez, Egaña amonaren ohean sartu zara". Egañaren bertsoak molde klasikoan entzuten ziren, eta Peñagarikanorenak Muguruzak rap moduan emanak.330 1990eko ekainean atera zen Negu Gorriaken lehen diskoak zekarren, baina urte bereko abenduan single modura ere kaleratu zen eta haren azalean taldeko kideak eta bi bertsolariak ageri ziren kupel
|
baten aurrean
sagardoa edaten. Bertsolarien ausardia seinalatzen du Maiak:
|
|
|
|
Batean
sagardoaren bueltan, beste batean helatua bikaina ateratzen zuten kafetegi batean, bertsolariaren bizitzan dena ez zela tragedia izan ere ikus daiteke bi testu horietan.
|
|
|
Emaiozue baso
|
bat
sagardo eta piztuko da! hango neska batek, eskuan zuen baso sagardoa Graxianari luzatuz.
|
|
|
Ba bide hori sagardo munduan oraindik egiteko dagoela esango nuke. Sagardoa eskatu beharrean, ba ekoizle jakin
|
baten
sagardoa eskatu. Tabernetan, elkarteetan, marka bat edo beste eskaintzen dute, eta zuk aukeratu.
|
|
|
Inpaktuaren frogak K/ T mugako buztin geruzek generatzen zituzten, esan nahi baita nahikoa zela geruza egokian iridio bila hazbete gutxi batzuk lagintzea, zeinak bizpahiru eguneko landa lana hartuko baitzuen, gehi gero laborategiko analisiak, hiruzpalau hilabetetan burutuak. Beste upel
|
bateko
sagardoa da fosil erregistroa. Alvareztarren hipotesiari ezinbestekoa zaio espezieak K/ T mugan desagertuta egotea.
|
|
|
Etxera itzultzean atzoko festaren hondarrekin egin dut topo. Dozena
|
bat
sagardo botila edan gabe gelditu ziren eta armairu gainean ipini ditut errenkadan. Sagardo etxe desberdinetakoak dira eta beiraren berdea pixka bat aldatzen da batetik bestera.
|
|
2022
|
|
|
Batzuetan hango jendeaz edo sozietateaz bitxikeriak ezagutu zituen. Zalduendon, maizter familia baten lurretan bisitan, etxeko tresneriak eta animaliak ikuskatu ondorenean aitona zahar
|
batekin
sagardo bat edaten ari zen. Bat batean gizon zaharrak aipatu zuena deigarria egin zitzaion Azenariri.
|
|
|
Bota azenario zuritu bat xerratan ebakita, eta piper gorri freskoa zerrendatan ebakita. Multzoa sueztitu eta irakiten hasten denean, baso
|
bat
sagardo botatzen da. Utzi dena egosten minutu batzuez, eta baso bat ur bota haragia eta barazkiak estali arte.
|
|
|
Asko behar huen, gu denona, eta denak zirudiken gutxiegi. Stig Dagermanek bere liburuari izen oso egokia jartzen asmatu zuela esaten hidan (Nuestra necesidad de consuelo es insaciable) baina hi ez hintzen literaturaz ari, bizitzea beste upel
|
bateko
sagardoa huen.
|
|
|
Botila
|
bat
sagardo," Una botella de sidra" nire ihardespena.
|
|
2023
|
|
|
Esango nuke horrek Europaren menpe jarraitzeko besterik ez zuela balio izan, baina hori beste upel
|
bateko
sagardoa da. Egia da Mendebaldea Hego Amerikan erreferente kulturala, politikoa eta ekonomikoa izan dela.
|
|
|
entsalada mistoa; txerri saiheskiak eta baserriko oilaskoak parrillan; eta Ezeizako pasteltxoak. Kupela
|
bat
sagardo ere egongo da, nahi duenak bertatik edan dezan.
|
|
|
Harat honat zebilen, geratu gabe: herritar batzuen mahaian pitxer
|
bat
sagardo utzi zuen, pasadizoren bat entzunda barrezka; merkatari bikote batekin hizketa laburrean aritu zen, zerbitzari panpox bati sukaldean zerbait presta zezan agindu aurretik.
|
|
|
Sagar handia? Asko jota edalontzi
|
bat
sagardo. Gutxi gutxi bete eta zurrut batez edaten den horietako bat.
|
|
|
Fogo ez da ezertaz harritzen eta susmagarriaren sindromea pairatzen duten guztiei laguntzen saiatzen da. Inaxiori zerbait gertatzen zaiola berehala sumatu du eta, leihoa irekitzeaz gain, txorizo, gazta eta botila
|
bat
sagardo mahaiaren gainean jarri ditu.
|