|
2000
|
|
|
Lanera bidean, egunero legez, Seat zaharra estarterraren bidez jarri behar izan dut martxan, inork errespetatzen ez duen stop seinalea aurkitu dut beti bezala ehun metro harago, bariantea, bihurgune
|
baten atzetik
osaba Pedroren baserria. Bere ardiak ikusi ditut:
|
|
|
ohetik jaiki eta egunean gertatuko zitzaidana ia minutuz minutu ezagutzen nuen. Banekien ze arropa jantzi behar nuen, termostatoak hamar minutu behar zituela ura berotzeko, Seat zaharra estarterraren bidez jarri nuela martxan, inork errespetatzen ez duen stop seinalea ehun metro harago zegoela, bariante berria, bihurgune
|
baten atzetik
osaba Pedroren baserria. Bere ardiak ikusten banituen arratsaldean euririk egingo ez zuela ere banekien, eta gero egunero aurreratzen ninduen zoroa zegoen (kilometro batzuk lehenago edo geroago, beti erakusten zizkidan bere atzealdeko pegatinak:
|
|
|
Eta, kontatu berri dizkizudan bi kontu horiek buruan nituelako edo, hara zer nolakoa izan zen hereneguneko ametsa: lehenbizikotz, Piarres Oihartzabal kapitaina ikusi nuen, gure aitarentzat aldi batez lan egin zuen gizona, baina batik
|
bat
osaba Joanikoten lagun mamia izan zena eta jauregirat noizik behin etortzen zena, osabarentzat libururen bat zekarrela edo bertze zernahi. Eta ene amets hartan ere halatsu zetorren Piarres, gurdi batean kutxa bat zekarrela, jauregirako bidean.
|
|
|
Edo, jaun André maite ote duk Jainkoa bera baino gehiago...?", erraiten zidan boz batek. Eta, adituaren kontra, ene buruko bertze zoko
|
batetik
osaba Joanikot itzartzen zitzaidan: " Lehen anaia salatu eta saldu huen, eta orain konfiantza emaiten dian eta lagun agertzen zaian gizona...?" Eta, boz haien isiltzeko, lizifrinaren zale eta gura egin nintzen berriro.
|
|
|
Nola pentsatzen zuen, bada, Giordano Brunok? —galdetu nizun, entusiasmaturik, su berri batek harturik sentitzen nintzela, zeren zuk zenekiena jakin nahi bainuen nik ere, eta zu bezalakoa izan nahi bainuen jadanik, denbora
|
batean
osaba Joanikot izaitearekin amestu izan nuen bezala.
|
|
|
Gero, jauregiko kaperarat joan ginen biok. Eta, kaperarat sartu bezain fite, ikusi nuen gurutzefikatua han aldarean, eta, belauniko jarririk, galdegin nion ezen igor ziezaiola desgraziaren
|
bat
osabari, edo bertzela Maddaleni, desgraziaren gainean zentza zitezen amoreakatik, eta halatan zezaten Jainkoaren argia eta Jainkoaren garazia eskurat.
|
|
|
Eta osabaren boz misteriotsuak Pedroren piztu zuen, eta honek,
|
batean
osabari beha jartzen zela, bertzean eni, galdetu zion:
|
|
|
Bada baldinba, paseoan gindoazen Pisako dorrerantz, batzuetan aitzina egiten genuela eta bertzeetan gelditzen, batik
|
bat
osaba bere esplikazione haietarik batean luzatzen zenean. Eta orduan ere, dorre okerraren parean geundela, geldialdi bat egin genuen, gorat igaiteko asmotan.
|
|
|
Eta isilune
|
baten ondotik
osaba Joanikotek erran zidan:
|
|
|
Eta guztiok isilik geunden, urduri, begi
|
batekin
osabari beha eta bertzearekin mastaren gainean zegoen marinelari... eta orduan, arriskuaz jabetu balitz bezala, osaba Joanikotenganat hurbildu zen Arkimedes, buztana makur zeramala, intzirika, harik eta osabaren aitzinean gelditu zen arte... marinelak zakua laxatu zuen istant berean.
|
|
|
Zer arraio egiten duk hik hemen? —eta ohetik jaiki, esku
|
batez
osaba Joanikot besarkatu, eta bertzeaz kurka bat eskaini zion.
|
|
|
Eta hain ziren guztizkoak ene pentsu haiek eta hain gibelaezina ene deliberamendua, non berehala abiatu bainintzen aitaganantz, oinazturak hartua bezala, Mattin eta Elbira beren atsegin lohian utzirik. Eta banindoan, banindoan... eta mementu
|
batean
osaba Joanikoti lotzen ninduen zina oroitu nuen, ohorezko eta odolezko zina; ordea, osabaren bozaren gainetik bertze boz hura —guztiz enea— lehertu zen ene baitan, odolaren boza, ene esku eta ene begien boza, ene erraien boza eta gorputz osoaren boza, eta boz hark erran zidan ezen ene ohorea —zinezkoa eta minezkoa, eta ez txantxetakoa— jokoan zegoela eta zina hausteko eta haus... Eta joan nintzen aitaren langelarat, baina ez nuen ediren; eta baterat eta bertzerat joan nintzen, eta hura nehon ez...
|
|
|
Eta hala egin nuen egun
|
batean
osabaren lerroetarik amaren lerroetarat, fermu, segur eta bortitz.
|
|
|
—Pedro gazte sutsua zuan, pintatzeko eta beregainezko zaletasuna zuena, eta gauzak hatsarretik argi izan zituena, zeren eta, haur zelarik, pintore bat heldu baitzen Ubarnerat, koadro baten egiteko enkarguarekin, elizako erretaula edertzeko asmoz —erran zidan behin
|
batean
osabak, haren jarraikian argibide guztiak emaiten zizkidala—: Baina, harien ongi lotzeko, derradan lehenik ezen Pedroren aitak, Abel Huizik alegia, parte hartze xuxena izan zuela elizak pintoreari eskaini zion enkarguan, batetik Abel Huizi bera zelako, hain zuzen ere, Ubarneko herriko etxeko sekretarioa denbora hartan, eta, bertzetik, kargu hartaz baliatu zelako alkatea konbentzitzeko, honek elizari bere laguntzatxoa eman ziezaion, herriko etxearen izenean...
|
|
|
Lutherorekin
|
batean
osabaren teleskopioa eraman zuten, zeren Ofizio Sainduak zinez baitzekien bere ofizioaren berri, jaun André!
|
|
|
Aditu nionean, erran nion ezen ardura zedila bertze morroiekin
|
batean
osabaz, zeina baitzegoen artean kordegabe, ni etxean sartzen nintzen bitartean, Pedroren sasoin bateko studiorantz, osabaren hitz haiek oroitzen nituela, noiz eta Pedro Huizirekin haserretu baitzen: "...
|
|
|
ETA hau, hori eta hura oroit dezaket, baina nola utzi alde baterat Maddale nek osabari zion amorioa, haren onerizkoa eta haren ongi-nahia! Eta nola utzi alde
|
baterat
osabak Maddaleni ziona ere...! Hamaika keinutan eta bertze hamaika xehetasunetan hauteman zitekeen hori.
|
|
2001
|
|
|
Esku bat kopetan paratu zuen, eta begiak ttiki ttiki egin zituen, dena hobeki ikusteko. Arrazoi zuen Rafaelek, han urrun ikusi zituen portu bat eta zelai berde ikaragarri handiak, aziendaz beteak, baita etxe xuri ttiki batzuk ere, eta haietako
|
batean
osaba Fernando, bere akordeoia hartua zuela, irriz begira eta pieza frantses bat jotzen. Rafaelek bihotzaren kutxa ttipian ekarri zuen galdera ezpainetan utzi zuen zintzilik.
|
|
|
harik eta gau
|
batez
osabak galdetu zuen arte:
|
|
2005
|
|
|
Baina ez dio jabeari baimena eskatu; hori esaten du osaba Abelek. Osaba Abelek esaten du disgustua izango dugula egunen
|
batean
osaba Simonekin, ez diolako jabeari baimenik eskatu. Baina osaba Simonek esaten du:
|
|
2007
|
|
|
Txistuak. Hura guztia bere bihotzaren taupa zoroak mututu zuen, halako
|
batean
osabaren kopeta odolak hartua aurrez aurre jarri baitzitzaion ilunean, gorrototik mintzo:
|
|
2008
|
|
|
sorginduta gelditzen zen, egiaztatzean, adibidez, nola su hartutako burdina forma batera edo bestera egokitzen zen, mailukada batzuen eraginez. Horregatik, gripe itxurako
|
batek
osaba Bixente bospasei egunetan oherarazi zuenean, Nazariok aukera baliatu eta aitzurra egin zuen. Eta osaba jaikita ikusi zuenean, esan zion:
|
|
|
–Hori hobeto zagok, Beñardo, eta,
|
batean
osaba izebei so egiten ziela eta bestean bere bi anaiei, gehitu zuen?: Izan ere, nik neure asmoak ditut, bai, baina neure ondoan nahi zaituztet guztiak, modu batean edo bestean:
|
|
|
Orain duela urte batzuk bera ezagutzeko aukera izan nuen, hain maite zuen Arizkunen: lankide
|
baten
osaba txikia zenez, lankide horrek bere partez agurtzeko enkargua eman zidan ikusiz gero. Kasualitate hutsez ikusi nuen Arizkungo plazan.
|
|
|
–Hori hobeto zagok, Beñardo –eta,
|
batean
osaba izebei so egiten ziela eta bestean bere bi anaiei, gehitu zuen–: Izan ere, nik neure asmoak ditut, bai, baina neure ondoan nahi zaituztet guztiak, modu batean edo bestean:
|
|
|
Nazariok bazuen, beraz, berezko lotura bat suarekin... etxeko eta sutegiko suak izugarri erakartzen zuen behintzat; eta suaren aplikazio praktikoekin –Nazario mutil praktikoa baitzen funtsean, talo bat ikusi orduko txapela asmatuko zuena– sorginduta gelditzen zen, egiaztatzean, adibidez, nola su hartutako burdina forma batera edo bestera egokitzen zen, mailukada batzuen eraginez. Horregatik, gripe itxurako
|
batek
osaba Bixente bospasei egunetan oherarazi zuenean, Nazariok aukera baliatu eta aitzurra egin zuen. Eta osaba jaikita ikusi zuenean, esan zion:
|
|
2009
|
|
|
esaten zuen aitonari buruz hitz egiterakoan, eta jarraian aitaren egiten zuen, bekokia, bularra eta sorbaldak ukituz?. Inork ez zuen ezer esaten, eta halako
|
batean
osaba Karlosek garbiena erretzea zela aipatu zuen. Ez zen erantzunik izan, aitak buruarekin onespen keinu ahulak egiten zituen, baina amak eta izebak hartuko zuten erabakia, eta hauek zutik, isilik eta burumakur jarraitzen zuten.
|
|
|
Hala bada, esaiozu zure arreba erizainari, jakinaren gainean jar gaitzan. Ez dakizu zenbat poztuko naizen, egun
|
batean
osaba eta biok horra bagoaz, txistu saio bat jotzeko! Osaba ere gustura joango da, nik esaten badiot.
|
|
|
Egun batean, baina, untxia desagertu zen; inork ez zuen ulertzen, baina lapurren bat sartu bide zen eskolara; ikasleak, ondorioz, triste eta betilun geratu ziren, eta Chaplin ere halatsu; arian arian, baina, luzaro gabe jakin zuten ikasle
|
baten
osaba zela lapurra; Chaplinek arrazoia eskatu zionean, ordea, ezusteko erantzuna jaso zuen:
|
|
|
KANDIDO: Ikerne, ekarriozu kamamila
|
bat
osabari, mesedez.
|
|
|
Egun batean, baina, untxia desagertu zen; inork ez zuen ulertzen, baina lapurren bat sartu bide zen eskolara; ikasleak, ondorioz, triste eta betilun geratu ziren, eta Chaplin ere halatsu; arian arian, baina, luzaro gabe jakin zuten ikasle
|
baten
osaba zela lapurra; Chaplinek arrazoia eskatu zionean, ordea, ezusteko erantzuna jaso zuen:
|
|
|
Hala bada, esaiozu zure arreba erizainari, jakinaren gainean jar gaitzan. Ez dakizu zenbat poztuko naizen, egun
|
batean
osaba eta biok horra bagoaz, txistu saio bat jotzeko! Osaba ere gustura joango da, nik esaten badiot.
|
|
|
Gero, pixkanaka pixkanaka, hiria eta jendea ezagutu ahala, hobeto moldatu zen; batik bat, handik gutxira, etxebizitza egokiago batera aldatu zenean, Pintoreria kalean. Etxejabeak militante
|
baten
osaba izebak ziren, eta bederatzi hamar urteko alaba bat zuten. Haiek ez zekiten, noski, etxean apopilo zeukaten gazte hura ETAko liberatua zenik.
|
|
2012
|
|
|
5.000 pezeta falta zitzaizkien aita heriotzatik libratzeko eta orduan Lucio txikia osaba batengana joan zen diru hori eske. Garai
|
batean
osaba horrek Lucioren aitari segurtatu baitzion behar zenean lagundu egingo ziela. Baina oraingo honetan, behar zen unean, uko egin zion esandakoa betetzeari.
|
|
2013
|
|
|
partaideen ezagunak eta ezagunen ezagunak? baita bi kotxe ere, partaide biren aitenak, bata aurrean kokatu zena eta bestea atzean, erratz auto gisa?, eman zuen irteera partaide
|
baten
osaba batek musuzapia goitik behera jaitsita. Pedro Osak esana zien etxekoei ez zuela, badaezpada, ikus zezaten nahi, bai baitzekien, bere buruan inoiz baino gehiago sinetsi arren, ezusteko bat dela noizbehinka (zulatzen den gurpila edo bere tokitik ateratzen den katea) garaipenetik porrotera dagoen aldea??
|
|
|
harik eta gau
|
batez
osabak galdetu zuen arte:
|
|
|
Heldu zen zapatua, ipini ziren parte hartu behar zutèn hamar txirrindulariak abiapuntuan arratsaldeko 5etan –kuadrillako lagunez gain, beste jende bat ere bildu zen irteera lerrora: partaideen ezagunak eta ezagunen ezagunak... baita bi kotxe ere, partaide biren aitenak, bata aurrean kokatu zena eta bestea atzean, erratz auto gisa–, eman zuen irteera partaide
|
baten
osaba batek musuzapia goitik behera jaitsita –Pedro Osak esana zien etxekoei ez zuela, badaezpada, ikus zezaten nahi... bai baitzekien, bere buruan inoiz baino gehiago sinetsi arren, ezusteko bat dela noizbehinka (zulatzen den gurpila edo bere tokitik ateratzen den katea) garaipenetik porrotera dagoen aldea–.. eta gorantz abiatu ziren mutilak!
|
|
2014
|
|
|
M.4.1 –(...) Beti accidentek, beti bildurrakin, beti poliki(...) Ta halako
|
baten
osabak deittu zian, Zumarratik, tallerretik!
|
|
|
Baina bat batean, lehiakide
|
batek
Osaba Sami lehiakide deitu ahal bazaio kontratatzen du nire taldea, Barney eta koadrila osoa, ni hiltzeko.
|
|
2015
|
|
|
Bera sheriff puta bada, ni tximino
|
baten
osaba naiz.
|
|
2017
|
|
|
Lehenik, idatzi gutun
|
bat
osabari. Ekainaren hamabosta baino lehen gobernukideekin harremanetan jarri behar dut.
|
|
|
Halako
|
batean
osaba Atanasio etorri zen.
|
|
2018
|
|
|
Hura zen panorama, hura! Hiru porrozale porrokatuak eta haietariko
|
baten
osaba oreka bilatu nahian santanaren laguntzaz.
|
|
|
Anartean Pette soil nintzena, Otto Pette bihurtu ninduen jendearen miztoak. Balirudike ez ninduela hark haserrarazi behar, Grazibelek ere hala deitzen baitzidan, baina jendeak berehala ikusi zion otsoaren krudelkeria Otto samur hari, ilobazulo
|
batek
osaba bihozbera izendatzeko zerabilen deierari.
|
|
2019
|
|
|
Baina bitartean, izekoari txiki geratutako soineko bat egokitzen lagundu behar zionez, amak enkargu bi egin zizkigun: muselinazko parpaila berarentzat eta linterna bateriadun
|
bat
osaba Manurentzat. Badaezpada ere, denden izenak ere paper mutur batean eman zizkigun apuntatuak:
|
|
2020
|
|
|
Baloiari sekulako ostikada eman eta sasi artera bidali. Bazekiat, denei izorratu zieat arratsaldea baina batzuetan osaba
|
batek
osabaren papera jokatu behar dik...
|
|
|
Berastegi, Eldua, Berrobi eta Ibarra pasatu ondoren, halako
|
batean
osaba ailegatu zen Tolosara. Hango jendetzarekin harrituta eta beldurtuta gelditu omen zen, zalaparta eta zarata izugarria zen, jendea hara eta hona, bere gurdi eta mandoekin.
|
|
|
Gela batekin bi egin omen zituzten, eta gela txiki txiki
|
batean
osaba Nemesiorekin lo egiten jarri zen, hura baitzen, Iruñetik ekarritako" kajako" umea, anai arreben artean mutil bakarra. Gerora, etxe berri bat hartu zutenean, bere logela izan zuen.
|
|
|
Kontatzen zuenez, nafar pilotari txapeldun
|
baten
osabarekin egin zuen soldadutza. Adiskide egin ziren, baina ez omen zen oso fidagarria, bizkorra bezain tranposoa.
|
|
2021
|
|
|
Ez zen gauza izan burua hotz eta lasai bere burua defendatzeko. Gezurtia deituz eta salto
|
batean
osabaren kontra joz erantzun zuen. Hala ere, zortzi urteko mutiko batek gutxi egiten ahal zuen gizon heldu eta indartsu baten aurka.
|
|
|
Biluzik zegoen gizon
|
batek
osabari muturrekoa eman dio izebak alu zikina daukalako.
|
|
2022
|
|
|
Geografiak borobiltzen du. Aldi berean, lehendabiziko ataleko eta azkeneko ataleko emakumeak dira aitzinetik ezagutzen nituen bakarrak,
|
bat
osaba baten arreba baita, eta bertzea, berriz, osaba baten ama. Sinbolikoki, niretzat ere bazuten erranahia bi istorio horiek.
|
|
|
Bat
|
batean
osaba erortzen ikusi zuen. Azkar iritsi zen harengana.
|
|
|
Ni ezkontzerako baporea saldua zuen aitak, anaiari gaizki egiten ziolako itsasoak, zorabio asko izaten zituen, eta saldu egin zuten baporea. Bi bapore geratzen ziren herrian, besterik ez, horietako
|
bat
osaba batena. Eta tarteka deitzen zidan osabak, sarea konpondu behar zenetan.
|
|
2023
|
|
|
Egiazko gauza ba koitzeko egia ez direnak ezin konta ahala direnez, era ho netako eskola bakoitzak gauza desberdinak irakasten dizkie haurrei, eta horregatik, horrelako eskola bakoitzean beste es koletan ikasten ez diren gauzak ikasten dituzte ikasleek. Ba tek ikasten du Erroma Remok eraiki zuela, beste batek Numa Ponpiliok eraiki zuela, beste
|
batek
osaba Haritzek eraiki zu ela, beste zereginik ez baitu izaten. Horrelako eskola batean sartuz gero, sekulako nahasteborrastea topatuko duzu; haur bakoitzak bere modukoak kontatuko ditu, eta inork ezin du esan bestea oker dagoenik, denak baitaude oker eta hasieratik bertatik dakite hori.
|
|
|
Egun batean, lagun
|
baten
osaba hil zela-eta, han joan ziren Maritxu eta Merceditas lagun minak gorputz hila ikustera. Maritxuri inpresio handia egiten zion, hildakoa ezaguna zuen-eta.
|