|
2008
|
|
|
Domingotarraren haserreak, aldiz, poztu egin zuen ama nagusia: poz hura disimulatzen ahalegindu zen, poztuko ez zen, bada, baldin eta emakumeari aita domingotarra, apaiz eta gizon zèn neurrian, lagungarri gerta bazekiokeen, frai Millanen kontra isilean bizi zuèn auzian!?, baina ezin izan zuen, muturra jarri orduko ezpainen erriktus batek, irri
|
baten
norabidean zihoanak, ilunetik argira bezala, traizionatu baitzuen, bere borondatearen eta bere berezkotasunaren arteko lehiaren erakusgarri.
|
|
|
Domingotarraren haserreak, aldiz, poztu egin zuen ama nagusia: poz hura disimulatzen ahalegindu zen –poztuko ez zen, bada, baldin eta emakumeari aita domingotarra, apaiz eta gizon zèn neurrian, lagungarri gerta bazekiokeen, frai Millanen kontra isilean bizi zuèn auzian! –, baina ezin izan zuen, muturra jarri orduko ezpainen erriktus batek –irri
|
baten
norabidean zihoanak, ilunetik argira bezala– traizionatu baitzuen, bere borondatearen eta bere berezkotasunaren arteko lehiaren erakusgarri. Horregatik, beharbada, borondatearen beste ekinaldi batean, besagainak altxatzera mugatu zen ama nagusia, bere ezintasuna adierazi nahian edo.
|
|
2009
|
|
|
Emango al didazu waterman hori? , galdetu zion Teofilo Mariak, hatza luma estilografiko
|
baten
norabidean luzatuta.
|
|
|
Medikuak kristalezko plaka ilun batzuk zituen, eta, hatz erakuslea haietako
|
baten
norabidean ipinita, honela jarraitu zuen:
|
|
|
bera plaza batean zegoen, non zaldi gaineko dozena erdi polizia sakabanatzen ari baitzen manifestazioa; lehen erasoa jo ondoren, zaldien kasko eta ferra hotsek jartzen zioten zapalketari musika giroa: betiko nota bera airean, mehatxu bat bezala hedatzen zena lau haizeetara?, atzera egiten ari ziren zaldiak, baina orduan gertatu zen gertatzekoa, beste zaldi bat plazara oldarka sartu zenean ezustean, baita aurrera egin ere, ez arrapalada bizian baina bai azkar, lurretik zerbait jasotzen ari zèn emakume
|
baten
norabidean; bera. Domingo, emakumearengandik hiruzpalau metrora zegoen, eta bi gauza gutxienez ikusteko moduan zegoen:
|
|
|
Zentzuzko zentzuak, ordea, ezetz esaten zion, inoren bizitzan muturra sartzea bizikidetasunaren oinarrizko arauen aurkakoa zela, eta oso edukazio txarrekoa, beraz; zentzu zentzugabeak, berriz, baietz esaten zion, arima bat infernuko garretatik salbatzeagatik zentzu guztiak galtzea merezi zuela: ...tuan zegoenean, beraz?, bizi senak edo eraginda, amari besotik heldu eta, heldu ez beste, izeba Ernestinak inoiz esandako hitzak oroitu zituen?, lekua galtzen duenak galtzen du bere burua eta galtzen du Jainkoa??, baita heldulekua aurkitu ere hitz haietan, halako eran, non, hitzen iltze goriari indarrez heldurik, Maria Bibianak berbideratu egin baitzuen bere energia psikiko guztia, negar histeriko
|
baten
norabidean bideratzekotan egon zena; esan nahi baita Maria Bibianak begiak itxi eta, motorrots guztien gainetik, arreta osoa puntu bakarrean kontzentraturik, lelo bat errepikatzeari ekin ziola: lekua galdu dut, burua galdu dut, baina Zu ez zaitut galdu nahi eta erruki zaitez nitaz, erruki zaitez pilotuaz?; gero, begiak ireki, hegazkina hegan ikusi, eta galdutako konfiantza apurka apurka berreskuratu zuen, harik eta, pilotua lurreratu zenean, halako arintze bat nabaritu zuen arte, ez arintze erabatekoa baina, artean ere gaizki eginaren kontzientziak eztenkatzen baitzuen, antza, orain zizt eta geroago sast; Maria Bibiana ez zegoen, baina, hegaldia hasi aurreko egoera berean, zuloan erortzeko zorian egon ondoren indarberritua sentitzen baitzen, maila batean bai bederen; are gehiago:
|
|
|
Adak ongi gogora zezakeen une hura, baita hitzen ondotikako hurrengo segundoa ere, noiz eta Txarok ezin zorrotzago begiratu baitzion, Adari arimaren barrenaldeak miatzen ariko balitzaio bezala, esaldiari erantsitako eten puntuekin galdera bat ere egiten ari zitzaion, ausaz: . Zer iruditzen zaizu aukera hori???, nahiz eta hurrengo segundoan begiratua irri baten tolesean ezkutatu zuen; eta, eskua beste mahai
|
baten
norabidean luzatzen zuela, non adineko bi atso baitzeuden, batek hauts geruza baten azpian estalita zeraman aurpegia, eta besteak betaurreko ezin lodiagoak zituen?, Txarok honela amaitu zuen hasitako digresioa: –Aitortzen dizut, hala ere, kosta egiten zaidala bi atso zahar horiek musuka irudikatzea?, biak ere. Txaro eta Ada?
|
|
|
Adak ongi gogora zezakeen une hura, baita hitzen ondotikako hurrengo segundoa ere, noiz eta Txarok ezin zorrotzago begiratu baitzion, Adari arimaren barrenaldeak miatzen ariko balitzaio bezala –esaldiari erantsitako eten puntuekin galdera bat ere egiten ari zitzaion, ausaz: " Zer iruditzen zaizu aukera hori?" –, nahiz eta hurrengo segundoan begiratua irri baten tolesean ezkutatu zuen; eta, eskua beste mahai
|
baten
norabidean luzatzen zuela, non adineko bi atso baitzeuden –batek hauts geruza baten azpian estalita zeraman aurpegia, eta besteak betaurreko ezin lodiagoak zituen–, Txarok honela amaitu zuen hasitako digresioa: " Aitortzen dizut, hala ere, kosta egiten zaidala bi atso zahar horiek musuka irudikatzea", biak ere –Txaro eta Ada– barrez eta barrez hasten zirela; nor zen, baina, benetako Txaro:
|
|
|
bera plaza batean zegoen, non zaldi gaineko dozena erdi polizia sakabanatzen ari baitzen manifestazioa; lehen erasoa jo ondoren –zaldien kasko eta ferra hotsek jartzen zioten zapalketari musika giroa: betiko nota bera airean, mehatxu bat bezala hedatzen zena lau haizeetara–, atzera egiten ari ziren zaldiak, baina orduan gertatu zen gertatzekoa, beste zaldi bat plazara oldarka sartu zenean ezustean, baita aurrera egin ere, ez arrapalada bizian baina bai azkar, lurretik zerbait jasotzen ari zèn emakume
|
baten
norabidean; bera –Domingo– emakumearengandik hiruzpalau metrora zegoen, eta bi gauza gutxienez ikusteko moduan zegoen: lehenik, emakumea –berrogei bat urtekoa, zaldiari bizkar ematen ziona– objektu bat jasotzen ari zela, kartera bat itxura guztien arabera, eta bigarrenik, bazihoakiola zaldia emakumeari –zaldizkoak borra bat zeraman eskuan dantzan–, zuzenean joan ere; esan nahi baita Domingok, egoeraz jabetu ez beste, oihu egin zuela, ezin ozenago, eskuaren mugimendu bizi batean arriskua seinalatuz:
|
|
|
Medikuak kristalezko plaka ilun batzuk zituen, eta, hatz erakuslea haietako
|
baten
norabidean ipinita, honela jarraitu zuen:
|
|
|
Emango al didazu waterman hori? –galdetu zion Teofilo Mariak, hatza luma estilografiko
|
baten
norabidean luzatuta.
|
|
|
Zentzuzko zentzuak, ordea, ezetz esaten zion, inoren bizitzan muturra sartzea bizikidetasunaren oinarrizko arauen aurkakoa zela, eta oso edukazio txarrekoa, beraz; zentzu zentzugabeak, berriz, baietz esaten zion, arima bat infernuko garretatik salbatzeagatik zentzu guztiak galtzea merezi zuela: ..., bizi senak edo eraginda, amari besotik heldu eta, heldu ez beste, izeba Ernestinak inoiz esandako hitzak oroitu zituen –" lekua galtzen duenak galtzen du bere burua eta galtzen du Jainkoa" –, baita heldulekua aurkitu ere hitz haietan, halako eran, non, hitzen iltze goriari indarrez heldurik, Maria Bibianak berbideratu egin baitzuen bere energia psikiko guztia, negar histeriko
|
baten
norabidean bideratzekotan egon zena; esan nahi baita Maria Bibianak begiak itxi eta, motorrots guztien gainetik, arreta osoa puntu bakarrean kontzentraturik, lelo bat errepikatzeari ekin ziola: lekua galdu dut, burua galdu dut, baina Zu ez zaitut galdu nahi eta erruki zaitez nitaz, erruki zaitez pilotuaz...; gero, begiak ireki, hegazkina hegan ikusi, eta galdutako konfiantza apurka apurka berreskuratu zuen, harik eta, pilotua lurreratu zenean, halako arintze bat nabaritu zuen arte, ez arintze erabatekoa baina, artean ere gaizki eginaren kontzientziak eztenkatzen baitzuen, antza, orain zizt eta geroago sast; Maria Bibiana ez zegoen, baina, hegaldia hasi aurreko egoera berean, zuloan erortzeko zorian egon ondoren indarberritua sentitzen baitzen, maila batean bai bederen; are gehiago:
|
|
2010
|
|
|
eta iritsi ez beste giroaren berotasunari antzeman genion, lehenik eta behin; jendeak hiru hilabete pasatxo zeramatzan, mirari ikusgarria noiz gertatuko; jendea, beraz, hain zegoen mirariaren irrikan, non irrikak berak itsutu baitzituen guztiak: ...unetako egunkariek esan zutenez, hogei bat mila ginen hara bildutakoak?, aldamenean emakumezko lagun min bat zuela, ohi zuen bezala; haiekin batera, ilaran, don Antoniok fundatutako kongregazioko Andre Mariaren alaba kartsu batzuk zeuden, atzera begira jartzen naizela, nekez uler dezaket nola itsutu zen don Antonio Romanarekin, Romana hain dantzazalea izanik?, guztiak ere zelaian zegoèn hesi itxi
|
baten
norabidean, non bakartzen baitzituzten bidenteak; ama eta biok hesiaren parean geunden, doña Carmen eta maistra gugandik hamar bat metrora; Romana eta bere lagun mina, berriz, gure norabidean zetozen, bidenteen multzotik apur bat bereizita, harik eta hesi ondora heldu ziren arte, gugandik bizpahiru metrora; hala geunden, bada, Romanak eskuak bat batean zerura altxatu eta norbaitek oihu egin zuen... –Odola, odola, odola?!?, Romana zorabio batean sartu, guztiok paralizatuta bezala gelditu?
|
|
|
Izan ere, negozio hauetan beti dago giza talde bat, Jainkoaren ordezkaritza aintzakotzat hartu eta jarraitzaileak diziplina eta kode moral ezin estuago
|
baten
norabidean ipintzen dituena, harik eta, Jainkoaren arnasaren izenean, jarraitzaileak arnasgabetzen dituen arte: horra berandu gabe lau haizeen leihoak lau haizeetara itxita, ez haize ez leiho, Bibliaren hitza, liburu bakarraren hitzak harri bihurtzen dira ezinbestean, jarraitzaileek noiznahi erabil ditzaketenak, beste liburuen defendatzaileei harri jaurtika erasotzeko?
|
|
|
–Barajaseko ekintzaren helburua, Espainiako Gobernuak aurreko hilabetetan buruturiko urraketei eta erasoei erantzun zuzena eta tinkoa ematearekin batera, Gobernuari negoziazio prozesuan harturiko konpromisoak betetzeko presioa egitea zen. Prozesua irtenbide politiko
|
baten
norabidean jartzeko presio ekintza bat alegia?. T atentatuaren ondorioei buruzko balorazio positiboa egin zuen, gainera:
|
|
|
NOIZ hasi zen Santa Barbararen gainbehera? Beharbada zehatzago litzateke galdetzea noiz hasi zen Urrutitxoren hondamena, zaila baita gertaera batek, bere hutsean, joera
|
baten
norabidea markatzea; aurrekari askoren katea izaten da, maizenik, haren gibelean.
|
|
|
Izan ere, negozio hauetan beti dago giza talde bat, Jainkoaren ordezkaritza aintzakotzat hartu eta jarraitzaileak diziplina eta kode moral ezin estuago
|
baten
norabidean ipintzen dituena, harik eta, Jainkoaren arnasaren izenean, jarraitzaileak arnasgabetzen dituen arte: horra berandu gabe lau haizeen leihoak lau haizeetara itxita, ez haize ez leiho, Bibliaren hitza —liburu bakarraren hitzak harri bihurtzen dira ezinbestean, jarraitzaileek noiznahi erabil ditzaketenak, beste liburuen defendatzaileei harri jaurtika erasotzeko— ipar eta hegoaldean, eki eta mendebaldean!
|
|
|
Txantxetan diot hau orain, Damaso, baina ama eta biok ez geunden txantxetarako... ezta hura galtzeko ere, ez horixe!; eta hala, urriaren 10ean edo 11n, Pagoagarantz laugarren aldiz abiatu, iritsi... eta iritsi ez beste giroaren berotasunari antzeman genion, lehenik eta behin; jendeak hiru hilabete pasatxo zeramatzan, mirari ikusgarria noiz gertatuko; jendea, beraz, hain zegoen mirariaren irrikan, non irrikak berak itsutu baitzituen guztiak: ...iek esan zutenez, hogei bat mila ginen hara bildutakoak—, aldamenean emakumezko lagun min bat zuela, ohi zuen bezala; haiekin batera, ilaran, don Antoniok fundatutako kongregazioko Andre Mariaren alaba kartsu batzuk zeuden —atzera begira jartzen naizela, nekez uler dezaket nola itsutu zen don Antonio Romanarekin, Romana hain dantzazalea izanik—, guztiak ere zelaian zegoèn hesi itxi
|
baten
norabidean, non bakartzen baitzituzten bidenteak; ama eta biok hesiaren parean geunden, doña Carmen eta maistra gugandik hamar bat metrora; Romana eta bere lagun mina, berriz, gure norabidean zetozen, bidenteen multzotik apur bat bereizita, harik eta hesi ondora heldu ziren arte, gugandik bizpahiru metrora; hala geunden, bada, Romanak eskuak bat batean zerura altxatu eta norbaitek oihu egin zuen... " Odola, odola, odola...!", Romana zorabio batean sartu, guztiok paralizatuta bezala gelditu... eta oihua ahotik ahora hedatzen zela, istantean hedatu ere, tximistaren gisan, erromes ginenok oihu hura paralisiaren eta zoraldiaren aurka borrokatzeko modu bakarra bagenu bezala, defentsa mekanismo automatiko batek edo gure baitan orduantxe martxan jarria; amak musuzapi garbi bat zeraman —baita beste jende askok ere, Romanak berak aholkatuta— odol preziatuaren tantaren bat jasotzeko asmotan —odolak beti zikindu ohi ditu musuzapiak, baina odol tanta hark are garbiago bihur zezakeen garbi zegoena—; egin ere, egin zuen amak, lehenengo zoraldiaren ondotik, Romanarengana hurbiltzeko saioa, baina orduantxe, halaber, erne baino erneago zeudèn gizon batzuek Romana besoetan hartu eta hesira eraman zuten, beste bidenteekin batera.
|
|
2011
|
|
|
1943ko azaroaren egun batean Urgainen bizi izan genuèn esperientzia, berriz, oso bertzelakoa izan zen, zeren gure gerra akabatu bezain laster, bertze gerra bat piztu baitzen Europan. Bigarren Mundu Gerra?, eta zeren bai baitirudi gerran zebilèn hegazkin haietarik
|
batek
norabidea galdu eta inguruotako zerua iragan behar izan zuela, hain fortuna gaiztoarekin, non Urgaindik ez oso urrun erori eta txikitu baitzen, hegazkina pilotatzen zutèn bi tripulatzaileetarik bat hiltzen zela.
|
|
2013
|
|
|
Hogei hogeita hamar barara, hara, zaldizko
|
bat
norabide berean.
|
|
|
Dama biek ez zuten inongo kerarik euren artean, ez musuz ez gorputzez. De Bourgh andereñoa zurbila zen eta gaixo antzekoa; ezaina ez izan arren, gatz bako hazpegiak zituen; eta oso gutxi hitz egiten zuen, ez bazen ahopeka eta Jenkinson anderearekin; azken horrek ez zuen gauza aipagarririk itxuran, eta buru belarri zegoen andereñoak ziotsona entzuten eta damaren begien aurrean bionbo
|
bat
norabide egokian kokatzen, damaren begiak suaren distiratik babesteko.
|
|
2014
|
|
|
beti ihesi. Bala
|
baten
norabidearen gain utzi zuela, alegia, txanponaren aurpegi batekin ala bestearekin azkentzea.
|
|
2016
|
|
|
Toki seinalatuak merezi zuen geldialdia egin du; izarrek, zenbat eta argitsuago izan, orduan eta begirune handiagoa merezi dute, eta errituak errespetatu egin behar du hori, izar bakoitzaren argitasunaren eta distiraren araberako geldialdia eginez. Berriz abiatu denean, ezker aldera zuzendu du pixka
|
bat
norabidea; pauso batzuk eman, eta, bigarren mailako izar batean geldialdi xumea egin ondoren, diagonalean jarraitu du Porrima izarreraino, eta neskatxaren bularrean baratu da, denik eta tokirik amultsuenean. Berak prismatikoekin begiratzen duenean puntu hartan izar bakarra ikusten badu ere, badaki berez bi izar direla, arkuaren segundo bateko tartearekin.
|
|
|
Diagonalean egin du balantzaren besoan gora, eta erdi parean geratu da, arabiarrek Zuben Elakrab edo arrabioaren hagina deitu zioten izarrean, orduan Eskorpio konstelazioaren zati baitzen bere eskasean oso gerora arte aparteko konstelazio izatera iritsi ez zen Libra hura. Egonaldi txiki
|
baten ondoren
norabidea ezker aldera pixka bat zuzendu, eta aurrera jarraitu du balantzaren besoa hasten den punturaino, Zuben Eschemali arrabioaren iparreko hagineraino, eta geldialdi luzeagoa egin du, konstelazioko izarrik distiratsuenari dagokion bezala.
|
|
|
Irail hartan, beste eragile batzuekin batera, Gernikako akordioa izenpetu zuten ezker abertzaleak, EAk eta Aralarrek. Bake bidean aterabide demokratikoen akordioa izeneko dokumentu hark mugarria ezarri zuen, ETAri alde bakarreko su eten iraunkorra eskatu ziolako eta indarkeriarik gabeko aro berri
|
bateranzko
norabidea markatu zuelako. Agertoki berri horretan, ezinbestekoa zen ilegalizazioen garaia gainditzea, eta hori gauzatzeko moduak bai izan zuen eragina hurrengo urteko foru hauteskundeetan.
|
|
|
Hitz orokorrez harago, bi arazo nagusi ditu. Alderdi gehienei gertatzen zaien bezala, gizartearen unean uneko perspektibak eta zenbait kasutan tonu suminago
|
batek
norabide hori irudikatzea zailtzen dio, baina, Roberto Jimenezekin gertatzen ez zen bezala, gutxienez lemazain bat dagoela erakusten du.
|
|
|
Adierazpen horiez gain, zuzenak bektoreen ikuspegitik ere azter daitezke. Zuzen
|
baten
norabidea
|
|
|
aske
|
batek
norabide, noranzko eta modulu bera duten bektore_ nko guztiak ordezkatzen ditu. Hau
|
|
|
Aurreko jardueran, bektoreekin aritu zara lanean. Bektoreen osagaietako
|
bat
norabidea denez
|
|
|
zuzen
|
baten
norabide bektoreen artean?
|
|
2017
|
|
|
Sekula ezin da jakin zein den horma
|
baten
norabidea. Zein norabidetako fluxuak mozten dituen.
|
|
|
Neskatoa uluka ari zen, ogiari bi besoekin helduz. Mutil erdi biluzia jo batetik bestera eta gora eta behera jauzika zebilen, bere galtzei eutsiz, eta norbaitek altxatu egin ninduen beste figura erabat biluzi bat bidearen bihurgune lasaian korrika azaltzen ikusteko denbora juxtuarekin eta bat
|
batean
norabidez aldatu eta basoan barruratzen, atzetik jantzi pare bat oholak bezain zurrun. Juliok indarka segitzen zuen.
|
|
|
zuzen
|
baten
norabide bektoreen artean?
|
|
2019
|
|
|
Arretaz begiratu diezu, norabide aldaketa bakoitza nork agintzen duen asmatu nahian. Eta konturatu zara beti dagoela
|
bat
norabidea aldatzeko erabakia hartzen duena, eta gero denek jarraitzen diotela atzetik. Orduan bihotza azkarrago hasi zaizu taupaka.
|
|
2021
|
|
|
Urrats
|
bat
norabide berean
|
|
|
Gure lan hauek badira gure izaeraren transmisore eta ez dut uste apurketa bat suposatzen dutenik; aldaketa bat bai, ordea. Lan edo ikuskizun hauetako bakoitza urrats bat da baina urrats
|
bat
norabide berean.
|
|
2022
|
|
|
Ez nuen harago begiratzen. Eta hurrengo urteak zailagoak izan dira, galdu egin dugu pixka
|
bat
norabidea.
|
|
2023
|
|
|
Horrela hil zara. Eta horrela erail zenuen gure harremana ere duela urtebete, bat
|
bateko
norabide aldaketa batekin. Hobe dugu hemen uztea, esan zenidan.
|