|
2000
|
|
|
Tonuari dagokionez berriz, Sarrionandiaren liburu honetako poemak aurrekoetakoak bezala, modernismoaren hizketaz sortuak direla diosku Kortazarrek," bizikizun pertsonalez bilbatuak eta errealismoz osatuak" (Lurra eta Luma, 106 or.). Oraingo poema hauek Bertold Brecht-en poesia gogoratzera eraman dute, gertakizun objektibo
|
baten
narrazioa da korapiloa sarritan eta eszenaren zentzuaren eta barne kontraesanen inguruko hausnarketa hari nagusia.
|
|
|
Esan behar duena esaten du doi, gehiegizko hornidudarik gabe, eta horrek, askotan, ilundu egiten du esan nahi dena." (El Diario Vasco IV) Gainera, esaldi trinkoen erabilerak hizkuntza zaildu egingo du. ...egi irudituko zaio beharbada zenbaiti eleberri honetako prosa, baina aukera bat besterik ez da, beste edozein aukera bezain zilegi izateaz gain, Aranbarrik kontaketaren gaiari eta giroari hamarkadako erresistentzia kulturala ezin hobeto egokitu diona." (Egunkaria XII) Are gehiago, bere aburuz," plano, garai eta kontzientzia" aniztasun hori baita liburu honen lorpenik behinena, batik
|
bat
narrazioari ematen dion" indar adierazkor bereziagatik".
|
|
|
Hortaz, honek nagusia den korrontearen eraginaren berri ematen digu. Errealismoari dagokionez, garai historiko jakin
|
baten inguruko
narrazioek leku garrantzitsua bete dute. Haatik, badira hiria oinarri izanik errealismo zikinera jo dutenak ere.
|
|
2001
|
|
|
Eta obsesioez mintzo garenez, esan dezagun, Saizarbitoriaren lan baten aurrean gaudela, aurreko ekarpen literarioen jarraipen literarioa den lan mardularen aurrean eta ondorioz, egilearen betiko obsesioak direla honako honetan ere aipagai. Bihotz bi n bezala, Gudari zaharraren gerra galdua narrazioan gerra zibila da hizpide, historia liburuetan ez datozen gudarien bizikizun tragikoek azaleratzen duten gerra; Bihotz bi, hilobi
|
bat
narrazioa, berriz, lau urte lehenago argitara emandakoaren aldakia
|
|
|
Horregatik ez gaitu harritu 1996an argitara emandako Bihotz bi. Gerrako kronikak nobelaren berridazketarekin topo egiteak, liburu honetan barneratzen den Bi bihotz, hilobi
|
bat
narrazioak horixe frogatzen baitigu, berridazketa zilegi ezezik beharrezkoa ere badela. Proposamen honen aurrean, irakurleak prest egon du etengabe egiten eta berregiten doan fikzioan barneratzeko, lehenago ezagutzen dituen pasarteei esanahi berriak emateko.
|
|
|
S. de Beauvoir), eta helburua lortu ondoren, interes oro galtzen du objektu ehizatuak. Eugenia gajoak galtzen duen modura, edo Bihotz bi, hilobi
|
bat
narrazioan Bioletak galtzen duen modura.
|
|
2002
|
|
|
Finean, literatura oroimenez egina dagoela gogoraraziko digute idazleek, oroitzen dugun neurrian soilik bermatzen dugula gure izatea. Eta honek ez gintuzke gehiegi harritu behar, mendebaldeko testurik paradigmatikoenetakoa den Odisea bera oroimen
|
baten
narrazioak antolatzen baitu. Beste idazle batzuen antzera (ik.
|
|
|
Horregatik ez gaitu harritu 1996an argitara emandako Bihotz bi. Gerrako kronikak nobelaren berridazketarekin topo egiteak, liburu honetan ageri den Bi bihotz, hilobi
|
bat
narrazioak horixe frogatzen baitigu, berridazketa zilegi ez ezik beharrezkoa ere badela. Proposamen honen aurrean, irakurleak prest egon du etengabe egiten eta berregiten doan istorioan parte hartzeko.
|
|
|
Erritmo bizkorreko nobela da, prosa errazean idatzia eta barrokismo estilistiko zein formal orori ihes egiten diona. Ezaugarri literario horiek ironiaz irudikatutako gizarte katoliko baten arau moralak eta sinesmenak haustea bilatzen duen istorio
|
baten
narrazioarekin osatzen dira. Haria ezin harrigarriagoa da:
|
|
2003
|
|
|
Luis Mari Mujika Urdangarinek 1986an irabazi zuen Irun saria saiakera literarioa «Poeta
|
baten
narrazio nagiak» izenburuko lanarekin. Eta hain zuzen, lan huraxe bilakatu zen gero «Bideko prosak, I (Nafarroa)» zeritzan liburua.
|
|
|
Galdera baloratzaile guztietan bezala, honi ere modu deskribatzailean erantzuten zaionean(" euskaldun ona izatea hau eta hau da"), azpian inplizitua du modu arau-emailea(" euskaldun onak honelakoa eta honelakoa izan behar du"). Horrela, talde identitateak sortzera zuzenduta dauden diskurtso eta praktika guztiek gutasun
|
baten
narrazioa egin behar dute lehenik eta behin; elkarte berezi bat irudikatu, eta besteei kontrajartzen zaien talde ezberdin horren ezaugarriak eta historia harilkatu, egokitu, eta narrazio trama zentzu emaile baten barruan kokatu behar dute. Hemen eta leku guztietan, talde identitate sendoak osatzeko erretorika modu eraginkorrena identitate horren jatortasuna, naturaltasuna, berezkotasuna, antzinatasuna edota jainkotiartasuna azpimarratzea izan da.
|
|
|
Hasieran iragarri bezala, euskaldun ona zer den, zer izan behar duen? ulertzeko modu historiko nagusi
|
baten
narrazioa da hemen egiten saiatu garena. Euskal kristauari zuzendutako bizitza onaren narrazioa, eta proiekzio etiko horren erabilera politiko eta ideologikoa, hain zuzen ere.
|
|
2005
|
|
|
Luis Mari Mujika Urdangarinek amaiera jarri nahi izan dio bere Bideko prosak bildumari Mundu zabalean deritzan lanarekin. Nafa rroan hasi zuen bost liburu horietan eskani digun ibilbidea, Irun saria saiakeran eskuratu zuen Poeta
|
baten
narrazio nagiak idazlanarekin. Gero Gipuzkoan osoki osatu zuen, jarraian Bizkaia eta Arabako aldarteak erakusten zituena, eta laugarrenean Euskal Herriko Iparraldean barrena abiatu zen.
|
|
|
Hala ere, nahiz eta aurreko joera nagusiari kontrajarri, elementu askok 80ko hamarkadako joeretan dute iturburu, eta Potten eragina ere zuzena da 90eko hamarkadan. Sasoi historiko jakin
|
baten inguruko
narrazioek garrantzia hartzen dute (Edorta Jimenez, E. Urrutia Capeau), beste batzuek errealismo zikinera jotzen dute (Edorta Jimenez, Paddy Rekalde, Mikelats
|
|
|
Oinarrizko hiru atal hauen (poesia, prosa, kritikak) kuantifikazio saio bat eginez, esan Revista de las Provincias Euskaras ek poesiak argitaratu zituela gehienik (ia hirurogei lan), nahiz eta prosazko literatur lanek (hogei
|
bat
narrazio), orritan espazio handiagoa bete. Honi dozena bat literatur kritika erantsi behar zaizkio.
|
|
2008
|
|
|
Drogaren eraginez jazotako zoritxar bat edo beste aipatu zuen lehenik; gero Anjos Intendente antzina, haiek umeak zirela, zein desberdina zen kontatzeari eman zion? Baina une jakin
|
baten
narrazioa etetea erabaki zuen. Adina gorabehera, burua argi zeukan gizonak, eta ez zuen astuna izan nahi.
|
|
|
batetik, irakurtzeko ohitura sustatzea, eta, bestetik, Espainiako kultura aberastasunen ezagutza eta estimazioa bultzatzea, beste erkidego batzuetako herri eta hirietara egindako bisiten bidez. Hala, programa sortu zenetik, autonomia erkidegoek hainbat literatura ibilbide sortu dituzte beren lurraldean, 20, gaur egun. Ibilbide horiek astebete irauten dute, eta literatura lan jakin bati, pertsonaia bati edo autore garrantzitsu bati buruzkoak dira. Hala, programatutako bidaiak balio du ikasleek autore baten inspirazio iturri izan diren edo idazlan
|
baten
narrazioa gidatu duten lekuak hurbiletik ezagutzeko. Era berean, bidaiaren aurretik, ikasleek hainbat literatura testu lantzen dituzte ikasgelan, ibilbide bakoitzean bisitatuko diren lekuen testuingurua ezagutzeko.
|
|
|
Jostalari, dibertigarri eta umoretsu kantatu zuten chanson bakoitza, Visse maisuaren ahots pinpirinaren agindupean. Agertokian mahai baten inguruan eseri eta lagun arteko topaketa bailitzan, 20
|
bat
narrazio eman zituzten, bakoitzaren xarma, taxu eta esapideak urreztatuz. Nabarmentzekotan, Janequinen M Amye a eut de Dieu le don, Tu ne l entends pas edota Vissek eta baritono bikoteak interpretatutako Le Chant d' Alouette bizia.
|
|
2009
|
|
|
Horren arabera, Mexikon espazioa ez da euklideoa. Beti dago bihurguneren bat bidean, okerren
|
bat
narrazioan, ulertezinen bat elkarrizketan, egoera surrealista egiten duena.
|
|
|
Lehen aldia da parte hartzen duguna.Dagoeneko esan dute zeintzuk izan diren 8 lan hoberenak. Gure ikasle
|
baten
narrazioa, Iñigo Telleriarena, 30 lan hoberenen artean aukeratu zuten, baina ez azken 8retan.
|
|
|
Helburu bakarra ahalik eta bizitza burgesena lortzea izanik, atzerritar txiro eta bezerorik gabeko sasimediku gazte izatetik aberats, errespetagarri eta are boteretsu izatera iritsiko da, eskrupulurik gabe gizarte mailaz gora egin beharreko bidaia horretan. Eraldaketa
|
baten
narrazio gordina eskaintzen du idazleak, harrapakin izatetik ehiztari izatera iristen den Dario protagonistaren bilakaeraren kontakizuna, petrikilo izatetik arimen maisu bihurtzera helduko den gizagaixo zikoitzaren istorioa. Eta bidaia horretan, behin eta berriz agertu eta egoerak korapilatzen dituzten beste pertsonaia guztiak, foiletoietako osagaiei lotuz, ezuste bat bestearen atzetik emateko prest.
|
|
|
Poesia narrazioarekin lotuta egon zen hasiera hasieratik, gero izurritetik bezala aldendu zen, eta orain, narraziora hurbildu da berriro, egungo poesia mota bat bederen?. Gaurko filosofia klase
|
batek
narrazioa baliatzen du pentsamendu hutsari lehorregia egiten zaion eremuetan ibiltzeko. Zientzialariei gero eta gehiagotan entzuten zaizkie metaforak, literaturak eta zientziak bere bereak dituzte balitz bezala eta demagun gisako espresioak.
|
|
2010
|
|
|
Kontakizunaren egiturarekin eta formarekin jolas egiten du. Idazleak narrazioa nola zatikatu duen gustuko du Aranak, eta baita istorioa kontatzeko forma aldetik baliatu dituen bide ezberdinak ere; egunkari
|
bateko
narrazio egitura batzuetan, lehen nahiz bigarren pertsona besteetan... Nire ustez, pertsonaiak enfokatzeko moduarekin jolas egiten du, eta niretzako osagai erakargarrienetako bat horixe izan da.
|
|
2011
|
|
|
Brunettik maisuaren iragana ikertzeari helduko dio, eta atzerakako prozesu horren bitartez, krimen
|
bati buruzko
narrazioa zirudiena, biografia ilunaren inguruko kontakizuna bilakatuko da, pertsonaia ospetsu baten iraganeko eskandaluak azaleratuko dituena. Nor izan zen egiazki Helmut Wellauer?
|
|
|
Konturatu nintzenean Primo Levirena zela, ez neukan Auschwitzeko kontuak astintzeko gogo handirik. Baina irakurri nionean Auschwitzeko aldia izan ez balu, ez zukeela, segur aski, inoiz idatziko, gogoratu nintzen Le Murmure des fantomes idatzi zuen Boris Cyrulnik idazle juduarekin eta beste erresiliente
|
baten
narrazioa topatuko nuelakoan gogoz ekin nion leitzeari. Beraz, gosea, hotza eta heriotza in extremis bizi, gainditu eta kontatzera ausartu zen kimikari doktorearekin egun batzuk pasatzea deliberatu nuen.
|
|
|
Ibarguen eta Cachopin, ordea, ez ziren iritzi berekoak. Antzinako gertakari garrantzitsu
|
baten
narrazioa dela esan ziguten euren kronikan, eta urteen joanean desitxuratu egin zela. Horregatik gertatzen zaigula gaur egun ulergaitz.
|
|
2012
|
|
|
– Glotobiografiak edo hizkuntza ardatza duten narrazio biografikoak familietako berriemaileekin izandako elkarrekintzetan bilduak. Familia bakoitzeko kide
|
baten
narrazio biografikoaren bidez edo kide
|
|
|
–Bota, eten zuen emeki baina tonu irmoan eta buruaren aurreranzko zirkin
|
batez
narrazioari ekitera bultzatuz.
|
|
|
laztan leunak lepoan edo oinetan; musuak eta pedorretak sabelean, etab. Hurrengo pausoa koskilekin amaitzen diren istorioak asmatzea da. Klasiko
|
bat
narrazio bat sortzea da, hatz bakoitzak zer egin zuen adieraziz: “batek arrautza bat aurkitu zuen, beste batek prestatu zuen, beste batek zuritu egin zuen”.
|
|
|
Edo are gehiago: Ideia komunista norbanakoen subjektibazioak erreal politikoaren zati bat Historia
|
baten
narrazio sinbolikoan aurkezten duen operazio imajinarioa da. Zentzu horretan, zilegi da esatea Ideia ideologikoa dela (espero genuen lez!).
|
|
2013
|
|
|
‘Joan ziren’ zikloko laugarren eleberria da ‘4X4 operazioa’ 1968an Derioko seminarioan 70 bat abadek egindako itxialdia erdigune duela, kontakizun kolektibo
|
baten
narrazioa egin du. Gaur izango da Durangoko Azokan, liburua sinatzen
|
|
|
‘Joan ziren’ zikloko laugarren eleberria da ‘4X4 operazioa’ 1968an Derioko seminarioan 70 bat abadek egindako itxialdia erdigune duela, kontakizun kolektibo
|
baten
narrazioa egin du. Gaur izango da Durangoko Azokan, liburua sinatzen.
|
|
|
Narraziorako behar denean nitasuna ere sartzen dut, baina narrazioan gu-a da nagusiki agertzen dena. Gertakizun
|
baten
narrazio kolektiboa da.
|
|
|
Oraingoz, misiolarien aurkezpen orokor hau amaitzeko, esan dezagun harrigarria egiten dela haien omnipresentzia. Izan ere, nekez aurkituko dugu Kaliforniaren garai honetako une garrantzitsu
|
baten
narraziorik non ez den misiolari euskaldunik azaltzen. 1773an Alta Californiaren eta Baja Californiaren arteko muga ezarri zenean, lau misiolari euskaldunek hartu zuten parte zeremonian:
|
|
|
Baieztapen horrez gain, ehunka xehetasun, estrategia, porrot, hutsune eta galdegai dituen gorputz bizi bat da euskal hezkuntza. Ahalegin egikaritu
|
baten
narrazioa du.
|
|
2014
|
|
|
Odol mamituak infernurako joan etorri
|
bati buruzko
narrazioa da. Bide latz horretan emakume gazte bati sortzen zaizkion galderen berri jasoko du irakurleak, txunditurik so egiteko buruko gaixotasunaren eta sen onaren arteko borroka desorekatuari.
|
|
|
Esperientziaren pobreziari aurre egiteko eta ezkortasuna antolatzeko moduetako
|
bat
narrazioa, narrazioaren ekintza, izan daiteke.
|
|
|
Olgaren familiak historia handiarekin izan zuen harremana hor amaitu izan balitz ere, sinesteko zaila izango zen, idazle
|
batek
narrazio batean emango balu adibidez... Baina askozaz gauza gehiago kontatu zizkion Olgak, gogorragoak beharbada, gogorragoak ezin, sinesteko zailagoak beharbada.
|
|
2015
|
|
|
/ Tal vez mañana". Poema, hortaz, porrot
|
baten
narrazioa da; alferrik galdutako beste arratsalde baten porrota. Poemak poemaren ez idazketa kontatu du.
|
|
2017
|
|
|
Hurrengo liburua Britainiako herri batean kokatzen da, Kérity n. Amonarengandik heredatutako etxeko liburutegiko liburuetatik ateratako pertsonaiek badute protagonismo parte
|
bat
narrazioan, eta ipuin tradizionaletan antagonistak izan diren pertsonaiek (Txanogorritxok, Otso Maltzurrak, Sorgin Gaiztoak, Alicek, Ogroak?) liburutegia salbatzeko eta antikuario zikoitz baten eskuetan ez erortzeko kolaboratzen dute.
|
|
2019
|
|
|
Gehienetan hezkuntza formalean ikasketak nagusiki gidatuak dira. Teoria
|
baten inguruan
narrazio hertsi bat sortu ohi da, eta irakasleok horren bueltan dihardugu gidoitik ezer gutxi edo ezer atera gabe, hartzaileari garapenerako aukerak murriztuz. Erakundeentzat zein irakasleontzat espazio kontrolatuak sortzen dira horrela eta, bi entitate horien nagusitasuna hauspotzen duten botere harremanak eraikitzen dira.
|
|
|
Halere, ezin aipatu gabe utzi" Asaba zaharren baratza" ko Polikarpok eta Sabinek egiten duten idatzizko mezu trukeak bere simetria parodikoa duela Bi Bihotz. Hilobi
|
bat
narrazioan, inkomunikazioa gainditzeko egiten duten ariketan elkarri isildutako eskaera idatziz jartzean. Narrazio biek Gorde nazazu lurpean liburuan duten hurrenkerari erreparatuta, susma daiteke ustekabeko mezuarekin topo egin dezakeela Polikarpok...
|
|
2020
|
|
|
Euskalduna bata, errusiarra bestea, frantses dira biak paperean, eta, garrantzitsuago, gerrako lehen lerroan. Noski, izugarriak dira batailetakoak, sekula erori gabe futbol partida
|
baten
narrazioan. Izugarriak dira noski batailaren ondorengoak," soinetik bereizi besoak, zango solteak, buru baten zatiño ezagutezinak".
|
|
2021
|
|
|
Donostia Musika elkarteak maiz taularatzen ez den Wolfgang Amadeus Mozarten opera bat ekarri du aurtengo Ganbera Musika Astean, ekoizpen xume zein eraginkor batean. Erdi eszenaratua izanik, obraren zati musikalak bere horretan mantendu, eta errezitatiboak antzezle
|
baten
narrazioekin ordezkatu ziren.
|
|
|
The Shinning izan omen zen steady cam delakoa erabiltzen lehen filmetakoa. Ez digu anekdota gisa kontatu, teknikak film
|
baten
narrazioaren barruan izan dezakeen garrantziaz jarduteko baizik. Danni korridorean barna doa bere auto txikian, kamera atzetik segika duela.
|
|
2022
|
|
|
Lehen azaldu dudanez, ospitale militar batean egon nintzen Odessan. Hortxe hasten da filma, soldadu errekrutatu
|
baten
narrazioarekin. Hark azaltzen du 2014an ez zuela sinesten Errusiarekin gerran zeudenik zera gertatu zitzaion arte, Donetsk-era eraman zutela, armak eman zizkiotela eta tiro egiteko esan ziotela.
|
|
|
Baina iruditzen zait, jakintzaren historia baino gehiago, aurkezten duena ikaskuntza kolektibo
|
baten
narrazioa dela. Lehen printzipioak eta kausak ezagutzeak, Aristotelesek egiazko jakintza gisa definitzen duen horrek, hauxe du abiapuntu:
|
|
2023
|
|
|
Testuak dioena eta irudiek erakusten dutena ez datoz bat. Testuak haur kezkatu
|
baten
narrazioa eskaintzen digu, irudiek, aldiz, haur zoriontsu bat. Orrialdeek aurrera egin ahala, testua itsaso bidezko migrazio baten kronika da, haur baten begirada xalotik egina, baina egoeraren gordina iradokitzen duena, ulermen gaitasunaren arabera.
|
|
|
Apaizgai talde batean Erromara egindako erromesaldiaren kontakizuna egiten du Agirrek, oso ikuspuntu pertsonaletik. Gertaera edo ekitaldi bakar
|
baten
narrazioa baino gehiago, bidaia kronika bat da, bidean izandako esperientzien kontakizun pertsonala. Formatu hain luzeko euskarazko lehen kronika delakoan gaude.
|