|
2000
|
|
|
Dena den, ihauterietan mozorro berezi
|
bat
nagusitzen da gurean ere: eskiatzaileen mozorroa.
|
|
|
PP eta PSE EEk hauteskundeen gurutzadarekin jarraitzen dute, hori bai, azkenotan intentsitate maila txikiz. Alderdi eta indar abertzaleen aldetik, ostera, desadostasun ugari egon arren, adostasun puntu
|
bat
nagusitzen dela dirudi, bakoitzak bere ikusmoldea badu ere: ETAren beste su eten bat abertzaleen arteko gutxieneko akordio maila batean oinarrituko da.
|
|
|
Geroztikgaillendu da españera alderdi hortan; eta geroztik ere, español hizkuntzarekin batera, español izana, españoltasuna, eta illaran gero español izan nahia eta euskaldunekikoukoa. Beste hitz batez, hizkuntzarekin batera, herrikidetasun berri
|
bat
nagusitu da, naziotasun berri bat, eta azkenean abertzaletasun berri bat. Zerk ekarria?
|
|
|
Nazio edo etnia identitatea kidetasun andana konplexua dela onartzen badugu, aise ulertuko dugu Txillardegiren mezua. Kidetasun elementu horien artean, euskalduntasunaren adierazlerik markatzaileena hizkuntza den neurrian, euskara galtzen denlekuetan beste naziotasun sentimen
|
bat
nagusituko da nortasun alienazioaren buruan.Honek ez du, haatik, Ipar Euskal Herriko eta beste hainbat tokitako fenomeno hauukatzen: hizkuntza nagusia euskara izanagatik (euskaldun peto petoa edo euskaldunelebiduna, adibidez) nazio kidetasunaz espainol edo frantses sentitzea, alegia.Zoritxarreko, kari?
|
|
|
Orain zenbait urte Espainian joera
|
bat
nagusitu zen postmodernismoarekin batera: lokalismoari ateak itxi behar zitzaizkion; kosmopolitismoa omen zen modernitate eta etorkizuna.
|
|
|
Hortaz, oxigeno gehiago erretzen da irratitik mintzatzen garenean. Adrenalina gehiago jariotzen zaigu, arrisku sentsazio
|
bat
nagusitzen da gutaz (txarto aterako ote, galdetzen diogu geure buruari).
|
|
2001
|
|
|
Baina horren guztiaren aurrean, nahiz eta azken asteotanNafa rroako Gobernua ren asmoen kontrako iritzi eta adierazpen asko entzun eta irakurri, nolabaiteko fatalismo
|
bat
nagusitu da Euskal Herrian, baita Nafarroan ere. " Eskuindarrak dira, euskararen kontrakoak... beraz, normala daeuskararen kontra egitea".
|
|
|
Ez naiz filosofia aztertzen edo egiten ibili, nire galderari erantzun nahian baizik. Ezin izan dut erdi bidean geratu; beti, atzenean, galdera
|
bat
nagusitu izan zait: nor/ zer da gizakia?
|
|
2002
|
|
|
Euskal eleberrigintza babesleku izan zen defendatu nahi zen ideologia esentzialista, klerikalista eta tradizionalistarentzat, baina ez zen garaiko euskal gizartearen kronika izan inolaz ere. Narratzaile orojakile
|
bat
nagusitzen da, bere iritziak adierazteko orduan inongo dudarik egiten ez duena, eta pertsonaiak agente hutsak dira, ez dute eboluzionatzen. Azken finean, kontzientzia modernoaren gorabeheren berri ez dakien mundu bat topatzen dugu eleberriotan.
|
|
|
Eta gaitzari, pilulen bidez eta laguntza psikologikoaren bidez baizik ezin egin dakioke aurre, normalean. Ondorioz, gero eta handiagotuz doan pilula dosien eraginagatik, sorgortasun itxurako
|
bat
nagusitzen da eriaren baitan, bakardadea eta beldurra neutralizatzen dituena, lo galtzea eta sufrimendua. Sintoma horiekin batera, erreflexuak galtzen dira eta halako gogogabezia eta urruntasuna sortzen bizitzarekiko.
|
|
|
Halatan, sudur ahots kinkun
|
bat
nagusitzen da nire atzeko jardun burrunbarian.
|
|
|
koska bat gehiago estutzera ausartu izan balira, kritikariek ez lioketela deituko 90eko urteei" eleberriaren hamarkada"," eleberritzarrarena" baizik;" nobeloiarena", nahiago izanez gero. Nobelaren krisiaz gero eta gehiago hitz egiten den garai honetan (baina, noiz ez da krisian egon nobela?), generoaren aldarrikapen  moduko
|
bat
nagusitzen da euskararen alorrean, baina ez edozein nobela motarena, baizik eta âkritikari gehienen ustezâ bere eredu klasikoarena, ia dezimononikoa: lineala, errealista, eta kontatzeko, narratzeko gozamen soila berreskuratu nahi duena, esperimentalismoak alde batera utzita.
|
|
2003
|
|
|
Emakumezkoen modalitateko faboritoengatik galdetuta, Txuri Berrin izen
|
bat
nagusitu da: Michelle Kwan.
|
|
|
Iaz, korrika probetan oso aurrean ibiltzen den
|
bat
nagusitu zen Euskadiko Kopan: Asier Urdanpilleta, Oñatin bizi den añorgarra, (113 puntu); bigarren izan zen Alberto Zerain gasteiztar alpinista (107 puntu) eta hirugarren, mendiko proba hauetan espezialista eta iazko Kopako txapelduna, Gaizka Itza (95 puntu).
|
|
|
M. A. Lizarra Garaziko esperientzian ilusio
|
bat
nagusitu zen. Alderdiek ez zuten asmatu, ordea.
|
|
|
berau dogu, hain zuzen be, gehien landua, eskola zabal bat sortu dauana, Axular handiaren inguruan, batez be. Beranduago eta apalago agertzen jakuz literatura idatziaren plazara beste euskalkiak; baina, astiro astiro, Baxenafarroako idazleen eraginez, lapurtera klasikoa nahastu egin ei da, eta, P. Lafitte jakintsuaren ustez, beste euskalki barri
|
bat
nausitu ei da hango liburuetan: " navarro labourdin littéraire" deritxona.
|
|
|
Ordaina, Egin egunkariko kazetariaren hitzetan: «euskara aseptiko, kolore, zapore eta usai jakinik gabeko
|
bat
nagusitzen zen jende piloaren durundioan, euskaldun berrien euskara bereziki bilbainoa»36 Hori zen, hain zuzen, beste datu esanguratsua bizkaitarrek erruz gainditzen zutela gipuzkoarren kopurua (orduko lurralderik euskaldunena).
|
|
|
Pastoral katoliko guztian agoniaren garrantzia azpimarratzen da, eta ondo ezberdintzen dira bekatariaren heriotza gogorra eta kristau onaren herio bare eta eredugarria; eta baita gaztigatu ere, nola ez, bat bateko heriotzaren arriskua. San Inazioren Gogo jardunak ere berebiziko pisua izan zuten Erreforma katolikoarekin
|
batera
nagusitu zen makabroaren berrindartzean. Inazioren testu autografoak ez badu heriotzari buruzko gogoeta aipatzen ere, santuak berak onartu zuen eranskin hori, frogatu ahal izan denez (Delumeau, 1994: 397); gainera, Jesusen Lagundiak hasieratik erabili zituen heriotza eta judizioari buruzko meditazio horiek, oro har pastoral katoliko osoak egin zuen bezala.
|
|
|
Benazko maitasunetik desbideratzeak ekarri du gizartearen nahaspila. Gizakiak on gorenaren bila elkarrekin batu beharrean, beste maitasun mota
|
bat
nagusitu da. Maitasun horren izaera kontuan hartuta, horri nork bere burua maitatzea deitzen zaio.
|
|
|
Hainbeste orduren ostean IRAko lau kankailu haiek zuloan sartzen ikusi zituenean, Damianek iraulka sentitu zituen bihotza eta hesteak. Dardara handi
|
bat
nagusitu zitzaion eta zurbildura, errautsarena bestekoa. I’m sorry, esan zioten, i’m sorry.
|
|
2004
|
|
|
Eta, egia esan, ni neu ez naiz bikoiztasun horren oso zalea, nahiz eta bitartekoa eta edukia gauza bera ez direla jabetu. Horrelakoetan, jakinaren gainean ez bada, oharkabe an izango da, baina formaren eraginkortasuna kamusteko halako joera indartsu
|
bat
nagusitzen zaigu nahi gabe. Goazen ohiko adibidera:
|
|
|
Halaxe da. Ñabardurak ñabardura, horietako
|
bat
nagusituko da hizkuntza plangintza eta politiken jardunetan. Horrek ez du esan nahiko noski, halabeharren halabeharrez edo, bi irizpideak osagarriak izan ezin direnik inoiz eta inon.
|
|
|
Azterketa zehatza egin zuen euskararen gainbehararen zergatiak arakatzerakoan eta zera adierazten du, aginte politikoaren hizkuntza azken
|
batean
nagusitu egiten da, ondokoak baztertuz:
|
|
|
Herri batek bere hizkuntza ahaztu, eta beste bat hartzen duelarik, beste herri arrotz bat billakatzen dala, beste izakera
|
bat
nagusitzen zaiola, gauza jakiña da aspaldidanik. Eta aldakuntza hau, arrotz bihurtze hau, ez dala edozein aldetara gertatzen.
|
|
|
Geroztik gaillendu da españera alderdi hortan; eta geroztik ere, español hizkuntzarekin batera, español izana, españoltasuna, eta illaran gero español izan nahia eta euskaldunekiko ukoa. Beste hitz batez, hizkuntzarekin batera, herrikidetasun berri
|
bat
nagusitu da, naziotasun berri bat, eta azkenean abertzaletasun berri bat. Zerk ekarria?
|
|
|
Kakoa" ospea" bada, tagalerak (Filipinetako erresuma hizkuntza berria) españerak eta ingleserak berak baiño" ospe" haundiagoa duela aitortu da; biei
|
batera
nagusitzen ari zaie ta...
|
|
|
Aurpegiera ia barregarria gerta zitekeen, begi haietan agertzen zen beldur gorriagatik ez balitz. Une batez isiltasun pisu
|
bat
nagusitu zen etxebizitza erraldoiaz: gramofonoaren orratzak diskoko ildo hutsean jirabiraka ateratzen zuen karraska hotsa besterik ez zen aditzen.
|
|
|
Moral hitza hortik dator. Historikoki etika eta moral terminoak baliokide gisa erabili izan dira, nahiz joan den mendeaz geroztik bereizketa interesgarri bezain konbentzional
|
bat
nagusituz joan den. Geuk ere bereizketa egiten dugu beharrezko denean, argigarri eta aberasgarri delakoan.
|
|
2005
|
|
|
Hurrena, idazle gurako haietako gehienak sartu ginen beste eremu batzuetan: hizkuntza normalkuntza plangintzetan, euskara erakusten, soziolinguistika aplikatuan, itzulpengintzan, hizkuntza zuzenketan, tesietan... eta kontzeptu berri
|
bat
nagusitu da: normalizazioa.
|
|
|
Zerbaitetan arrazoi behar zuen Emilik, orduan gertatu baitzen mirari guztien gaineko miraria, ezer ez zela sentitzearekin batera kolpetik ezabatu baitzitzaizkion inbidia eta zeloak Inesi, baita urduritasuna eta ezinegona ere, bake neurrigabe
|
bat
nagusitzen zitzaiola, izeba Emilik inoiz esan bezala, eta berak. Inesek?
|
|
|
Merkatari eta industrialari dirudunek inguru hau aukeratu zuten bizilekutzat eta pixkanaka gero eta egoitza, txalet eta jauregi gehiago eraiki zituzten. Horrelaxe sortu ziren Areeta eta Neguri herrigune dotoreak, eta beste bizimodu mota
|
bat
nagusitzen hasi zen udalerrian. Gaur egun, Getxo Bizkaiosorako erreferentzi puntu da zerbitzu eta azpiegitura egokiak sortzen jakin duelako.
|
|
|
Rifting prozesuaren estreinako urratsetan rift segmentuak failarik gabeko lurraldeek bana ditzakete. Failak luzatu ahala segmentu bakoitzeko failen arteko harremanak hasten dira eta, oro har, mugimendu noranzko
|
bat
nagusituko da eta mugimendu hori ez duten beste failak aktibitatea galdu edo goi lurrazalean faila antitetiko gisa mantenduko dira (6.17.B. irudia). Segur aski, urrats honetan azpiko detachment faila ere handitu egingo da eta lurrazaleko sakonera handiagoetara barreiatu.
|
|
2006
|
|
|
Hiritik landara bitarteko aldi labur horretan argia ere aldatzen joan zen: aurki zabaldu zen eguna, eta ekain hasierako egunsenti urretsu horietako
|
bat
nagusitu zen.
|
|
2007
|
|
|
Uruguai eta Espainia izan ziren berritasuna. Azken Munduko Kopa (2003) Australian jokatu zen hein handi batean, eta aurrenekoz Europako talde
|
bat
nagusitu zen: Ingalaterra.
|
|
|
Denbora modernoagoetan bateratze prozesu garrantzitsu bi gertatu dira idatzirako. Iparraldean, baxenafarrera eta lapurtera mintzodunen eredu idatzi
|
bat
nagusitu zen XX. mendearen lehen partean, P. Lafittek" nabarro labourdin litteraire" deitu zuena. Euskara osoaren batasun eredua, gaur indarrean duguna ere, 1918an bertan abian jarri zen Euskaltzaindia sortzearekin, baina gauzatu batez ere 1968tik aurrera egin da.
|
|
|
Bake negatiboa zuzeneko bortizkeria ezaridagokio, eta, horri esker, egoera negatibo bat (gerra) ekiditen da; hortik datorkioizena. Horren arabera, bakea da gerren zein gatazken arteko aldia edo estatu zeinideologia bat beste
|
bati
nagusitzea. Mendebaldeko kulturan bakeaz hitz egitendenean, batez ere bake mota horretaz hitz egiten da.
|
|
|
Dena dela, Erdi Arotik Moderniara, monarkia berriak finkatu ahala, klase sozial
|
bat
nagusitu da gizartean, bere goitasuna eta pribilegioak jada ez armekin eta ekintzekin (eta gutxiago hizkuntzarekin), baizik eta jaiotzarekin? «natus/ natura», eta jaiotza pribilegiatua adierazten duen odolaren urdinarekin, bermatzen duena:
|
|
|
Nestor Perez eibartarrak, esate baterako, azken bi urtetan jarrian irabazi du lehiaketa. Aurten, baina, elgoibartar
|
bat
nagusitu da.
|
|
|
Anaximandrok metafora legalista bat erabiltzen du bere aurkakoen teoria azaltzeko: substantzia
|
bat
nagusitzen denean —beste substantzia baten kalterako, beti ere—, hori bidegabekeria da. Baina, fisika eta zuzenbidea hain modu kontraesanik gabean uztartzen dituen esplikazio horren arabera, substantzia bat nagusitzen denean aurkako erreakzioa gertatzen da berehala:
|
|
|
substantzia bat nagusitzen denean —beste substantzia baten kalterako, beti ere—, hori bidegabekeria da. Baina, fisika eta zuzenbidea hain modu kontraesanik gabean uztartzen dituen esplikazio horren arabera, substantzia
|
bat
nagusitzen denean aurkako erreakzioa gertatzen da berehala: zigorra ezartzen zaio substantzia nagusitu horri eta berdintasuna egiten da berriro672.
|
|
2008
|
|
|
Hainbat teoria berri garatu zituzten fisikariek eredua konpontzeko. 1964 inguruan, teoria haietako
|
bat
nagusitu zen besteen aurrean: Higgsen teoria.
|
|
|
Baina Ernestinak, entzungo ez balitu bezala entzuten zituen jada Reginaren argudioak, segundo luze batzuk egin zituen behintzat, begia kliskatu ere gabe?, buruaz beste argudio
|
bat
nagusitu balitzaio bezala. Izan ere, ez al zuen Probidentziaren zeinu bat nahi?
|
|
|
Baina Karlos erregea ez zen hurrengo urtean itzuli, ez hurrengoan? ez handik bost eta ez handik sei urtera, ezta zazpira ere, noiz eta beste beherako bat harrapatu baitzuen, hilabetean ezin moztu izan zuena, handik aurrera halako tristura bat eta halako ezkortasun
|
bat
nagusitu baitzitzaizkion, berandu gabe lurpera eraman zutenak, 1883ko abuztuko goiz euritsu batean.
|
|
|
Ezustea adierazi ondoren, ordea, beste begirada
|
bat
nagusitu zitzaion, harrotasunetik asko zuena eta bere adierazpidean halako zerbait esan zezakeena: –Banekinan azkenean etorri egingo hintzela, emakume guztiak berdinak zarete-eta?.
|
|
|
–Gela garbitzen nuen bitartean, sentimendu ez oso garbi
|
bat
nagusitu zitzaidan ama nagusiarenganako?
|
|
|
ematen baitzion balsari ere bere duintasuna, bere garbitasuna?, lizunkeriatik guztiz bereizten zuena; ez zuela, alegia, bere festetan eskandalurik nahi! Markes jaunarekin arazo haiek izan zituenetik, dena dela, markesa andereak ez zuen festa haietan pentsatu ere beharrik, norekin dantzatuko zuen berak, bada, markes jaunarekin ezin bazuen??, nahiz eta, pentsatu ere, pentsatu beharra zuen hartan aldian behin, markes jaunaren aurkako halako erresumin
|
bat
nagusitzen zitzaiola, hain zen markes jauna dantzari bikaina eta hain memento onak pasarazi zizkion berari, markesa andereari! Erori zen, baina, mundu hura, markes jaunaren benetako damuak bakarrik berreraiki zezakeena, berreraikitzekotan, eta joan ziren balsaren joan etorri airezkoetan lotutako gorputzak bakoitza bere aldetik?
|
|
|
Markes jaunak begiak itxi, hatsa egotzi eta eskua jaso zuen keinu nabarmen batean, nabarmenegia ere izan zen, beharbada, benetakoa izateko?, harekin esan nahi balu bezala: . Baita zera ere!?; jarraian, berriz, irri urduri
|
bat
nagusitu zitzaion, benetakoagoa ote zen keinu hura hiruzpalu segundo lehenagokoa baino??, bere haragi gosearen isla izan zitekeena, begietako garrak, irritsak ustez piztuak, garrago bihurturik zituen behintzat, irritsa ere irritsago bihurtu izanaren ondorioz edo?, kontsularen hitzek bera ere, markes jauna, tentazioaren irudirik tentaziozkoenaren aurrean jarri balute bezala.
|
|
|
Eta Nazarioren denborak oinaze hura baitzuen iturburu, hortzetako edo haginetako min
|
bat
nagusitzen zitzaion bakoitzean, beste egoera zail askotan ez bezala, urduri jartzen zen, baina hara:
|
|
|
Nazariok, beraz, hura guztia oroit zezakeen? baita nola, ezkondu baino hiruzpalau hilabete lehenago, izeba Ursulari beste haginetako min
|
bat
nagusitu zitzaion ere. Izeba, baina, Nazarioren esperientziaren jakinaren gainean zegoen, eta berandu gabe eskatu zion laguntza:
|
|
|
–Ama Birjina txit garbia, lagundu!?. Eta orduan ez dakit zer gertatu zaidan, indar izugarri
|
bat
nagusitu baitzait; gero, belaunkada jaurti dut, eta bete betean eman diot piztiari zerean, berorrek ulertzen dit. Eta orduan, ihes egin eta berorrengana etorri naiz!
|
|
|
Eta hala, Nazariok ardoa ekartzeko eskatu ziòn egun batean, denbora aurreratzearren, lantegira propio ekarritako ogia, urdaia eta gazta zuten egun hartan bazkari, errekan freskatzen jarritako pare bat botila ardorekin batera?, bertara iritsi eta botila erdia hustu zuen zurrutada batez. Berehala nabaritu zituen ondorioak, halako euforia
|
bat
nagusitu baitzitzaion, beldurrak ariman inkontzienteki eraikitako harresiak eraisten lagundu ziona, baita anaiari aurre egiten ere, lantegian sartu orduko honela mintzatu baitzitzaion, eskuetan bi botila zekartzan Beñardok, bakoitzean bat, bata betea eta bestea erdi hustua?
|
|
|
baina gorroto haren azpian, geruza barrukoago batean, beste gorroto mota bat ere bazuen, beharbada: bere buruaren aurkako gorrotoa, bere buruarekin zuèn konfiantza eskasetik zetorkiona, erantzukizun gehiegizko
|
bat
nagusitu ote zitzaion orduan, bakardadearen lurretara eraman zuena, zeinetatik ohar baitzitekeen ezen lur haiek etorkizun beltza zutela zerumuga??, halako eran, non zorabio itxurako batek hartu baitzuen. Beñardo, beraz, egin berri zuèn apustuaren porrotaren beldur zen, gai ote zen, izan ere, askatasunaren ibilbidea, orduantxe urratu berri zuena, behar bezala ibiltzeko, azkenera arte??, eta buruan korapilo bat zuen, ondorioz, ardoak bakarrik deskorapila zezakeena.
|
|
|
Ikuskizunaren aurrean, istantean belaunikatu zen Millan. Gero, neskak esku batekin bularretako bat Millani eskaini, eta honek ahoa zabaldu, ahoratu, murtxikatu eta irentsi egin zuen, haragian su
|
bat
nagusitzen zitzaion bitartean. Neskak berdin egin zuen bigarren bularrarekin, eta Millanek ere halatsu; bigarren bularra irenstean, baina, sua suago egin zitzaion, gero eta suago, hazi isuriaren plazerak iratzarri zuen arte.
|
|
|
Jenerala ezkongabea zen, eta uda partean agertu zen hiru urtez, zalgurdi batean. Laugarrenean, ordea, jeneralari tanta hezueri larri
|
bat
nagusitu zitzaiolako edo, osasuna murriztu ez ezik umorea ere ozpindu ziona, ez zen azaldu. Eta bosgarrenean, Villalbako markes jaun andereak iritsi ziren, 1900eko uda partean doi, mugaz bestaldean erosi berri zutèn automobil batean, beren bi alabekin.
|
|
|
Errealitateaz jabetzen hasi zenean, ordea, beste sentimendu
|
bat
nagusitu zitzaion Reginari. Batez ere, handik bizpahiru egunera markesa eta haren bi alabak ikusi zituenean.
|
|
|
Orton ek Hinshelwooden teoriak baztertu eta beste azalpen bat eman zuen, funtzioei dagozkien alderdietan oinarriturik. Garunaren alde bakar
|
bat
nagusitzen ez denean gertatzen dena, hots, estrefosinbolia, deskribatu zuen Ortonek (1928):
|
|
|
«Itzuliko naiz!». Baina Karlos erregea ez zen hurrengo urtean itzuli, ez hurrengoan... ez handik bost eta ez handik sei urtera, ezta zazpira ere, noiz eta beste beherako bat harrapatu baitzuen, hilabetean ezin moztu izan zuena, handik aurrera halako tristura bat eta halako ezkortasun
|
bat
nagusitu baitzitzaizkion, berandu gabe lurpera eraman zutenak, 1883ko abuztuko goiz euritsu batean.
|
|
|
Markesa anderea, izan ere, festazalea izan zitekeen, baina oso zen katolikoa gizon emakumeen arteko harremanei buruzkoetan; hots, atsegin zuen festa, baina muga batzuen barruan, gorputzen arteko gutxieneko distantzia batek –zentimetro soil batek, milimetro batek– ematen baitzion balsari ere bere duintasuna –bere garbitasuna–, lizunkeriatik guztiz bereizten zuena; ez zuela, alegia, bere festetan eskandalurik nahi! Markes jaunarekin arazo haiek izan zituenetik, dena dela, markesa andereak ez zuen festa haietan pentsatu ere beharrik –norekin dantzatuko zuen berak, bada, markes jaunarekin ezin bazuen? –, nahiz eta, pentsatu ere, pentsatu beharra zuen hartan aldian behin, markes jaunaren aurkako halako erresumin
|
bat
nagusitzen zitzaiola, hain zen markes jauna dantzari bikaina eta hain memento onak pasarazi zizkion berari, markesa andereari! Erori zen, baina, mundu hura, markes jaunaren benetako damuak bakarrik berreraiki zezakeena, berreraikitzekotan, eta joan ziren balsaren joan etorri airezkoetan lotutako gorputzak bakoitza bere aldetik...
|
|
|
–Gela garbitzen nuen bitartean, sentimendu ez oso garbi
|
bat
nagusitu zitzaidan ama nagusiarenganako...
|
|
|
Markes jaunak begiak itxi, hatsa egotzi eta eskua jaso zuen keinu nabarmen batean –nabarmenegia ere izan zen, beharbada, benetakoa izateko–, harekin esan nahi balu bezala: " Baita zera ere!"; jarraian, berriz, irri urduri
|
bat
nagusitu zitzaion –benetakoagoa ote zen keinu hura hiruzpalu segundo lehenagokoa baino? –, bere haragi gosearen isla izan zitekeena –begietako garrak, irritsak ustez piztuak, garrago bihurturik zituen behintzat, irritsa ere irritsago bihurtu izanaren ondorioz edo–, kontsularen hitzek bera ere –markes jauna– tentazioaren irudirik tentaziozkoenaren aurrean jarri balute... Markes jaunaren kontrastean, berriz, kontsulak apur bat zorabiatua zirudien, bi hodeiren artean harrapatuta balego bezala:
|
|
|
Eta hala, Nazariok ardoa ekartzeko eskatu ziòn egun batean –denbora aurreratzearren, lantegira propio ekarritako ogia, urdaia eta gazta zuten egun hartan bazkari, errekan freskatzen jarritako pare bat botila ardorekin batera–, bertara iritsi eta botila erdia hustu zuen zurrutada batez. Berehala nabaritu zituen ondorioak, halako euforia
|
bat
nagusitu baitzitzaion, beldurrak ariman inkontzienteki eraikitako harresiak eraisten lagundu ziona, baita anaiari aurre egiten ere... lantegian sartu orduko honela mintzatu baitzitzaion –eskuetan bi botila zekartzan Beñardok, bakoitzean bat, bata betea eta bestea erdi hustua– Nazariori:
|
|
|
Beñardori bidera ateratako iratxo batek ongi baino hobeto antzemango zion haren aurpegierari, kezkatik hurbilago kezkagabetasunetik baino, askatasuna konkistatu orduko askatasunaren zamaren esperientzia ere bereganatu balu bezala; esan nahi baita Beñardok bihotzean behar zuela Nazarioganako gorrotoa... baina gorroto haren azpian, geruza barrukoago batean, beste gorroto mota bat ere bazuen, beharbada: bere buruaren aurkako gorrotoa, bere buruarekin zuèn konfiantza eskasetik zetorkiona –erantzukizun gehiegizko
|
bat
nagusitu ote zitzaion orduan, bakardadearen lurretara eraman zuena, zeinetatik ohar baitzitekeen ezen lur haiek etorkizun beltza zutela zerumuga? –, halako eran, non zorabio itxurako batek hartu baitzuen. Beñardo, beraz, egin berri zuèn apustuaren porrotaren beldur zen –gai ote zen, izan ere, askatasunaren ibilbidea, orduantxe urratu berri zuena, behar bezala ibiltzeko, azkenera arte? –, eta buruan korapilo bat zuen, ondorioz, ardoak bakarrik deskorapila zezakeena.
|
|
|
Ikuskizunaren aurrean, istantean belaunikatu zen Millan. Gero, neskak esku batekin bularretako bat Millani eskaini, eta honek ahoa zabaldu, ahoratu, murtxikatu eta irentsi egin zuen, haragian su
|
bat
nagusitzen zitzaion bitartean. Neskak berdin egin zuen bigarren bularrarekin, eta Millanek ere halatsu; bigarren bularra irenstean, baina, sua suago egin zitzaion, gero eta suago, hazi isuriaren plazerak iratzarri zuen arte.
|
|
|
Ezustea adierazi ondoren, ordea, beste begirada
|
bat
nagusitu zitzaion, harrotasunetik asko zuena eta bere adierazpidean halako zerbait esan zezakeena: " Banekinan azkenean etorri egingo hintzela, emakume guztiak berdinak zarete-eta".
|
|
|
" Ama Birjina txit garbia, lagundu!". Eta orduan ez dakit zer gertatu zaidan, indar izugarri
|
bat
nagusitu baitzait; gero, belaunkada jaurti dut, eta bete betean eman diot piztiari zerean, berorrek ulertzen dit. Eta orduan, ihes egin eta berorrengana etorri naiz!
|
|
|
Baina Ernestinak, entzungo ez balitu bezala entzuten zituen jada Reginaren argudioak –segundo luze batzuk egin zituen behintzat, begia kliskatu ere gabe–, buruaz beste argudio
|
bat
nagusitu balitzaio bezala. Izan ere, ez al zuen Probidentziaren zeinu bat nahi?
|
|
|
" Itzuliko naiz!". Baina Karlos erregea ez zen hurrengo urtean itzuli, ez hurrengoan... ez handik bost eta ez handik sei urtera, ezta zazpira ere, noiz eta beste beherako bat harrapatu baitzuen, hilabetean ezin moztu izan zuena, handik aurrera halako tristura bat eta halako ezkortasun
|
bat
nagusitu baitzitzaizkion, berandu gabe lurpera eraman zutenak, 1883ko abuztuko goiz euritsu batean.
|
|
|
Jenerala ezkongabea zen, eta uda partean agertu zen hiru urtez, zalgurdi batean. Laugarrenean, ordea, jeneralari tanta hezueri larri
|
bat
nagusitu zitzaiolako edo, osasuna murriztu ez ezik umorea ere ozpindu ziona, ez zen azaldu. Eta bosgarrenean, Villalbako markes jaun andereak iritsi ziren, 1900eko uda partean doi, mugaz bestaldean erosi berri zutèn automobil batean, beren bi alabekin.
|
|
|
Errealitateaz jabetzen hasi zenean, ordea, beste sentimendu
|
bat
nagusitu zitzaion Reginari. Batez ere, handik bizpahiru egunera markesa eta haren bi alabak ikusi zituenean.
|
|
|
Eta Nazarioren denborak oinaze hura baitzuen iturburu, hortzetako edo haginetako min
|
bat
nagusitzen zitzaion bakoitzean, beste egoera zail askotan ez bezala, urduri jartzen zen... baina hara: hogeita hamabi urte bete bitartean haginetako minei lotutako krisialdi guztiak gainditu zituen, minak gora egin ahala egin izan baitzion behera, berezko prozesu batean, medikuek aholkatu edo agindutako edabeen zein lasaigarrien laguntzarekin betiere; hogeita hamabi urte zituela, ordea, minak gora eta gora egin zion egun batean; eta Nazariok Mateo Sukunzari bere beldurra jakinarazi, eta Mateok berehala lasaitu zuen:
|
|
|
Nazariok, beraz, hura guztia oroit zezakeen... baita nola, ezkondu baino hiruzpalau hilabete lehenago, izeba Ursulari beste haginetako min
|
bat
nagusitu zitzaion ere. Izeba, baina, Nazarioren esperientziaren jakinaren gainean zegoen, eta berandu gabe eskatu zion laguntza:
|
|
2009
|
|
|
Baina eman dezagun ez zenuela sumintzeko aukerarik ere izan Madrileko aurrezenbakia zuen telefono zenbaki
|
bat
nagusitu zelako zure sakelakoaren pantaila ttipian. Bihotza punpeka hasi zitzaizun 91 hari jarraitzen zion zenbakiarekin, batik bat emakume batek zure izena aipatu zuenean, eta zuk baietz, zu zeu zinela, eta orduan Telefonicako azken uneko oferta baten xehetasunak ematen hasi zen, labur, berehalakoan eskegi baitzenuen.
|
|
|
Zergatik indartzen edo ahultzen da hizkuntza baten erabilera? Zergatik ahazten edo atzentzen zaio zenbait hiztuni bere hasierako (edo geroagoko) hizkuntza, eta beste
|
bat
nagusitzen bere hitz etorrian, erraztasunean eta funtzionaltasunean. Zein prozesu psikologiko, sozial eta kultural daude, zenbait hizkuntzatan hain begien bistakoa den interferentziaren eta konmutazioaren atzean?
|
|
|
Horientzat hainbat eragozpen sortzen dira: ibilgailuek aparkatzeko arauak ez dituzte betetzen, zamalanak egiteko ordutegia ez dute errespetatzen, autoa uzteko lekuak kentzen dizkiete edo saltoki mota
|
bat
nagusitzen da (zerbitzuetakoak, lanbide liberaletakoak, aisialdikoak, ostalaritzakoak...).
|
|
|
Denoi eragiten digu, bai krisiak edo bai kalakak, eta sentipen
|
bat
nagusitzen da beste guztien gainetik: ziurtasunik eza eta zalantza.
|
|
|
bakardadea eta kolpeak, gosea, kateak, ibilaldi luzeak eta labean amaitzeko beldurra. Zalantzazko ikuspegi horrenaurrean amets
|
bat
nagusitzen da: Bremen hiri alemana.
|
|
|
1990ean Goizuetan Manolo Arozenak jantzi zuen txapela, eta hala egin zuen hurrengo hiru urteetan, Lesakan, etxean, Bittor Elizagoienek jantzi arte 1994an. Hurrengo urtean beste Arozenatar
|
bat
nagusitu zen, Estitxu. Lehen aldiz emakume baten buruan zegoen txapela.
|
|
|
erlijiosoa (biblikoa, Ipar Europako herrietan batez ere). Zientziak hori hein batean apurtu egin badu, ilki den ondorioa ez da izan haren lekuan arrazoimena edo zientziaren narrazio handi
|
baten
nagusitzea, mila modu eta modatako sinesteen ugaritzea baino. Gaur egun narrazioak ugari eta ezberdinak dira, eta gu geu, fragmentatuak, gehienetan gara nolabait partaide.
|
|
|
Grekoek beren jainko ederrak zituzten: filosofoak haietaz burlatu ziren eta, Jainko haiek Olinpotik eroriz batera, haien lekuan, Jainko purifikatuago
|
bat
nagusitu zen mendebalean: judu kristaua.
|
|
|
Lehen egitekoak eginda gero, baina, bidaiako txartel erreserbak(. Lehenengo trena nahi dut? esan zion geltokiko arduradunari telefonoz,, berdin zait primeran edo tertzeran?), baita Madrilgo hotel erreserba ere?, errabiazko sentimendu
|
bat
nagusitu zitzaion Reginari, senarraren eta Ernestinaren aurkakoa batez ere, Domingo bere erabakian babestu zutelako: esan nizuen nik, eta orain zera?; hura ez zen, baina, alferrikako tentsioak pizteko aldia, zutenarekin ere sobran egoteko moduan baitzeuden:
|
|
|
Domingok bere alde alaia erakutsi nahi zion Adari, bai, baina, biak bakarrik geratu zirenean, tristura handi
|
bat
nagusitu zitzaion, arestian egindako ahaleginak ere izango zuen hartan zerikusirik?, baita Adari zerbait esateko kezka ere, arrebarekin zorretan zegoelakoan, harexi agindu baitzion noizbait hegan eramango zuela; Domingori, baina, ez zitzaizkion esan nahi zituèn hitzak etortzen, beste batzuk baizik, mikatzak eta mingarrak: eskua galdu dut, ametsa galdu dut, guztia galdu dut, eta zertarako nahi dut bizitza?, nahiz eta haiek ere norbaiti jaurti zizkion noizbait:
|
|
|
atzera eta atzera egin zuela: garai haietara, zeinetan indar erakustaldiak eta odolaren bultzadak eskutik baitzihoazen, Internazionalaren himnoari berari ere, bat batean, musika eta letra ezabatu, eta beste musika bat eta beste letra
|
bat
nagusitu balitzaizkio bezala, ez musikarik eta ez letrarik ez zirenak jada, mintzoaren aurretikako hotsak baizik, gizakiaren aberetasunarekin lotuak, mailuak soinu eta igitaiak ziztu, sen primitiboari zegozkiòn sentimenduak nonahi, erromatarren garaiko zirkuan senti zitezkeenetatik hurbil;. Faaa nelli! Faaa nelli!??
|
|
|
Hiru ataletan iritsi zitzaion berri gaiztoa, beraz, Nazario Orberi, eta berak ere halaxe erantzun zion atal bakoitzari, begiak gero eta gehiago zabaltzen zituela, zeruraino, infernuraino?? zabaldu zituen arte; jarraian, baina, keinua disimulatu zuen, borondatearen ahalegin batez; sabelaren goialdean, ordea, disimuluak kanpoa itxuratzen du, barrua nekez?, larritasun
|
bat
nagusitu zitzaion, ez haren gogoak ez haren borondateak ezin menderatu izan zutena, emazteak emandako xehetasunak berun puskak balira bezala, zintzurrean behera erori zitzaizkionak: esan nahi baita sentipen hura, minaren eta astuntasunaren artekoa, ezin disimulatu izan zuela, eta nekezko riktus bat eragin ziola hazpegietan.
|
|
|
esaten zuen Reginak; eta Ernestinak: . Hala sartu nintzen ni ere komentuan, arrosa bat izan nahian, denborarekin ikasi nuen arte bioleta izatea dela, beharbada, arrosa distiratsua izateko modurik egokiena??, baina egia da, halaber, izeba Ernestinaren iritzitik abiatuta ere, halako ezinegon
|
bat
nagusitzen zitzaiola Maria Bibianari, zeren, arrosa nahiz bioleta izan, zauriak zauritua baitzegoen lehenik eta behin, eta zeren zauri hartan ez baitzegoen ez arrosetarako ez bioletetarako tokirik, minezko min existentzial batek lorategiko lore guztiak kolpetik erauzi balitu bezala.
|
|
|
Gau haietako batean ederki ohartu zen behintzat, ohean sartu berriak zirela, argia artean itzali gabea, emazteak senarraren eskua hartu orduko; bai, egia zen egun hartan Nazario Orbe ahituta iritsi zela lanetik eta sentiberatasunaren punturik gorenean zegoela: ...nbeste, non, aurretik abisatu ere gabe, belarrondoko bat eman baitzion afalorduan Damasori, edalontziaren beirari koilaraz hots kirrinkari batzuk atera zizkiolako, hiruzpalau kolpetxoren eraginaz, gehiago ez; eta orduan ere halatsu, emazteak senarraren eskua hartu orduko erretiratu baitzuen honek berea, mugimendu azkar bezain zakar batean, emazteak ukitu zuèn lekuan Nazariori sentsazio desatsegin
|
bat
nagusitu balitzaio bezala, metal hotzak edo odol hotzeko suge batek ukitua iduri: ukituak, gero, hotzikara bat eragin zion, istantean hedatu zitzaiona ukigunetik gorputz osora, hotzikarak hozkia?
|
|
|
arima jokoz kanpo geratu balitzaio bezala, paralizatuta, arimarekin batera adimena, hutsak hartuta; Domingok hura guztia ikusten zuen, jakina, ez Miryami zuzenean begiratuta, baizik eta. Miryamen mina ez minagotzeko edo? zeharka, pentsatzekoa baita, sentitzen zuèn pozarekin batera, erruduntasun sentimendu
|
bat
nagusitu zitzaiola, berak eragin baitzuen, aldi berean, Miryamen nolabaiteko hondamendia, trago garratza edanarazi zion bederen!?, istant hartan gehien interesatzen zitzaiòn emakumearena, maite zuenarena, gero eta ederrago ikusten baitzuen neska hura, munduko emakumerik ederrena bihurtzeko puntuan, erruki sentimendu bat bere baitan gailen; eta orduan esan zion:
|
|
|
/ Desde que se fue/ nunca más volvió,/ seguiré sus pasos,/ Caminito, adiós, Domingok ez zion begia gainetik kentzen, iruditu ere, iruditu zitzaion, halako batean, Albertok, tarteka, arnasa hartzeko edo, pausaldi batzuk egiten zituela, ongi baino hobeto baliatzen zituenak, Adari irri limurtzaileak igortzeko, esanahiz beteak?, harik eta hurrengo ahapaldian: Caminito que todas la tardes/ feliz recorrías cantando mi amor,/ no le digas si vuelve a pasar/ que mi llanto tu huella dejó, bihotzak Domingori jauzi egin zion arte, Albertok mi amor ahoskatu zuèn une berean jauzi egin ere, maitasunaren aipatze hutsak guztiz aztoratu eta, aztoramenduarekin batera, sentimendu erabateko
|
bat
nagusitu balitzaio bezala, barru barrukoa eta itzalik gabekoa, bere errealitate benetakoaren isla izan zitekeena, mozorro guztiak kenduta, baita hitzezko mozorro ustez altruista hura ere, bi hitzez osatutako esaldi hura, alegia: –zuregatik da??, orain, beste ahotsaren menera zegoela, bere aberetasunaren ahots sendoaren menera?, garbi entzun baitzezakeen beste esaldi hura, bere jokabidearen zinezko arrazoia agerian jartzen ziona:
|
|
|
Aitaren hitzak entzuten zituen neurrian, egia da ez ziola orbetarren adorearen merezimenduzko domina eman, baina aitagandik zetozèn laudorio haiek ez ziren txantxetakoak, ez horixe!?, gero eta puztuago sentitu zen Domingo; aita espirituala harrokeritis larriaz hizketatu zitzaion, eta halako zerbait nabaritzen zuen barruan, apur bat lotsarazten zuena, bai? baina hain zen neurrigabea, bestalde, anai arreben artean erdigune eta ardatz sentitzeak ematen ziòn plazera, non, arnasa hartzean, haize itxurako
|
bat
nagusitzen baitzitzaion, itxurakoa bezain erreala, birikak ez ezik gorputz osoa ere puzten ziona; aitak eskaini zizkiòn hitzen artean gehiegikeriaren bati ere antzeman zion Domingok, nola ez, bada!?, baina hura ez zen ñabarduretan hasteko ordua, hainbestekoa zen aitaren hitzalditxoak sorrarazi ziòn atsegina; harekin batera, baina, abioien kontua zuen, aste hartan aireplano bat ikusi baitzuen h... urduri so egin zion, baina, urduritasunarekin batera, desio ezkutu baten sua pizten nabaritu zuen erraietan, bizitzan lehen aldiz, haren burrunbotsak ere, garai batean desatsegin gertatzen zitzaizkionak, organoaren notak bezalakoak sentitu zituen, ausaz, Domingok bizi indarraren misterioarekin lotzen zituenak?, egun gutxi batzuk lehenago gertatuak ikuspuntua aldatu balio bezala, eta ikuspuntuak abioiekin zuen harremana, aita espiritualak ere argi eta garbi esan baitzion hura zuela hegan egiteko posibilitate bakarra, eta berak hegan egin nahi baitzuen, kosta ahala kosta.
|
|
|
Aitak, beraz, hitz bat eskatzen zion, baina bazirudien Domingori, eskumutur estutuan hartzen zuèn minarengatik edo, errabia handi
|
bat
nagusitu zitzaiola, hitzik ez egitera bultzatu zuena; aitak, orduan, are gehiago estutu zion eskumuturra, baita galdera errepikatu ere:
|
|
|
Domingok, halakoetan, amona Ursulak kontatutako ipuinetako protagonistaren bat izatea irrikatzen zuen, Basajaun edo Tartalo; edo, Albertok erakutsitakoaren ildotik, Drakula edo Frankenstein; eskumuturreko min gero eta handiagoak istantean ezabatu zion, ordea, irrika hura, jarraian ezintasun ikaragarri
|
bat
nagusitu baitzitzaion; eta, orduan, oihu egin nahi izan zuen, ahoa ere zabaldu zuen une batez, oihu egiteko itxuran?, desesperaziozko oihu bat, baina, oihuak aitaren garaipena handituko zuelakoan edo, ez zuen egin; aitzitik: eztarrian ito zuen; eztarriko ate hura itxita, baina, beste ate bat aurkitu zuen mutilaren desesperazioak:
|
|
|
Baldintza normaletan, bai aitaren belarri tiraldiengatik bai zigorragatik ere, zeinak tiraldiek baino min handiagoa ematen baitzion?, ezintasunak jota geratuko zen Domingo; egon ere, halaxe zegoen, alde batetik, baina ez ezintasunak bentzutua edo ezintasunak ezindua, zeren, bere barne borrokaren tentsio latz haren ondotik, belarriko mina baretzearekin batera lasaitu baitzen bera ere, ezustean, ibaiko ur lasterrak baretzera egiten duen bezala, bidean aurkitzen dituen desnibel geografikoak iragan ostean; hura, beraz, erreakzio natural bat izan zitekeen, bere ustekabekotasunean; edo satisfazio baten ondorioa, Domingok irudipena baitzuen ez zuela, aitaren aurkako lehian, guztia galdu; aitzitik: garaile sentitzen zen bere porrotean, maila batean bai bederen, sekula esan ez zizkionak esan baitzizkion aitari, gero atzera egin behar izan bazuen ere; arratsaldean, baina, anai arrebak ama eta izeba Ernestinarekin etxetik joan zirenean, hiri inguruko mendixka batera zihoazen, funikularra hartuta?, hustasun izugarri
|
bat
nagusitu zitzaion, aitaren presentziak, periodikoak eta aldizkariak irakurtzen geratu zen, hutsago bihurtzen zuena eta bera amorruzko oihu isilekin betetzen ahalegindu zena, halako moldez, non,. Nik daukat eta nik bakarrik gertatzen ari zaidanaren kulpa osoa!?
|
|
|
hain erabatekoa eta hain erabakigarria izan zen egin berri zuena, non ez baitzen ohartzen egin zuenaz, ez osoki behintzat, ametsen mundutik errealitatearenetik baino hurbilago balego bezala: egin zuenaren balorazio ororen gainetik, halere, askatasun sentimendu neurrigabe
|
bat
nagusitu zitzaion; gero, trena hartu eta hirirako bidean jarri zenean ere, antzeko sentipenak bereganatu zuen; orduan, baina, arestian formarik ez zuèn sentimendua forma hartzen hasia balitz bezala, bere burua ikusi zuen, bat batean, bakarrizketan, ahots isilaz, edo ez hain ahots isilaz, beharbada, aurreko jarlekuan eserita zihoakeèn balizko bidaiari belarri zoli bat entzuteko moduan egon baitz... –Bukatu dira fabrikako egunak?:
|
|
|
atzetik; sei gizon haien artean, Nazario eta Teofilo Mariaz gain, bazegoen beste arrain neurri dexenteko bat. EAJren inguruko enpresaria?; beste hirurak, baina, arrain txikitxoak ziren, ez goi burgesiakoak, alegia?, eta haietako bi errepublikano moderatuak, gainera: esan nahi baita hura ez zela arrantzarik egokiena, komunistek zituztèn harremanen ikuspuntutik begiratuta, Frente Popularrean sartuta baitzeuden eta horrek behartzen baitzituen errepublikanoekin eta nazionalistekin maila bateko zein besteko harremanak eta konpromisoak edukitzera; kontua, baina, zera zen, militarrak Afrikan jaiki zirenetik, halako desorientazio eta halako noragabetasun
|
bat
nagusitu zela han eta hemen egoera berri bezain larriaren aurrean, ezusteko ez hain ezustekoak, giroan usaintzen baitzen zerbait (ezin zehaztuzko zerbait, halere) gertatzera zihoala, eraginda; eta kontua zen kontrolgunearen buru zenak, estalinista erretxinak?, egoeraz baliatuta edo, bere eskuduntzen muga gainditu zuela.
|
|
|
...goiz goizetik aritua zen lanean, sotoetan sartuta, janari zakuak eta beste hornizio batzuk beren lekuan jartzen; jakin zuenean, ordea, zamaontzia irtetera zihoala, orduantxe irten berria zen, egia esan?, irten egin zen bera ere ontziaren bizkarrera, nondik marinelen senideak eta ezagunak ikusi baitzituen, nasatik eskuak astintzen eta marinelak agurtzen; bat batean, baina, zalapartaren erdian, oihu
|
bat
nagusitu zitzaion mutilari:
|
|
|
Arazoa, baina, ez ziren beti besteak; lehendik ere ikasia zuen Adak lezio hori hainbat alorretan, anai arreben arteko harremanetan, batez ere?, baina musikaren alorrean ia probatu gabea zegoen, orfeoiari lotutakoa beste arazo bat izan zen?, orfeoian ez beste abesbatzetan lehen izarra izatea egokitu zitzaiolako, ausaz; egia zen egun guztiak ez zituela berdinak, bistan da, baina egia zen, halaber, musikak, airezko gorputza zuen neurrian, airean igeri jartzen zuela, lurreko txikikerietatik eta jendearen liskarretatik urruti; musika zuen arteen artea, musika zuen bere eguneroko miserien kontsolagarria, musika zuen Jainkoaganako bidea, eta musikak ez zion artean huts egin; baina aurkaria ere. Gemma Lertxundi? prima donna nolabaiteko baten papera jokatzen hasi zenean, gauzak guztiz aldatu zitzaizkion Adari, musikari bakarrik erreparatu beharrean, garai batean bezala, aurkariaren kantaerari erraparatzen baitzion, barruan beste sentimendu
|
bat
nagusitzen zitzaiola: aurkariak huts egiteko irrika, behin edo behin eraman zuena aurkariaren jarrera bera hartzera?
|
|
|
burges txiki maitagarria haiz, baina burges txiki handi bat, funtsean; garaipenaren eguna zen, bai, baina kontua da Domingok ez zuela garaipen hura ospatu nahi, antza, berak bi egun lehenago ospatu zuelako ospatu beharrekoa, uztailaren 25ean hegazkinak kuartel militarrean bonba jaurti ahala, edo buruan pentsamendu soka hura zuelako, korapiloz josia, barrutik itotzeraino estutzen zuena eta garaipena behar bezala ospatzea eragozten ziona, halakoa baitzen komandantearen gorpuak sorrarazten zizkiòn sentimendu kontrajarrien zerrenda; Domingok ez zuen, beraz, garaipena ospatu nahi, are gutxiago etsaien gorpuei iseka eginez: istant hartan bazirudien, gainera, itoaldiak ez ezik asperraldiak ere setiatuta zegoelako edo, ezinegon ageriko
|
bat
nagusitu zitzaiola, halako eran, non huts handirik gabe baiezta baitzitekeen ezen bi jauzik laburbildu zutela Domingoren azken segundoetako barne prozesua, desinteresetik mespretxura eta mespretxutik ezinegonera; ezinegonari bide emateko, baina, itotzen eta aspertzen zuèn egoerari ihes egitea beste erremediorik ez zuen, ausaz, eta, hala, lehenengo aitzakia asmatzen zuela, asmatu beharrik ere ez ...
|
|
|
armak destatzeko agindua eman eta berrogei bat urteko preso batek, urrats bat aurrera eginez, oihu egin zuenean: . Gora Kristo errege!?, halako eran, non, pistola jopuntuari begira jarri zuenean, hirurogei bat urteko beste gizon bat zuen itu, otoitzean ari zela zirudiena?, eskuan dar dar txiki
|
bat
nagusitu baitzitzaion, handiagoa ere izan zitekeena, baldin eta tartean tentsioa menderatzeko Domingoren ahalegin bat izan ez balitz, pistolari heltzen ziòn eskuak era ezin nabarmenagoan erakusten zuena, hatzetako azal giharrak tenkaturik; ahalegin harekin batera, baina, Domingori beste zerbait pasatu zitzaion burutik, ausaz: aurrean zuèn gizon hura bere aita izan zitekeela, adibidez; egia zen, izan ere, hormara eraman zituztèn hamabi haiek gizon seinalatuak zirela, gizon publikoak, urte luzeetan errepublikaren eta langileen aurkako jarrera beligerantea izan zutenak, eta estatu kolpearekin bat egin zutenak, azken batean?, baina egia zen, halaber, aitak ez zuela haien artean gaizki emango:
|
|
|
Militarren mendekotasuna nabarmendu zen estatu kolpea eman zenetik.Matxinatuek «gerrako egoera» aldarrikatu eta gero, ondorio ezberdinen artean, bistako
|
bat
nagusitu zen: epaile militarren erabateko boterea.
|
|
|
Atzoko beste partidan, berriz, Frantziak gutxieneko zerbitzuak ziurtatu zituen etxean, Eskozia ahularen aitzinean emaitza estu
|
batekin
nagusituz (22). Frantziarrek inor konbentzitu gabe jarraitzen dute 2009ko Torneoan.
|
|
|
Eskuetako abilezia eta eskasetako lidergoa erakutsi zuen orduan. Joan zen astean Eskoziaren aurka, baina, beste alor
|
batean
nagusitu zen. Izan Miarritzen edo selekzioan, 8 postuan jokatzen ari da azken partidetan Hariñordoki.
|