|
2008
|
|
|
Abuztuaren 17ko zenbakian47, Eskualduna astekariak euskal jaien egitarau zehatza zekarren, tartean Les 4 fils Aymon pastorala Barkoxeko gazteek jokatua, eta bai antolakuntza batzordeko kideen izenak ere: ohorezko presidenteak, Natalia Serbiako erregina eta Anton Abadia; presidentea, Albert Goienetxe; presidente-ordeak, Henry Larralde Diustegi Urruñako auzapez eta kontseilari orokorra eta Gustave Lerenburu Sarako alkatea; eta beste dozena
|
bat
kide arruntago edo. Hurrengo astean48, lau orrialdeko gehigarria eduki zuen Eskualdunak, E. Reclus, W.
|
|
2009
|
|
|
Handik urte batzuetara, betarramisten kongregazioa Río de la Plata gurutzatu eta Montevideon ere finkatu zen, bertako euskal koloniarekin lanean ari zen apaiz baten erretreta behartua zela eta. Dominique Sarrote, Kansaseko trapisten monasterio
|
bateko
kidea zelarik, nagusiek Montevideora bidali zuten, han indiarrentzako misio berri bat eraikitzeko behar ziren sosak limosnen bidez eskuratzeko. Montevideon euskaldun asko «apaizik gabe» aurkitzean, kapera bat eraiki zien, Sortzez Garbiaren deiturapean.
|
|
|
Horrela, norbanakoek talde minoritario zehatz
|
bateko
kideak ikusteko modua zenbait ikerketa lanen objektu bihurtu da (Valencia, Guimelli, Ganeva eta Perera, 2007). Irudikapen sozialekin (Moscovici, 1976) edota estereotipo nozioarekin (Lippman, 1922) harremanean, mito sozialak edo kategorizazio soziala (Tajfel, 1969, 1972) bezalako eredu teoriko ezberdinetara apela daiteke.
|
|
2010
|
|
|
Krisiak gero eta gutxiago antzematen dira bere izari sozialean, gizabanakoa tematuta baitabil bere bizitza bizi nahian. Horiek horrela, gizabanakoak pertsonaltzat jotzen du bere porrota, ez klase
|
bateko
kide denez, baita lanpostua galdu edo gaixotzen denean ere. Geure bizitza bizi nahi dugunez, porrota ere geurea.
|
|
2011
|
|
|
7 Estereotipoak dira talde
|
bateko
kideen ezaugarrien inguruan konpartitzen diren usteak (Morales eta Moya, 1996).
|
|
2012
|
|
|
Garai horretan garatzen eta ezartzen ditu burmuinak ohitura emozionalen oinarri diren zirkuitu neuronalak (ez da ahantzi behar burmuina dela ikuspegi anatomikotik begiratuta helduarora beranduen iristen den organoa). Horregatik, adin horretan abilezia jakin batzuk lantzeko aukera duten gazteek, adibidez, talderen
|
bateko
kide direlako, edo jendaurrean hitz egiten trebatzeko abagunea dutelako, oinarri neuronal sendoa ezartzen dute, gerora oinarri horren gainean lidergorako gaitasunak eraikitzeko.
|
|
|
Talde
|
bateko
kideen arteko desadostasunak gainditu behar direnean, larrialdietan taldekideak motibatu behar direnean edo harremanak sendotu behar direnean
|
|
|
Gainera, bereziki garrantzitsua izan daiteke organizazio baten bizitza zikloaren hastapenetan (haztea ezinbestekoa denean). Lidergo horrek emaitza onak ematen ditu, halaber, talde
|
bateko
kideak oso motibaturik daudenean, gaitasun handia daukatenean eta gidaritzarik ia behar ez dutenean. Izan ere, lan-talde on baten ardura duenean, lider lemazainak ez dauka arazorik lana egoki eta garaiz, eta, agian, aurreikusitako data baino lehenago?
|
|
|
8 Emozioak, birusen antzera, oso azkar hedatzen dira, baina ez denak azkartasun berberarekin. Esate baterako, lan-talde
|
bateko
kideen poza eta begikotasuna bizkorrago kutsatzen eta hedatzen dira haserrea eta depresioa baino. Emozio positiboak bizkorrago hedatzen dira negatiboak baino, eta horrek, bistan denez, inplikazio nabarmenak ditu enpresa munduan, biziki eragiten baitie lankidetzari eta produktibitateari.
|
|
|
Halaber, Durkheim en tesi nagusietako bat da ez dagoela hezkuntza unibertsalik edo betierekorik, baina, aitzitik, aldi berean, Durkheim ek azaltzen du hezkuntzak bi egoera fisiko eta mental mota piztu behar dituela umeengan: batetik, oro har gizarte
|
bateko
kide guztiek partekatu behar dituzten egoera fisiko eta mentalak eta, bestetik, espezifikoki bere talde sozialari dagozkionak. Ildo honetan kokatzen dira tradizio idealista (Lerena, 1980; 1983), Davis eta Moore (1999) eta Parsons (1990):
|
|
|
Elkartegintzari buruz Autonomia Erkidegoan egin diren azterketek erakusten digutenez, populazioaren% 30 besterik ez da elkarteren
|
bateko
kide edo arduradun (Baxok et al., 2006: 99).
|
|
2013
|
|
|
e) Ikus entzunezko testuak ikusle askorengana iristen dira; profil oso heterogeneoak izan ohi dituzte ikusleek (adin, bizipen, formazio?) eta munduko bazter ezkutuenetan aurki daitezke. Hizkuntza komunitate
|
bateko
kideak, hiztun gutxiko komunitatea izanik ere, ez daude nahi eta nahi ez lurralde bati lotuta, garai batean pentsa zitekeen bezala.
|
|
|
Eremu pribatuan, etxearen alternatibaz gain, bizikidetza modu berriak ere eztabaidatzen dira: direla egoitzak, dela familia handi
|
bateko
kideak taldekatzea, dela adinean edo egoeran kidakoak direnak elkarrekin jartzea edota harrera etxeetan bizitzea, esaterako. Horrexegatik, hiltzen ikaste aldera, gaixoaldia edo/ eta mendekotasun aldia bizitzen ikaste aldera, pertsona batzuek uste dute, oraindik erabakitzeko garaian daudelarik, mendekotasun handian gertatzen badira ez dutela eskubiderik, ez desiorik, hainbeste ahaleginduta zain ditzaten, eta etxetik kanpoko bizimodua aukeratzen dute, nahiz eta beren nahiak asetzeari begira erabakirik biribilena izan ez; hala, erabateko autonomiaz, bizi testamentuaren bidez, unea iristean egoitza batera eraman ditzaten adierazten dute, edo, beste batzuetan, bizitzen ez jarraitzeko nahia agertzen dute, baldin eta mendekotasunaren eraginez etxean egoterik ez badute.
|
|
2014
|
|
|
gizatalde horietako kideek partekatzen dituzten esperientziak eta balioak. Balio horiek, hortaz, belaunaldi arteko ondarea osatzen dutela esan genezake; beste hitz batzuekin esateko, ondare horri talde
|
bateko
kideak elkartzeko eta kanpokoekiko bereizteko «esanahiak moldatzen dituen errepertorio eraginkorra» dei geniezaioke (Smith, 2000: 328).
|
|
|
instrumentalean eta baloratzailean. Dimentsio instrumentalean (hizkuntza komunikazio tresna gisa hartuta), hizkuntzaren sinbolismoak mezuak igortzeko balio digu eta, aldi berean, sinbolismo horrek berak talde jakin
|
bateko
kide izatearen sentimendua indartu dezake gugan. Horrez gain, Tejerinak gogoratzen digu hizkuntzak funtzio politikoa bete duela beti:
|
|
|
Eta, aldi berean, esparru politikoarekin lotura formalik ez zuten euskararen beste alderdi batzuk azaleratzen hasi ziren berriro. Beraz, 50eko hamarkadan abertzaletasun iraultzailearen diskurtsoko naziotasun elementu nagusi bihurtu zena, euskara, aldarrikapen politikoekiko nolabaiteko autonomia eskuratzen hasi zen pixkanaka; eta, era berean, kolektibo
|
bateko
kide sentiarazteko betetzen zuen funtzio biltzailea ahulduz joan zen denborarekin (Tejerina, 1992: 6).
|
|
2015
|
|
|
Talde kiroletan talde sentimendua asko indartzen da komunitateak eraikitzearen poderioz (Bidonde, Goodwin eta Drinkwater, 2009; Lim, Warner, Dixon, Berg, Kim eta Newhouse Bailey, 2011; Walseth, 2008). Adibidez, Thebergek (1995), izotz hockeyaren gaineko lan batean, dio taldea kezka eta interesak partekatzearen ondorioz osatzen dela, kideekin konprometitu eta gainerako emakumeekin elkartuz identitate, pasio eta bizipen komunen bidez. Talde
|
bateko
kide sentitzea eta komunitatean sartzea areagotu egiten dira (Kinsel, 2005), zeinak babesa eta erosotasuna eragiten dituen taldeko kide sentitzean. Laguntza eman eta bizitza gainerakoekin partekatzeak pertsonengan sentimendu baikorrak eragiteaz gain, taldekideengan konfiantza sortu eta talde zein familia sentimenduak garatzen laguntzen du, harreman sareak sortzen amaitzeko (Migliaccio eta Berg, 2007; Roster, 2007).
|
|
2016
|
|
|
(Alba, gizon emakume presoekin lan egiten duen elkarte ludiko bateko eta elkarte profesionalista
|
bateko
kidea)
|
|
|
Dirudienez, gizonezkoen kasuan baino gehiagotan bukatzen dira emakumezkoen bikote harremanak (De Miguel, 2016), bakardade handiagoa bizi dute eta, beraz, sostengu afektibo eta ekonomiko gutxiago dute. Hala uste du Paulak, emakume presoekin soilik lan egiten duen elkarte
|
bateko
kideak:
|
|
|
(Paula, emakume presoekin lan egiten duen elkarte profesionalista
|
bateko
kidea)
|
|
|
(Montse, gizon emakume presoekin lan egiten duen elkarte profesionalista
|
bateko
kidea)
|
|
|
Izan ere, estigmatizatzearekin lotura eginez, jendarteak emakumeak gehiago eta zorrotzago epaitu ohi dituela baieztatzean, batzuek nabarmentzen dute emakume delitugileak ama, alaba edota bikotekide txartzat ere hartu ohi direla usu. Eiderrek, gizon emakume presoekin aritzen den elkarte
|
bateko
kideak, honela adierazten du:
|
|
|
(Eider, gizon emakume presoekin lan egiten duen elkarte profesionalista
|
bateko
kidea)
|
|
2019
|
|
|
Bestetik, atal kualitatiboa osatzeko, BA esperientzietan Arabako eta Bizkaiko esperientzia desberdinetan parte hartzen ari diren 6 profesional aukeratu dira. Horien artean, adineko pertsonen zentroetan lan egiten duten 2 pertsona, adinduen elkarte
|
bateko
kide den pertsona bat, Berritzegune Nagusiko aholkulari bat, gazteen elkarte bateko gizarte hezitzaile bat eta udaleko gizarte politika saileko teknikari bat. Horietatik% 50 emakumeak eta% 50 gizonak izanik (2 taula).
|
|
|
Hau guztia intersekzionalitatearen ikuspegiarekin sortzen da eta herri ekimenen erronken esparrura ekarrita, zera esan daiteke: ezinbestekoa da kolektibo
|
bateko
kideek beste kide batzuekiko pribilegiodun kokapena onartzea, beste dominazio sistema batzuekiko zapalduak direla ezabatu gabe. Pribilegioa eta opresioa era berean eta aldiberekotasunean aritu daitezkeela konturatzea garrantzitsua da, baita herri ekimenetan sortzen diren botere harremanak iraultzeko gakoa ere.
|
|
|
Tipoak bi elementu besterik ez du: 1) errespetu falta delakoa eta 2) horren hartzailea polizia kidego
|
bateko
kide izatea. Zer da «falta de respeto y consideración»?
|
|
2020
|
|
|
Urduñako 1506ko ordenantzek naturaltasunez adierazten zuten errealitate hori: " que dan algunas personas sus criaturas a criar a amas" 100 Eta Juliana Okarizgoak, Oñatiko merkatari familia
|
bateko
kideak, 1517ko testamentuan bere bi semeak
|