|
2008
|
|
|
EAEri dagokionez, beraz, udalerri guztietan. Edozein kasutan garbi utzi behar da hizkuntza gutxitu
|
baten
kasuan ezagutza tasak ez duela haren lurraldea definitzen.
|
|
|
Edozein kasutan garbi utzi behar da hizkuntza gutxitu
|
baten
kasuan ezagutza tasak ez duela haren lurraldea definitzen.
|
|
|
Gaur egun telebistak dauka publiko potentzial handiena, ondoren irratiak eta azkenik prentsa idatziak. Hizkuntza gutxiagotu
|
baten
kasuan hedabide moten arteko ezberdintasuna nabarmenagoa da: ikusentzutezkoa errazago iristen da, soilik entzutekoa dena ez da hainbeste iristen eta idatzizkoak dauka publiko potentzial txikiena.
|
|
2009
|
|
|
Oso lagungarri izan zitzaion Kutxari ziurtagiri hau normalizazio prozesuaren une jakin batean, non barne dinamikak bultzada behar zuen eta Jaurlaritzaren aldetik ez zetorkion babesik. Eragin on horren ondoan, ordea, aipatu behar da Bai euskarari ziurtagiriak duen ahulezia metodologikoa, behintzat Kutxa bezalako enpresa handi
|
baten
kasuan. Hizkuntzen kudeaketari egiten zaion neurketa oso arina da eta ez du inongo ondoriorik, ekonomikoetatik aparte.
|
|
|
Ezinbestekoa izango du, ordea, beste ezaugarri askorekin batera (enpresa ezagutzea, enpresakoek hura ezagutzea, toki askotara heltzeko ahalmena izatea, euskararen aldeko jarrera eta hura ikasteko gogoa... Gure bezeroetako
|
baten
kasua aipagarria da: koordinatzailea ez zen euskalduna, eta euskalduntzeprozesua planarekin batera (eta lankide askorekin batera) hasi zuen.
|
|
2010
|
|
|
Euskararen normalizazioaz ari gara, noski, baina ez da gutxi. Euskararen berreskurapenean eragile batek, herri
|
batek
kasu honetan, ardura hori bere gain hartzea, nolabait esateko, ez dirudi txarra denik. Aurrera egiteko eta urrats eraginkorrak egiten saiatzeko baliagarri eta motibagarri izan liteke, eta hala dela uste dugu.
|
|
|
Umeak hizkuntza jakin batez oso ongi jabetu behar du hizkuntza jakin horren aukerak baliatzeko. aurpegiaren espresioaren aldaketa barne. Marka gramatikal baten erabilera kontziente batez —" maltzurkeria" eta guzti— ari gara, 3 urteko haur
|
baten
kasuan. Ez du nahitaez herri euskaldun batean gertatu behar, jakina, baina hemen ohikoagoa izanen dela esatera ausartuko ginateke.
|
|
|
2) Baina, liburu hau" kasu ikerketa" berezia da herri
|
baten
kasua lantzen duelako, Euskal Herriko kasua. F. Geneseeren ustez, hezkuntzan eleaniztasunaren mota ezberdinak garatu dituen kasua delako da interesgarria, elkarren artean lotuta dauden hiru bide hauek gurutzatzen baitira:
|
|
|
euskaldunak garelako edo izan nahi dugulako, lana topatzeko edo ikasketak jarraitu ahal izateko, lagunekin hitz egin ahal izateko edo lagunak egiteko, jaso dugun kultur aberastasuna gordetzeko, kultur ondarea zaintzeko, arbasoen altxorrari jarraitzeko e.a. baina zaila egiten da izan nahian oinarritutako zergatia arrazoitzea. Jakina da arrazoizkoena agian hizkuntza nagusia erabiltzea izango zela. errazagoa izango zitzaigun denoi, denok erdaraz hitz egingo bagenu. baina orduan ez ginateke geu izango, geu izan nahi dugu ordea eta ez beste zerbait. gutxiengotua den hizkuntza batek esplikatu beharra izaten du bere izanaren zergatia, zergatik den azaldu behar du, arrazoitu. baina hizkuntza nagusi
|
baten
kasuan ez da sekula galdera hori egiten: zergatik hitz egiten duzu gaztelaniaz edo frantsesez?. hizkuntza nagusiak ez du justifikazio beharrik, hizkuntza hauen eguneroko erabilerak justifikatzen baitu bere erabilera. gutxiengotua denak berriz bai. izaten jarraitzeko arrazoiak eskatzen zaizkio hizkuntza nagusiak dituen bezala, logika, argumentu arrazionalak, erabilerak edo hizkuntza baten praktikak indartzen dituen arrazoiak. gizartean maila ahulena duen hizkuntza erabiltzen duen hiztunari motibazioak eragiten dio hizkuntza hori erabiltzen jarraitzea. ez du erabiltzen hizkuntza gehiengoak hitz egiten duen hizkuntza delako, berezkoa duen hizkuntza —edo berezko egin duena— gorde nahi duelako baizik. hizkuntza gutxituari edo hil zorian dagoenari, balio gutxiago aitortu ohi zaio gizartean eta bizirik mantentzeak pena merezi ote duen ere galdetzen da. batzuen aldetik ukatu nahi den arren, euskarak badu bere errealitatea ordea. gu bagara, euskaraz bizi gera eta hala bizitzen jarraitu nahi dugu. garelako izaten jarraitu nahi dugu, bada errealitate bat eta hori gorde nahi dugu. gure zergatia ez da arrazoian oinarritzen, motibazioan baizik, borondatezkoa da, baina badu errealitatea. euskararen berreskurapenarekin euskararen errealitate hori sendotu nahi dugu bere biziraupenari eutsi ahal izateko.
|
|
2011
|
|
|
Laburbilduz, nire iritziz, Ferguson/ Fishmanen definizioak alde batetik eta menderatuen definizioa bestetik bi objektu zientifiko ezberdinak aztertzen dituzte: egoera egonkor
|
bat
kasu batean eta bestean bilakaera bat gehienetan negatiboa dena, hizkuntza baten desagerpena edo egoera soziolinguistiko eleaniztun baten bilakaera. Bi objektu ezberdinak beraz eta bigarren azterketa objektu honetarako iparramerikarrek beste izen bat erabili ohi dute:
|
|
2013
|
|
|
Ikasleen eskola giroko hizkuntza erabilera aztertzeko Arrue Proiektuan erabiltzen dugun ikuspegi teorikoan, hizkuntza ukipeneko egoeran kokatzen da erabilera hori: ukipen egoeran dauden bi hizkuntzetako
|
bat
kasu honetan, euskaraegoera ahulean dago gizartean. Ahuldutako
|
|
|
Bueno, hasten banaz euskaraz berbetan, ba bueno, automatikoki irtetzen zait ere, baña printzipioz nire pentsamoldeak antolatzeko hizkuntza gaztelania da. Niretzako hor egongo litzateke beharbada ezbardintasuna, euskaldunbarri
|
baten
kasua edo euskaldun zahar batena. (B1 D, 188)
|
|
2015
|
|
|
— Beste kasu batzuetan, egokitu egiten dira: " Euskara ez dakien
|
baten
kasuan nik aldatu izan dut hizkuntza"," Gehienekin euskaraz aritzen naiz, eta bestela bada, ez dut beste norbaitekin aritzea eskatzen"," Orokorrean ona da eta euskaraz ia beti. Inoiz gaztelaniadunik egokitu zait, baina beti ere oso kontsulta espezializatuan, eta beraz nire ustez ulertzekoa lankide euskaldun batekin aritzea ez eskaintzea"," Esango nuke joan naizenetan euskaraz hartu nautela.
|
|
2016
|
|
|
Azaldutakoa hizkuntza
|
baten
kasuan edo ele anitzeko egoeretan aurkituko dugu, egoera mononomikoan edo polinomikoan. Baina gure ikasleek hizkuntzen arteko jokoarekin egiten dute topo, eta horretan egin behar dute egoeraren definizioa:
|
|
2017
|
|
|
(...) Hasten banaz euskaraz berbetan, automatikoki irtetzen zait ere, baña printzipioz nire pentsamoldeak antolatzeko hizkuntza gaztelania da. Niretzako hor egongo litzateke beharbada ezbardintasuna, euskaldunbarri
|
baten
kasua edo euskaldun zahar batena" (Ortega eta beste, 2010: 161)
|
|
2021
|
|
|
Noski, igoera eta jaitsiera horiek ez dira kasu guztietan maila berean gertatu, 18 grafikoan ikus dezakegun bezala. Aldaketa handienari dagokienez, parte hartzaileetako
|
baten
kasuan 1etik 10erako eskala batean 2tik 7ra pasa da euskararen erabileran.
|
|
|
Euskararekiko jarrerei dagokienean, oro har, gure espedizioetako parte hartzailek, beraien iritziz, euskararen alde egiten dutela esan daiteke; izan ere, alde batetik, 2019ko espedizioan egindako etnografiak erakusten digunez, esaterako, Tolosar
|
baten
kasuan garbi zeukan, espedizioan bere eginkizuna euskaraz egitea zela, bera arnasgunekoa izanda besteek baino jariotasun handiagoa zuelako. Beste alde batetik, galdetegietako datu aitortuek ere horixe erakusten dute; izan ere, 24 grafikoan ikusten den bezala, asko egiten dute euskararen alde.
|
|
2023
|
|
|
Emandako datuetan ez da gaztelaniaren ezagutza aipatzen; hala eta guztiz ere, salbuespenak salbuespen (adineko pertsonaren
|
baten
kasu isolaturen bat, haur oso txikiak edo duela gutxi atzerritik iritsitako pertsonak), biztanleriaren ia% 100 gaztelaniaz ondo edo nahiko ondo ulertzeko eta hitz egiteko gai da5.
|