|
2006
|
|
|
Obesitatea eta ariketa gutxi, aurrerapenaren gaixotasunak Aitortua dago gehiegizko pisuak zerikusi zuzena duela bihotz hodietako osasunean, baita beste patologia batzuetan ere, hala nola diabetean eta artrosian, besteak beste. Orain arte ez da hain ezaguna gizentasunaren eta minbizi mota jakin
|
bat
garatzeko arrisku handiena, zehazki, menopausia ondoko emakumeetan bularreko minbizia eta giltzurruneko, koloneko eta endometrioko minbizia. Menopausia ondoko emakumeen artean, gehiegizko pisuaren eta bularreko minbiziaren arteko lotura ehun azterlan baino gehiagotan ezarri da.
|
|
|
Umetoki lepoko minbizia da mundu osoko emakumeen artean bigarren ohikoena. Hala ere, VPH bidezko infekzioaren ondorioz tumore
|
bat
garatzeko arriskua nabarmen handitzen da sistema immunea ahulduta baldin badago. Esan beharrik ere ez dago garapen bidean dauden herrialdeetan, osasun baldintzak eta HIESaren eragin handia ez direla, inondik ere, sistema immune ahaltsu baterako agertoki onenak.
|
|
2008
|
|
|
Lehen esan bezala, Magrebeko, Latinoamerikako eta Ekialdeko Europako emakumeengan agertzen diren sintomak, edo hobeto esanda, trastorno
|
bat
garatzeko arriskuan dagoen portzentajea, bakarrik arlo depresiboan da desberdina. Hala ere, osasun mentalarekin harremana duten aldagaiak aztertzen direnean, ezberdintasunak ageri dira.
|
|
|
Aztertzen diren emaitzetan bakarrik hiru arlo psikologikoak hartu dira, depresiboa (2 galdera), antsietatekoa (3 galdera) eta somatikoa (15 galdera). Depresioeta antsietate sintometan gutxienez galdera bati eta somatikoetan hiru galderari positibo erantzunez gero, trastorno
|
bat
garatzeko arriskuan dagoela uler daiteke.
|
|
|
Berriki egindako ikerketen arabera, pilulak, hilekoaren zikloaren funtzio antisorgailuaz eta erregulatzaileaz gain, minbizi motaren
|
bat
garatzeko arriskua murriztuko luke.
|
|
2009
|
|
|
Aztertzen diren emaitzetan lau arlo psikologiko hartu dira; depresiboa (2 galdera), antsietatekoa (3 galdera), somatikoa (15 galdera) eta elikaduraren desoreka (galdera 1). Depresio eta antsietate sintometan gutxienez galdera bati eta somatikoetan hiru galderari positibo erantzunez gero, desoreka
|
bat
garatzeko arriskuan dagoela uler daiteke.
|
|
2010
|
|
|
Boluntarioen erdiek, gainera, 30 g jaso zituzten egunean fruitu lehorren nahasketa batetik. Lehen emaitzen arabera, fruitu lehorrak beren dietan sartu zituzten pazienteek hobetu egin zituzten gaixotasun kardiobaskularren
|
bat
garatzeko arriskuarekin lotutako zenbait parametro, eta nabarmen murriztu zuten intsulinarekiko erresistentzia. Horrek iradokitzen du fruitu lehorrak kontsumitzeak eritasun horietako batzuk garatzeko arriskua murriztu lezakeela, esan zuten zientzialariek emaitzak argitaratu dituztela “Nutrition, Metabolism and Kardiobaskular Disease” aldizkari ospetsuan.
|
|
|
Multzo horietako bat da penetrantzia gutxiko geneak deritzona. Oso ohikoak dira populazioan, eta eramaileari gaixotasun jakin
|
bat
garatzeko arrisku txikia ematen diote. Gaixotasun onkologikoekin ez ezik, diabetea edo arazo kardiobaskularrak bezalako beste gaixotasun batzuen garapena ere erraztu dezakete.
|
|
|
Detekzio goiztiarra eta prebentzioa Udarekin, handitu egin daiteke edertasun ereduetara egokitzeko nahia; besteak beste, gorputz mehea izatea eskatzen dute. Horrek, pertsona urrakorretan, elikadura nahasteren
|
bat
garatzeko arriskua ekar lezake. 10 eta 19 urte bitarteko gazteen artean, nerbio anorexiak eta bulimiak 35 kasu eragiten dituzte 100.000 biztanleko eta urteko.
|
|
2011
|
|
|
Pisu galera horren gakoetako bat malnutrizioa da, baina beste faktore fisiologiko batzuek (gaitz edo gaixotasun gehiago, medikazio anizkoitza, elikagaiekiko gustuaren galera, disfagia, etab.) eta sozialek (isolamendua, egoitzetan sartzea) eragina dute. Alderdi horiek eta beste batzuek, azken batean, depresio egoera
|
bat
garatzeko arrisku handiagoa dakarte, ez baita oso gomendagarria, elikadura jarraibide egoki bati jarraitzeko motibazioa galtzen baita. Zaharrean pisua galtzeko arriskua 2009ko azaroan “Journal of the American Dietetic Association (JADA) ” aldizkarian argitaratutako berrikuspen artikulu baten arabera, obesitatearen prebalentzia nabarmen hazi da azken 20 urteetan.
|
|
2012
|
|
|
zer elikagai saihestu behar dira udan? Tenperatura altuak, hezetasuna, elikagaien mantenugaiak (proteinak) eta janaria prestatzen denetik kontsumitzen den arte igarotzen den denbora elikagaien toxiinfekzio
|
bat
garatzeko arrisku faktoreak dira. Horregatik, elikagai guztiak ez dira egokiak fianbreran hondartzara edo igerilekura eramateko.
|
|
2014
|
|
|
Adibide batzuk ere eman ditu: " Hainbat ikerketatan erakutsi dute lotuta daudela elikadura, immunologia sistemaren erantzuteko gaitasuna, eta etorkizunean gaixotasun autoimmune
|
bat
garatzeko arriskua. Esaterako, diabetesa ikertzeko saguetan ikusi da digeritu gabeko soja proteinak emateak edo behi esnearen albumina emateak azkartu egiten dituela prozesu autoimmuneak.
|
|
2015
|
|
|
Osasunerako ondorioak oso larriak izan daitezke, baita oso denbora gutxian ere. «Jaten ez duten katuek lipidosi hepatiko izeneko gaixotasun
|
bat
garatzeko arriskua dute, hilgarria izan daitekeen gibelaren gaitza». Irudia:
|
|
|
Pertsona hauek: polipoen edo minbiziaren aurrekari pertsonalak tumore berri
|
bat
garatzeko arrisku handiagoa dute. Pertsona hauek:
|
|
|
Behin baino gehiagotan, iritziak botatzen dira erabiltzaileari, eta, gainera, zurrumurruak ez dira existitzen edo ez dira gehiegi oinarritzen. Kasu eginez gero, inbertitzaileak oso modu argian argudiatutako akzioak erosteko (edo saltzeko) eragiketa
|
bat
garatzeko arrisku larrian daude, eta horrek beren interesetarako nahi ez den egoera batera eraman ditzake. Mezu horiek anonimoa izatea funtsezko faktorea da haien egiazkotasunaz zalantza egiteko, informazio horien jatorria ez baita ezagutzen.
|
|
2017
|
|
|
Valladolideko Unibertsitateko lan baten arabera, 35 urtetik gorako emakumeen gestioen ia %30ek patologia perinatala dute. Badago «amaren adinaren eta haurdunaldiko patologia
|
bat
garatzeko arrisku handiagoaren artean, hala nola diabetesaren edo haurdunaldiaren hipertentsio egoeraren arteko lotura». Gainera, erditze goiztiar, zesarea eta heriotza perinatalen tasa handitzen da.
|
|
2019
|
|
|
Substantzia horrek zirkulazioa hobetzen du eta tentsio arteriala erregulatzen du. Ondorio horrek, denboran eta eguneroko kontsumoarekin mantenduta, gaixotasun kardiobaskular
|
bat
garatzeko arriskua %20raino murriztu lezake, ikertzaile honen azterketa amaitzen da. Ramón de Cangas Biologia Molekularrean doktore eta dietista nutrizionista Espainiako Nutrizio eta Dietetikako Akademian, arretaz hartu behar da «ahabiak superfruta» edo superelikagai berria hartu aurretik, baina onartzen du irabaziak ezagunak direla.
|
|
|
egun batean elkar hartuta fuet ogitarteko bat jaten du, kasu bat jartzearren, lanaldiaren gainerako orduetan koipeak erabiltzea osasungarriak, hala nola oliba olioa, eta haragi gihartsuak (oilaskoa, arraina, indioilarra…). Hau da, ebidentzia zientifikoak dauden bezala elikagai batzuk maiz kontsumitzen direla (zereal finduak, opilak, freskagarri azukredunak…)
|
bat
garatzeko arriskua areagotzen du gaixotasuna, baita ohiko kontsumoarenak ere ren oinarria osatzen duten elikagaiena piramidea (fruta, barazkiak, lekaleak…) gaixotasun horien sintomatologia. Laburbilduz, gomendiorik egokiena noizbehinkako produktuei dagokienez, saihestea da haien kontsumoa, eta, hartuz gero, kantitate oso txikiak eta “noizean behin” osasunerako kalteak murrizteko, ebidentzia zientifikoak egozten dizkie.
|
|
2020
|
|
|
Gertatu zen SARSaren kontrako txerto bat probatzen ari zirela, 2004an. «Txertoa probatzen dutenek gaitz larriago
|
bat
garatzeko arriskua apala da», Grahamen iritziz. «Baina txertoak azkar ez garatzeko arriskua handia da, eta ez genuke ezer edukiko eskura hurrengo negurako, gutxienez benetan probatzeko».
|
|
|
Horrekin, gure datuek zenbait artikulutakoak baieztatzen dituzte. Frogek esaten dutenez, TCSRa duten gizabanakoek neuroendekapen eritasun
|
bat
garatzeko arriskua epe luzera% 90etik gorakoa da (28,29). Gainera horren presentzia PG azpimota agresiboagoarekin, sintoma depresiboekin eta narriadura kognitiboarekin erlazionatzen da (6,11).
|
|
|
Horrekin, gure datuek zenbait artikulutakoak baieztatzen dituzte. Frogek esaten dutenez, TCSRa duten gizabanakoek neuroendekapen eritasun
|
bat
garatzeko arriskua epe luzera% 90etik gorakoa da (28,29). Gainera horren presentzia PG azpimota agresiboagoarekin, sintoma depresiboekin eta narriadura kognitiboarekin erlazionatzen da (6,11).
|
|
2022
|
|
|
Psoriasia duten 102 gaixo hartzen ari dira Oinarrizko Osasun Laguntzan, eta, azterketa horren bidez, arrisku kardiobaskularreko faktoreak, tratamenduak, bihotzeko gaixotasuna duten ala ez eta bost urtez horiek jarraitzeko pronostikoa aztertzen dira. “Data lake plataforma bat izanez gero, bost urte horiek aurreztu eta parte hartzaileen kopurua 2.000ra igo ahal izango genuke, gaixotasun kardiobaskular
|
bat
garatzeko arrisku handia duen psoriasia duen gaixo mota identifikatzeko adinako potentzia estatistikoa lortzeko”, azaldu du Sergio Cinzak. Adituen aburuz, algoritmoaren ondorioek estatistika klasikotik haratago joateko aukera ematen dute, eta horrek aurrera egiten du gaixotasun arraroei buruzko azterlanetan; izan ere, gaixoen prebalentzia eta sakabanatze baxuak zaildu egiten ditu patologien eboluzioari buruzko iragarpenak eta jarduketak.
|