|
2000
|
|
|
Betaurreko hautsiak artaz aztertu nituen: beso bat falta zuten eta ezkerreko kristala ere, erabat; eskuinekotik, berriz, hozka
|
batek
franko murrizten zuen ikusmena. Jakako poltsikoan sartu nituen, alde egiteko keinuarekin batean.
|
|
2007
|
|
|
Guevararen txapela eskura eduki eta atzaparra erantsi gabe uztea ez zion bere buruari sekula barkatuko. Arseniori deitu eta bazkaltzera gonbidatu zuen Habana Libre hotelean; hogeita borzgarren solairuan ba omen zegoen Sierra Maestra izeneko jatetxe
|
bat
franko ona, eta solastegi egokia zen proposamena jakitera emateko.
|
|
2008
|
|
|
Iudua edo judioa da. Frantziako gerlari artean kapitana zala, milloa
|
bat
franko edo makurregaitik Frantzia-ren isileko gauzaak Alemaniari saldu eutsazan. [...] Deabruaren ugartea (ile du diable) deritxonera erbesteratu eben bizi dan arteko, eta iñora iges egin eztaian, beti gau ta egun dauka zaiña edo iagolea beren aurrean.
|
|
2011
|
|
|
Barkazioa ez dago dudarik osasungarria izan litekeela antropologiko nahiz sozial psikologikoki, eta beraz politikoki (V. Frankl): betiere aurretik antropologia bat eta pertsonaren kontzeptu bat eta gizarte harremanetako eredu
|
bat
franko judu kristautuak suposatuz gero; h. d., balio sistema oso bat diskutigarria, mendebalean arrunt onartua hala ere. Gaiarekin asko enplegatu den bat Reyes Mate ikaskide adiskidea da, juduen patuaren eta Holokaustoaren ikertzailea; berak aipatu ohi du, barkazioa bertute politiko gisa?, edo, bertute zibiko?
|
|
|
11:30 Alferrik ikasi dugu bertako metro sistema. Metro bakarra hartzeko pezetatik frankoetara aldatu genuke edo kutxazain
|
batetik
frankoak atera, eta ez digu merezi komeriak. Taxi sistema nola dabilen ikastea falta zaigu; nolanahi ere, beste baterako utziko dugu.
|
|
|
Hasi nintzen botilak kanpora botzen bainan gardak etorri orduko ezin izan nuen denak bota eta... amanda! Orain dela 38 urte, milioi
|
bat
franko amanda aduanari igorri behar izan nuen. Hiru aldiz atxemana izan nintzen.
|
|
2012
|
|
|
Barkazioa ez dago dudarik osasungarria izan litekeela antropologiko nahiz sozial psikologikoki, eta beraz politikoki (V. Frankl): betiere aurretik antropologia bat eta pertsonaren kontzeptu bat eta gizarte harremanetako eredu
|
bat
franko judu kristautuak suposatuz gero; h. d., balio sistema oso bat diskutigarria, mendebalean arrunt onartua hala ere. Gaiarekin asko enplegatu den bat Reyes Mate ikaskide adiskidea da, juduen patuaren eta Holokaustoaren ikertzailea; berak aipatu ohi du, barkazioa bertute politiko gisa?, edo, bertute zibiko?
|
|
2013
|
|
|
Etxera itzuli zenean dei bi jaso zituen Fidel gotzainak.
|
Bat
Frankoren propaganda ministeritzatik, eta bestea Constantino Bayle jesuitarengandik. Hau Frankoren aldeko boletín baten argitzaratzailea zen eta Fidelek bidali zion eskutitz bat.
|
|
2014
|
|
|
Ikusgai eliza bera bixtan da," gardian" delakoen etxettoak, hogoita zonbait, lehengo moldean eraikiak, portua, hiritik baztertxago aldiz flamenko, zaldi eta zezen asko ikus ditazkeen gune bereziak. Bada ere, edo bazen, tokiko ondarea goretsiz muntatua, erakustegi
|
bat
frango aberatsa, bainan zerratua dena xaharberritu behar dutelakotz... Erakustegi
|
|
|
Berriz piztu da, lan eskasa gogoan, eztabada
|
bat
frango minbera. Ez ote diren murrixtu lanik ez duteneri emaiten zaizkioten diru laguntzak.
|
|
2016
|
|
|
Loiolakoaren gerizapean anitz lekutatik ibili zen, hala nola 1905.ean euskaldunek horren ongi eta tamalez ezagutzen dugun Cadiz aldeko Puerto de Santa Marian frantsesezko irakasle, 1907.ean Belgikako Enghien hiriko apezgaitegian maisu eta 1911.etik aitzina Hondarribia eta Hernaniko josulagunen ikastetxeetan. Hegoaldean euskaltzale suhar eli
|
baten artean
franko lagun egiteaz gainera, besteak beste Txomin Agirre, Azkue, Urkixo, Eleizalde, Altube, Eguzkitza, Intza, Larreko eta abar luzexkoa, gipuzkeraz aski ongi ikasi zuen, Lafitteren aburuz zitzaion errazena, nahiz eta Euskaltzaindia berria 1919.ean eraiki zelarik zubereraren izenean hautatua izan zen. Haatik aida batean bukatuko zitzaion Hegoaldean egotea, izan ere 1921.ean karrikaratu zuen Notre soeur latine, lEspagne idazkiaren menturaz penintsulan harzara sartzea debekatu zioten espainiar agintari ertzoek, bizitoki berria Parisen finkatu behar izan zuela.
|
|
|
Eta berehala uko eginen, president bozak igurikatu gabe... Ateraldi
|
bat
frangok arras harrigarria kausitu dutena... Untsalaz, azaroko hautagai guziek behar bailukete aitzina segitu orduan hautatuko dena lagunduz, bozkatzearen antolatzaileek aski errepikatzen duten bezala...
|
|
|
Bazakien Emil biziki atxikia zagoela laborantzari eta laborarieri. Zonbait denboraren buruan, bideko ixtripu
|
batean
frango handizki kolpatua izanik, Emilek utzi zuen Frantsesenea Urruñarat joaiteko bikari kondu.
|
|
|
1966 an, gudukaren 50 urteburua ospatu zenean, De Gaulle jeneralak garbiki erran zuen haatik, Petain-ekin arrunt makur ibilia bazen ere 40 ko gerla denboran, haren eragina ezin ukatua eta guziz baliosa izana zela Verdunen, hori etzela ahanzten ahal eta ez ahantzi behar ere... Horiek hola, bada galde
|
bat
frangotan heldu dena gogorat: Verdun eko guduka hori nork irabazi zuen azkenean.
|
|
2017
|
|
|
(El mito del hombre allende la técnica, 1951). Garai
|
batean
franko topikoa izan da gizakiaren gaixotasunarena eboluzio biologikoaren giza naturarenganako ikuspegian.
|
|
|
Beno, hori beti ikusten zen; konparazione, oroitzen naiz nola konde aristokrata batek ez zuen bere txanponen eta ondokoarenen arteko muga bereizten... eta zoragarria zen Faruk erregea ikustea, adibidez. Nik bi aldiz lan egin nuen Bellevue kasinoan, 1951n eta 1953an, bi udaz, eta 1951koan Faruk beti Egiptoko errege zen eta jokatzera jin zen gure kasinora, eta oroitzen naiz harentzat estreinatu genuela milioi
|
bat
franko zahar balio zuen plaka bat; lehen baziren 100.000 eta 200.000 frankokoak, baina iduriz ez zen aski errege batentzat! Eta gauza batez oroitzen naiz halere:
|
|
|
Haatik erregetzak bi ahulezia puntu baditu:
|
batetik
frankoen erregea erresumaren jabe dago, eta semeen artean banatzen du baserri/ etxalde handi bat balitz bezala; bestetik sortzen ari da feodalitatea, eta erregeak boterea jaunekin partekatu behar du: batzuk luzaz erregea baino indartsuago egonen dira, adibidez Akitaniako eta Burgondiako dukeak.
|
|
|
Jean Marie Le Pen eskuinburukoa, ordukotz FN alderdia polliki goiti ari baitzen. Gisa
|
batez
frango bitxia kausitzen ahal den gauza gertatu zen: lehen bozaldian Chirac lehen bainan bozen %20 bakarrik, behinere lehen sailkatu hautagiak ukan duen gutiena!
|
|
|
Noiz ote zentzatu behar dugu? Egia da ezkerrean beti halako ustekeria
|
bat
franko zabaldua badagoela: gauzen aldatzeko, aski dela nahikaria, hain errex balitz bezala, hain sinple!
|
|
2018
|
|
|
Trajeria honek goraipatzen duan Jean Philippe de Bela,' Bela zalduna' nor izan zen salatu bagunuan ere lehen aipamen batetan, irakurleen gogoala ekar dezagun berriz ere mauletar hori sortu zela 1709 urtean, Zuberoako herrinausian berean, eta Pauen zentu 1796an, puntu hetako ederki zaharturik, arren. Bi data horien artean, bizi
|
bat
franko ontsa betea uken zuan. Ezi, Luis XV.a Frantziako erregearen zerbutxuan armadako manazaletarik izan zen, eta sail hortan Poloniako eta Austriako ondoretza gerlak deitu zutuen horietan parte hartu zuan.
|
|
|
Egia da etzela emendatzerik izana zortzi urte huntan. Gauza
|
bat
frangok ez dutena hain untsa hartzen: karrika batzutan, autoa bi oren baino gehiago uzten bada, hirugarren orena arras kario izaiten da (27 euro).
|
|
|
Gauzak argituko dira jakinen dugularik Gerard Collomb, bera luzaz sozialixta izana, nola eta norekin plantatu nahiko den herriko bozeri buruz. Beste gauza
|
bat
frango usu entzuten dena egun hauetan: Gerard Collomb barneminixtroak kasik 73 urte ukanen dituela herriko bozak izanen direlarik.
|
|
|
Eta hori gustatzen zaio jendeari, gehiengo handi bati segurik ba, ikerketa guziek diotenaz. Bada haatik hor nunbait gauza
|
bat
frango harrigarria. Ainitzek uste dute udako tenorea dugularik iguzkiak manatzen duen eguerditik hurbilago gabiltzala.
|
|
|
Hendaian, aspaldian bada futbol elkarte
|
bat
frango ezagutua. Bere ehun urteak beteak ditu, 1912 an sortu baitzen.
|
|
|
Izen
|
bat
frangok arras egokia kausitzen dutena, beste batzuk ez orobat hainbeste, harri peza batzu nola deitzen ahal diren gerlari... Dena den, bloke horien muntatzeaz eta urean ezartzeaz argazkilari gazte jeinutsu batek hiru urte barne hartu argazki batzu dira beraz agertzen delako erakusketan.
|
|
|
Boz urte, gezur urte! Maltzurkeria poxi
|
batekin
frangotan hori hola erran da. Jaz, erran ote da usaian baino gezur gehiago?
|
|
|
–Jauna kontatzen ari zitzaigun garai
|
batean
franko aritu zela atzerriko gaietan.
|
|
|
Gaskoiniako tropekin, bi konde datoz Iruñera eta, etxerako bidean, berriro ere Orreaga inguruan, baskoiek armada garaitzen dute eta buruzagi biak gatibu hartu. Nazioz,
|
bata
frankoa zen, Eblo, eta bestea gaskoia, Azeari. Bigarren Orreaga honen garaileek frankoa Kordobara bidali zuten, opari gisa, eta Azeari, odolkidea edo baitzen, libre utzi zuten.
|
|
2019
|
|
|
Polizak ere larderia gehiago erakutsiz. Parisen, gizon gazte
|
bat
frango handizki kolpatua izan da begi batean. Parisen hau ere, batzuk nahi zuten plaza handi batean egon gau guzia bainan bi orenen buruko polizak bortxatu ditu lekuen husterat.
|
|
2021
|
|
|
Joan den astean, sail huntan berean ginion tira-bira zonbait izan zela Donibane Lohizunen Errepublika egunean. Euskal Herriaren independentzia aldarrikatzen zuen jende andana
|
bat
frango bortizki hizkatu baitzen auzapezarekin, hunek kendu zuelarik Herriko Etxe aitzinean ezarria zuten idazki handi bat, zoinek zion hemen Euskal Herria dela, ez eta Frantzia edo Espainia. Hori jakinik, Eric Spitz prefeta kexatu da eta afera pusatu du Baionako auzitegirat.
|
|
|
153 Jarrera eta erabaki berria kantatu aurretik, honela gogoratu ditu beste garai
|
batean
frankoen kontra egindakoak: " Zenbat aldiz berotu dot/ Euskal gizonen biotza!/ Zenbat bidar ikusi dot/ Nire ondoren eriotza!// Zenbat aldiz odoldu dot,/ Neure aizkora zorrotza!/ Zenbat aldiz amaitu dot/ Bizar gorridun arrotza!// Zenbat bidar ikusi dot/ Gure mutil menditarra,/ Besoetan ipiñiaz/ Ekaitz guztien indarra!// Begietan tximistea,/ Ta infernuko su ta garra.../ Ta aren aurretik igesi/ Mendiz beera prankotarra" (47 or.).
|
|
|
Bietan, gainera, jokatzen du protagonistak gainerako auñemenditar gehienek ez bezala: batetik, kristau bilakatuz santutasunaren muturreraino iritsiko den kristaua, eta, bestetik, arerioarekin ezkonduz eta harekin atzerrian sortuko duen leinu etsai
|
bateko
franko gehiagoren ama izanez.
|
|
2022
|
|
|
Etorkinak gogoan, Gerald Darmanin barne ministroak egin du ateraldi
|
bat
frango harrigarria kausi ditakeena. Oroitarazi du, jadanik errana aldi bat baino gehiago, etorkinentzat preseski, lege berri bat nahi duela sustatu heldu den urtean.
|
|
|
Eta Christiane Taubira ezkerraldeko ministro ohiak gibelera eginik biziki urrun baitzen bost ehun babesle ukaitetik. Gauza
|
bat
frangori arras harrigarria iduritu zaiotena. Jakinaren gainean emazteño hori zoin ezagutua den bazter guzietan.
|
|
|
Denbora batez, Pazko irian segurtatzen ziren udako egonaldien tokiak. Hilabete oso
|
batentzat
frangotan. Emeki emeki haatik, usaia berriak sartu ziren.
|
|
|
Guztietatik bitxienak, judutarrak eta frankoak ziren, denda gehienetako saltzaileak. Erromesekin ikasitako iparraldeko erromantzeari esker oihal denda
|
batean
franko batzuekin mintzatu zen.
|
|
|
Haren buruak badu prezioa orduz geroztik, alemanek jarri diote: milioi
|
bat
franko. Dirutza.
|
|
2023
|
|
|
Horiek hola, gero eta gehiago, itzuli hori" Turra" deitzen dute hor gaindi, Hegoaldean frantsesetik hartu hitz
|
bat
frango berrixkoa. Denik ere" o" hizkia bederen kendu balute, Turra idatziz, bainan" o" hori atxikiz kolorerik ez duen izen bat berexi dute!
|
|
|
Bainan gobernuak erabaki du %3tan eginen dela zonbait denbora segurik, hain segur 18 hilabete bederen. Erabaki
|
bat
frangok salatzen dutena, ez dela batere egokia oro har.
|
|
|
Gauza
|
bat
frango usu aditzen ahal dena, zendako behar den oraidanik kexatu ikusiz gobernua nolako xedetan den. Urteak jin eta urteak joan, orain hau edo hura erranikan ere, orain aipu diren aldaketak jestu gutiz ezabatuak izaiten ahal direla, oraino latzago ezarriak edo alderantziz nolazpait goxatuak, hori dakiena isilik dagoela, nehork ez jakin xuxen zeri buruz bagoatzin.
|
|
|
Gauza
|
bat
frango nasai aipatu dena bilkura hortarik landa, bainan garbitasun handirik gabe, bozkatze berezi bat izaiten ahal litakeela, hartaz edo huntaz, ondoko hilabetetan, eta hori" erreferendum" delako baten gisakoa. Duela zonbait urte jadanik Macronek solas bertsuak erabiliak zituen bainan segidarik ez zen izan.
|