|
2001
|
|
|
Zerbaitengatik ausartzen dela orain Nafarroako Gobernua neurri hauek hartzera, eta lehenago ez. Esan gabe, baina esan nahian, euskalgintzan aritu direnen errua ere badela Nafarroako gizartea, une honetan, iskanbila handiegirik gabe eraso hauek onartzeko prest egotea, eta bide
|
batez
euskalgintza eta indarkeriaren arteko nolabaiteko loturaren tesia indartu nahian. Baina ez da egia Nafarroako gizartea erasoaren aurrean indiferente agertu denik, eta berehala ikusiko dugu, esate baterako, nola doazen aurtengo eskoletako aurrematrikulazioak.
|
|
2002
|
|
|
Euskalgintzaren Plan Estrategikoak horretarako marko egokia eskaini die eguneroko lanean normalizazioaren alde murgilduta dabiltzanei, bide batez elkarren ezagutza hobetuz. Azken
|
batean
euskalgintzaren kohesioa areagotzeko beste urrats bat da Euskalgintzaren Plan Estrategikoa.
|
|
2003
|
|
|
Jakina da egunkariaren hedapena (50.000 ale). Bere eragina totem
|
bat
euskalgintzarentzat, kastrazio konplexu hiperbolikoa. Oraindik orain inork ez du azterketa serio eta sistematikorik egin bere eraginaren neurketara hurbiltzeko (irakurleenpe rfila, irakurle horiek albiste eta sekzio desberdinei eskaintzen dieten arreta, euskararen inguruko iritzia osatzerakoan duen eragina), horregatik suposatutzat ematen da dena, den dena, euskalgintzak bere norabidearen argia orrialde horietako lerro artean topatu behar duela barne.
|
|
2004
|
|
|
Garai
|
bateko
euskalgintzan bazen euskara batuaren ezarpena euskararen kontrakotzat jotzen zuenik.585 Horientzat, erdara bera baino arerioago zuen euskarak honen eredu batu estandar eta modernizatuaren ezarpena, horrek omen zekarren euskalkien galera aitzakiatzat harturik. Gogoaren meharrak bakarrik argi diezaguke noski horrelako jarrera zentzugabea; bestela esanda, hizkuntza zokoratuen egoeraz ezaguera eta jakite eskasekoa izan behar nahitaez euskararen zoria euskalkien arteko kontua dela uste izateko.
|
|
2006
|
|
|
Bertsolari ezagun eta bikain batek egina, hau zen emandako tesia: herri jakin
|
bateko
euskalgintzari gerta lekiokeen gauzarik txarrena euskara teknikari bat izatea da. Horratx desafioa!
|
|
2008
|
|
|
Geroxago, diru laguntzak normalizatu ziren. Urtero deialdi
|
baten bidez
euskalgintza eta kultura elkarteek beren eskaerak adierazten dituzte. Iparraldeko elkartePizkundearen estrategia nagusi bat zen eskaera guztiak Europako zuzenbidean oinarritzea.
|
|
2011
|
|
|
Ehun urte, hamaikatxo lan: horra aita Lino Akesoloren bizitza, horra garai
|
bateko
euskalgintzaren lekukotza.
|
|
2012
|
|
|
Tresneria berriek ematen dituzten baliabideak erabiliz oso aurkezpen ederra eskaini zigun. Jarraian, Xabier Mendiguren Bereziartu jaunak, Corpus batzordeko kideak,. Mende erdi
|
batez
euskalgintzan, lana opatu zigun.
|
|
|
10:15 Xabier Mendiguren Bereziartu, Corpus batzordekidea: Mende erdi
|
batez
euskalgintzan.
|
|
|
Donibane Lohizunen jeikirik, herriko etxeko bulegorat joan, euskal kulturaren egitarua eskuratzeko. Eta barnean, mintzaldi
|
bat
euskalgintzari buruz frantsesez. Nire ikerketak hasi nintzelarik, Euskalzaindiako Piarres Charritonekin hitz egin nuen eta hara bere arrapustua.
|
|
2013
|
|
|
Mende erdi
|
batez
euskalgintzan irakasle, idazle eta itzultzaile gisa
|
|
|
Badu abantaila
|
bat
euskalgintzaren giza-multzoak: berariaz ereite estrategia bat has dezakeen multzo bakarretakoa dela.
|
|
|
Handik urte gutxira," euskararen unibertsoa" izeneko mugimenduaren inguruan talde zabal
|
bat
euskalgintzaren estrategiez ari ginela, denen arteko erakunde artikulatzaile bat sortzeko ideia garatu zen, eta une batean txosten bat egitea tokatu zitzaidalarik ‘Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua’ izena papereratu zen. Guatemalako maiak, gonbidatuta gure erakundeak bisitatzen dituztenean, txundituta geratzen dira euskalgintzako erakundeen gaitasunaz.
|
|
2014
|
|
|
Bada, azkenik, trakzio lanaren premia aitortuta ere, euskarazko jarduna ahalik eta modurik naturalenean bideratzea hobesten duenik; Zalbidek (2007), bide
|
batezko
euskalgintza, deritzo jarrera horri(, berariazko euskalgintza?
|
|
|
litzateke haren aburuz hautu militanteagoaren aldekoa). Hona bide
|
batezko
euskalgintza horren aldeko adibide txiki bat: –Ados, behar dugu, nukleo gogor?
|
|
2015
|
|
|
74. " Zelanbait, joan behar dugu garatzen alderdikerietatik urrunduz autoritate
|
bat
euskalgintzatik, ze testuan aipatzen diren hiru plano horietan lehenengoari ematen diot garrantzia nik, euskarari. Hasteko, behintzat, euskarari.
|
|
2016
|
|
|
a) Eskolaz kanpoko erabilera ardatz izango duen lehentasun eskema eratzea: ...(diglosia) berria sortzea; c) BZ5, BZ6a eta BZ6b osasun mailako arnasguneei lehentasun argia aitortzea hitzez eta, bereziki, egitez; d) (BZ 6c) mailako ingurumenak (BZ 6b) mailara itzultzen saiatzea; e) erdara (arras) nagusi den (BZ 6d) eta (BZ 6e) lekuetan (tartean hiriburu gehienetan) euskarazko harreman sareak eta hiztun taldeak (berr) eskuratzea, berariazko hizkuntza plangintzaren ondoan bide
|
batezko
euskalgintza sortuz eta zabalduz; f) horretarako guztirako, orain arte bezain funtsezkoa izango da beti hiritarren gogo nahia. Hori ez da, Mikel Zalbide – Mintzajardunaren egoera eta azken urteotako bilakaera.
|
|
|
Nola egin liteke hori? Bide
|
batezko
euskalgintzaz edo bide batezko hizkuntza plangintzaz, berariazkoaz bezainbat edo gehiago416 Euskarazko zerbitzu eskaintza eratu behar da hor, halakorik behar, nahi edo onartzen duten euskaldunentzat417 Beste hitzetan esanik auzo laguntza, auzolangintza edo zerbitzugintza dugu baliabide hoberena: euskaraz eratu eta" eredu" moduan eskaini behar zaio, horren beharra edo gogoa duen euskaldun jendeari, bizimodu normalean beharrezko den hainbat zerbitzu:
|
|
|
Gizartearen defizit jakinak konpontzera datorrenez, ez lehendik agerian direnak ugaritzera, etorkizun karga handiko lanbide ernagarria da auzo langintza hori, argi eta zentzuz antolatzen bada. Gauzak horrela egiten badira, gizarte moderno gehienek beren altzoan duten hainbat gaitz endemiko (tartean anomia, baina ez hori bakarrik) arintzera dator eta, horregatik guztiagatik, auzoaz haraindiko irismena eta ondorio eragin zabala izan dezake" bide
|
batezko
euskalgintza" horrek. Berariazko euskalgintza ezagunaren ordain berri eta indartsua da, ongi aplikatuz gero, bide batezko euskalgintza.
|
|
|
Gauzak horrela egiten badira, gizarte moderno gehienek beren altzoan duten hainbat gaitz endemiko (tartean anomia, baina ez hori bakarrik) arintzera dator eta, horregatik guztiagatik, auzoaz haraindiko irismena eta ondorio eragin zabala izan dezake" bide batezko euskalgintza" horrek. Berariazko euskalgintza ezagunaren ordain berri eta indartsua da, ongi aplikatuz gero, bide
|
batezko
euskalgintza.
|
|
|
Nola egin hori? Aurreko atalean azaldu den bide
|
batezko
euskalgintzaz edo bide batezko hizkuntza plangintzaz baliatu behar da hemen ere. Euskarazko zerbitzu eskaintza eratu behar da hor ere, halakorik nahi edo behar duten euskaldunentzat.
|
|
|
Kosta ahala kosta. Berariazko zein bide
|
batezko
euskalgintza moldeetan. Hizkuntza komunitate indartsu batek behar beharrezkoak dituelako autoeratze bideak.
|
|
|
Eta, hori gutxi balitz, Mikel Zalbideren definiziora itzulita, irakurle azkarra konturatuko zen berak" berariazko euskalgintza" definitu duela. Baina, horrez gain," bide
|
batezko
euskalgintza" ere definitzen du Zalbidek eta, jakina, euskalgintzaren barruan sartu ere. Honela dio berak:
|
|
|
(Parentesia irekiko dut: ez al da gaur eta hemen beharrezkoagoa bide
|
batezko
euskalgintza berariazko euskalgintza baino. Ez al da eraginkorragoa euskara sustatzeko berariazko asmoa izan barik euskara sustatzen duena?
|
|
2017
|
|
|
Lehen izan duen moduan, pisu handia du orain ere. Egia da euskalgintza, bere osotasunean, norabidea galduta dabilela, baina uste dugu Kontseiluak gidaritza politiko
|
baten baitan
euskalgintza batu duela. Hizkuntza Eskubideak Bermatzeko protokoloaren bidetik, lan asko daukagu egiteko eta tresna oso interesgarria iruditzen zaigu.
|
|
|
Edonola ere, begien bistakoa da hori ez dela gertatzen. Gutxitan agertuko da beste erakunde
|
bat
euskalgintzan Euskal Herri osoko kideak dituena eta Euskal Herri osoan lan egiten duena, tokian tokiko euskalgintza eta erakunde publikoak kontuan hartzen dituena eta elkarrekiko lana bilatzen duena euskara eta euskal kulturaren mesederako.Gainera, Euskaltzaindiaren osoko bilkuren aktak urtero argitaratzen dira Euskera agerkarian eta Oroitidazkian aurreko urteko egintzen nondik norakoak zabal kan... Horren berri izan nahi duenak jo beza Euskaltzaindiaren webgunera:
|
|
|
Eta zaharkituarena. Egia da euskaltzainak ez direla gazteak, baina euskaltzain izateak berak eskatzen du ibilbide eta jakintza bat, curriculum
|
bat
euskalgintzan. Hala diote gure arauek.
|
|
|
2017rarte Espainiako EAE rako ordezkaria izan den Carlos Urkijok, etsai? asko irabazi zituen bere legegintzaldian zehar, batik
|
bat
euskalgintzan. Hori dela eta, izenburukoa bezalako hainbat ezizen jaso ditu eta bera izan da PP ren hizkuntza politikan aurpegi garbiena.
|
|
|
Hori bai, orain arte asko jardun dugu berariazko euskalgintza moldeetan. Eta bide
|
batezko
euskalgintza moldeak indartu ditugu, sustatu eta, ahal den neurrian, orokortu.
|
|
2018
|
|
|
Hortik aitzina estrategia bat eta baliabideak definitzen hasi ziren. 2006 aitzin, mende erdi
|
batez
euskalgintzak du euskararen bataila eraman, baliabide guttirekin eta haizea kontra. Baina, ikastola, uda leku, gau eskola eta oro har karrikan euskararen geroa aldarrikatu dutenei esker, emaitzak izan dira.
|
|
|
2006 aitzin, mende erdi
|
batez
euskalgintzak du euskararen bataila eraman, baliabide guttirekin eta haizea kontra. Baina, ikastola, uda leku, gau eskola eta oro har karrikan euskararen geroa aldarrikatu dutenei esker, emaitzak izan dira.
|
|
|
Aisiaren esparrua askotan aipatzen dugu, adibidez". Topaguneko ordezkariak badu kezka
|
bat
euskalgintzak eremu horretan duen rolaz, eragiletza lanarekin lotuta: " Geure espazioak sortu ditugu, baina sortuta daudenetan eragin dugu?".
|
|
|
Arnasgune geografikoena da, hain justu, kezka iturri nagusietako
|
bat
euskalgintzan: atzerapausoak nabari direla euskara hizkuntza nagusia den eremuetan.
|
|
|
Azken pare bat urteetan egindako esperimentuek ekarri dute berritasun aire
|
bat
euskalgintzara. Lutxo Egiak piztu zuen lehen txinparta, Bilbon, 2015eko ekainean.
|
|
2019
|
|
|
Euskarazko auzogiroa bermatu eta indartuko duen jokamoldea diseinatu, antolatu eta hezur-mamitu behar da horretarako. terbentzio bide horrek ematen du sarri etekinik hoberena, buruhauste eta albo kalte txikienaz. hortik jo behar du euskalgintzak ere, ahal duen guztietan eta ahal duen heinean. " ezinbesteko albo arazoak" sortzea giza arteko jarduera orok ordaindu beharreko prezioa da, bai, baina hori ez da justifikazio baliagarria beti eta nonahi. hori justifikatu ordez" jendearen eguneroko arazoak (ez ezinbestean, eta ez nagusiki, arazo linguistikoa) konpontzea" hartu behar du bide
|
batezko
euskalgintzak xede. arazo konponketa bera, hori bai, euskaraz bideratu behar du euskalgintza horrek: bestela ez da euskalgintza.
|
|
|
Formulazio teorikoen aldetik prakamotxetan daukagu, tamalez, bide batezko interbentzioa edota, nahiago bada, bide
|
batezko
euskalgintza. mundu zabalerako ikus, hurbilketa soil gisa, robert kaplan en eta richard B. Baldauf en 1997ko Language planning; from practice to theory. etxeko saioez ik. zalbide 2007, 2015 eta 2016 plangintza molde hori ondo pentsatu, doitu, adituen zein arduradunen artean adostu eta kaleratu behar da. Nork noiz non nola?
|
|
|
Jokamolde horrek bide
|
batezko
euskalgintzan oinarritu behar du, goitik behera zein behetik gora ari delarik ere, aurrez aurreko euskalgintzan baino gehiago. Nork debekatzen digu hala nahi duten euskaldunei euskarazko txango bidaiak antolatzea?
|
|
|
21 orrialdean zera dio mikel zalbidek: " jendearen eguneroko arazoak konpontzea" hartu behar du bide
|
batezko
euskalgintzak xede. hau erantsiko nioke nik, esaldi horri: azken urteotan zoriontasunari buruz argitaratzen ari diren ikerketak ere kontuan hartzea komeni da, eta hor aukera bat dugu.
|
|
|
Martinez de Lunaren gogoeta jasotzen du lehen artikuluak. Soziologoak euskalgintza hartu du ardatz, beronen definizioa aztertuz. hizkuntza plangintzaz gain, euskalgintzako eragileek izan beharreko funtzioez hausnartu du, Mikel Zalbide euskaltzainak definitu zituen berariazko eta bide
|
batezko
euskalgintza definizioetan sakonduz. Era berean, mundu globalizatuak ekarritako abagunean euskalgintzak hartu beharreko estrategia soziopolitikoaz ere ari da testuaren hondarrean.
|
|
|
Azken buruan, dinamika mota ugari biltzen dira gure hizkuntzaren alde, hala nola euskalgintza herritarra eta euskalgintza instituzionala, berariazko euskalgintza zein bide
|
batezko
euskalgintza. horietan diharduten eragile gehienek, euskararen etorkizun osasuntsua bermatzea izaten dute helburu nagusitzat. Salbuespena hppren eredu teknokratikoaren kutsua duten ekimen batzuena litzateke; alegia, euskararen etorkizunaz kezkatu ez, baina euskarak beren interes ekonomikoetarako balio erantsia duela jakinda, hizkuntza hori beren eguneroko jardunean txertatu duten kasuak. halakoak, bide batezko euskalgintzan hobeto egokitzen dira.
|
|
|
Azken buruan, dinamika mota ugari biltzen dira gure hizkuntzaren alde, hala nola euskalgintza herritarra eta euskalgintza instituzionala, berariazko euskalgintza zein bide batezko euskalgintza. horietan diharduten eragile gehienek, euskararen etorkizun osasuntsua bermatzea izaten dute helburu nagusitzat. Salbuespena hppren eredu teknokratikoaren kutsua duten ekimen batzuena litzateke; alegia, euskararen etorkizunaz kezkatu ez, baina euskarak beren interes ekonomikoetarako balio erantsia duela jakinda, hizkuntza hori beren eguneroko jardunean txertatu duten kasuak. halakoak, bide
|
batezko
euskalgintzan hobeto egokitzen dira.
|
|
|
Meneko egoeran dagoen hizkuntza bat suspertu eta biziberritzeko egiten diren ahalegin mota guztiek ez dute arrakasta bermatzen, dendenak ez baitira gai izango globalizazioaren joera suntsitzailea gainditzeko eta iraultzeko. honako hau da hipotesi horren mamia, gako ideia gisa laburtuta: ...ldeko mugimenduek. b) Berariazko euskalgintza marka pean koka daitezkeen euskalgintza sozialak eta euskalgintza instituzionalak, partaidetzazko ereduari atxikiz, hainbat hpp mota garatzen dituzte. horrela, euskararentzat kaltegarriak diren globalizazioaren eraginei aurre egiten saiatzen dira. c) Berariazko euskalgintzaren ekarpenari esker euskarak gizartean garrantzia pixkanaka irabazi ahala, bide
|
batezko
euskalgintza ere agertu da, oraindik xume bada ere. Berez, bide berri horretan garatzen diren hppak eredu teknokratikoari dagozkie, baina euskalgintzaren mesedetan suerta daitezke. d) Berriki, Gizarte berrikuntza delakoa gurutzatu da euskalgintzak darraion bidearekin. horren baitan, korronte eta interpretazio ezberdinak agertu dira, botere ekonomiko/ politikoaren mesedetan pentsatutakoak ere barne. horietatik bereizteko Gizarte Berrikuntza Eraldatzailea formulazioa agertu da, zeinak egungo gizartea irauliko duen aldaketa sakona eta orokorra aldarrikatzen duen; hala nola oinarrizko balioetan, botere politikoan zein ekonomikoan, eta giza eta gizarte harremanetan.
|
|
|
Iñaki Martinez de Luna – Euskalgintzaren nondik norakoak: gogoeta
|
bat
euskalgintza dugu eta, bestetik, bide batezko euskalgintza. hona hemen berariazko euskalgintzaz Zalbidek eman duen definizio operatiboa:
|
|
|
Iñaki Martinez de Luna – Euskalgintzaren nondik norakoak: gogoeta bat euskalgintza dugu eta, bestetik, bide
|
batezko
euskalgintza. hona hemen berariazko euskalgintzaz Zalbidek eman duen definizio operatiboa:
|
|
|
Bide
|
batezko
euskalgintza, bestalde, jardunaren asmo euskaltzaleen arabera ez, baizik eta euskararentzat horrek duen eraginean oinarrituz definitu du Zalbidek:
|
|
|
Interesgarri deritzogu bereizketa horri. Izan ere, euskararentzat onuragarriak diren ekimen batzuk berariazko euskalgintzatik at burutzen diren arren, ez dira ahaztuta gelditzen, baizik eta bide
|
batezko
euskalgintza markapean aintzat hartuak dira. Azken buruan, euskara suspertzeko lagungarriak izan daitezke halakoak ere.
|
|
|
Euskararentzat onuragarriak diren ekimen batzuk berariazko euskalgintzatik at burutzen diren arren, ez dira ahaztuta gelditzen, baizik eta bide
|
batezko
euskalgintza markapean aintzat hartuak dira.
|
|
2021
|
|
|
urteetan lantalde bat eratu zen, hasiera
|
batean
euskalgintzako kideez eta gizarte zerbitzuko nahiz euskara zerbitzuko teknikariez osatua. Gerora elkartu ziren Caritas eta elizako ordezkariak, eta Bortzirietako etorkinen elkartea, Inti Kausay.
|
|
|
urteetan gaiari ikuspegi zabalagotik eta eragile gehiagoren elkarlanaren bidez heldu zitzaion. Lantalde bat eratu zen, hasiera
|
batean
euskalgintzako kideez eta gizarte zerbitzuko nahiz euskara zerbitzuko teknikariez osatua. Gerora, eragile gehiago batu zitzaizkion:
|
|
|
Bide
|
batezko
euskalgintzari dagokionez, emaitza euskal kultura laguntzea bada ere, ez dago" galera hori eragozteko berariazko asmorik" (Zalbide, 2007: 879).
|
|
2022
|
|
|
Nola egin hori? Aurreko atalean azaldu den bide
|
batezko
euskalgintzaz edo bide batezko hizkuntza plangintzaz baliatu behar da hemen ere. Euskarazko zerbitzu eskaintza eratu behar da hor ere, halakorik nahi edo behar duten euskaldunentzat.
|
|
2023
|
|
|
Tren geltoki
|
bat
euskalgintzarako
|
|
|
Hezkuntzak euskara gehiago behar du leloa hartuta aurkeztu zuten atzo sinadura bilketa, Gasteizen, agerraldi jendetsu batean. Hezkuntza komunitateko eragile nagusien ordezkaritza zabal batek egin zuen
|
bat
Euskalgintzaren Kontseiluaren deialdiarekin: Ikastolen Elkarteak, EHIGEko guraso elkarteek, Heize zuzendarien federazioak, Steilas, ELA eta LAB sindikatuek eta Hik Hasi pedagogia egitasmoak.
|