|
2009
|
|
|
Gaixotasun larriak dituzten euskal preso politikoak sufrimenduaren atzaparretan itotzeko espetxean edukitzeak adierazten du preso politikoak hiltzeko borondatea dagoela, dio AAMk. Ulergaitza egiten zaio minbiziak jota edo eskizofreniak jota dagoen preso
|
bat
espetxean edukitzea. AAMren ustez, Espainiako Gobernuak mezua igortzen du preso gaixoak askatu gabe:
|
|
|
Haien lanei uko egiteko arriskua hor dago, bizi bizirik. Beste hainbeste esan daiteke adin produktiboan dagoen senideren
|
bat
espetxean duten familiei buruz ere. Preso dutenaren ekarpena jaso ordez, haren sostenguan lagundu egin behar dute.
|
|
|
Ortuellan lehen omenaldia egitekoak ziren atzo. Martinez, berriz, 1991n atxilotu zuen Espainiako Poliziak eta 18 urte hauetan makina
|
bat
espetxe ezagutu du. Atzo, Zaragozako Zuerako kartzelatik (Aragoi, Espainia) atera zen.
|
|
|
–Gizartearentzat ez da mehatxu, eta izen ona sendoa du?, azaldu du Herve Temime abokatuak. . Ezin defenda daiteke 76 urteko gizaseme
|
batek
espetxean egun bakar bat eman behar izatea gertaerak izan eta 30 urtera?.
|
|
2010
|
|
|
Urte eta erdi egin zituen preso Uriak. Atxilotu zutenean, zarauztar batek erran zien, orain ikusiko duzue zer den senide
|
bat
espetxean izatea. Biek onartzen dute arrazoi zuela.
|
|
2011
|
|
|
Hiru punturen inguruan hezurmamitu zuen mintzaldia: presoen sakabanaketa politika, preso gaixoenganako tratua eta «kondenak luzatzeko egin diren lege aldaketak».Lehenengo puntuari dagokionez, esan zuen «gizarte demokratiko
|
bateko
espetxe politikak lituzkeen printzipioen kontrakoa» dela. Horrez gain, politika horrek presoen senideak ere zigortzen dituela salatu du, «milaka kilometrotako bidaiak egin behar baitituzte bisitetarako».
|
|
2012
|
|
|
Afizioz pilotaria zen, eta bestela, udaletxeko enplegatua. Urte pare
|
bat
espetxe barruan pasa ondoren, libre utzi zuten, baina bere lana galdu egin zuen. Urte gorriak hurrengoak; etxean egoten zen, eta bazuen nahiko lan, lanik izateko.
|
|
|
«Zuzenbide estatuaren eta terroristen moduan zuzenbide estatua oso modu larrian urratzen dutenen arteko diferentzia objektiboa gizatasunean datza», esan du Baltasar Garzonek. Epailearen iritziz, «zuzenbide estatu batek ezin du utzi pertsona
|
bat
espetxean hiltzen». Baltasar Garzonek errespetua azaldu die Jose Luis Castro Espetxe Zaintzako epaileak eta ondoren fiskalak hartutako erabaki kontrajarriei.
|
|
2013
|
|
|
Azken batean, errepresio mekanismo horien guztien ondorioz ere zentsura hori nolabait nabarmenago egiten da, eta autozentsura ere bilakatzen da, esaten denaren araberako mehatxua ikusita. Horrek zer esan nahi du, hemendik aurrera preso
|
bat
espetxe batean edo espetxe politikaren ondorioz hiltzen bada dela egoera hori salatu. Horrek argi eta garbi uzten du zein den Espainiako Estatuaren jokabidea eta zein izaera demokratiko gutxi duen.
|
|
|
Oraingoz. Nahikoa dute aurrerantzean beste zigorren bat jasotzea beste auzi
|
batean
espetxeko bezero bihurtzeko. Auzitegi Nazionalak zigor eredugarri bat ezarri nahi izan du, eta mezu hau zabaldu:
|
|
|
Fernandezen ustez, amaitu egin behar dute egungo espetxe politikan indarrean jarraitzen dute «iraganeko errealitate batzuk». «Bakartze egoera ez dator
|
bat
espetxeen inguruko legediarekin, ezta giza eskubideen errespetuarekin ere», azpimarratu du Radio Euskadin eginiko elkarrizketa batean. Bestalde, azken egunetan izan diren kale erasoak «iraganeko astinduak» direla adierazi du Fernandezek, baina, nabarmendu du eraso horien eraginez ezin dela «perspektiba galdu».
|
|
2014
|
|
|
Euskal presoen kolektiboko kideek, baina, beti izan dituzte oztopoak eztabaidarako eta hartutako erabakiak euskal gizarteari helarazteko. 25 bete dira aurten euskal presoak sakabanatzeko erabaki politikoa indarrean sartu zenetik, eta euskal presoak ehun
|
bat
espetxetan izateaz gain, kartzela barruan ere inoiz baino banatuago dituzte: modulu batean bi edo hiru euskal preso izaten dituzte, eta espetxe berean dauden besteekin harremanak, debekatuta.
|
|
|
Baldintza kaskarrak dituela, maiz salatu dute presoekin lan egiten duten elkarteek. 2009an Kontrolatzaile Nagusiak egin zuen ustekabeko bisita
|
bat
espetxera. Frantziako Asanblea Nazionalaren aginduz sortua da Kontrolatzaile Nagusiaren erakundea; autoritate administratibo independente bat da, espetxeak eta haien gisakoak ikuskatzeaz arduratzen dena?. Bisita haren ondoren txostena egin, eta gobernuari igorri zion, nabarmenduz, besteak beste, kartzelaren gainpopulazioa handia zela, presoek ez zutela ur berorik, ziega batzuetan lau ohe ere bazituztela sartuak, bakartze ziegetan ez zela argi aski, eta preso eriak artatzeko azpiegiturak ez zirela egokiak.
|
|
2015
|
|
|
Atxiloaldian Meliton Manzanas poliziaren torturak jasan zituela jakinarazi zuen. Hogei urte eta egun
|
bateko
espetxea ezarri zioten. Horietako bat Ondarretan eman zuen, gela batean bakartuta, non goizero koltxoia kentzen baitzioten eta gauean itzuli.Espetxean jarraian emandako urteetan asko irakurri zuen, baita miniaturazko testuak idazten trebatu ere; gerora testu horiek Radio España Independiente izeneko hedabidean irakurtzen zituzten.
|
|
2018
|
|
|
iazko irailean, Cesk Freixas eta Pep Gimeno El Botifarra abeslarien kontzertuak bertan behera utzi zituzten, PPren eskariz, «propaganda katalanistako ekitalditzat» hartzen zituztelako. Abenduan, berriz, La Insurgencia rap taldeari bi urte eta egun
|
bateko
espetxe zigorra eta 4.500 euroko isuna ezarri zizkioten, terrorismoa goratzea leporatuta.Rap kantariak jo puntuanHain zuzen ere, rap kantariak izan dira azkenaldian Espainian gehien zentsuratutako artistak. Freemusek herrialdean aurkitu dituen kasuen artean, espetxeratutako guztiak, auzipetutakoen %66 eta jazarrien erdia rap kantariak dira.
|
|
2020
|
|
|
Udal teknikariak dira zigortutako biak. Horietako bati —lanetako zuzendaria—, urte erdi
|
bateko
espetxe zigorra jarri dio Donostiako Epaitegiko zigor salako epaileak, arduragabekeria leporatuta; besteari —Udaleko Azpiegituren eta Hiri Zerbitzuen saileko zuzendaria—, delitu bera egotzita, 900 euroko isuna ezarri dio. Lanetako arriskuaz herritarrak behar bezala ez ohartaraztea leporatu diete.
|
|
|
Joan den irailean eta urrian epaitu zuten Donostiako tatuatzailea, hamabi emakumeri egindako erasoengatik, eta, orduan, baldintzapean aske utzi zuen epaileak, espetxean urte eta erdi eman eta gero. 11 urte eta hilabete
|
bateko
espetxe zigorra ezarri diote orain, eta kalte ordainak ere ordaindu dizkie biktimei. 2014 eta 2018 urteen artean hainbat emakumeri eraso egiteagatik zigortu dute:
|
|
2021
|
|
|
Bileraren aurretik Radio Euskadin elkarrizketatu zuten, eta nabarmendu zuen gauza bat dela espetxeak kudeatzea eta beste
|
bat
espetxe politika kudeatzea, aldeak «garbi» geratu behar duela.
|
|
|
Hori bai, erasoak ez ziren orduan bakarrik gertatu: Haifan gertaturikoaren berri izatean, Israel hegoaldeko Nafha kartzelako preso palestinar
|
batek
espetxeko langile bati labana sartu zion aurpegian. Hamasen arabera, «goraldiari emandako erantzun natural bat» izan zen.
|
|
|
Ukaezina da azken hilabeteetan aldaketak egon direla espetxe politikan, presoen leku aldatzeek edo espetxeen kudeaketaren eskumenaren transferentziak erakusten duten bezala. Salbuespen politika
|
batetik
espetxe politika berri batera pasatzeko itxaropenak inoiz baino sendoagoak dira, baina, horretarako, nola kendu bidetik oraindik dauden oztopoak. Eta nolakoa izan luke espetxe politika berri horrek?
|
|
|
2 «Eguna ia hitzik egin barik igaro nuen, hainbat sarraski eta gertakari buruan nituela. Gogoratu nuen egon zela egun
|
bat
espetxeak hutsik zirena, eta 30 urte geroago ehunka eraildako eta atxilotu genituela. Euskal gizarteak eutsi egin zion enbata odoltsu injustuari.
|
|
2022
|
|
|
Dokumentuan azaldu zuenez, Europako Batasunak arau bat eman zuen 2008an, 675/ 2008 zuzentaraua, zeinaren arabera Europako zigor arloko auzitegiek emandako epaiek ondorio «baliokidea» izan luketen. Hots, pertsona bati zigor bat ezartzerakoan, Europako bertze auzitegiek emandako epaiak kontuan hartu behar lirateke, baldin eta parekoak badira, eta, beraz, herritar batek herrialde
|
batean
espetxe zigor bat bete badu, urte horiek kendu egin behar zaizkio antzeko delitu batengatik bertze herrialde batean jarritako zigorrari. Sareren dokumentuaren arabera, Europako Batasuneko estatu kideek elkarri egiten dioten «aitortza» bat da zuzentarau hori, haien arteko «aintzatespenean eta konfiantzan sakontzen» duena, «estatu bakoitzeko auzitegiek aurrera daramaten jarduerari dagokionean».
|
|
|
Auzitegiak nabarmendu duenez, preso
|
batek
espetxean duen eboluzioari buruzko balorazioa egiteko orduan, kontuan hartzeko elementuetako bat izan daiteke biktimei barkamena eskatzeko gutun bat idaztea, baina, epaitegiaren arabera, badaude horretarako beste adierazle batzuk ere. Auzitegiak argudiatu du, besteak beste, presoak espetxean daraman denbora eta zigorra osorik betetzeko falta zaiona hartu behar direla kontuan baimena emateko garaian; eta Loranek 2023ko abenduan beteko du zigorra oso osorik.
|
|
|
zortzi lagun, guztira. Horietako
|
bat
espetxera eraman zuten, desordena publikoak eragitea, autoritatearen aurkako atentatua, gorroto delitua eta lesioak egotzita. Gainerakoak aske utzi zituzten Mari Paz Benito epailearen aurrean deklaratu ostean.
|
|
2023
|
|
|
Abortatzen duten emakumeak zigortzen ez badituzte ere, urte
|
bateko
espetxe zigorra ezarri diezaiokete haurdunaldia eteten laguntzen duen osasun langileari, eta hiru urtekoa osasun langilea izan ez eta abortatzen laguntzen duen edonori. Hortaz, legeak abortatzeko eskubidea aitortzen duen arren, herrialdean ez dago inor halakorik egiteko prest.
|
|
|
Urte pila
|
bat
espetxe barruan pasa ondoren, libre utzi zuten, baina bere egoera asko larritu zen. Urte latzak hurrengoak, etxean egoten zen, diru sarrerarik gabe bizitzen ikasi zuen.
|