|
2000
|
|
|
Mundutxo hau harrigarria da: gaur, berbarako, amildegi
|
baten
ertzetik paseatzen genbiltzan, eta bat batean txilio deigarri batzuk entzun ditugu. Malkarrera hurbildu eta, zer izango, lanperna musu deitzen diren txori berezi horien kolonia bat aurkitu dugu.
|
|
|
Errepide
|
baten
ertzean ikusi zuen bere burua. Handik metro gutxira, bihurgune batean, zenbait auto bata bestearen gainean.
|
|
|
Arratsa zen eta harizti
|
baten
ertzean izan zen, non gelditu baikinen gauaren iragaiteko.
|
|
|
Eta haiek ere hemendik ez oso urrun ibili ziren, bidaia ezin penosago hartan, ibai Amazona sen barrena...! —eta, barrendik hats hartzen zuela, amets
|
baten
ertzetik bezala, eratxiki zuen—: Zenbatetan iragan ez ote zitzaion hari burutik, Joanes, bere nekealdi hartan eta bere sukarraldi haietan, errege Filipe II.aren iduria gogoan, ezen nekeak eta sukarrak guztiz alferrikakoak izanen zitzaizkiola, baldin hartu beharreko neurria hartzen ez bazuen, zeren paradisu hark bidaia hasi aitzin baitzuen bere jabea, erregek, eskua mugitu gabe eta izerdi xorta bat isuri ere gabe, bere eginen zuenez gero, espedizioneak hura bere egin bezain fite...!
|
|
|
Asots ozen batek gaztigatu zigun xigorgailuak burutua zuela bere lana. Kasu handiz, ez erretzeko, ogi ihartu berrietariko
|
bat
ertzetatik hartu eta gurina hedatu nuen gainean. Gurinari erreximenta gehitu nion, oparo.
|
|
|
Dendak aintzira
|
baten
ertzean muntatu, eta parkerantza abiatu gara. Luze gabe, paisajean nabarmentzen ikusi dugu jolas parke erraldoia:
|
|
|
elkarrekin bidaia, elkarrekin erosketak, elkarrekin otorduak. Baina hurbiltasun hori ez zait hain gogaikarria egin, beharbada arratsalde beranduan aintzira
|
baten
ertzean kanpatu garelako eta igerika ibiltzeak erlaxatu egin gaituelako (ni are gehiago lasaitu nau denda hau, jauregi hau, bidaia osoan niretzat bakarrik izango dela jakiteak).
|
|
|
zer sentitzen ote zuen, zinez, nirekiko; zazpi urteko elkarbizitzan zehar, ikusiko al zuen niregan ere halako bilakaerarik aldaketarik? Guztiarekin, azkenean ni neu izan nintzen hutsaren hurrengoa sentitu nintzena, eta noragabetua (nork esan behar zidan niri aurtengo oporrak bakarrik eta Estatu Batuetan igaroko nituela); orduan ni izan nintzen amildegi
|
baten
ertzean sentitu nintzena, harrezkero etorkizuna beldurrezko film baten antzekoa egiten zitzaidala.
|
|
|
7 Amildegi
|
baten
ertzean, Mary Landford hiru telefono kabinaren aurrean dago.
|
|
2001
|
|
|
Gainazal lauen kasuan, lixa papera gomazko edo kortxozko tako batean bildu eta eremu horretatik leuntasunez pasatzen da. Tako horrek berak taula
|
baten
ertza ezin hobeto alakatzeko balio du. Moldurak lixatzeko, komeni da kuxin urratzaile bat erabiltzea.
|
|
2002
|
|
|
Edvard Grieg Norvegiako musikagilerik onenaren jaiotetxea aintzira
|
baten
ertzean dago, mendi eta fiordo arteko bazter idiliko batean.
|
|
|
Argizaridun oholtxoetan (tabellae), oholtxo
|
batek
ertzak jasoagoak zituen eta erdiko hutsunea gorriz (minium) tindaturiko argizariz (cera) betea. Ezten batez (stilus, graphium) idazten zen, argizaria zulatuz.
|
|
|
Bi beso ditu, bata bestetik 90º ra perpendikularki jarriak. Bi pieza elkartuk angelu zuzena osatzen dutela egiaztatzeko eta lerro perpendikularrak marrazteko erabiltzen da, edo taula
|
baten
ertzetik 45º ra. Tresna horren bertsio bat “eskuadra faltsua” da.
|
|
|
Baina tentsio hark bazituen, halaber, bere barealdiak, zeren, bere haserrealdien ondotik, samurra izaten baitzen Emmanuel... Barealdi haietatik harat, alabaina, gero eta garbiago ikusten zuen Sarak Emmanuel amildegi izugarri
|
baten
ertzean zegoela. Eta ez zekien nola aldendu hura handik.
|
|
2003
|
|
|
Indietako egungo untxien arbaso komuna da Phoberomys pattersoni. Karraskari hori —bufalo baten antzeko tamaina eta 700 kilo inguruko pisua zuena— duela zortzi milioi urte inguru Venezuelako ibai zahar
|
baten
ertzetan barrena ibiltzen zen, belarrez elikatzen eta krokodiloak saihesten. “Imajinatu itxura arraroa baina izugarria duen Indiasko untxitxo bat, atzeko hanken eta etengabe hazten ari diren hortzen gainean oreka mantentzeko isats luzea duena”, adierazi du Marcelo R irakasleak.
|
|
|
Naziak etorri arte, armeniarren kontra burututako hori izan zen historian ezagutu den genozidiorik gogorrena, milioi eta erditik gora hil baitzituzten. Soldadu turkiar batzuek Komitas atxilotu eta amildegi
|
baten
ertzera eraman zuten eta bere ikasle izandako hiriburuko sultanaren alabak salbatu zuen azken orduan. Amildegiaren aho beltza, alabaina, ezin izan zuen geroztik ahaztu eta burua galdu zuen.
|
|
|
Gorputzaren zatirik erotikoenak jantzien irekidurek doi doi bistaratzen dituztenak omen dira. Eskote
|
baten
ertzetik behera amiltzen zaigu begirada edo gona baten barrenetik gora irristatzen zaigu grina. Romain Garyren ipuinotan ere badago nolabaiteko strip tease bat, badago suspense bat, argitze pausokatu bat, baina dena ez da trama, ez da bukaeran sexuaren ikusmirak aseko gaituen esperantza bakarrik.
|
|
|
Josebak beste kate bat jarri du. Oraingo honetan gazte gorbatadun irribarretsu batzuk ageri dira igerileku
|
baten
ertzean, tximu tximu eginda. Oso pozik daude denak neska  puska batzuei helduta.
|
|
|
Bada, horixe da. Arroz ale
|
baten
ertza dirudi. Kendu eta aztertu egin dugu baina ez zaitut engainatu nahi Damian, ia segur naiz kartzinoma ezkatadun bat dela.
|
|
2004
|
|
|
– Eman produktuaren geruza oparo bat, horretarako soilik den brotxa batekin, eta utzi hamabost edo hogei minutuz jarduten. – Pintura edo berniza kentzea, metalezko espatula
|
baten
ertzekin altxatuz. Akabera perfektua lortzeko, lixatu gainazal osoa 000 zenbakiko altzairuzko lanilla alkoholez blaituta.
|
|
|
Eta irten ginen, ekin genion mugaz bestaldera eramango gintuen aldapari, utzi genuen atzean Juan el Pitoren benta, heldu ginen mendateko gainera, eta beherakoan, nik ez dakit zer gertatu zitzaigun, automobilak zibarena egin zuen, bidegainean koipe aztarnaren bat zegoelako, baharbada. Ikaratu ginen, bai horixe, amildegi
|
baten
ertzean doi gelditu baikinen! Eta aitak hasperen egin zuen, berdin egin genuen amak eta biok, baina amona Sinforosak ez:
|
|
|
Lanez gainezka geunden, eta ni ere hantxe nengoen, etxekoei laguntzen. Une hartan, ama, amona eta hirurok sukaldean geunden –ama amonak zartagin eta eltze artean, eta ni merkrominarekin, baso
|
baten
ertz hautsiarekin egindako zauritxo bat sendatzen, primeran oroitzen dut xehetasun hori–; barran, berriz, aita eta Emma ari ziren, bezeroen eskariei aurre egiten.
|
|
2005
|
|
|
Subdukzio eremua sortzean litosfera ozeanikoa isolatu duten arkuosteetan ez da deformazio nabarmenik gertatzen ez eta ozeanoaren zabalkuntzarik. Plaka ozeaniko
|
batean
ertz konbergente berria sortzean eratuko den uharte arkuaren ostean gelditutako litosfera ozeanikoaren zatiarekin egongo da osatuta. Adibidez, plaken zinematikan aldaketaren bat gertatzean subdukzio eremu berria sor daiteke faila transformatzaile batez baliatuz (11.19 irudia), eta eratuko den uharte arkuaren ostean subdukzio eremua baino zaharragoa den litosfera ozeanikoaren zati bat harrapaturik gelditzen da.
|
|
|
Arriskuan dauden dozenaka hegazti migratzaile ditu, eta beste hainbeste desagertu dira, hala nola barraskilo zuria, otarraina edo basoko ahatea. Gaytanen arabera, eremua “kontingentzia ekologiko
|
baten
ertzean dago eta agintariek ez dute konpontzen”. Bestalde, Catalina Galindo biologoak, Planeta Azul de Mujeres talde ekologistako kideak, salatu du bisitari kopurua handitzeak eta Cancunen hotelak eraikitzeak kalte larria eragin diela florari, hala nola palmondoei eta manglar zuriari.
|
|
2006
|
|
|
Plan errazagoa nahi? Meatzariek zerabilten Artousteko trentxoak izen bereko lakuraino eramango zaituzte, malkar ikusgarri
|
baten
ertzetik.
|
|
|
Ordua eskatu eta arin baten murgildu zan pozuan. Pozu harek orratz bako erlojua zirudian, erloju
|
bat
ertzetatik tolestua, moropilo antzera. Alizia, Alizia zalako, untxiaren atzean sartu zan pozuan, murgildu egin zan denporearen pozuan.
|
|
|
Tívoli Aqua: itxarote ilarako burdinazko baranda
|
baten
ertzek ebakiak eragin zitzakeen; antolamendu eskasa, parkeko langilerik ez; umeak sartu gabe sartzen ziren jolasetan, bultzaka zebiltzan, txikienen arriskua areagotuz.
|
|
|
kale
|
baten
ertzean
|
|
|
tolestura
|
baten
ertzean dago. Oso tolestura zorrotza da.
|
|
|
Bugandako Erresuma Zaharreko jauregiak eta erregeen hilobiak muinoan Kasubi. Entebbe hiriak lorategi botaniko ederra du eta hondartza moduko bat laku
|
baten
ertzean, bidaiari guztiak harritzen dituena. Matokea Matokea Ugandako janari tipikoa da.
|
|
|
Begiak itxi eta ireki, eta berriz ikusi du amaren eskua, baina orain arkatz bati heltzen dio eta etxeko kontuak idazten ari da koaderno zahar batean, tomateak bost pezeta, arrautzak zazpi pezeta, eta emaitza indarrez azpimarratu du, aiztoarekin zorroztutako arkatza ia puntarik gabe utziz. Logela batean ikusi du orain ama, ohe txiki
|
baten
ertzean eserita. Oheratuta dagoen neskatoari kopeta laztantzen dio, kanta bat abesten dion bitartean.
|
|
|
–Hau mundua! –bota zuen Carvallok– Begien aurrean daukaguna ate
|
baten
ertza izan liteke, leiho batena agian, gurdi baten kartola apurtua, auskalo. Gizajoa!
|
|
|
Pagadi ilun batean zehar ibili ginen nahikoa denbora. Soilune batera irten ginen, gero, eta ibai
|
baten
ertzari jarraitu genion luzaroan. Aurrerago, gaztainadi zabal baten pean ekin genion bideari, isilik, zaldien apatxak eta gurdiaren ardatzak ateratako kirrinka lagun genituela.
|
|
|
Uraren indarraren eta jolasguraren menpe gindoazen. Bat batean, ispiluen argitasuna ikusi nuen urrun, orain harkaitz
|
baten
ertzean, orain ibai alboko hostoen olatuan. Ibaiaren bihurgune baten ondoren, zoritxarrez, baten zabalgunera gerturatu ginen.
|
|
|
Zabortegiaz ari zela konprenitu nuen. Bidean, Garraitzetaren eta itsasargiaren arteko zelai
|
baten
ertzean, itsas gainera zabaltzen zen amildegi bat zegoen, herrikoek zabortegi modura erabili ohi zutena. Ijitoek inguru hartan edukiko zuten kanpalekua, seguruenik.
|
|
|
Zer dugu orainaldi hutsean? Gizon bat gauez txango, ibai ttiki
|
baten
ertzetik: zerbait arrunta, gertakizun historikorik ez.
|
|
|
Badirudi ispilu
|
bat
ertzetan
|
|
|
Legez kanpoko laztanetara lerratu nindunan, ordea, pentsatu ere egin gabe, oharkabean, ezinbestean, inola ere gelditu ezinean, ezustean euria hasi eta mendi bidexka
|
baten
ertzean aurkitu genuen etxola ttiki hartan aterpetu ginenean, eta hik denak onartu hizkidan, irri urduriz hasieran, irrika bizi eta oldarkorrez gero. Hainbat poetaren poesia bezala, naturaz gaindiko agindu bat izan zunan, gozo eta samur, poetikotasun osoz, onartu eta gauzatua, nahi izanda ere itzuriezina guztiz.
|
|
2007
|
|
|
Artesiagan abiatu xendran gora hego ekialdera joanen gara, Larrakarteko Lepoa Erdizagako mendate gorenetatik bata bazterrean utziz. Iparralderantz eginen dugu, pagadi
|
baten
ertzetik ibiliz, hesi batetik hurbil, Zaguako lepoa ere beheretik agurtuz, eskuinean. Bide parte hau malkartsuena da.
|
|
|
Zenbait pasabide estu zeharkatu ondoren, azkenik iritsi igara sarrerara. Ez da sarrera erraza, amildegi
|
baten
ertzetik gora doa. Arrastaka egin behar da bide osoa eta itzuleran pentsatzeak beldurra ematen du, baina dudarik gabe, merezi du ahaleginak:
|
|
|
Mahai
|
baten
ertzean hondatutako xaflaren zati bat konpontzeko, xaflari beroa eman diezaiokegu. Xafla baten bidez ordeztu behar da, eta zapi fin bat jarri behar da bi gainazalen artean, isatsa botatzeko eta, hartara, xafla zatia erraz kentzeko.
|
|
|
• Ertzak. Altzari sintetiko
|
baten
ertzak irregularrak eta itsatsiak egon ohi dira; zurezko altzariak, oholtzen kasuan, elkarri itsatsitako lamez edo pieza bakar batez osaturiko amaiera perfektua dauka.
|
|
|
Begiak itxi zituen euri tantak sudur gainean erortzen zitzaizkion bitartean. Oraingoan ez zen lakuan agertu, itsaslabar
|
baten
ertzean baizik. Bibolin hotsa entzuten jarraitzen zuen heinean, eguzkia itsasotik ateratzen hasi zen poliki poliki bere gorputza berotuz.
|
|
|
Jatorrizkoaren zimurdurak ikusten zitzaizkion, eta zuri beltz grisak sepia tonu batek arintzen zituen. Gazte batzuk ageri ziren, ibai
|
baten
ertzean, parranda giroan. Denak argazki kamerara begira zeuden.
|
|
|
Gizon emakume adineko batzuk ageri ziren, eguzki galdatan, lurrean irekitako zulo handi
|
baten
ertzean, elkarri helduta. Zuloan aho sudurretako maska batzuk jantzita aztaka ari ziren langile batzuei begira begira zeuden.
|
|
|
Nola esan. Boluntarioa eskaileretan gora abiatu da funtzionario baten atzetik, eta bi abokatuak korridore
|
baten
ertzean gelditu dira, presoak ekarri zain.
|
|
2008
|
|
|
Bere bizitzaren errepasoan, Nazario Orbek oroit zitzakeen, adibidez, bere jauregira begira zegoen arren, begirada beheratu zuen, oinetakoetan finkatzeko?, abarka zulatu haiek, igandeetan mutila guztiz lotsatzen zutenak, kalera eta elizara joateko beldur, jendeak zer esango ote zuen? harik eta egun
|
batean
ertz zorrotzeko harri batek oinazpia zauritu eta etxean berriak erosi zizkioten arte: horregatik, beharbada, hartu zuen Nazariok ohitura hura, gizonei behetik gora begiratzekoa, oinetakoak edo zapatak gizonaren mailaren neurri doia balira bezala, eta horregatik geratu zitzaion herriko indiano bakarrari begira, bigarren karlistaldia bukatu eta hurrengo urtean iritsitako gizon garai bat zen, Ameriketan hogeita bost urte egin ondoren herrira itzuli zena, Nazariok zazpi urte zituenean?, haren larruzko zapata beltz bezain distiratsuekin liluratuta, harik eta, haiei begira zegoela, barruan ahots bat entzun zuen arte. Nazario Orbek bere bizitzako une erabakigarritzat jotzen zuen indianoarekin bizi izandako hura, zeinean nabaritu baitzuen, bere beste ahots hura?
|
|
|
ikazkinak ezin hobeto ezagutzen baitzituen kobazuloaren galeriak eta gordelekuak, eta ihes egitea lortzen baitzuen beti, leku batetik ez bazen bestetik. Herritarrak, beraz, etsita zeuden, baina orduantxe gertatu zen gertatzekoa, erreka
|
baten
ertzean lamina bat agertu zenean, neska gazte ile hori baten antza zuena eta herritarrei esan ziena:
|
|
|
Sahats, ihi eta zingira zuhaitz arraroz eta exotikoz betetako inguru lohitsua zeharkatua nuen, eta orain zabaltoki
|
baten
ertzean aurkitzen nintzen, lurralde hareatsu eta izurtu batean. Miliaren bat izango zuen luzeran, eta pinu banaka batzuek zipriztintzen zuten, eta beste zuhaitz bihurri askok ere bai, haritzaren antzekoak tamainaz, baina sahatsarena bezalako hostotza zurbilekoak.
|
|
|
Batetik bestera ibili nintzen zuhaitz artean. Han eta hemen landareak zeuden loretan, denak ezezagunak niretzat; han eta hemen sugeak ikusten nituen, eta batek haitz
|
baten
ertzean burua goratu, eta biraka dabilen zibaren soinuaz egin zidan abistu. Gutxien uste nuen nik etsai gorria nuela, eta soinu hura kriskitin ospetsua zela!
|
|
|
Euskaltzaletasun desideologizatuak dakarkigun atarramentua ez da askorik aldentzen abertzaletasun arroztuak dakarren hartatik. Uztarrirako daude biak, itxuraz
|
bat
ertz batean eta bestea beste ertzean agertu arren.
|
|
|
Orduan krokodiloa agertu eta jarraitzeko esan zien. Parajeotako urmael eder
|
baten
ertzean ase zuten egarria, etxerako bideari ekin aurretik. Ordutik animalia sakratua da krokodiloa guretzat, burutik pasa ere ez zaigu egiten krokodiloak hiltzea.
|
|
|
Nadiarenak apalagoak izaten ziren, tristeagoak, beharbada mistikoagoak. Begiak zurian jarrita iristen zen gailurrera, handik mugarik gabeko infinitua edo amildegi
|
baten
ertza ikusi izan balu bezala geratzen zen bere baitara bildua, eta garai bateko eliza ilunetan jauna hartu eta ia lurra zapaldu gabe itzultzen ziren emakume haien antzera itzultzen zen nire ondora eta esker onez, nire indarrak miretsiz, estutzen zen nire kontra, baina denbora bat behar izaten zuen bere onera eta zereginetara itzuli aurretik.
|
|
|
NARRATZ: Morrisek eta Steedmanek etxea diseinatu zutenean, labar
|
baten
ertzean zegoen. Lorategiko aldapa urteetan gutxituz joan da(()) baina oraindik aldapa arriskutsua du.
|
|
|
Lo zaku eta kanpadenda pila bat. Den dena zuk eroso lo egin dezazun pentsatuta, aintzira
|
baten
ertzeko freskura gozoan, Nepaleko himalaiar gau hotzean, edota amildegi baten aurpegi biluzian zaudelarik ere. / Mountain Equipment Coop etxea Vancouver-eko mendizale talde batek sortu zuen, Columbia Britainiarrean, euren trekking espedizioetarako hornidura premiak asetzeko helburuz.
|
|
|
220939), katea erraz bereizten da finkatzailetik, eta finkatzaileak oka eragin dezakeen forma du. Puppi markako katedun beste brotxa batek (21CM/ 04 erreferentzia) asfixia arriskua du, finkatzailearen aireztatze zuloetako
|
baten
ertzetik haren ertzera dagoen distantzia bost milimetro baino txikiagoa delako. Kontsumok debekatu egin du, halaber, Carrefour markako (Tex Bebe modeloa) kadenita txupetedun bat saltzea, itotzeko eta hatzak harrapatzeko arriskuagatik; izan ere, finkatzaileak hutsune irisgarriak ditu eta ez ditu gutxieneko aireztatze baldintzak betetzen.
|
|
|
Bide nagusira irtengo gara gero, eta Ugarana errekaren konpainian beherantz segituko dugu. Borda
|
baten
ertzetik igaro eta berehala, ezkerrera okertu eta lurzoru oneko pistan barrena Elgeako Andramari auzoko San Andres izeneko baserrira iritsiko gara. Baserri parean garela, ezkerrera egin eta erreka zeharkatuta, Arrubera igoko gara.
|
|
|
ahozabalka egitea. Atzo bertan, Riverdalera egindako txangoan, saskibaloi zelai destartalatu eta mortu
|
baten
ertzean emakume batekin gurutzatu nintzenean, ahozabalka egin genuen biok, sinkronia osoz. Guk bakarrik ez, gure aharrausiak ere gurutzatu egin ziren, une magiko horretan.
|
|
|
Bere bizitzaren errepasoan, Nazario Orbek oroit zitzakeen, adibidez –bere jauregira begira zegoen arren, begirada beheratu zuen, oinetakoetan finkatzeko–, abarka zulatu haiek, igandeetan mutila guztiz lotsatzen zutenak, kalera eta elizara joateko beldur, jendeak zer esango ote zuen... harik eta egun
|
batean
ertz zorrotzeko harri batek oinazpia zauritu eta etxean berriak erosi zizkioten arte: horregatik, beharbada, hartu zuen Nazariok ohitura hura, gizonei behetik gora begiratzekoa, oinetakoak edo zapatak gizonaren mailaren neurri doia balira bezala, eta horregatik geratu zitzaion herriko indiano bakarrari begira –bigarren karlistaldia bukatu eta hurrengo urtean iritsitako gizon garai bat zen, Ameriketan hogeita bost urte egin ondoren herrira itzuli zena, Nazariok zazpi urte zituenean–, haren larruzko zapata beltz bezain distiratsuekin liluratuta, harik eta, haiei begira zegoela, barruan ahots bat entzun zuen arte –Nazario Orbek bere bizitzako une erabakigarritzat jotzen zuen indianoarekin bizi izandako hura, zeinean nabaritu baitzuen" bere beste ahots hura" pizten:
|
|
|
Herritarrek ehizaldiak antolatu zituzten, alferrik... ikazkinak ezin hobeto ezagutzen baitzituen kobazuloaren galeriak eta gordelekuak, eta ihes egitea lortzen baitzuen beti, leku batetik ez bazen bestetik. Herritarrak, beraz, etsita zeuden, baina orduantxe gertatu zen gertatzekoa, erreka
|
baten
ertzean lamina bat agertu zenean, neska gazte ile hori baten antza zuena eta herritarrei esan ziena:
|
|
2009
|
|
|
Badirudi Teleskopio Milimetriko Handia Mexikoko golkora begira dagoela, golkoaren aurreko mendilerro handi
|
baten
ertzean baitago. Baina teleskopioa espaziora begira jartzeko eraiki dute, eta arrazoia da espazioko uhin milimetriko asko iristen direla ertz horretara, beste toki askorekin konparatuta, behintzat.
|
|
|
Itxuraz, tokiak ez zuen ezer berezirik: labore soroak, makal tantaiak erreka
|
baten
ertzean, eta muino bakartiak zuhaitz biluziz zipriztinduak. Toki hura gerra garaian nolakoa zen irudikatzen saiatu zen.
|
|
|
...a, saioa eginda gero, Maria Bibianaren zain geratu zen Ada. Maria Bibianaren ospitalea, non lan egiten baitzuen, aski hurbil zegoen koruak saioak egiten zituèn lokaletik?, biak elkarrekin etxera itzultzeko asmotan; Ada zain zegoen, bada, normalean alderantziz izaten zen, Maria Bibiana hantxe egoten baitzitzaion, lokaletik hogei bat metrora zegoèn eta eguzki oihala zabaldua izan ohi zuèn jatetxe
|
baten
ertzean?, eta hala, itxaron zion hamar minutu, ordu laurden bat, hasi zen Ada urduri jartzen, espaloian aurrera eta atzera ibiltzeari ekin zion bederen, metro karratu gutxi batzuetan harrapatutako hartz temosoa iduri?, itxaron zion hogei minutu, hogeita bat?
|
|
|
–Jauna, gaur udaberria hasi da, eta arren eta arren ez dizut besterik eskatzen: nigana ere irits dadila?; ordainean, baina, goizerdian, etxetik dendarako bidean, non baitzuen jertse pare bat entregatzeko asmoa, bostehun pezetako bat aurkitu zuen!; kasualitatez izan zen, hiriko plaza ezagun
|
baten
ertzetik zihoanean, bere poltsa eskuin eskuan eta jertseak biltzen zituèn fardela ezker besapean; Adak burua beste nonbait behar zuen, espaloian zegoèn olio orban bat zanpatu, irristatu eta, ez erortzeko, halako maniobra bat egin behar izan baitzuen, espaloitik plaza barruko eremurantz eraman zuena, metro bat, bi metro, bi metro eta erdi, plazako lorategiaren mugetaraino, non ezpel hesi bat baitzegoen, hogeita hamar bat zentimetroko garaiera zuena; Adak, senak agindutako mugimendu batean, poltsa eta fardela askatu eta ezpelaren gainetik egin zuen jauzi, baita beste lauzpabost pauso eman ere, gelditu baino lehen.
|
|
|
«Arazo jakin
|
baten
ertz guztiak zorrotz aztertzen dituen liburu bat sakona dela esan ohi dugu. Inor gutxi iritsi den sakonerara iritsirik, hantxe argi egiten du halako lan batek.
|
|
|
(ON) Ertzak horrelakoak dira. Hau da kanpai
|
baten
ertza. Diseinu berezia da, eta airearen presioa gutxitzea eragiten du.
|
|
|
Izan ere, lurperatzaileekaparteko parajeak aukeratzen zituzten eta hobiaren tamaina juxtuan, ahalzen espazio gutxienean gorpuak metatzeko. Beste batzuetan, hilerankokatuta daude, bata bestearen segidan, hobi luzeak eta estuak izanik.Gehienetan, lursail
|
baten
ertzean edo errepide baten alboan egin ziren.Adibidez, Berlanga de Roan 5 gizabanako zeuden, Hornillos de Cerraton, berriz, 21; Murillo de Gallegon, 18 Kasu batean «L» formako hobia zen (Valdedios, Asturiasen). Gorpuen metaketaren ondorengoak dira, bestalde, ohikoenak.
|
|
|
Horrek nahasmen handia sortzen du jabeen artean. Harrituta ikusten dute etxebizitza eraitsi eta handik hurbil urbanizazio bat eraikitzen ari direla, hondartzaren ondoan, etxe bat kala batean edo hotel bat itsaslabar
|
baten
ertzean.
|
|
|
Bulegoa izandako etxe aurrean garelarik, eskuinera jo eta elektrizitate transformadorera iritsita, ezkerreko bideari ekingo diogu, goratasuna hartzeko asmoarekin. Lepora iritsita, bide nagusitik segi, eta, galsoro
|
baten
ertzetik igarota, Gobetara doan bidexkarekin GR 38 zidorra bat egingo dugu. Ezkerrera hartuko dugu bidebanatze horretan multzo historikoan joan etorria egiteko.
|
|
|
Bilbotarrek harro fama dutela-eta Aste Nagusia ea benetako Aste Nagusia den ikustera nator?. Bilboko kaleetako
|
baten
ertzean topa daiteke Sunbillatik (Nafarroa) Bilbora etorritako hirukote bat; euskal kantuak abesten dituzte. Txalapartariak, malabaristak eta mimoak ere ari dira, bakoitza berean.
|
|
|
Hots, milimetro baten milioirenaz. Giza ilearen diametroak ehun mila nanometro ditu, eta euro txanpon
|
baten
ertzak milioi bat. Eskala horretan, materiaren propietateak gogortasuna, malgutasuna, eroankortasuna... erabat aldatzen dira.
|
|
|
bertsolari bat plazaz plaza ibiliko dena, eta akaso frankotiratzaile ikuspegia hartuko lukeena errazago. Gune gunean egotetik pixka
|
bat
ertzera egotea gozamena eta guzti izango da bertsotarako.
|
|
|
" Jauna, gaur udaberria hasi da, eta arren eta arren ez dizut besterik eskatzen: nigana ere irits dadila"; ordainean, baina, goizerdian, etxetik dendarako bidean, non baitzuen jertse pare bat entregatzeko asmoa, bostehun pezetako bat aurkitu zuen!; kasualitatez izan zen, hiriko plaza ezagun
|
baten
ertzetik zihoanean, bere poltsa eskuin eskuan eta jertseak biltzen zituèn fardela ezker besapean; Adak burua beste nonbait behar zuen, espaloian zegoèn olio orban bat zanpatu, irristatu eta, ez erortzeko, halako maniobra bat egin behar izan baitzuen, espaloitik plaza barruko eremurantz eraman zuena, metro bat, bi metro, bi metro eta erdi... plazako lorategiaren mugetaraino, non ezpel hesi bat b...
|
|
|
Inoiz ez zion galdetu bere buruari zer negoziok, zer dibertsiok eramaten zuten aita arrastaka etxetik urrutira, hurrengo goizera arte askotan. Bat batean pentsatu zuen beti saihestu zuela, senak aginduta, aitak bizitzan izandako jokabideak asmatzera, ur ilun eta sakoneko aintzira
|
baten
ertzetik urrutiratzen ahalegintzen denak bezala.
|
|
|
Baina ez zen hartan amaitu kontua: orein harri bihurtua, gogor eta zurrun portatua baitzen lehoiarekin, itsaso zuri
|
baten
ertzeko harkaitz bati itsatsita geratu zen, uhinek pixkana pixkana gorputza marruskatzen ziotela.
|
|
|
amets
|
baten
ertzean topatu zaitut
|
|
|
kafe kikara
|
baten
ertzean
|
|
|
hitz itsu
|
baten
ertzera
|
|
|
fereka
|
baten
ertzean.
|
|
2010
|
|
|
Eta nik ez dizut esango hori gaizki dagoenik, Gabino, baina hori amets bat da, eta ametsekin beti dago kontuz ibili beharra, ametsa noiznahi bihur baitaiteke ameskeria eta ameskeria amesgaizto, gizona barrutik gehiegi behartuz gero. Izan ere, gizonak ez luke berekoia izan behar, baina gizona berekoia da; gizonak besoak astindu eta hegan egin luke, baina amildegi
|
baten
ertzean bultzatzen baduzu, berandu gabe lehertuko zaizu. Hala, bada, nik ere ez dizut ukatuko errealitatea ametserako bidean jarri behar ez denik, baina errealismo handi batekin beti, pausoz pausoko ibilaldian, bestela akabo.
|
|
|
Adarra jotzen ari ote zitzaidan, bada? Nekez, anaia zuzen jokatzen zuèn mutila baitzen, tolesdurarik gabekoa, bere harrotasunari eusteko aurrerapauso bat emateko gai zena, baita amildegi
|
baten
ertzean ere: heroi izateko nolakotasun guztiak zituen, beraz, aitonak bezala.
|
|
|
Gainera, gonbidatuen aurrean praktikan jarri nahi bada, teknika bat behar da: Udarea
|
bat
ertzetik behera pisatzen da, azala zerrendatan moztuta. Bezeroaren edo mahaikidearen aurrean egiteko, sardexkarekin klik egin eta kabilloaren alde estua ebaki.
|
|
|
Eta nik ez dizut esango hori gaizki dagoenik, Gabino, baina hori amets bat da, eta ametsekin beti dago kontuz ibili beharra, ametsa noiznahi bihur baitaiteke ameskeria eta ameskeria amesgaizto, gizona barrutik gehiegi behartuz gero. Izan ere, gizonak ez luke berekoia izan behar, baina gizona berekoia da; gizonak besoak astindu eta hegan egin luke, baina amildegi
|
baten
ertzean bultzatzen baduzu, berandu gabe lehertuko zaizu. Hala, bada, nik ere ez dizut ukatuko errealitatea ametserako bidean jarri behar ez denik, baina errealismo handi batekin beti, pausoz pausoko ibilaldian, bestela akabo.
|
|
|
Adarra jotzen ari ote zitzaidan, bada? Nekez, anaia zuzen jokatzen zuèn mutila baitzen, tolesdurarik gabekoa, bere harrotasunari eusteko aurrerapauso bat emateko gai zena, baita amildegi
|
baten
ertzean ere: heroi izateko nolakotasun guztiak zituen, beraz, aitonak bezala.
|
|
|
Eta maskor
|
baten
ertz zorrotzarekin adatsa moztu eta hondar gainean pausatu zuen. Eta gauza bera egingo zukeen armadurarekin eta ezpatarekin, haiek han izan balitu.
|
|
|
Nork jakin, ordea, zinez zer ari zuten Berdabioko lau akusatuek beren isilpeko martingala hartan? Beharbada, Berdabio inguruan txanponak bildu, eta molderen
|
batean
ertzak moxtu (edo limatu) besterik ez zuten eginen, eta Bidasoaz haruntz pasa hartatik ateratzen zuten zilar pizarra. Edo alderantziz:
|
|
|
Edo alderantziz: hemengo dieziotxenoak hara isilpean pasa, eta hango molderen
|
batean
ertzak moxtu txanpon bakoitzari, eta berriz atzera Bidasoaz honuntz pasa txanpon moxtuak, isilpeko moxketatik ateratako zilar puxka guziak han merkaturatuz. Edo auskalo...
|
|
|
Etxe xumea zen, horma zurikoa eta leiho zein ateak kolore urdinekoak zituena. Aurrean, sail lau
|
baten
ertzean, bi belar meta zeuden, eta traktoretxo gorri bat, jostailuzkoa ematen zuena; harantzago, artasoro batek ehun bat metro hartzen zituen luzeran, eta hurrengo muinoaren oineraino iristen zen. Hazita zegoen artoa, galdotxarekin.
|
|
|
Tximeleta bat ikusi dut lurrean, euriak sortutako erreten
|
baten
ertzean. Monarcha bat.
|
|
|
Hil egingo gaituzte. Batzuetan autoa amildegi
|
baten
ertzetik doala iruditzen zait, eta autotik atera eta neure burua amildegi hartan behera botatzea pentsatzen dut, izutu egiten bainau jende hark emango digun heriotzan pentsatzeak. Torturaren beldur naiz, batez ere, beharbada torturatu egingo gaituzte tiroa eman aurretik.
|
|
|
" Iruditzen zait artzain horiek ez nautela salatuko, baina oker nago, bidean noala herria agerian gelditu zait han behean, eta halako batean bi auto ikusi ditut plazatik ateratzen, eta nire bila datozela pentsatu dut, eta halaxe da, ni nagoen aldera jo dute. Korrika hasi naiz berriro, aldapan behera nire karga guztiaren laguntzarekin oso azkar noa, batzuetan erori eta zilipurdika egiten dut, eta hola ordubete edo gehiago, lehertuta nago, ezin dut jarraitu, eta erreka txiki
|
baten
ertzeko sastraketan gorde naiz. Jabetu naiz orduan ibar batean nagoela, eta etxeak daudela nire aurrean, lerroan jarrita bezala, erreka txikiaren alde batean edo bestean.
|
|
|
Poliziak torturarako erabiltzen zuen soto hartan egin nuen zauria, burdinazko ate
|
baten
ertzarekin. Garrasiak entzuten nituen, gehienak Trikurenak, baina baita Ramuntxorenak ere, eta nik ere kastiguren bat espero nuen, kolperen batzuk, muturrekoren bat behintzat.
|
|
|
Ttipitan Aral baitara sartzen zen lurmutur
|
baten
ertzean bizi izana zen bere familiarekin; itsasgora zenetan uhinetako aparra ate leihoetaraino iristen zen, eta Madamin usatua zen aitarekin batean etxeko lorategitik beretik kanaberaz arrantza egitera.
|
|
|
Oraindik ez zuen bere jaka erantzi. Ohe
|
baten
ertzean eseri nintzen, berari begira. Maleta ireki eta karpeta plastifikatu more bat atera zuen.
|
|
2011
|
|
|
Emakume gazte hark bazuen, izan ere, Leonek gogoko zuèn zerbait, guztiz erakartzen zuena lehendik ere? mutilaren etxera esne bila joaten zen bakoitzean eskaintzen ez zion, bada, irri berezi hura, oinaze ezkutu
|
baten
ertzean jaioa behar zuena?!
|
|
|
Deseroso sentitzen nintzen gustatzen zitzaizkidan emakume guztiekin. Amildegi
|
baten
ertzean nengoen sentipena izaten nuen. Ikastetxeko atarian edo herriko parkean, inoiz edo behin tabernaren batean egona nintzen berarekin, baina nire gelak intimitate gehiegizko bat ematen zion harremanari, areago oraindik hilabete horretan gurasoak kanpoan zirela kontuan hartuta.
|
|
|
Non ote zegoen artzain flauta jolea? Belarriak norabide hura adierazten ziolako, etxolatik hurbil zegoen zingira
|
baten
ertzak aztertu zituen, ertzak eta ertzetako sahatsen itzalak, baina inor ikusi gabe.
|
|
|
Giza errainu ilunak zeuden barandetan nagi jarrita. Haien pipen galdak sudur bat argitzen zuen, edo kapela
|
baten
ertza, edo harritu itxurako bekain batzuk. Fenellak gora begiratu zuen.
|
|
|
–Lady Tukesen etxean, esan zuen Andrews erizainak?, asmakizun xarmanta genuen gurinarentzat. Zilarrezko Kupido, kristalezko ontzi
|
baten
ertzean, sardetxo bat eskuan zuela. Eta gurina nahi zenuenean, hari oina zapaldu, makurtzen zen eta puxka bat zulatzen zuen.
|
|
|
Baina Primus labearen marruekin, alferrik zen hura baino ozenago hitz egiten jardutea. Alice zumitzezko eserleku
|
baten
ertzean jarri zen, Stubbs andreak labea orduan eta gehiago berotu bitartean. Halako batean Stubbs andreak aulki bateko kuxina baztertu, eta zatar paperezko pakete bat agertu zuen.
|