|
2002
|
|
|
Arrazoia: pertsona
|
bat
errudun dela frogatu egin behar da, eta hori ezinezko izaten da ia kasu guztietan.
|
|
2007
|
|
|
Baina oraindik ez dut alde batera utziko gaia, bihotzaren barruan segitzen baitute nire orduko arantzek. Arrazismo bikoitz
|
baten
erruduna nintzela aitortu behar, garai haiek oroitzean. Maketo, koreano, mantxurrianoei barre egiten genien, goitik behera begiratzen.
|
|
|
–Burgosko Epaiketan ETAko euskal kide batzuk auziperatu ziren. Francok Estatuaren aurkako konplot
|
baten
errudun jo zituen.
|
|
2008
|
|
|
Amnesty Internationalek ere salatu du abandonatze hori" Elkar hil dezatela" izendatu duen dosierrean, gaineratuz poliziak direla herrialdean gertatzen diren hilketen heren
|
baten
errudunak. Bortizkeriazko hilketetan ere txapeldun baita Jamaika.
|
|
|
" Homeroren mundua, hala nola tragediaren mundua, arrotz samarrak egiten zaizkigu, horren gaude pentsatzera ohiturik gizaki baten ekintzak bere aukera askearen ondorio kontraesankor direla, bere ardura, hitz batean, ezen ez baitugu ulertzen mundu bat non egoera nahikoa den gizaki
|
bat
errudun izateko.
|
|
2009
|
|
|
Nabigazioa hasitakoan, horrek dirauen bitartean eta bidaia amaitu arte, kapitainak hurrengo kasuan bakarrik utzi ahal du tripulazioko kidea lehorrean edo itsasoan: delitu
|
batean
errudun izateagatik, pertsona hori espetxeratu eta agintari eskudunarengana eraman behar denean lehenengo sarrera portuan; halakoetan, kapitainak nahitaez eraman behar du itsasgizona agintariarengana.
|
|
|
Epaimahai
|
batek
erruduntzat jo zuen zinegotzi ohia (artean), bere ustez, probatua izan da 2006 eta 2007 bitartean bere kabuz gastatu zuela dirua.
|
|
|
Ispilu aurrean ikusten nuen Elena hura ez nintzen ni. Bere familiaren duintasuna salbatu nahi zuen emakume desesperatu bat zen hura, berak egin ez zuen bekatu
|
batengatik
errudun sentitzen zen emakume bat. Gezurra esan nuen.
|
|
|
Bataren eta bestearen oldozpen sakona ezinbestekoa dela ematen dit. Egia dirudi bozka baliagarriaren biktimak izan direla lehenengoak, eta aitzindari kuestionatu
|
baten
errudunak bigarrenak. Oso ohorezkoa Ziarretaren errenuntzia.
|
|
|
Michael Douglas, Amber Tamblyn, Jesse Metcalfe, Joel Moore. 105 min. Fiskalaren jokabidea salatu eta aireratzeko plan bat prestatuko du C. J. Nichols kazetariak, eta hilketa
|
baten
erruduna dela esango du. Baina gauzak korapilatzen hasiko dira, fiskalak planaren berri izan eta kazetaria hiltzailea dela frogatzen hasten denean.
|
|
|
Michael Douglas, Amber Tamblyn, Jesse Metcalfe, Joel Moore. 105 min. Fiskalaren jokabidea salatu eta aireratzeko plan bat prestatuko du C. J. Nichols kazetariak, eta hilketa
|
baten
erruduna dela esango du. Baina gauzak korapilatzen hasiko dira, fiskalak planaren berri izan eta kazetaria hiltzailea dela frogatzen hasten denean.
|
|
|
Michael Douglas, Amber Tamblyn, Jesse Metcalfe, Joel Moore. 105 min. Fiskalaren jokabidea salatu eta aireratzeko plan bat prestatuko du C. J. Nichols kazetariak, eta hilketa
|
baten
erruduna dela esango du. Baina gauzak korapilatzen hasiko dira, fiskalak planaren berri izan eta kazetaria hiltzailea dela frogatzen hasten denean.
|
|
|
105 min. Fiskalaren jokabidea salatu eta aireratzeko plan bat prestatuko du C.J. Nichols kazetariak, eta hilketa
|
baten
erruduna dela esango du. Baina gauzak korapilatzen hasiko dira, fiskalak planaren berri izan eta kazetaria hiltzailea dela frogatzen hasten denean.
|
|
|
105 min. Fiskalaren jokabidea salatu eta aireratzeko plan bat prestatuko du C.J. Nichols kazetariak, eta hilketa
|
baten
erruduna dela esango du. Baina gauzak korapilatzen hasiko dira, fiskalak planaren berri izan eta kazetaria hiltzailea dela frogatzen hasten denean.
|
|
|
Deboziozkoa ia. Une hartan, apur
|
bat
errudun sentitu zen, Petrusen libururik irakurria ez zuelako. Are, ez zekien ezta nor zen ere.
|
|
|
Afalondoan, elkarrizketak intimitate kutsua hartu zuen, eta hala, Mariok honakoa aitortuko zion Maria Luisari: neurri
|
batean
errudun sentitzen zela, beraren erruz arrisku itzelak hartzen ari zelako bere gain. Izan ere, Mario bera izan zen etxearen eskean joan zitzaiona, eta harrezkero, etxe hura gaizkilerik handienen aterpe bilakatua zen.
|
|
2010
|
|
|
Are gehiago: Nicholsek hilketa
|
baten
erruduntzat joko du bere burua. Kazetariaren eta fiskalaren laguntzailearen artean maitasuna piztuko da, eta horrek are gehiago korapilatuko ditu gauzak.
|
|
|
Nire ikuspegi kritikoari aurre egiteko, batzordeak esan du bake kontzeptu propioaz baliatu izan direla beti; hori izango balitz bezala zuribidea. Guztiz alderantziz, adierazpen horrek berretsi egiten du hutsegite oinarrizko
|
baten
errudun direla: ez dute beren sari propio bat sortu, baizik eta Nobelen nahiaz jabetu dira.
|
|
|
–Umezurtz
|
baten
errudun, Nora.
|
|
|
Hobe da infekzio zehatzerako antibiotiko espezifiko bat errezetatzea espektro zabaleko bat baino. Infekzio
|
baten
erruduna zein mikroorganismoa den ez dakigunean, espektro zabaleko antibiotiko batekin hasten da. Erruduna identifikatzen bada, oro har, espektro txikiagoko batera aldatzen da, baina espezifikoa bakterio jakin horretarako.
|
|
|
Basoak berriro betetzera joan zen Oliveira. Hordituta sentitu zen, eta puska
|
bat
errudun ere bai, apur bat lizun. Laster etxeratu nahi zuen, biharamun iluntzeko afariko giroa epeltzeko, baina azkenean ez zuen nahikoa adorerik bildu.
|
|
|
Giroa zapuztu nuelako sentsazioaz utzi ninduen bere ateraldi garratzak. Eta segituan haserretu nintzen neure buruarekin halako gauza bat pentsatzen hasteagatik, egin ez nuen huts
|
batengatik
errudun sentitzeagatik. " Urduri jartzen nauk, mutiko" esan nion, mentalki.
|
|
2011
|
|
|
(Azkeneko arrazoiketa hau Viktor Franklek berdin egiten du: gizarte oso
|
bat
errudun kolektibo deklaratzea nazismoa da).
|
|
|
Zaila egiten zitzaion Mikeli neska alai hura pilulak irensten irudikatzea. Apur
|
bat
errudun sentituz, Mikelek armairutxoa itxi zuen hotsik egin gabe. Ilea zaplada pare batez lisatu eta irribarrea ezpainetan gelaratu zen.
|
|
|
Erdi irekitako tiradera batean argazki batzuk ikusita, hurbildu egin zen. Apur
|
bat
errudun sentituz, irudiak hartu eta jakin minez aztertu zituen. Irudi batzuetan Julen bakarrik zegoen, barrez eta espantuka, palmondoz inguraturiko hondartza batean.
|
|
|
2000n Dolores Vázquez, Rocíoren amaren bikote izandakoa, atxilotu zuten, Rocíoren hiltzaile izateaz akusatuta, froga zehatzik gabe. Ondoren, 2001ean, herri epaimahai
|
batek
erruduntzat jo zuen eta Malagako Audientzia Probintzialak 15 urteko espetxe zigorrera kondenatu zuen. Baina, 2002an Andaluziako Justizia Auzitegi Nagusiak sententzia ezabatu eta Dolores aske utzi zuen, fidantzapeko askatasunean.
|
|
|
2000n Dolores Vázquez, Rocíoren amaren bikote izandakoa, atxilotu zuten, Rocíoren hiltzaile izateaz akusatuta, froga zehatzik gabe. Ondoren, 2001ean, herri epaimahai
|
batek
erruduntzat jo zuen eta Malagako Audientzia Probintzialak 15 urteko espetxe zigorrera kondenatu zuen. Baina, 2002an Andaluziako Justizia Auzitegi Nagusiak sententzia ezabatu eta Dolores aske utzi zuen, fidantzapeko askatasunean.
|
|
|
Amaitzen ari zen kontakizuna Alemanian kokatuta zegoen; krimen batekin zerikusia zuen istorioa zen, eta amodio sutsu baten istorioa ere bai. Estatuko fiskaltzan lan egiten duen emakume batek bere gaztetako amodioa, inoiz ahaztu ez duena, hilketa
|
baten
errudun jotzen dutela jakin berri du. Harekin elkarrizketatzen da, hainbeste denbora pasa eta gero, profesionaltasunaren eta maiteminaren arteko nahasketa batez.
|
|
2012
|
|
|
Epaileak 32 urte eta 10 hilabeteko espetxe zigorra ezarri dio S.M.G.ri, 2010eko abenduan Barakaldon (Bizkaia) Cristina Estebanez bikotekide ohia hiltzeagatik eta haren mutil lagun berria hiltzen saiatzeagatik. Joan den astean, herri epaimahai
|
batek
errudun jo zuen.
|
|
|
Hogei segundoko deia izan zen, helbururik gabekoa. Bat
|
batean
errudun sentitu nintzen. Eta amonari zerbait pasatzen bazaio?
|
|
|
(Azkeneko arrazoiketa hau Viktor Franklek berdin egiten du: gizarte oso
|
bat
errudun kolektibo deklaratzea nazismoa da).
|
|
|
4.Ez da kondenarik ezarriko ezta zigorrik exekutatuko ere, gatazka armatuarekin zerikusia duen zigor arau hauste
|
batengatik
errudun aitortua izan den pertsona batekiko, ez bada auzitegi inpartzial batek emandako epaiaren arabera baino, auzitegi hori legearen arabera eratua izan denean eta prozedura judizial arruntarentzat onartutako printzipio orokorrak errespetatzen dituena, eta batik bat, ondorengoak:
|
|
|
2.Arau hauste
|
baten
errudun dela adierazi den pertsonari ez zaio zigorrik ezarriko ezta inolako zigorrik exekutatuko ere, ez bada ezinbesteko independentzia eta inpartzialtasun bermeak eskaintzen dituen auzitegi baten epaiaren bidez.Batik bat:
|
|
2013
|
|
|
Kasu horretan, Espainiako Kode Zibilak zehazten du «animalia baten edukitzailea erantzule izango dela, nahiz eta ihes egin edo galdu». Txakur bati eraso egiten dion pertsona
|
batek
erruduna da animaliak eraso egiten diola defendatzeko Kaltea sufritu duenaren errua bada bakarrik utziko du erantzukizun hori. Hau da, norbaitek txakurrari eraso egiten badio, animalia modu bortitzean defendatuko da.
|
|
2014
|
|
|
izozkia bekatua da. Izozkia jaten dugunean, apur
|
bat
errudun sentitzen gara; sari modura hartzen ditugu, eta nik uste horregatik gustatzen zaizkigula hainbeste. Zer bezero mota duzue?
|
|
|
Mommsenek ez, Straussek ez. Orduan, Fustel de Coulangesek Mommsenekin polemikan, eta Renanek berdin Straussekin, ez dituzte borrokatzen kontrarioen aburu eta arrazoiak, baizik eta haiek, ez duten pentsamolde itxuraz kolektibo
|
baten
errudun bihurtu nahi dituzte oroz gain (alemanen erru kolektiboa), zientifikoen arteko perpaus razionalean baino gehiago propaganda politikoan ezagutzen den manera ez oso noble batean.
|
|
2015
|
|
|
Nudistak, toleranteak, ongi heziak. Alderantzizko arrazakeria modu
|
baten
errudun sentitu nintzen jendeari begira; inoiz entzuna nuen esamoldea nerabilen kolkoan –“ale nordikoak”–, eta berdin mintza gaitezke hori esatean laztanak, bizi kalitatea eta ugalketa sustatua merezi duten zaldi eredugarrien hazia laborategietan preserbatzearen komenigarritasunaz, zein salbatu beharreko edertasun ale horiek ezarritako kanon eskandinaviarraz; greziarrek zizelk... Gure ijito begi beltzei, lekuko izatea baino ez zitzaien geratzen.
|
|
2016
|
|
|
«Bai, batez ere matxitoarena egiteko elkartzen ginenean». Banekien ez nintzela emakume haren gaitzen sorburua, baina bat
|
batean
errudun sentitu nintzen eta nolabait barkamena eskatu behar niola iruditu zitzaidan. Urduri, gaia nola atera pentsatzen ari nintzen jatekoarekin egongelara bueltan gindoazela.
|
|
|
Informazioa bortitza iruditu zitzaion Josebari, eta pixka
|
bat
errudun sentitu zen aurreko esaldia ahoskatzeagatik, oroitzapen mingots bat gogoz kontra piztu zuelakoan. Baina, hala ere, galdezka jarraitu zuen, jakin mina handiagoa baitzen errudun sentimendua baino.
|
|
|
Donatella Morelli baita, oso delitu larri
|
baten
erruduna, eta berriz egiteko arriskua duena.
|
|
|
Atzo, nire gerra lagun zahar
|
batek
errudunak hil zituen.
|
|
|
Garaipen
|
bat
errudunen lepotik ez da garaipen bat.
|
|
2017
|
|
|
Lepoa luzatu eta lotsagabeki inguruetara begiratzen hasi da, nabarmen. Aitona amona batzuk eta ama asko ikusi ditu, solasean, haietakoren
|
bat
erruduna. Ez dauka presarik, ez dauka zereginik, baina ez zaio itxoitea gustatzen.
|
|
|
Ze itxura dauka hiltzaile batek? Nola asmatu akusatu
|
bat
erruduna den ala errugabea?
|
|
2018
|
|
|
Ez zekien Augusto ala bera, zein zen azken
|
baten
errudun; erraza ote zen asmatzea galdetu zion bere buruari. Istilu garbian zebiltzan emakumearen pentsamenduak, zein gehiagoko borroka zeinek irabazi.
|
|
|
Pentsatzen dudalarik horretaz, gogoratzen dudalarik nola mintzatu zitzaidan Kenton andereñoa behin baino gehiagotan nire aitaz Darlington Halleko bere aldiaren hasiera hartan, ez da harritzekoa arrats hark hainbeste urtean iraun izana beraren gogoan. Dudarik gabe, hein
|
batean
errudun sentitzen zen biok nire aitari begira geunden bitartean leihotik behera. Makalen itzalak abailduta zeutzan belardian barrena, baina eguzkiak oraindik ere argiztatzen zuen lorategiko etxera zihoan belar ezpondaren urrutiko zokoa.
|
|
|
Irudirik nekez ahazten zuen Mirenek, beraz, lortu zuen, nolabait, halako inkontzientzia kontziente batean murgiltzea bere burua. Azken batean, Mirenek ez zituen hain urruneko zakilen argazkiak eskatu gabe jasotzen zituzten eta hala ere hein
|
batean
errudun sentitzen ziren emakumeak.
|
|
|
Laguntzaileak gurpildun mahai baten gainean kokatu zuen eta aretotik paseatu zuen, aurrena polizia zientifikoari erakusteko, gero epaimahaikide guztiek gertutik ikus zezaten. Momentu xelebrea izan zen zinez, tragikomikoa, foka hura, laguntzaile judizialaren plastikozko eskularruak, epaimahaikideen interesa eta bertan hildako umeen itzala, denok apur
|
bat
errudun bihurtu gintuena.
|
|
|
Nor ez da galdu abokatuen eta fiskalen erretorikan? Nork ez du sentitu ez zituela egiatan ulertzen pertsona
|
bat
errudun edo errugabe egiten duten xehetasun amaigabe eta korapilatsu horiek denak. Bada, gaur, hemen, gure katean, non bestela, gure gizarte ereduak eskatzen zuen biojustizia dakarkizuegu!
|
|
|
–Edonola. Letek hartu zuen hitza?, ezin da pertsona
|
bat
erruduntzat hartu frogarik izan gabe.
|
|
2019
|
|
|
Penttinen polizia ikertzailearen eta epaimahaiaren arabera, kontraesan garrantzizkorik ez zegoen Quick en bertsioan. Horrela, ebidentzia forentserik gabe, Bergwall aho
|
batez
errudun jotzen zuen sententzia eman zuen epaimahaiak 1997ko maiatzaren 28an (Råstam, 2013).
|
|
|
1992an Stureri alta ematea pentsatzen ari zirenean, hark Therese erizainari esan zion ekintza larri
|
baten
errudun izan zitekeela. Ekintza larriaren pistatzat bi letra eman zituen:
|
|
|
Ikusia dugu nolako zurikeriaz erabakitzen duten gizonek abortua krimen bat dela, nahiz eta urtero urtero milioi bat emakume jartzen dituzten abortatu beharrean Frantzian; maiz asko, senarrak edo maitaleak inposatzen diete irtenbide hori; askotan, gizonek ez dute ezer esaten baina pentsatzen dute horretara joko dela premia izanez gero. Espero dute, eta hala aitortzen dute, emakumeak onartuko duela delitu
|
baten
erruduna izatea: emakumearen, immoralitatea?
|
|
|
Denbora tarte hartan, eta ia hutsetik hasita, hantxe eraiki zuen bere bizitza, eta ez zuen Bilbora itzultzeko inolako asmorik. Urteetan zehar laguntzat izan zituen haiek krimen anker
|
baten
erruduntzat jo nahi bazuten ere, bera ez zegoen etsitzeko prest.
|
|
2020
|
|
|
Pâquerrettes' ko izkiñan" Mercedes" tik irtetzerakoan, barne zirrara bitxi bat nabaitu zuen, ordurarte iñoiz ez senditua: hoben izugarri
|
baten
errudun gertatu izan balitz bezela. Eta gauza bat zitzaion tamalgarria, denbora berean:
|
|
|
Bi pertsonaien kontraposizio hori da nobelaren muina, erruaren inguruko dilema moralak mamitzen diren gunea: ba ote liteke zerbaitetarako intentzio soilak, ezein ekintzaren oihartzunik gabe, pertsona
|
bat
errudun egitea. Errugabea izan ote liteke hiltzailea bera baino errudunago?
|
|
|
Dreyfusen errugabetasunaren frogak bere eskuetan eduki izanagatik eta ezkutatu izanagatik, gizateriaren aurkako delitu
|
baten
erruduna izatea eta helburu politikoak dituen justizia ankerragatik Estatu Nagusia babesteko.
|
|
|
Estatu Nagusian traizio handiko delitu
|
baten
erruduna eta aho batez kondenatzen du gotorleku batera deportatzera eta degradazio militarrera".
|
|
2021
|
|
|
Haren alaba da Noelia Suarez, eta jakinarazi zuen gertaera horien ostean jatorrira egin zutela itzulera, Gaztela eta Leonera (Espainia), eta une horiek «oso gogorrak» izan zirela, besteak beste, «isilik» egon behar zutelako. «Gu haurrak ginen, eta pixkanaka ulertu genuen zer gertatzen ari zen; hala ere, bazirudien zerbait gaizki egin genuela; une
|
batean
errudun ere sentitu ginen».
|
|
|
Pozoitu egin dugu? Hilketa saiakera
|
baten
errudunak gara?
|
|
2022
|
|
|
Ama urduri egongo zela honezkero eta ez dakit zer. Ahizpak begiradarekin jarraitu zuen ateraino, fiskal
|
batek
erruduna dela jakinda ihes egiten ahalegintzen ari den susmagarri bati begiratuko zion bezala.
|
|
|
X en memoria ez baitzen ingurukoen bera, deseroso bizi zen, jakin nahi zuen zer gordetzen zuten besteen memoriek, zergatik begiratzen zioten arraro, berak ahaztua zuen baina besteek ondo gogoratzen zuten ez egitekoren
|
baten
errudun balitz bezala. Zer egin behar zuen?
|
|
|
Hona zer irakur genezakeen Evangelische Kirche in Deutschland, eliza protestanteak, egin zuen adierazpenean: " Jaun Errukiorraren aurrean adierazten dugu guk ere, omisioaren eta isiltasunaren bidez, geure partea izan dugula geure herriak juduen kontra egindako izugarrikerian". 1 Nire irudiz, kristau
|
bat
erruduna da baldin Jaun Errukiorraren aurrean gaizkia gaizkiarekin ordaintzen badu, alegia, milioika judu erail balituzte haiek eragindako kalteren baten zigor gisa; orduan bai, orduan elizek errukiaren kontra bekatu egingo zuten. Baina elizen erru partea izugarrikeria haiei baldin bazegokien, haiek dioten bezala, orduan auziak Justiziaren Jainkoaren esparruan behar luke egon.
|
|
|
Baina gu ez gara hemen erantzukizun mota horretaz ari; erantzukizun hori ez da pertsonala, eta zentzu metaforiko batean baizik ezin esan liteke pertsona bat beraren aitak edo beraren herriak egin duen zernahirenagatik erruduna sentitzen dela. (Moralaren aldetik, nekez da arinagoa gauza jakinik egin gabe errudun sentitzea, gauza jakin
|
batengatik
erruduna izanik erru oroz libre sentitzea baino). Pentsa daiteke egunen batean eraman ahal izango direla nazioarteko auzitegi batera nazioen erantzukizun politiko jakinak; baina ezin pentsatuzko gauza da halako auzitegi bat auzitegi penala izan daitekeenik, gizabanakoen erruaz edo errugabetasunaz mintzatuko dena.
|
|
|
Beraz ORAko iturrira ere joan behar da. Honek Ospitalepekoa laburki baizik ez du aipatzen, hor gertatu kalteaz hein
|
batean
errudun baitzen, eta egia osoaren jakiteko, hirugarren iturrira joan behar da.
|
|
2023
|
|
|
Psikologia sozialeko ikertzaile Harald Welzerrek Klimakriege(" Klimaren Gerrak") liburuan azaltzen zuen muturreko eguraldi gertakariek pertsona talde baten bizi baldintzak kaltetzen dituztenean, Espainian lehorteak edo Grezian suteek egiten duten bezala, horrek sortzen den injustizia sentimenduak errudun identifikagarri baten bilaketa bultza dezakeela. Ikus dezakegunez, funtzio politiko bat betetzen duen narratiba
|
bateko
errudunak dira," nazioaren etsai" funtzioa alegia balizko elite global izkutua edo atzerritarrak, atentzioa eta haserre haiengana bideratzeko, bitartean klima aldaketa eta bere inplikazio sozialak aipatu gabe jarraitzeko.
|
|
|
Puigdemonten iritziz, «oso garrantzitsua» izan da Giza Eskubideen Batzordearen erabakia. «Europako Batasuneko estatu handietako
|
bat
errudun da, Nazio Batuen arabera, estatu demokratiko baten funtzionamendurako funtsezkoa den printzipio bat urratzeagatik», adierazi du sare sozialetan zabaldutako bideo batean.
|
|
|
Dinamitari esker, aurrera egin dugu meatzaritzan, trenbideetako tunelak zulatu dira, orain Alpeak eta beste mendikate batzuk gurutzatzeko erabiltzen ditugunak, esaterako; baina ezin ukatuzkoa da, jakina, politikariek eta militarrek haren erabilera gaiztoa egin dutela. Zientzialariak ez dira gertaera horren errudun, lurrikara edo uholde
|
baten
errudun ez diren bezala. Gauza bera esan liteke gas toxikoaz.
|