|
2000
|
|
|
Bateragarritasun hori defendatzeko, Kymlickak geure egiteko modukoa den bereizketa
|
bati
ekiten dio. Bereizketa honen arabera, gutxiengo nazionalek planteatzen dituzten eskakizunak bi multzotan sailka daitezke:
|
|
|
Nazioarteko Harremanen ikuspegitik begiratuta balio handia eman behar zaio lehen Eusko Jaurlaritzaren sorrerari (1936an), hori izan zen-eta kanpo jardueraren urrats kualitatibo nagusia. Instituzio mailako jarduera
|
bati
ekin zitzaion, Jaurlaritzaren inguruan. Jaurlaritza eratu zenetik Nazioen Elkartearen bazkide bihurtu zen Euskadi, Jaurlaritzak nazioarteko politika garrantzitsua gauzatu zuelako Euskal Herriaren izenean.
|
|
|
Euskal Herriko Autonomia Estatutua onartu eta Eusko Jaurlaritza eratu zenean kanpo politika berri
|
bati
ekin zitzaion, Euskadi, Espainia eta nazioarte mailako egoera oso konplexu batean. Euskal politika instituzionala deitu genioke politika horri, nazioarteko harremanak ez baitziren nazionalistekin eta alderdiekin ordura arte izandako harremanetara mugatu.
|
|
2001
|
|
|
Pintura, eskultura eta grabatua nahastu egiten diren bezalaxe, literaturan ere nahastu egiten dira —gero eta gehiago nahastu ere— narratiba, poesia eta saiakera. Egileak bere burua behartuta ikusten du hausnarketa egitera, eta beharrizanak bultzatuta, genero askoren metaketa den genero berri
|
bati
ekin dio, aforismoa deitu, rapsodia deitu edo saiakera arina deitu. Edonola dela ere, flashak dira, espiritu pentsalariaren garrasi txikiak, laguntza dei kamuflatuak, itotzear dagoenaren arnas bafadak.
|
|
|
1990eko hamarkadan Great Whale izeneko egitasmohidroelektriko berri bat bultzatu zuen Quebeceko gobernuak, La Grandekoekin egin zutenaren jarraipena nonbait. Erantzun moduan, beste kanpaina handi
|
bati
ekin behar izan zioten. 1992ko otsailean Nazioarteko Uren Epaitegiakcree ak kaltetzen zituen Kanadaren eta Quebecen politika hi droelektrikoa kritikatu zuen (Niezen 1998:
|
|
2002
|
|
|
• Azken urteetan gogoeta prozesu
|
bati
ekin diote euskararen gizarte erakundeek.
|
|
|
Lehenago esan dudan bezala, arazoa herriaren presio faltan legoke. Horregatik erabat beharrezkoa litzateke, 25 urte pasa ondoren, berriro ere kanpaina zabal
|
bati
ekitea, oraingoan" Euskal Unibertsitatea, Bai" lelopean izan beharrean," Euskal Unibertsitatea, Orain" aldarrika tuz. Aldarriak aldarri, nik gai honetan alderdi politiko abertzaleekiko konfiantzarik apenas dudanez, ez dut dudarik egiten hasteko behintzat euskal unibertsitateak pribatua izan lukeela, irabazi asmorik gabeko fundazio baten babesean edo eraikia, laguntza publiko n... Nola egin hau?
|
|
|
Britainia Handiak, arazoa hobekien ezagutzen baitzuen, Estatu interkonfesional bakarra sortzea proposatu zuen. Muturreko sionistek eraso terrorista
|
bati
ekin zioten, egoera desorekatzeko eta aldeko soluzio bat behartzeko asmoz. Izan ere, horiek eraman zuten terrorismoa lehen aldiz munduko lurralde haietara3 Nazio Batuek, azkenean, bi Estatu independenteren sorrerahitzartuzuten, Jerusalemi nazioarteko hiriaren estatutua emanez.
|
|
|
Kemalen turkiar ereduari jarraituz, 1925ean Reza Khan buruzagi kosakoak Persiako Sha izendatu zuen bere burua eta mendebaldar kutsuko erreformen egitasmo zabal
|
bati
ekin zion.
|
|
|
Horregatik, diagnosi eta datu irakurketen egokitasunaren korapiloa askatzeko luza daitekeen proposamenik zentzudunena eredu zientifikoaren eskutik datorkigulakoan gaude. Eta edozein gizarte arloren diagnosi zorrotz, zehatz, fidaga rri eta baliagarri
|
bati
ekiteko aspaldian asmatu zirenadierazle sistemak etaprogramen ebaluaketa. Kontuan izanprozedura horiek, mugatuak izanik ere, egoera batez lor daitezkeen emaitzarik egokienak eskain diezazkiguketela.
|
|
2005
|
|
|
Ni euskal idazlea naiz dirua irabaztea, edo diru asko irabaztea, behintzat, ez delako inoiz lehentasuna izan nire bizitzan. Idazteko denbora sakratutzat sentitzen nuen bakoitzean gero eta gehiago kostatzen zitzaidan denbora hori beste norbaitentzako lana egiten sakrifikatzea, eta inork ezer segururik eskaintzen ez zidan bide
|
bati
ekin nion.
|
|
2006
|
|
|
Donostian eskola ireki eta bide berri
|
bati
ekin genion. Hari segitzen diogu.
|
|
2008
|
|
|
Bere herrialdeko taldea, etnia eta erlijio taldea da gero eta gehiago, edo batez ere da, erreferentzia taldea, eta han ezartzen dituzte oinarrizko harremanak. Eta alde horretatik, berebiziko garrantzia du kontuan izatea Euskal Herrira etortzen diren immigranteak, gehienak ezagunen bidez etorritakoak, gure artean bizitza berri
|
bati
ekiten dioten pertsona indibidualak direla; baina, halaber, badutela iragana, eta oraindik ere eusten dioten kultura, eta erlijio jakin bat, eta ez diotela hari zertan uko egin, segurtasuna ematen dielako eta iritsi diren herrialdeetan eta gizarteetan beren herrialde bereko kideekin loturak eta elkartasun harremanak izateko aukera ematen dielako. Iritsi diren gizarte eta herrialde horiek, halaber, gero eta aukera gutxiago ematen dizkie hiritareta nazionalitate eskubideak eskuratzeko, bai eta integratzeko ere.
|
|
|
Errenazimenduko giro berritzailean gauzak aldatzen hasiko dira. Alde batetik, anatomia eskolak antolatzen dira unibertsitate eta gorputzaren behaketa sistematiko
|
bati
ekingo zaio. Garunaren deskribapen eta marrazkiek, Leonardo eta Vesalio buru, maila gorena lortzen dute.
|
|
|
1995 urtean argitaratu zen bakterio horren genoma, Craig Venter ikerlariaren gidaritzapean, eta harrez geroztik makinak ez dira gelditu. Genoma osoak sekuentziatzea posible bihurtu denez, hainbat eta hainbat zientzialarik halako lasterketa moduko
|
bati
ekin diote munduko hainbat laborategitan espezie askoren genomak irakurtzeko. Horren guztiaren adierazgarri izan liteke Science aldizkariak 2000 urte amaieran ateratako zenbakia," Sequenced Genomes" izenburupean.
|
|
|
giza genomaren %90aren irakurketa egina zegoela. Bertan iragarri zenez, ordutik aurrera fase berri
|
bati
ekingo zioten: genoma horren barnean zer zegoen aztertzen hasiko ziren.
|
|
|
Batek pentsa lezake, kostu handiegi izan daitekeela doako banaketa
|
bati
ekitea. Alde batera utzita pertsonen biziaz ari garenean kostuez hitz egiteak etikoki zilegitasunik ote duen, kalkulatu da kanpaina horren kostua 1.500 milioi euro/ urteko izango dela.
|
|
2010
|
|
|
EBk ibilbide berri
|
bati
ekin dio erkide barruko eta kanpoko mugaldeko eskualdeen tratamenduan, nahiz eta hartutako neurri berrien eragina ikusteko dagoen oraindik. Erkide barruko mugei dagokienez, gorago aipatu ditugun pausoek itxaropen neurritsua izateko bide ematen dute, zeren eta gaur arte gure artean erabili izan diren formulak (Pirinioetako Lan Komunitatea, Euskadi Akitania Lankidetza Hitzarmenak, Eurohiria, etab.), auzia behin betiko konpontzetik urrun, ahuntzaren gauerdiko eztula baino ez dira.
|
|
|
Espainiako Gobernuak aldizkaria argitaratzea debekatu egin zuen 1969an, eta geroztik liburuak argitaratzea izan zen Jakinen irtenbidea; seminarioak ordurako husten hasiak zirenez, garai bateko harrobia guztiz urritua zegoen; eta ordura arte Jakin egin zutenak sakabanatuta zeuden, Europako unibertsitateetan barreiatuta gehienak. Bide berri
|
bati
ekin zion Jakinek, Intxaustiren zuzendaritzapean: Joan Mari Torrealdai, Joxe Azurmendi, Paulo Agirrebaltzategi, Manolo Pagola eta horiek bezala atzerrian ziren beste hainbatekin lankidetzan, aldizkariaren ordez liburuak argitaratzen jarraitu zuten, baina horretan ari ziren bitartean, haiek guztiak Tolosako frantziskotarren etxean bildu eta han idazle etxe modukoa antolatzeko bidea bultzatu zuen Intxaustik.
|
|
2011
|
|
|
...—utzi dituen arrastoetan ez bada—, baina gure herrian lidergo kolektibo batek, bere arrakasta politiko mailarik handiena eta indar metaketa esanguratsuena lortua zuenean —Aljeriako negoziazio prozesuan, pasa den mendeko 80ko hamarkadan, adibidez—, bere bulego politikoko buruak aholkatu bezala berdinketa militarra garaipen politiko bilakatu ahal zuen menia kateatze prozesu azkar
|
bati
ekin beharrean, soilik militarismo itsu eta antzuenak aholkatu ahal zuen noraez terroristari zergatik ekin zion... Zergati horien xerka luze jardun dugu hurrengo urteotan gure artean, unean uneko arrakasta politikoaren gainetik benetan eraikuntza nazionala eta aldaketa soziala uztartuko dituen mugimendua berrosatze aldera.
|
|
|
Gasolinak azeleratu du kapital metaketa, baina oraingoan deskubritzen ari gara mundu osoan hobekien metatzen den kapitala —finantzak, alegia— klik batez sor daitekeela baina beste klik batez desager daitekeela, estatu, banku eta laster partikularren zorraren kontura gaur egun eztandaren zurrunbiloaren erdian oraindik politika egiten dutelako ilusioaren menpe bizi direnek erakusten duten moduan. Kea desagertzen denean, Libian bezala hemen eta hortik zehar, naturaren urritasuna eta gizakiaren sormena erlazionatzen duen egitura eredu berri
|
bati
ekin zaio.
|
|
2012
|
|
|
Datua haren orrialde biografikoetan liberazio moduko zerbait bezala jaso da, zeren horren ondorioz gaztearen bizimodua eta aktibitateak aldatuko baitziren, une horretatik bere benetako bokazioei erantzuteko aukera emanez. Goyanarte aberastu egin zen eta diru horrekin ejertzitoa utzi2 eta, hasteko, bere pasio nagusietariko
|
bati
ekin zion, hau da, bidaiatzeari, hasieran Afrikako iparraldetik eta, ondoren, Europan zehar. Une horretatik aurrera Juan Goyanarte bere gogoak asetzen saiatuko da buru belarri, literatura dela, nekazaritza aktibitateak direla, bidaiak eta abenturak bizitzea dela.
|
|
2013
|
|
|
Beste bide
|
batetik
ekin zion orduan Txillardegik. Literatura hizkerak kezkatzen zuen, proposamena egina zuen zein punturen gainean lortu behar ziren adostasunak.
|
|
|
Garari emandako elkarrizketa horretan dioenez, fase berrirako ohar garrantzitsu bi egiten ditu ETAk: batetik, abertzaleen arteko batuketa EAJrik gabe ere osa liteke, berari itxaron gabe; eta, bestetik, ETAk aitortzen du Loiolatik aurrera garatu duen jarduera armatua ez dela nahikoa izan berriro haren moduko negoziazio prozesu
|
bati
ekiteko. Azken asmo horri eusten dio, ikus daitekeenez, Anoetako eskeman.
|
|
2014
|
|
|
" EAEn egiten den guzia" zela erabaki eta Ikuska bezalako egitasmoak bideraezin bilakatzen zituen subentzio politika
|
bati
ekinez, ETB martxan jartzearekin batera. Bukatzeko, eta aurreko arrazoiari oso loturik, Ikuskako taldeak ez zuen jakin instituzio autonomikoek Euskal Zinema Nazionalari ematen ez zioten lehentasunezko tratua herri mugimenduan bilatzen.
|
|
2016
|
|
|
Testuinguru hurbilean identifikaturiko hutsuneei aurre egiteko asmoz abiarazi zuen bere ibilbidea 2014an. Perspektiba feminista
|
batetik
ekinez, artiston profesionalizazioa sustatu, euskararen presentzia bermatu, belaunaldi ezberdinetako artistak harremanetan jarri eta arte garaikidea herritartzea dira, besteak beste, Okelaren helburuak. Egun Okela kudeatzen duten artistak Izaro Ieregi, Irati Urrestarazu eta Nora Aurrekoetxea dira, ibilbide honetan bidelagun ditugun artista konplizeekin, kolaboratzaileekin eta ekonomikoki babesten duten Okelatarrekin batera.
|
|
2018
|
|
|
Neurriekin bat etorri behar dute enpresa pribatuetako nagusiek eta langileek. Euskalduntze eta alfabetatze prozesu masibo eta bizkor
|
bati
ekin behar zaio premiaz eta eskala handian. Garaia heldu da.
|
|
|
Biak dira materia soziala ez ezagutzetik edo kontuan ez hartzetik eratorritako jarrerak, bietan iraultza edo eraldaketa soziala nahi hutsaren emaitza izan daitekeela uste da. Kasu
|
batean
ekitetik (ekintzaren fetitxizazioak) eta bestean irudikatzetik (helburuen fetitxizazioak) hordialdi iragankor baten zentzua lor daiteke, baina mundu sozialaren materialtasunak bere horretan iraun ohi du.22 Askotan materia horren irakurketa partzialetatik datoz joera magiko horiek.
|
|
2019
|
|
|
Herritarron esku erdigunea edertzeko prozesu urbanistiko
|
bati
ekin genion. Parte hartze prozesu indartsu bat abiatu genuen:
|
|
2020
|
|
|
sare sozialen gailentasuna musikaren irismenerako, talde berean euskara beste hizkuntzekin nahas mahas erabiltzea naturalizatu (arazi?) izana edo letretan kolektibotasunetik indibidualismora pasa izana. Zinemak ere 2005ean aro berri
|
bati
ekin ziola iritzi dio Maialen Goñi Balentziagak, eta azken urte honetan ere joera finkatu egin dela, bai film kopuruan eta baita ikusle kopuruan ere. Libe Mimenza Castillok mundua aldatu egin dela idatzi du hedabideen gaineko artikuluan, eta teknologia (ez) berrien mundu digital globalizatuak goitik behera zeharkatzen gaituen honetan," erresistentzia kulturalak komunikazio espazioa artikulatzea" urgentziaz eskatzen duela iritzi dio.
|
|
|
Sozialki zer izan den. Jakina, ez historian planto egiteko, baizik eta beste historia
|
bati
ekiteko. Eta gezurrik gabe, ez digu gezurrik kontatu euskaldunon historia tristeaz.
|
|
|
Herri bat izaten jarraitu nahi badugu, munduan lehiatu eta errentagarriak (sistema kapitalistan) izango diren euskal enpresak behar ditugu, aberastasuna sortu behar dugu (banatu ahal izateko ezinbesteko baldintza) eta berehalako etorkizunean ‘lana’ zer izango den eta gizartean zer funtzio izango duen hausnartu behar dugu. Inteligentzia artifizialera konputazio kuantikoa barneratuz, jauzi teknologiko handi bat ematera behartuta gaude, karbonorik gabeko ekonomia berri
|
bati
ekitera behartuta gauden bezala aldaketa klimatikoari dagokigun arduraz aurre egin nahi badiogu. Alor sozialean, izaera ezberdineko desberdinkeriei aurre egiteko estrategiak garatu behar ditugu:
|
|
|
Gerraosteko liburugintzaz idatzi zituen oharretako batzuetan (Joan Mari Torrealdaik nekez idazten baitzituen azterketak edo ikerlanak, guztiak zirelarik gogoetarako helduleku eta ohar heldugabeak), J. M. Lasagabasterren aipu
|
batekin
ekiten dio:
|
|
2022
|
|
|
Beharrezkoa da gure pentsamendua ‘bere buruaren auzitegiaren aurrean’ jartzen hastea: bazterketarik gabeko eredu
|
bati
ekiteko; emakumeen ekarpenekin filosofiaren historia zenbateraino desberdina izan zitekeen zehaztu ahal izateko; eta, azkenik, filosofoek eta filosofoentzat egindako pentsamenduak eraman gaituen lekuaren, hau da, gizarte patriarkalaren, azterketa kritikoa egiteko.
|
|
|
Eta horretan datza, hain zuzen, askatasuna: ekintza berri, ustekabeko
|
bati
ekiteko gaitasunean.
|
|
2023
|
|
|
Horren adierazle izan da 2/ 2016 Legea, apirilaren 7koa, tokiko erakundeei buruzkoa (Udal Legea). Hizkuntza politikaren norabidetze berri
|
bati
ekin diola esan daiteke, euskarazko funtzionamendu normala ardatz hartuz. Hori da, hain zuzen ere, Euskararen Legearekiko ezberdintasun nagusia.
|
|
|
GMMak ikergai bereziak dira, subjektu kolektibo eta aldakorrak direlako eta horren parte diren talde guztiak ez daudelako inon jasota edota zerrendatuta. Horretarako, Aztiker soziologia ikerguneko lagunekin batera, mapaketa prozesu
|
bati
ekin genion, gure intereseko lau eremuetako ahalik eta kolektibo gehien identifikatu eta horiekin kontaktuan jartzea helburu zuena. Bai lehenengo fase horretan, bai galdetegiak bidaltzeko fasean, zenbaitetan, ikerlarion kontaktu pertsonalak baliatu ditugu, eta hori GMMen moduko eremu batean gako lagungarria izan da.
|
|
|
2022ko eskaintza editorialaren datu nagusien laburpen txiki
|
batekin
ekingo diogu atal honi. Aurtengo titulu kopurua igo egin da:
|