|
2001
|
|
|
Hala, pertsona edo pertsona talderen batek trikinaz eragiten badu, egunkarietan agertu ohi da berri gisa. Izan ere, denborak aurrera egin ahala, osasun agintariek abeltzaintzako ustiategien osasun ezaugarriak sustatzen eta hobetzen lagundu dute, eta eboluzio zikloak ixtea saihestu dute (bizi ziklo horren ondorioz, parasito
|
batek
eboluzionatu egiten du, arrautzatik edo larbatik hasi, eta jarduera patogenikoa duten helduetaraino). Hala ere, aurreranzko martxa argi hori ez da guztiz amaitu, eta gaur, funtsean, mikroorganismoei lotutako arriskuak ditugu.
|
|
2003
|
|
|
Aipatutako elementu horiek guztiek bilakaera desberdina izan dezakete, jakina: horietako bakoitza ghetto bihur daiteke edota, aldiz, Bilboren kosmopolitismo aberasgarri
|
baterantz
eboluziona dezake. Oraingoz, nire iritzian, gauzak ez doaz oker, nahiz eta zenbait zirkunstantzia eta egitate negatibo azpimarra daitezkeen.
|
|
|
Biologoentzat, horrek esanahi garrantzitsua du: Lurraren antzeko tokiren
|
batean
eboluzionatu dute. Baina aurkikuntzaren interes teorikoaz eta biologikoaz gain, badira beste alderdi garrantzitsu batzuk ere.
|
|
2005
|
|
|
Gainera, frogatu da dna aldaketa txikiek eboluzio gertaera bortitzak eragin ditzaketela. Adibidez, aldaketa genetiko bakar baten ondorioz, Alaskako arrain arantzatsuak hezur armarria galdu eta beste espezie
|
batera
eboluzionatu zuen. “Science” ez da aipatzen Woo Suk Hwuang korearrak, giza enbrioiekin egindako klonazio terapeutikoaren aitzindaritzat jotzen denak, argitaratu dituen lanak; zelula ama faltsuak erabiltzea leporatu diote.
|
|
2006
|
|
|
Eredu bakoitzaren hasierako baldintzak Eguzki Sisteman 200 milioi urtean zehar planetak sortzeari buruzko hipotesietan oinarritu ziren. Tresna horretatik abiatuta, ikertzaileek zehaztu zuten hiru planeta multzotatik
|
batek
eboluzionatu ahal izan zuela “bizitzeko moduko eremuetan”, hala nola Lurrean. “Planeta bizigarriak daudela uste dut behin betiko”, esan zuen Raymondek —Coloradoko Unibertsitateko ikertzailea—, baina ohartarazi zuen “mundu horietan edozein bizimodu gurearen oso bestelakoa izan daitekeela”.
|
|
2007
|
|
|
Hortik gorputz osoan barreiatu daiteke. Infekzioa barreiatzen Inpetigoa tamaina txikiko ultzera batekin hasten da, kolore gorrixkakoa, azkura handia eragiten duena eta hasieran likido horixka argia duen anpulu
|
batera
eboluzionatzen duena. Likido hori oso kutsakorra da.
|
|
2008
|
|
|
Horrek asko zailtzen du erdiko ikusmena. Horrek ikusmen urritasun larria eragin dezake, eguneroko jarduerak egitea eta ukitutakoen autonomia mugatzen duena, legezko itsutasun
|
bateraino
eboluzionatuz. Rechek azpimarratzen duenez," gaixoaren ikusmenean eragin suntsitzailea duen gaixotasuna da, eta metamorfopsiak eragiten ditu (irudien pertzepzio distortsionatuak, bai forman, bai tamainan), eta horrek izugarri mugatzen du pazienteen irakurtzeko, ordenagailuarekin lan egiteko edo gidatzeko gaitasuna".
|
|
|
Gainera, “C.elegans” en ikusmen sistemak Charles Darwinek proposatutako “begi primordialaren” propietateak ditu, Xuren arabera. Zientzialari britainiarrak teorizatu zuen izaki bizidun guztien begiak bi zelula zituen prototipo bakar
|
batetik
eboluzionatu zirela: fotorrezeptore batetik eta hura babesten duen pigmentu zelula batetik.
|
|
2009
|
|
|
Animalia eta landarea elkarren premian bizi dira eta
|
batera
eboluzionatzerainoko hartu eta emana gara ditzakete. Mutualismoa esaten zaio ezkontza horri.
|
|
|
Ordura arte, mahats zuria eta tinta berdeak ziren. Atzealdetik aurrera, beste modu
|
batera
eboluzionatzen dute: zuriak tonu horia hartzen du eta beltzak gorriaren antza du.
|
|
2010
|
|
|
Eta idazkunetan ageri ziren modernitate zantzu batzuk zerrendatu zituen: partizipioak, esaterako ian, gaur egungo egitura
|
baterantz
eboluzionatu dutenak; izenordain indartuen sorkuntza sistematikoa (geure, zeure, neure) gaur egungo egiturarekin; artikulu determinatua gaur egun erabiltzen den bezala; Z letraren erabilera frikari horzkarientzako, gaur egun bezala; aspiraziorik gabeko hitzak gero ezaugarri horri eutsi dioten adibideetan; euskalkietako formak? –Ez dakigu nolakoa zen K.o. III. mendeko euskara?
|
|
2011
|
|
|
Erupzio hori odol isuri txikiei zor zaie. Batzuetan, gaixotasunak bat
|
batean
eboluzionatzen du, bat bateko postazioarekin eta ekinosiarekin. Hori dela eta, medikuntzan aurrera egin arren, meningokoaren hilgarritasuna kasuen %5etik %10era bitartekoa da.
|
|
2012
|
|
|
Tritoi horiek beste modu
|
batera
eboluzionatu dute beren espezieko beste indibiduoekin alderatuta.
|
|
2015
|
|
|
Zaila du euskaldun nafar bat azken mohikanoaren konplexuaz noiz edo noiz kutsaturik ez sentitzea. Liburuan aurreratu ahala ahotsaren gu hura ni
|
baterantz
eboluzionatuz doa; berriz indibidualizatzen da, bere etsipenaren kontrako barne borrokan galdutako gizonezko baten ahotsean, hain zuzen. Poema batean larri zauritua izan dela iradokitzen da; ospitaleko ohatze batetik haurtzaroko bizipenak eta gerrako episodioak gogoratzen ditu.
|
|
2016
|
|
|
90eko hamarkada bukaeraren eta XXI. mendearen hasieran, Internet ek modu izugarri azkar
|
batean
eboluzionatu zuen eta izaera esklusiboa izatetik, erabilerraztasun unibertsala eta izaera arrunt bat zeukan komunikazio tresna eta espazio bilakatu zen. 1996an 50.000 erabiltzaile baino ez zeuden Espainia mailan, zazpi urte beranduago ordea, 2003an, erabiltzaile kopurua 10 milioira iritsi zen.
|
|
2017
|
|
|
Bere gorpuak ur ingurune
|
batean
eboluzionatuko luke.
|
|
2019
|
|
|
Obsesionatzen hasi dela esan dio bikotekideak. Berak ez dio kasurik egin, beti izan da oso pertsonaia esajeratua bere bikotekidea, azken lau denboraldietan beste norabide
|
batean
eboluzionatu duen arren. Gure pertsonaia ideien guda konstante batean bizi den euskalduna da, komunikazio enpresa batean lan egiten du eta neba bat dauka Alemanian.
|
|
2020
|
|
|
Garai hartan boluntarioak askoz sozialagoak ziren. Orain, estilo helduago, partizipatibo eta modernoago
|
batera
eboluzionatu du, non jendeak arlo sozialean, kulturalean, ingurumenekoan edo kirolean lagundu nahi baitu. Orain, boluntariotza eraldatzaileagoa egin nahi dugu gizarteari begira, eta jende gehiagok parte har dezake.
|
|
|
Segurtasun nazionala ez da kontzeptu estatikoa, herrialde baten egonkortasuna bermatzen duten segurtasun eta defentsa espazioak ulertzeko hasierako ideiatik hasi eta kontzeptu zabalago
|
bateraino
eboluzionatu du. Kontzeptu zabalago horretan sartzen dira garrantzia handituz joan diren domeinuak:
|
|
2021
|
|
|
Hezur muinaren supresioa eragin dezake. Larruazaleko erupzio orokortu larri bat ere eragin dezake, zeinak Stevens Johnson sindrome edo nekrolisi epidermiko toxiko
|
batera
eboluziona dezakeen.
|
|
2022
|
|
|
" Gizarte
|
bat
eboluzionatzeko beharrezkoa da ikerketan inbertitzea. Herrialde batzuek ikuspegi hori argi dute; beste batzuek, ordea, ez"
|
|
2023
|
|
|
1859 urtean, eboluzio biologikoaz zuen ideia argitaratu zuen Espezieen jatorria izenburuko oBberaagnle. itDsaasrowntizniaen ustez, bizidun espezie guziek arbaso komun
|
batetik
eboluzionatu zuten hautespen naturalaren ondorioz.
|