|
2002
|
|
|
c. Aldaketa demografikoak,
|
batez
besteko bizi itxaropenaren ondorioz; aldaketa hauek luzaroagoan hartuko diren erretiro pentsioak ez ezik, osasun laguntzak eta gizarte zerbitzuak ere ukitzen ditu.
|
|
|
Duela hamar urte baino gehiagotik, Errusiak krisi demografiko egonkorra du hainbat fenomenoren ondorioz, hala nola hildakoen kopurua handitzearen, jaiotza tasa murriztearen eta immigrazio baxuaren ondorioz. Errusiarren
|
batez
besteko bizi itxaropena 65 urtekoa da gaur egun, eta duela 14 urte 70 zen. Azken datu ofizialen arabera, 2001ean jaiotza tasa mila biztanleko jaiotza kopurua 9,1ekoa izan zen, eta heriotza tasa, berriz, 15,6koa.
|
|
2003
|
|
|
Bizimodu osasuntsuaren gaineko kezka sozial hori hiru elementuk, gutxienez sortu dute: lehendabizi, bizi kalitate hobeaz gozatzeko aukera,
|
batez
besteko bizi itxaropenak luzatzea eta bizimodu konfortagarri eta seguruagoa, besteak beste; horrek guztiak kontserbatzaileago eta zuhurrago bihurtu gaitu.
|
|
2004
|
|
|
Espainiako emakumeak Europako luzeenak izaten jarraitzen dute, 83 urteko
|
batez
besteko bizi itxaropenarekin. Hala ere, hirugarren adinera iristen dira Europako gainerako herritarrak baino egoera txarragoan, batez ere heldutasunera iristean “gutxi zaintzen direlako”, eta, batez ere, 65 urtetik aurrera, Emakumearen Osasun eta Medikuntzaren IV. Topaketa Nazionalaren aurkezpenean osasun adituek atzo adierazi zutenez.
|
|
2007
|
|
|
Egun, ebakuntza egin ostean txertaturiko organo horren
|
batez
besteko bizi itxaropena, zenbaitetan, 20 urtetik gora ere joan daitekeen arren, transplantaturiko organoak bizirik luze iraun dezan immunologi sistema geldiarazita mantentzea ezinbestekoa da; bestela, organismoak berea ez duen txertaturiko elementu hori errefusatu egingo luke.
|
|
|
Zenbatekoa izan daiteke alderantzizko hipoteka baten bidez lortzen diren hileko errentak? Adibide bat jartzearren, gaur egun 74 urte dituen gizon batek 14,28 urte gehiagoko
|
batez
besteko bizi itxaropena izan dezake (urte berean jaiotako emakumeak 17,18 urteko bizi itxaropena du). 300.000 euro inguruko pisua badute, 725 euroko errenta izan dezakete hilean, ondasun higiezinen gaineko alderantzizko hipoteka sinatuz.
|
|
2008
|
|
|
Gizonak 40 urte baditu, urteko kostua 811 euro igotzen da, eta 50 baditu, 2.100 euro urtean. Emakumeen kasuan, 30 urte badituzte,
|
batez
besteko bizi asegurua 450 euro kostatzen da urtean. 40 urterekin kontratatzen bada, poliza 532 euro ordainduko da urtean, eta 50 urte izanez gero, 1.302 euro urtean.
|
|
2010
|
|
|
Bainagarapen bideko munduko herrialdeentzat, mundu ekonomiarekin izandako integrazioak, aldiz, desindustrializazioa eta azpigarapena izan zituen emaitzatzat. Ondorioz, garai honetan dibergentzia hazkorra suertatu zen zentroko eta periferiakoerrenta per capiten eta
|
batez
besteko bizi estandarren artean. Adibidez, aberatseneneta behartsuenen arteko tarte ekonomikoa 1820ko 3/ 1etik 1870eko 7/ 1era eta1913ko 11/ 1era pasatu zen.
|
|
|
Indigenen
|
batez
besteko bizi itxaropena gainerako biztanleriarena baino 20 urte txikiagoa da.
|
|
|
Indigenen
|
batez
besteko bizi itxaropena planetako gainerako biztanleena baino 20 urte txikiagoa da, NBEk herri indigenen egoera globalari buruz egindako lehen txostenaren arabera. Azterketaren arabera, 370 milioi pertsona inguru daude, 90 bat herrialdetan banatuak, munduko biztanleriaren %5, pobreen %15 eta landa eremuetan muturreko pobrezia egoeran bizi diren 900 milioi pertsonen herena baino gehiago.
|
|
|
Dokumentuaren egileek, halaber, “larritzat” jotzen dute herri indigenen osasun egoera, ez baitute nutrizio egokirik, ez osasungintzarik, ez osasuna zaintzeko baliabiderik. Hori dela eta, beren
|
batez
besteko bizi itxaropena planetako gainerako biztanleriarena baino 20 urte laburragoa da; izan ere, komunitate horiek haurren eta amen heriotza tasa altuak, gaixotasun kardiobaskularrak, GIB Hiesa edo tuberkulosia dituzte. Baina indigenek, garapen bidean dauden herrialdeetan ez ezik, “lehen munduko” estatuetan ere zailtasunak dituzte.
|
|
2011
|
|
|
Horretarako, 2003ko udako bero boladan Europan izandako 70.000 heriotzak hartu dira erreferentzia gisa. Ikertzaileek azaldu zutenez, hiru edo lau hilabeteko
|
batez
besteko bizi itxaropena murriztuko dela iragartzen duten datu globalak gorabehera, kopuruak aldatu egin daitezke Europako eskualdearen arabera, baita hartzen diren prebentzio erabakien, berotegi efektuko gasen emisioen bilakaeraren eta giza egokitzapenaren arabera ere. Aldagarritasun hori gorabehera, ic3 ko zuzendariak, Xavier Rodók, eta azterlanaren egileak, Joan Ballesterrek, “ziklo aldaketa” bat egin zuten 2080tik aurrera, non hilkortasun gailurra ez baita gertatuko neguko hilabeteetan —orain arte, gaixotasunak gehiago hedatzeari lotuta—, eta udara lekualdatuko baita.
|
|
|
" Sendoak zeuden oraindik artzai zarraren beso zaintsuak, txit azkarrak bere oñak, zindoak bere bular auspoak". Gogora dezagun XX. mende hasierako hirurogei eta hamabi urtekoa agure zela eta, naturak bere bidea eginik, gaur egun gizonezkoen
|
batez
besteko bizi itxaropena adin horretan dagoela Euskal Herrian.
|
|
2013
|
|
|
gaur egungo katuak zenbat bizi dira? «Felido baten
|
batez
besteko bizi itxaropena 16 eta 21 urte bitartekoa da. albaitaritzako aurrerapenek eta tratamenduek muga hori gainditu arren, ‘Animal Research’ argitalpena jasotzen du, animalien osasunari buruzko datu zientifikoen nazioarteko base itzela.
|
|
2014
|
|
|
Zoritxarrez,
|
bataz
besteko bizi itxaropena bi urte da.
|
|
2015
|
|
|
Peter A. Victor ek hazkunde ekonomikorik gabe molda gaitezkeela sostengatzen du, eta bere eredu makroekonomiko ekologikoa Kanadan aplikatu egiten du (Managing without Growth, 2008).
|
Batez
besteko bizi maila nahikoa dela uste du, eta behar dena bi arazori aurre egitea dela ondoriztatzen du: klima aldaketaren arriskua murriztu; eta Kanadan, instituzio eraginkorrak ezarri bai pobreziari aurre egiteko bai hazkunde ezean agertzen den desenpleguari aurka aritzeko.
|
|
2016
|
|
|
intragroup alorreko bereizbidea aurrez aurre analizatu gabe ezer gutxi egin liteke gurea bezalako egoeretan. Zer irabazten dugu, adibidez, Azpeitiko bizi indarra (demagun) 7 baldin bada, Gernikakoa 6, Zarauzkoa 5, Errenteriakoa 4, Irurtzungoa 3, Maulekoa 2 eta Basaurikoa 1, Euskal herriko hiriguneen
|
batez
besteko bizi indarra 4 dela esatearekin. Demografiazko eta estatistikazko metodologiaren analisi mugak ongi konpondurik baleude ere hor (bistan da ezetz), ezer gutxitarako balio liguke" gure hiriguneen batezbesteko bizi indar etnolinguistikoa 4 da" esateak.
|
|
|
Eta zenbat urte biziko da lagun iletsua? Etxeko katuen
|
batez
besteko bizi itxaropena 16 eta 21 urte bitartekoa da, «nahiz eta albaitaritzako aurrerapen eta tratamenduek muga hori gainditzeko aukera ere ematen dien», dio, bestalde, argitalpenak Animal Research, animalien osasunari buruzko datu zientifikoen nazioarteko datu base izugarria. Eta garrantzitsuena:
|
|
2017
|
|
|
Eta egia da. EAEn Europako
|
batez
besteko bizi itxaropenik handienetakoa dago, eta osasun sistema ona daukagu, baina hiltzeko eta gaixotzeko moduak aldatuz doaz. Ikerketa epidemiologikoek diote minbizia dela bizitza urte potentzial gehien kentzen digun faktorea.
|
|
|
–Zenbaki horiek politika publikoei begira dute garrantzia, bestela ez?. Azaldu du 1900 urtean
|
batez
besteko bizi itxaropena 37,5 urtekoa zela, jaioberrien heriotza tasak oso handiak zirelako. Bazeudela 65 urtera iristen zirenak, baina gutxi.
|
|
2020
|
|
|
Ugaztunen artean, emeen
|
batez
besteko bizi iraupena arrena baino% 18,6 handiagoa da, nazioarteko ikertzaile talde batek PNAS aldizkarian aurkeztutako datuen arabera.
|
|
|
Ugaztunen artean, emeen
|
batez
besteko bizi iraupena arrena baino% 18,6 handiagoa da, nazioarteko ikertzaile talde batek PNAS aldizkarian aurkeztutako datuen arabera.
|
|
2021
|
|
|
Gure
|
batez
besteko bizi itxaropena
|
|
|
" Gure
|
batez
besteko bizi itxaropena 27.375 egunekoa da".
|
|
2022
|
|
|
Urtetik urtera gehiago bizi gara, baina ez ezinbestean hobeto.
|
Batez
besteko bizi itxaropena 30 urte luzatu zen aurreko mendean, eta bosturteko bakoitza beste urte batez luzatzen da. Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) arabera, gaur egun, 80 urtetik gorako 125 milioi pertsona daude, eta 2050erako 434 milioi inguru izango dira, eta horrek benetako erronka soziosanitarioa dakar.
|
|
|
Munduko laborategi askotan egiten ari den ikerketa guztia dagoeneko sortzen ari da, eta hala egiten jarraituko du, ezinbesteko ezagutza da zahartzea baldintza hobeetan lortzeko, eta hori erronka soziosanitario handia da. Espainian,
|
batez
besteko bizi itxaropena 83 urtekoa zen 2019an, baina bizi itxaropena osasungarria zen, 72 urtekoa. Horrek esan nahi du gure bizitzako azken hamarkada ez dugula bere indar osoan bizi.
|
|
|
Hirurogei urte bete nituenetik, zientziari eskertzen diot urte berri bakoitza. Hirurogei urteren ingurukoa zen nire aurrekoen
|
batez
besteko bizi esperantza. Haien bizi parametroen arabera eta kontuan izanik nire bizimodu sedentarioa, ikusita zein gutxi zaindu dudan nire burua et alii, aspaldi behar nuen Ez Leku Nagusian.
|
|
2023
|
|
|
Isats luze eta malgua du. 14 urteko
|
batez
besteko bizi itxaropena du. Ilajea eta koloreak Ilajea laburra, fina eta estutua da.
|
|
|
Lehen, anputatzeko ohitura zen, baina ez da ohikoa. Airedale terrier baten
|
batez
besteko bizi itxaropena 10 urtekoa da. Ilajea eta koloreak Ilajea iletsua, latza eta lodia da.
|
|
|
Belarriak triangeluarrak dira eta buruaren alboetan zintzilik daude. Bernako behizain baten
|
batez
besteko bizi itxaropena 7 urtekoa da. Ilajea eta koloreak Bernako boiontziaren ilajea ezaugarri deigarrienetako bat da.
|
|
|
Virginian jaio zen EE.UU, 1975ean, eta 2003an hil zen. Oso ezohikoa da hori, beagle baten
|
batez
besteko bizi itxaropena 12 urtekoa baita. Beaglek oso modu bitxian hitz egiten dute.
|
|
|
Mugimenduan, goian eramaten dute, eta, askotan, bizkarrean makurtzen da; atsedenean, zintzilik. Chihuahua baten
|
batez
besteko bizi itxaropena 12 urtekoa da, eta 20ra ere irits daiteke. Ilajea eta koloreak Chihuahuak ilaje labur edo luzea izan dezake.
|
|
|
Normalean, atsedenean jaisten da.
|
Batez
besteko bizi itxaropena 12 urtekoa da. Ilajea eta koloreak Ilajea trinkoa da, eta laburra, luzeagoa, leuna edo zertxobait izurtua izan daiteke.
|
|
|
Higiduran, altxatuta darama, gorantz kurba txiki bat eginez, baina ez oso handia. Basset baten
|
batez
besteko bizi itxaropena 10 urtekoa da. Ilajea eta koloreak Ilajea laburra, leuna eta trinkoa da.
|
|
|
Isatsa luzera ertainekoa da, eta pixka bat erortzen da, bukaeran bihurgune txiki bat duela.
|
Batez
besteko bizi itxaropena luzea da, 12 eta 14 urte bitartekoa. Gaixotasunik eta zainketarik gabe ere, 16 urtera irits daitezke, beste arraza batzuek baino askoz gehiago.
|
|
|
Eustaten proiekzioen arabera, 2030erako urtetik gorakoak Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako biztanleriaren %27, 7 izango dira. Orduan iritsiko da baby boom belaunaldia «osasun oneko
|
batez
besteko bizi itxaropenera» ere; egun, 72 urte ingurukoa da. Ondorioz, mendekotasun egoeran dauden herritarren kopuruak gora egingo du.
|
|
|
izan," ikuspegi engainagarria" da. Izan ere," industria ekoizpen modernoak
|
batez
besteko bizi maila igotzen du, bai, baina klaseen arteko desberdintasuna arindu gabe, eta, azken batean, atsekabe soziala kasualitatez leuntzen du". Testuinguru horretan, bakar bakarrik soberakina lotu daiteke" artearen emaitzarik ederrenekin, poesiarekin, giza bizitzaren bete beteko indarrarekin", betiere" produktibitatearen arabera" erabiltzen ez bada.
|