|
2001
|
|
|
On Domingok eskola beteta eukitea nahi eban, zelan edo halan, izan bere,
|
bateko
bedarra batzea zala, besteko metak egitea zala, lau hormak hutsik eta eskola nori emonik ez geratzen zan eta gixajoa udaro.
|
|
2002
|
|
|
Aita hil zenetik, Karmelek hartu zuen amaren etxe aurrean zutèn lur puska txikia zaintzeko ohitura. Makina
|
batekin
belarra mozten zuen, eta arrosak, kalak eta liliak zaintzen zituen. Eta petuniak, lurrean jarriak zeuden lorontzi luze batzuetan.
|
|
2003
|
|
|
" Hor ez, Loma" esan zion Santosek" hor atzean, belarren ondoan". Belar nahastu asko zegoen, egia, baina bazegoen bai banku
|
bat
belarren ondoan, harrizkoa, eta bertan jesarri nahi zuela esan zuen Santosek, eta bertan jesarri ziren. Nemiak esan zion berehala altxatu zutela bankutik, harria hotz zegoelako eta hoztu egin zitekeelako Santos.
|
|
2004
|
|
|
Ez dago zientifikoki bermatuta”. Sojaren aldeko argudio kulturala Asiako emakumeen tasa txikia da, bizitza osoan eta kopuru handi
|
batean
belar hori kontsumitzen baitute menopausiaren sintomak (%14tik %18ra). Baina haien elikadura desberdina da.
|
|
2005
|
|
|
Ebanjelioak ongi irakurtu behar dira beraz eta ez aiztur ukaldika pozi osoak moztuz. Gogoratzen zait Uharte Garaziko etxe
|
batean
belarretan ari nintzen batez, Jehovaren Lekuko pare bat etorri zela eta bere predikua atera, nor nintzen jakin gabe: " 144.000 toki baizik ez da zeruan".
|
|
|
Ez dute mahuka bakarrik erabili behar, kolore deigarriko ureztalur txiki bat baizik, balkoi eta loreontziak ureztatzeko. Beste lan entretenigarri
|
bat
belar txarrak kentzea da, betiere heldu batek gainbegiratuta. Bi edo hiru urterekin, haziak ereiten hasten dira.
|
|
|
Lantan ikusi nituen nik ipurtargi batzuk, behin. Lanta da herri
|
bat
belar asko daukana eta ipurtargi asko daukana, gauez.
|
|
|
Leiho batzuetan, pixka bat alboratuta ageri ziren errezelak; beste batzuetan, berriz, argi eta garbi ageri zen aurpegiren bat, zer suma. Aita eta beste gaztetxo batzuk mandio
|
bateko
belar pilaren gainera igota zeuden, plaza ikusten baitzen hormaren eta teilatuaren arteko tartetik.
|
|
2007
|
|
|
Gure mendi ibilaldi
|
batean
belar gainean etzanda, begiak zeruan eta burua hegan uzten genuenean, bestelako amets eta planak ere ateratzen ziren, aldika. Izan ere, Elvis hil zen urte hartan hamabost urte genituen guk, bete berriak edo aurki betetzekoak, eta munduaren zabala geure aurrean irudikatzen genuen, uda hartan ez bazen hurrengoan edo hurrenagokoan deskubritzeko.
|
|
|
50.000 eta 70.000 sendabelar eta usaintsu artean erabiltzen dira mundu osoan, medikuntza tradizionalean zein modernoan. Espezie horiek, gainera, landa ekonomia askoren oinarria dira, eta industria garrantzitsu
|
bat
belar, botika eta lurrin produktuez hornitzen dute. Hala ere, espezie horietako 15.000 inguru desagertzeko arriskuan daude, Naturarentzako Mundu Batasunak (UICN) argitaratzen duen Zerrenda Gorriaren arabera.
|
|
|
Aldaketan bi ubeldura atera zaizkio Lukasi hezurrak lastairaren kontra edukitzeagatik, ipurtaldean bi urradura. Hotz da, nahiz eta kanpoan eguzki zuri
|
batek
belarrak zimeldu. Eguneko bigarren dutxa hartu du.
|
|
2008
|
|
|
Sanferminetako lehen goizaldea. 10:00etan hasi duzu gaua, eta orain, biribilgune
|
bateko
belarretan atseden laburra hartu ostean, oraindik indarra baduzula eta superheroi bilakatu zarela egiaztatzeko, kontzertu batera joan zara. Eta ez edozeinetara.
|
|
|
Gorrailen azalpenei jarraikiz, otsoak, berriki epaitua zen pentze
|
batetako
belarrean alha aurkitu zuen antzara saldoa. Antzara kume gris eder eta gizen bezain osagarrizko bat hautatu zuen eta, gainerat jauzi egin berekin eramateko.
|
|
2009
|
|
|
–Arrazoi duzu, izeba, baina batzuetan nik ez dakit zer gertatzen zaidan, belar izpi
|
batetik
belar meta bat egiten dudala? –eta, esandakoarekin aski ez balu bezala, gehitu zuen?:
|
|
|
hain untxizale bihurtu ziren hauek, non, berandu gabe, maskotatzat hartu, kaiola batean sartu eta eskolan, gelan, alegia, gela bakarreko eskola baitzen, sei eta hamalau urte bitarteko umeak hartzen zituena? zaintzera obligatu baitziren, batean
|
batek
belarra ekartzen ziola eta bestean beste batek azenario pare bat, honek kaiola garbitzen zion eta horrek ura ematen; izena ere jarri zioten. Ligorio?, baita gelako zerrendan sartu ere?
|
|
|
Hain iparraldera dagoen zelai
|
bat
belar artifizialekoa behar du izan ezinbestean. Kasu honetan, baina, eta agian San Mamesen irabazteko pasatutako komerien ondorioz, zelaiak ez du Young Boysen aurkako kanporaketan adina zeresanik eman.
|
|
|
izugarri gustatzen zitzaizkion bizkar gaineko ferekak, hainbesteraino, non begiak itxi eta, aldian behin, lotan geratzen baitzen, itxura batean–, eta berehala bereganatu zuen ikasleen arreta: hain untxizale bihurtu ziren hauek, non, berandu gabe, maskotatzat hartu, kaiola batean sartu eta eskolan –gelan, alegia, gela bakarreko eskola baitzen, sei eta hamalau urte bitarteko umeak hartzen zituena– zaintzera obligatu baitziren, batean
|
batek
belarra ekartzen ziola eta bestean beste batek azenario pare bat... honek kaiola garbitzen zion eta horrek ura ematen; izena ere jarri zioten –Ligorio–, baita gelako zerrendan sartu ere... eta are gehiago, zerrenda irakurtzerakoan harena ere irakurtzen zuen maisuak, untxia ikasle bat gehiago balitz bezala: ikaskideek ez bezala, zeinek" Hemen, jauna!" erantzuten baitzuten beren izenak entzun ahala, Ligoriok ez zuen hitzik esaten, noski, baina belarriak itxuragabeki tentetzen bai, Ildefonsok berak hala kontatzen zuen behinik behin, auskalo...; esan nahi baita guztiek maite zutela eta guztiek zaindu nahi zutela Ligorio, eta, jakina, nola untxia lasaia baitzen eta nola egun osoan jaten egoten baitzen, ikaragarri gizendu zen azkenean; eta orduan, gertatu beharrekoa gertatu zen, zeren, maisua ikasleei kapelupeko untxiaren ohiko saioa erakustera zihoakièn egun haietako batean –saio bakoitzean berritasunen bat sartzen ahalegintzen zen, neska mutilak asper ez zitezen–, Ildefonsok kapelua mahai gainean utzi, eta honela zuzendu baitzitzaien:
|
|
|
–Arrazoi duzu, izeba, baina batzuetan nik ez dakit zer gertatzen zaidan, belar izpi
|
batetik
belar meta bat egiten dudala... –eta, esandakoarekin aski ez balu bezala, gehitu zuen–:
|
|
|
Batek eskua beretan hartua zian, eta muxuka beso guzia bustitzen zian, han hemenka asiki ttiki batzuek eginez. Bertze
|
batek
belar zital batekin killikatzen zizkian belaunak, eta izterrak, tartezka begiratze luze batzuek neriari lotuz.
|
|
|
Ibai ondoan, makal baten gerizpean, Timo eta txaketa zabala duen gizon handi
|
bat
belarretan jarrita daude. Gizonaren alboan, bizkar kaja bat irekia.
|
|
2010
|
|
|
Eskailerak jaitsi eta sukaldean sartu zen, ezer esan barik. Poto
|
batetik
belarrak atera zituen, infusioa prestatu zuen eta leihoaren ondoan zutik geratu zen, kanpoko ilunpeetara begira.
|
|
|
" Zigarrotxo hau erre bitartean geldituko gaituk", esan dit Josebak, eta bertan eseri gara, bera harkaitz batean eta ni beste batean. Josebak, orain, tabako beltza erretzen du, ez garai
|
bateko
belar usaintsu hura.
|
|
2011
|
|
|
Gainera, aurrerapen asko zituzten: makina
|
bat
belarra eta garia mozteko, beste bat goldatzeko eta beste bat uzta biltzeko. Garai hartarako oso baserri aberatsa zen.
|
|
|
Belar pixka bat jarri nien lurrean behorrei eta behiak jezten hasi nintzen. Bordara igo nintzenean hiru arkume gehiago zeuden; jaten eman eta zaku
|
bat
belar ekarri nuen etxerako. Behiak iturrira eraman ondoren, behorrak hartu nituen eta kanpora atera nituen kortan tokia izateko, oiloak ere bertan zebiltzan eta.
|
|
|
Ordurako aitak bazkaria prest edukitzen zuen eta elkarrekin bazkaltzen genuen. Arratsalde batzuetan biok igotzen ginen, lanak erdibana egiten genituen, behorrak ere ikusten genituen eta bueltan nik zaku
|
bat
belar jaisten nuen behientzat. Egun batean iratzea mozten ari nintzela, bat batean hurrengo larunbatean aitarekin Tolosara ardi zaharrak saltzera joan behar nuela bururatu zitzaidan, aspaldian ez baitzen atera herritik eta bide batez eguna bertan pasako genuen.
|
|
|
Baina, oilo ongarria han zahartzera uzten dutenak gaizki egiten dute bi burutarik: gaitzi zaie oiloer alde batetarik, eta zure kaltetan dago hura han, baratze xoko
|
batean
belar ederrak ekarrarazten ahal zaizkizularik, eman bazenu han, kendurik alfer dagoen lekutik.
|
|
2012
|
|
|
Barraskiloan ez da animalia heldua garatzen, babestutako animalia kumea baizik, zerkaria deitutako larba bizkarroia. Zerkaria hori uretako edo ur ertzetako landareetan finkatzen da, eta, animalia
|
batek
belarra jan eta irensten duenean, haren gibelerako bidea hartzen du. Ihidietako belar mamitsuak bisitari nardagarri hura izaten zuen, eta txahalak gibelik, gabe?
|
|
|
Hesi mota horiek ezagutzen dituztenek pentsa dezakete ez nuela buru argirik izan horretarako leku egoki gisa lautada
|
bateko
belar soro bat edo sabana, gure herritarrek mendebaleko kolonietan deitzen dioten bezala, aukeratu nuenean, bizpahiru ur xirripa eta bazter batean zuhaitz ugari zituena.
|
|
|
Yahooaren tegitik astaki zati bat ekarri zidan, baina hain usain higuingarria zuenez, atzera egin nuen nazkaz; orduan yahooari bota zion, eta hark irrikaz irentsi zuen. Gero eskukada
|
bat
belar ondu erakutsi zidan eta olo mordoxka bat ere bai apatx gaineko ileetan; baina buruaz ezezkoa egin nion, elikagai haiek ez zirela niretzat egokiak adierazteko. Eta benetan, goseak hil nuela konturatu nintzen orduan, neure espezieko norbait aurkitzen ez banuen behintzat; zeren eta, garai hartan ni baino gizateriaren maitale handiagorik gutxi izango ziren arren, yahoo zikin haiei buruz aitortu behar dut inoiz ikusi gabea nintzela izaki sentikor higuingarriagorik zentzu guztietan; eta zenbat eta gehiago hurbildu haiengana, are higuingarriago egin zitzaizkidan, herrialde hartan egon nintzen bitartean.
|
|
|
Sei behi eta bi zezen bizi ere hartu nituen neurekin, eta beste horrenbeste ardi eta ahari, neure sorterrira eraman eta espeziea zabaltzeko asmoz. Eta hauei ontzian emateko, sorta bikain
|
bat
belar ondu eta poltsakada garagar neuzkan. Pozik ekarriko nukeen bertako biztanleetako hamabiko bat, baina inola ere Enperadoreak baimendu ez zidan gauza izan zen hau; eta nire poltsikoak arretaz miatzeaz gain, ohorezko hitza eman behar izan nion Maiestateari ez nuela haren menpekorik eramango, berauek bat etorri eta onartu arren ere.
|
|
|
horrela, gainazala ez dela zapaldu ziurtatzen dugu, eta, beraz, ez duela usain arrarorik, eta, beraz, gure txakurra despistatu egin lezakeela proposatzen diogun objektua aurkitzean. Saiatu jaki pixka
|
bat
belar gainean igurzten. Txakurra jokoan parte hartzera animatzeko beste aukera interesgarri bat da bere gomazko jostailu gustukoenetako bat janariz igurztea eta ibilbidean zehar ezkutatzea, haren bila gonbidatzeko.
|
|
|
Objektu ezkutua aurkitzen duen txakurra saritu egin behar da, laztanak eta maitasun hitz lizunak erabiliz, eta hori ezinbestekoa da haren portaera eta jokoan duen inplikazioa modu positiboan indartzeko. Txakur itsuarekin jolasteko arrastoa sortzeko, igurtzi janari pixka
|
bat
belar gainean. Utzi janari arrastoak ibilbide batean.
|
|
|
Urdaileko minek azaltzen dute, batzuetan, zakurraren jokabide hori. “Txakur
|
batek
belarra irensten du ondoeza edo eritasunen bat duenean urdailean”, dio Adrián Aguilera albaitariak, edo “objektu arrotz bat, hala nola harri bat, pilota bat edo zabor hondarrak, irentsi duenean” itzultzen saiatzen delako. Baina, zergatik lortzen du belarrak oka eginaraztea animaliari?
|
|
|
Irudia: kikovic Otsoak belarra ere jaten du naturan Txakur
|
batek
belarra irensteak ez du esan nahi dieta desorekatua duenik. Nolanahi ere, belarrak lagundu diezaioke txakurrari bere dietan elikagai eta mineral batzuk sartzen.
|
|
|
Gogoratzen al duzu automobila matxuratu zitzaiguneko hura, aita? Geure gauzak hartu eta oinez jarraitu behar izan genuen, eta, ni nekatuegi nengoenez, amak eta zuk, gurdi
|
bat
belarrekin zihoan nekazari bati eskatu zenioten ea bere ondoan eserita eramango ninduen. Gogoan dut, ni eguzkitik babesteko, adaxka batzuekin sabai moduko bat moldatu zuela.
|
|
2013
|
|
|
Irudiak interpretatzea. Haurrekin praktikatzeko ariketa interesgarri
|
bat
belarrean etzan edo besaulki batean etzan behar da hodeiei begira egoteko eta haurrak horietako bakoitza zer irudikatzen duen interpretatzeko. Sormena zentzu horretan estimulatzeko beste jarduera dibertigarri bat itzalen jokoa da.
|
|
|
FedEx pakete
|
bat
belarrez betea.
|
|
2014
|
|
|
Ez ahal nintzen lehorreratu, lorratz bat ikusi nuen, lorratz zabal
|
bat
belarretan barna. Gogoan dut neure baitan pozarren esan nuela:
|
|
|
Behar diren osagaiak hauek dira: gari irinez egindako katilu bat, koilarakadatxo
|
bat
belar katilukari, katilukada bat esne eta katilukada bat esne hauts, bi koilarakada gurin eta arrautza bat. «Esnea ez da txarra katu helduentzat, baina neurriz kontsumitu behar dute, eta inoiz ez kantitate handietan», dio Gonzálezek Nola prestatzen dira etxeko galleta hauek katuentzako?
|
|
|
Egia zen. Asto bat zegoen kanposantuaren atzealdeko zelai
|
batean
belarra jaten.
|
|
|
Etien Bonnat Baionan eta Manex Donetx eta Battitta Garat bidean despediturik, azkenean Arnegirat heldu da Filipe Luro, tabakoa pipatuz eta kea pafatuz ausarki, harrabotsik gabeko tren geldo bat iduri duela bidean goiti. Etxekoekin gogo onez eta uros afaldu eta lo eginik, pentzean laukada
|
bat
belar epaitzea izan du lehen lana hurrengo goizean, eta hara non sentitu dituen bi xixtako, odola izoztua utzi diotenak. Belarra lurrerat aurtiki, eta dailuarekin erditik epaitu du suge bipera bat.
|
|
2015
|
|
|
Kanadako Munduko Kopa hastear da. Deigarria da FIFAk maila goreneko txapelketa
|
bat
belar artifizialean jokatzera behartzea. Jokalari gehienak, arrazoiz, horren kontra azaldu dira.
|
|
|
–Eta zer espero zenuen ba, eskertza bereziren
|
bat
belarretan etzanda?
|
|
|
Baina nik zutaz dudan irudia da itzal
|
bat
belarra erretzen
|
|
|
Zahar. Tona
|
bat
belar. Kaka.
|
|
2016
|
|
|
Egileor izeneko
|
batek
Bedar soro iraspena eta Aleluin baso idazkiak agerrarazi zituen Bilbon 1921.ean eta 1922.ean hurrenez hurren.
|
|
|
Venezuelako euskal komunitateak egun berezia izan zuen azaroaren 12an, larunbata, Caracaseko eta Caraboboko euskaldun talde bat Araguako Haranera joan baitzen, monolito bat inauguratzeko, euskaldunek Venezuelako historian utzi ekarpen eta kontribuzioaren oroigarri. Izan ere, 1768an, euskal aitzindari talde
|
bat
belar urdina edo ‘añil’ delako koloratzailea ematen duen landarea ereiten hasi zen hor, gero Aragua haranarendako aberastasun iturri handia bilakatu dena abiatuz. Ekimen honekin, Venezuelako euskaldunak" Euskaldunen ibilbidea" delakoa abiatu dute, eta euskal oroitarriak ezarriko dituzte herrialdean zehar Venezuelako jendeek jakin dezaten euskaldunek utzitako ekarpenen berri.
|
|
2017
|
|
|
Eta bejuco
|
batez
belarra astindu zuen, sugeak edo har iletsuak agerrarazteko.
|
|
|
Mokokada
|
bat
belar ondu ez legoke gaizki. Olo lehorra
|
|
|
Umeak jolasean belarrarekin, Limoi urez betetako edalontziak... Ume
|
bat
belar sendor handi bat eramaten ikusten dugu. Ez zaio gorputza ikusten, bakarrik hankak.
|
|
|
Laster baino lehen han zen besakada
|
bat
belar ondurekin. Ez dakit nondik aterako zuen.
|
|
|
Neure artean irri egin nuen, hori esaterakoan ez zitzaidalako burura inongo neska gazterik etorri, ezta adinean sartutako alargun mardulik ere, mutil gazte segail bat baizik: kanpineko langilea, bezperan goizean igerilekua garbitzen eta arratsean, mendiko nire ibilaldi zorotik bueltan nintzela, kanpin barruko bidexka
|
baten
belarra mozten ikusi nuena.
|
|
2018
|
|
|
Lord jaunak bi gonbidatu zeuzkan lorategiko etxean, dama gazte bat eta jaun bat, eta handik ikusi zuen belardian barrena nola zekarren nire aitak erretilu bete jan edan, horren premian baitziren. Lorategiko etxearen aurreko belardian badago zenbait metrotako ezponda bat, eta, garai hartan, gaur egun bezala, bazegoen eskailera
|
bat
belarretan sartutako lau harlauzaz osatua. Eskailera maila horien aldamenean erori zen nire aita, eta eskaileren gainaldeko belartzan barreiatu zuen erretiluko karga guztia, teontzia, kikarak, platertxoak, sandwichak, bixkotxak?.
|
|
|
–Zenbat egunez bizi daiteke gizaki
|
bat
belarrez elikatuz?
|
|
|
Baina dagoeneko ezin zuen atzera egin. Goma askatu eta mozten jarraitu zuen, zigi zaga, soro
|
bateko
belar txarra balitz bezala. Malkoak lepoan behera, ile printzak aurpegia estaliz, norbaitek putz egin ostean desegin eta hegan iritsitako txikoria belar birrindua balitz bezala.
|
|
|
Landerrek Saioari begiratu eta txantxa ulertzen du. Burua makurtzen du irribarretsu, oin
|
batekin
belarrean zirkuluak marrazten dituen bitartean. Aho bete barre irteten zaio Saioari, ezpainak itxita luzaroago eutsi ezin duenean.
|
|
|
Euskaldunek egun ez dute gehiago itsas ontziteriarik eta lehen aberatsak ziren Lapurdiko herri zenbait osoki pobreturik dira. Zer bilakatu dira leku honetako jendeak?, erraten zion bidaiari
|
batek
belarrean kokoriko eta piltzarrez beztitu Hendaiako gizon zahar bati. Batzuk hilik dira, erran zuen lapurtarrak, jaikiz; beste zenbait erbesteratu dira; gehienak gerlak hil ditu.; besteak eliza gibeleko alor handian ehortzirik dira. Zein alorretan?, galdetu zuen solaskideak.
|
|
2019
|
|
|
Bufalo kafre talde bat etzanda, deskantsuan. Errinozeronte beltz bat bere umearekin bazkan; haren ondoan, txori txuri lirain
|
bat
belar izpi artean. Elefante zahar bat ur liliak eta kimu beratzak jaten.
|
|
|
Bizitzak helburu bat duela erakusten du: zelai
|
bat
belar joriz janztea, edo fruitu arbola bat igaliz betetzea, edo emakume bat haurrez aberastea. Esperientzia domina bat da, general batek erakuts lezakeen horietakoa; baina bizitza beste zerbait da.
|
|
|
logelatik ganbarara eta ganbarako atzeko atetik ortuaren ondoko sagarrondo zelairaino; beren baserria eta auzoena inguratuta,, askaurretik ezkaratzera. Halaxe goizero eta iluntzero, euri egun
|
batean
belarrarekin labaindu eta ia Errotabarriko antaparara jausi zitzaion arte:
|
|
|
–Zer iruditzen, adiskidea, arrautzopil
|
bat
belar finezko entsaladarekin?
|
|
|
Han geltokian, hutsik egin gabe, Geno izaten zuen zain. Gero, geltokitik urrun ez zegoèn parkera joateko ohitura zuten, eguraldiak laguntzen bazien bederen; bada, bikotearen lehen ateraldi haietako batean, parkeko banku batean eserita zeudela, koleoptero haietako
|
bat
belarretan ikusi eta bereganatu zuen Genok.
|
|
|
Baina plantxan edo labean prestatzen bada, zapore sorta zabaldu egiten da: txanpinoi saltsa leun
|
batetik
belar aromatikoak nagusi diren beste batera, baita oporto eta tipula karamelatuarekin ere, gustu gozo pixka batekin. Pieza mota ere erabakigarria da.
|
|
|
Errioxako Kaltzarako Domingo santua dugu hau, Erdi Aroan Santiagobideko erromesei ostatu prestatu ziena. Ganbaran edo ukuiluan, baina besakada
|
bat
belar (lastoa beste paraje batzuetan) gordetzea hobe dela, badaezpadan... edo maindire bat, Erriberan lastotan erabiltzen zutenaren pareko: Ganbarako bazterrean, maindire bat ahotz, maiatzaren azkenera arte, gorde zak!
|
|
|
Emakumeak zutikako lanpararen argira hurbildu zuen argazkia. Doberman kume bat erakusten zuen lorategi
|
bateko
belarrean deskantsatzen, ile beltzekoa bizkarra, kolore marroi argikoak mutur, bular eta oinak; burua eta hankak, nabarmen handiak gorputzaren aldean. Begirada, kontzentraziorik gabea, lotia, galdua; belarriak, tentetu gabeak artean.
|
|
|
Eta etorri gara entzun dugulako badela hemen ohitura antzinako
|
bat
belarrak biltzeko.
|
|
2020
|
|
|
Hostoak gero eta azkarrago erretzen ziren. Keolak ez zuen eskukada
|
bat
belar baizik. Aztia urruti zebilen korrika eta jauzika.
|
|
|
5 Salami bagelak pepinoarekin eta ziape maionesarekin Ezaugarri nagusi gisa erdian zuloa duten ogitxo biribil original hauek dibertigarriak dira eta konbinazio ugarirekin bete daitezke. Horietako
|
bat
belar finez egindako gazta krematsua da, pepino xerra batzuk, salamia eta, aparte, hozkailutxo baten barruko ontzi batean, errukula orri batzuk eta ziapea duen maionesa botilatxo bat, jan baino lehentxeago erantsiko dena. Zerbitzatzeko unean, erruula orriak maionesarekin gehitzen dira.
|
|
|
Duela mila urteko herria balitz bezala. Eskukada
|
bat
belar hartu eta hesira hurbildu naiz, ea tentatzen ditudan, baina ez didate kasurik egin. Ederrak.
|
|
|
" Nik aberria une bakar eta harrigarrietan nabaritu izan dut: udako gau epel
|
batean
belar usaina sentitzean; kanta xahar batzuk entzutean; baserritar adinduekin mintzatzean... edo, agian, urruneko hiri argitsu miresgarrien irudia begiztatzean". Jendartean gailentzen zen pentsamenduak ez zuen bat egiten aberria hautemateko modu honekin, eta horrek ezinegona, kezka eta etsipena sortu zizkion.
|
|
2021
|
|
|
Horretarako, larreetarako dudan partzela sei zatitan banatuta daukat, eta horietan, errotazio sistema bat aplikatzen dut behiekin; hau da, zati
|
bateko
belarra jaten dutenean hurrengora pasatzen dira, seiak pasatu arte (Berria).
|
|
|
Silo bi ziran.
|
Batean
bedarra sartzen genduan eta bestean, artaberde birrindua.
|
|
|
Neskak, etxe barrutik, baratze sarri
|
bateko
belar garaien artean ezkutatuta zegoen lasto buztin eta lezkazko etxola batera eraman zuen. Arta lastozko pilatxo baten gainean etzan zen, akiturik, eta hasperen sakon bat egin zuen.
|
|
|
Prestaketa. Albahaka xehatuko dugu (freskoa bada; bestela, deshidratatuak balio du), eta koilarakada
|
bat
belar horren eta ezkaiaren koilarakada bat, piperrauts mina, hiru koilarakada oregano eta hiru piperrauts gozo nahasiko ditugu. Gatza eta pipermin txikituak gehitu, nahi bezala.
|
|
|
Zuhaitzen funtzioak eta beharrak zein den ongi komunikatu behar dugu. Ikusten duzu makal
|
bat
belarrez inguratuta, eta jendea berehala hasten da esaten hori zikina dagoela, udal langileak ez direla ongi ari. Ez dakitelako gune horretan badela biodibertsitatea, badirela erleak, zomorroak... elkar jan eta ekiditen dituztenak izurriteak.
|
|
|
Artean eguna argitu gabe zegoen eta euriak zarra zarra jarraitzen zuen. Akitua, hezur muinetaraino bustia, tarte
|
batean
belar gainean etzanda geratu nintzen; azken gertakariak oroitzen ahalegindu nintzen. Berehala txalupakideak etorri zitzaizkidan gogora, eta orduan bai, braust altxatu eta ibai bazterrera hurbildu nintzen.
|
|
2022
|
|
|
Behin, segalari talde
|
bat
belar mozten ari zen. Bi pentze egin zituzten bazkaldu aitzin eta handiena geroko utzi.
|
|
|
Eta hark erantzun: " Egun
|
batean
belarrarekin nahasita oreganoa sartu zenuten ganbarara: han egon zen, eta gero behiek jan eta bekorotzera pasatu zen.
|
|
|
Gainera, gogoratu beharra dago, aste batzuk lehenago, baserriko ukuilua berritu, eta, zoruak eta ganbelak porlanez egin zituztela. Ganbela
|
bat
belar zuloaren ondo ondoan zegoen, eta, gainera, pixka bat aterata gelditu zen. Horrek zera esan nahi du, Manexek erraztasun handiz jo ahal zuela ganbelaren irtengune hura, baina, argi eta garbi dago zoriak mutikoaren alde egin zuela eta arrisku latz guztiak saihestu zituen.
|
|
|
–Geldi, mutiko –erran zidan ahots
|
batek
belarri parean–, ala beste aho bat zabalduko dizut.
|
|
|
–Ohatzea egin diezaiogun, bizkor! , esan zuen Quimek, eta eskukada
|
bat
belar erauzi zuen lurretik, etzalekua prestatzeko. Egun grisa zen, uda hasiera izaki, eta berde iluna belarra, botila baten irudiko.
|
|
|
Hitzak gainbalioztatuak daude, esanaren kaltean (hala da nere ustea), baina jolasa ez dut nik jarri. Taldeko
|
batek
belarra aukeratu du, bere ustez belarra delako" berdea, bizia, hezea, ona, beharrezkoa" (dena batura itzultzen ari naiz hemen). Ez da ondo ari, nere ustez, zeren ez baita hori hitzaren gorabehera eta ezta hizkuntzarena ere, baizik eta gauzarena edo munduarena.
|
|
2023
|
|
|
Europar Komisioak, joan den abenduan erabaki zuen urte
|
batez
belar pozoi horren baimentzea, ebaluazio zientifikoaren zain da. Elikagaien Segurtasuneko Europako Agintaritzak (EFSA) aspaldian igurikatzen den ikerketa, uztailean aurkeztu beharra da.
|
|
|
Hango jenteak, ostera, auzoen arteko harmonia gogoratzen dau batez be. Etxe
|
baten
bedarra batu behar zala, hara; beste baten laiakaz egin behar zala, hara. Auzolana, auzotasuna, ez daukie ahaztuteko.
|
|
|
Ho riekin baizik ezin zitekeen musikarik egin. Nota urdina baxua eta indarrik gabea zen, eta dantza egiten saiatu eta etengabe lore
|
batetik
belar batera, soro goldatu batetik batera jauzika jarduten bazuen ere, inoiz ez zuen lortzen abes ti alai baten doinua entzunarazterik. Triste eta deprimituta bizi zen, horregatik.
|
|
|
Madrilgo Prado museoan, Jeronimo Boschen gelan bada, Atseginen baratzea ezagunaren ondoan, ezezagunagoa den beste artelan bat, Belar gurdia izenekoa, eta, aurrekoaren gai bera landu arren, arreta zuzenago piztu dizuna. Erdiko panelean giza saldo bat ikusten da, berdin herritar xehe berdin elizgizon, gurdi
|
baten gaineko
belar meta arpilatu nahian, norbere puska hartzeko xedez. Hala, gizakiaren plazer materialen izaera efimeroa salatu nahi izan zuen artistak.
|
|
|
Informazio askorik ez zegoen. Gaur egun supermerkatuetan eskaintza zabala dago; garai
|
batean
belar dendetan eskatu behar zenuen soja esnea, eta balio zuen balio zuena. Informazioarekin gauza bera gertatzen zen.
|
|
|
Geroztik, indarkeriak ez zuen etenik. Bailarako zelai berdeak, garai
|
bateko
belar soro orlegiak, odolaren gorriaz lohitu ziren.
|
|
|
Neskaren bila joaten haizelarik, ez ote diate gurasoek hurrupa egitera gonbit egiten? Bada, hona hemen eskutadatxo
|
bat
belar horietarik. Eskailera buruan hedatu eta aitaginarreba edo amaginarreba sotora ardo bila joatean, modua egin ezak belar horiek zapal ditzaten.
|
|
|
Herri lurrak udalek kudeatzen dituzte eta beharren arabera erabiltzen dira, arruntena, artzaintza nagusi den tokietan, azienden larre toki izatea da. Kabalek bazkaleku handiak behar dituzte eta, behin leku
|
batean
belarra janik, tokiz aldatu behar dira. Jakina, etxeetako lur eremu mugatuek ezin zituzten behar horiek ase.
|