|
2008
|
|
|
Aditz
|
baten
balioak definitzeko, esan dugun bezala, hautatutako bi baliabide sintaktikoen aldi bereko konbinazio aukerak zeintzuk diren aztertuko dugu, eta horre tarako markaketa sistema bat erabiliko dugu. Sistema horretan. X?
|
|
|
Oro har, almanaken eta zehazkiago egutegi takoen katalogatzeak, eta izandakoen bilduma osoak jasotzeak, aparteko zailtasunak dituzte, arrazoi ezberdinengatik: a) Luzaz iraundakoek, tituluz maiz aldatu izan dira (argi talpen beraren segida ezkutatuz), b) Urte jakin
|
baterako
balioa zutenez, jen deak ez ditu gorde izan, c) Takoak, gainera, egunez egun azkeneraino desegi teko sortuak dira, eta liburutegietan ere ez dira jeneralean gorde izan3.
|
|
2009
|
|
|
AskinahasiadaXVI.mendeaFrantzianetaNafarroakoerresuma aska tuan.Alabainan, protestanten etakatolikoen artekoborrokak nabaridira Frantzian, edogerletanedoSan Bartolome gauekoabrekerietan.Giroberbera ezagutzen daNafarroako erresuman, Albreteko Juanaerreginaprotestant bilakatzen delarik.Azkenean Juanaerreginaren semea, HenrikeIII.a, heltzen delarik Frantziakotronura (Parisek meza
|
bat
balio zuela) etaHenrikeIV.a titulua hartzen duelarik eztitzen dagiroa, bereziki 1598an. Edit deNantes, delakoariesker.
|
|
2013
|
|
|
Hiri handi batez mintzatzen zaizkigularik, badakigu, horrek zer erran nahi duen, eta horren hartzea berri handia zaiku. Bainan, batzuetan, herriska edo mendiska
|
batek
balio gehiago du, gerlari buruz, hiri handi batek baino, eta holako baten hartzea ez dugu aski goresten, ez baitakigu ongi zer den. [?] Horra zertako erranen dautzuegun holakoetan hauche bakarrik:
|
|
2015
|
|
|
Lantaldeak, esan bezala, literatura eta antologia literario
|
baten
balioa aitortzen eta aldezten du. Egoera argituko dela eta literaturaren irakurtze maiztasunak eta kalitate mailak neurri duinari eutsiko diotelako uste ona du.
|
|
|
Noski, antologia
|
baten
balioa eta erabilgarritasuna ez dira aho batez baietsitako gauzak. Jarrera kritikoak, arbuiagarriak ere, ez dira falta, eta aurrerago aurkakotasun horren balizko arrazoi batzuk azalduko dira.
|
|
2016
|
|
|
Herria eta hizkuntza Larzabalen antzerkien zutabeak dira, horiekiko atxikimendua eta euskaldunen historiaren memoria lantzen aritu da. Horiek oro landu ditu bigarren mailako hizkuntza batean, gutxienik gizarteak beste hizkuntza
|
bati
balio gehiago ematen ziolarik. Sorkuntza literarioa, sorkuntza bera goraipatua ez zelarik.
|
|
|
Alta, herri gutxitu, hizkuntza gutxitu baten partaidea izateak babeslekuak eskatzen ditu. Norberaren kulturaren babestea jarrera ulergarria da oso, baina herriaren babesak ukan lezake muga bat, ekar lezake autozentsura
|
bat
balio kontserbatzaileak zainduz eta hedatuz. Idazleak balio kolektiboen zaindari senti lezake bere burua, egiten duen lana, gainera testuak taularatuak direlarik, botere nagusiari aurre egiteko urratsa ematen baitu.
|
|
2021
|
|
|
Hautu hortarik ezagun da frantses kulturari egin diola kondu handia, Frantziak ezagutu duen peridozazio historikoaren gainean bermatzen delako euskal literaturarena egiterakoan. Besteak beste, 1789ko Iraultzari bihurgune
|
baten
balioa ematen dio eta Napoléon en Lehen Inperioaren bukaera garai baten muga bezala erabiltzen du. Bukatzeko, erran daiteke, J. B. Orpustan-en Euskal literaturaren historiak garai bat bat hesten duela euskal ikasketetan, hain zuzen historia literarioarena, bere oinarrizko zentzuan.
|
|
|
Julian Abando (Kirikiño); Min hartu arren, eutsi dio sendo eta han gelditu da (Barriola); Ahoa nekatzen bada ere, bihotza ez da nekatuko (Duvoisin); Eginahalak eginda ere, ezin astoa mugitu (G. ...Bilintx); Ez egizu hori esan, jauna, edozein euskaldunen aurrean, danak dakie baina (Agirre); Bolara baten emanagatik bertako uraren famak, ardo pixka bat beharrezko du osasun ona daukanak (Uztapide); Zernahi ere den, egiazko misterioa euskararen iraupena da, ez jatorria (Mitxelena); Urrikaldu zaitez nitaz, nornahi zarela ere (Atxaga); Baina zein ere handiak lirakeen irabazle horiek, ez lukee pits
|
bat
balioko (Mendiburu); Txahala esaten iako edozein behikumeri, dala arra, dala emea (Mogel); Datorrena datorrela, baietza emon bihotz eske etorrenari (Erkiaga).
|
|
|
Horiez gainera, badira beste bi egitura perpaus erlatiboen sailean bildu ohi direnak baina, kidetasunak kidetasun, izenaren modifikatzaile adjektibal funtzio hori betetzen ez dutenak. Alde batetik, (euskarazko perpaus erlatibo arruntak ez bezala) izenordain erlatiboz eratzen diren aposiziozko perpausak; halakoak, aposizio ez murrizgarriak dira funtsean (§ 28.9.2b), hau da, sintagmatik kanpoko aposizioak, eta, formalki menderatuak izanik ere, esaldi gehitu
|
baten
balio semantiko bera dute: zure semeari, zeina isilik baitago(= zure semeari/ hura [zure semea] isilik dago).
|
|
|
25.1.2d Iparraldean maiz erabiltzen dira aditzoinak, kontakizunetan eta arrazoinamenduetan, perpausei halako erritmo berezia, bizi bizia eman nahi zaielarik. Deskripzioetan ere aurkitzen da aditzoina, ia ia aditzondo
|
baten
balioa duela: Ez dira lotsa hemen, egun bat osoa kurritzeko edo berdin biga:
|
|
|
Zonbat ere jauna den (pour seigneur qu’il soit) (Lafitte 1944: § 885); Zeiñ ere zeran handi ta luze, eztezu iritxiko (Larramendi); Eztezazula niholatako mandaturik enzun, zein ere aitzakiagatik nahi den (Pouvreau); Baña zein ere handiak liraken irabazte horiek, ez lukee pits
|
bat
balioko (Mendiburu); Zein ere ondasun ugariak dituen batek, gizonaren bizia eztago ondasun asko izatean (Iraizoz); Ciceron tristea, lurreko onragatik, bere erretorika guziaz zeñ ere zan, ta lenago alegin guziaz prestaturik zeñ ere zegoen, halere[...] hutsegiteko bildurrak beti (Kardaberaz). b) Baitmenderagailua dutenak: [Jonathas] etzitzaion batere bekaxtu Dabiti, zenbat baitzen ere arrotza (Larregi); Zenbat flako bai zare ere, zerbitzatu gogo duzun Jainkoak borthiztuko zaitu (Baratziart); Zein haundi baitire, gu iduriak dira erregeak (Arotzarena); Zer izanen baita ere ethorkizunaz, gero Iainkoaren miserikordiara ihes eginen badugu ere, orai eskuen gaiñean, presentean eztugu plazerik utzi nahi, eta penarik hartu (Axular).
|